Quaestio 4

SEquitur quaestio vnica pertinens ad statum mortis humanitatis assumptae in Christo. Et est: vtrum corpus Christi in sepulcro habuit aliquam formam substantialem qua informabatur anima eius ab ipso separata.

Ex arguebatur quod sic. PRImo: quia non potest materia esse fine forma. Quod enim per se existit, in actu est: & materia non habet esse in actum nisi per formam: quia de se solum est ens in potentia secundum philosophum, quoniam ergo corpus Christi in sepulcro habuit in se materiam quae non informabat anima: oportuit ipsum ergo tunc ha buisse aliquam formam substantialem qua informabatur.

SEcundo: quia generatio vnius est corruptio alterius. secundum philosophum: & econuerso, quia ergo Christo moriente in cruce in ipso fuit vera corruptio & naturalis vnius compositi naturalis, vt hominis: ergo fuit ibi alterius compositi naturalis gene ratio: sed hoc non nisi per nouae formae introductionem in materiam illam quae prius informabatur anima Christi. er go &c.

TERtio: quia mortuum dicit priuationem formae a qua erat vita. Corpus Christi vere mortuum erat in sepulcro: ergo in Christo fuit priuatio formea a qua prius in eo erat vita: sed non est priuatio formae vnius nisi cum forma contraria existente in materia, vt vult philosophus in primo Physicorum. ergo &c.

QVAR to: quia nihil est in genere substantiae nisi per suam formam substantialem. corpus ergo Christi in sepulcro aut habuit aliquam formam substantialem, autem non erat in genere substantiae: consequens est falsum, quia prius quando erat viuum erat in genere substantiae. Si vero mortuum non fuit in genere substantiae: non fuit idem corpus nume ro mortuum quid prius erat viuum, quia quae non sunt eadem genere non possunt esse eadem numero. illud autem fal sum est. falsum est ergo antecedens ex quo sequitur: scilicet quod corpus Christi in sepulcro mortuum non habuit formam substantialem.

CONtra. Si corpus Christii sepulcro habuit formam substantialem, necessatio habuit aliquid esse specificum, quia omnis forma substantialis est constitutiua speciei: & sic corpus Christi in sepulcro fuisset lapis, aut vermis, aut aliquid huiusmodi. quid falsum est. quia tunc non fuisset vniuoce idem corpus quid prius. falsum est ergo & antecedens.

DICENdum ad hoc: quod ponentes aliam formam substantialem in corpo re Christi succedere animae separatae, necesse habebant hoc ponere ex duobus fundamentis suis quae verissima esse supponebant: & non poterant illis suppositis aliter ponere.

PRImum fundamentum eorum erat, quod materia non posset subsistere in actum sine aliqua forma substantiali qua informatur.

SEcundum erat, quod vna est forma substantialis simplex in vna materia & non plutes, quae si separetur ab ea, tota separatur. & quantum in se est omnino denudat materiam a forma, ita quod maneat nuda & pura ab omni forma, nisi aliqua alia forma substantialis in ea succedat formae a qua informabatur prius. Cum igitur ponebant animam Christi immediate perficere materiam corporalem eius sine alia forma media substantialitatis vel corporalitatis: & ipsam separari ab illa in morte Christi: non potuerunt non ponere aliquam formam substantialem succedere animae in materia corporis Christi: & per consequens non poterunt non ponere quin corpus Curisti mortuum aequiuoce erat corpus cum eo quid prius erat viuum. Aut ergo necesse habebunt aliquid ex suis fundamentis suppositis destruere: aut scilicet quod anima ra tionalis non immediate perficit materiam: sed mediante aliquam forma substantialitatis aut corporalitatis: & etiam ali cuius commixtionis quae possit manere in materia: vt sub illa materia subsistat ad separationem animae: aut quod ma teria possit per se subsistere sine substantiali forma: vel oportebit eos in illa sua opinione immobiliter perseuerare.

SED quaerunt an sit necessitas aliqua ponendi corpus Christi in sepulcro non fuisse informatum aliquae for ma substantiali noua qua prius non erat informatum. Et potest eis dici quod sic: quia aliter non esset idem corpus quid prius nisi aequiuoce perfecta & completa aequiuocatione. vt patet ex fine quarti Meteororum. & tamen fides tenet quod persona Christi id idem corpus vniuoce numero quid assumpsit mediante anima, nunquam dimisit anima ab illo corpore separata. Nec restat de dubio nisi an mansit aliqua forma substantialitatis & corporeitatis, mediante qua anima perficiebat primam materiam, contra secundum fundamentum illorum: an ipsa materia nuda ab omni forma substan tiali stetit habens partes suas substantiales extensas sub partibus quantitatis extensis, contra primum fundamen tum praedictorum: & videtur quod vterque istorum modorum magis sit consonus fidei & dignitati Christi quam modus il lorum. Contrario enim modo est quasi illorum annexum determinato articulo fidei quam sacra seriptura dictat vt vi detur cum Dauid loquens in persona Christi loquentis ad patrem de anima sua descedente ad limbum & de corpore suo iacente in sepulcro ait in psal. Caro mea requiescet in spe: quoniam non dereliques animam meam in inferno, nec dabis sanctum tuum videre corruptionem. vbi dicit glo. Caro mea requiescet: hoc est dormiet somno mortis in spe resurrectionis: quia nec anima mea inferno possidenda dabitur more aliorum: nec corpus meum sanctum tuum hoc est a te sanctificatum dabis videre corruptionem hoc est putrefactionem. Articulus ergo fidei expressus est quod corpus Christi in sepulcro aut non erat omnino putribile: aut si putribile, in triduo mortis Christi mira culo detentum erat vt nec in modico putrefieret. Corpus enim mortuum putribile derelictum suae naturae neces sario continuo motu putrescit: & incessanter tendit in vltimam elementorum resolutionem. Constat autem quod si aliqua forma substantialis noua naturali generatione successisset animae Christi in eis corpus mortuum, ilia non fuis set nisi forma putredinis: quia talis forma quantum est de se non habet esse in re vt conseruans ipsam: sed vt disponens eam ad putrefactionem & ad vltimam corruptionem: dispositione dico quae est necessitatis: ad quam necessa rio statim concomitatur actus. Si ergo talis forma fuit in corpore Christi mortuo, aut ergo sub illo putrefactio continua fuit per totum triduum mortis in corpore Christi: & illud corpus anima reuersa inuenisset putre factum saltem in parte: licet accelerata resurrectione praeuentum fuerit ne putrefieret in toto: quid omnino videtur esse contra dictum prophetae: & ita nullo modo tenendum: aut fuit miraculo detentum ne putrefiendo in corruptionem vergeret.

NVNC autem ita est quod cum ad miraculum oportet recurrere, ponendum est ipsum fieri secun dum modum qui magis decet diuinam maiestatem, & magis congruit ordini naturae. Multo siquidem magis decet Christi maiestatem quod corpus eius nudum reseruetur ab omni forma noua succedente animae separatae quousque reuertatur ad ipsum: qui quod ipsum corpus vnitum diuinae naturae in vnitate personae filii dei informetur tam vili forma putre dinis. Quid etiam videtur magis congruere ordini naturae: & hoc tam naturae institutae quam naturae destiturae. Ma gis siquidem congruit natura materiae in quam instituta est: vt sit substantia differes per essentiam a forma, quod stet in esse per se etiam sine omni forma substantiali: cum hoc capere possit quantum est de se vt inferis videbitur: quam quod aliqua forma ponatur in suo proprio passibili sine propria actione: quia frustra esset ibi. Congruit etiam ma gis naturae destitutae per peccatum. Cum enim mors, incineratio, forma putredinis in corpore, & caetera huiusmodi non sint nisi poenae originalis peccati: sicut tenet fides catholica: ex quibus Christus aliquis contraxit in suo corpore non ex necessitate suae originis seu naturae: quia sine originali peccato conceptus est: sed mera vo luntate ad complendum in eis opus nostrae redemptionis: & vt in eis nobis mereretur: & opus nostrae redemptionis, & meritum Christi in passione consummatum est: postquam inclinato capite emisit spiritum & dixit Consummatum est. Ioannis decimo nono. videtutur quod non debuit in suo corpore post animae separationem aliquid noui incidere quid erat in natura humana per peccatum destitura poena peccati. De numero autem poenarum ex illo peccato prouenien tium erat forma putredinis in corpore sicut ipse putredinis actus. Idcirco ergo videtur omnino esse contra fi dem quod in corpore Christi talis forma successit, sicut quod in aliquo putrefactum fuerit.

AVT igitur pone mus quod anima non immediate perficit materiam sed sit aliqua forma substantialitatis aut corporalitatis: & etiam forte alicuius commixtionis, media inter animam & materiam in materia quae manet in ea anima separa ta: nec de natura sua vadit in corruptionem: quia si ponatur ire in corruptionem sicut forma putredinis praedicta: sicut etiam contingit in aliis hominibus cum quibus Christus vniuoce fuit homo: idem est inconveniens con tra eos quid contra praedictos est inductum. Aut si velimus ponere quod anima immediate perficit materiam: nec sit ponere gradus formarum in ea: dicemus quod in corpore Christi anima separata remansit materia nuda ab omni forma substantiali solis dimensionibus quanitatis determinata: & vtroque modo ponemus id ipsum omnino idem iacere in sepulcro mortuum quid prius erat in cruce viuum: vt in omni ea dispositione qua anima suum subiectum reliquit cum ab eo discessit, ipsum inuenerit cum ad ipsum reuersa est. Et est tunc ista iterata vnio magis naturalis, quam si subiectum suum sub forma putredinis inuenisset: quia tunc oportebat illam formam putredinis ante animae iteratam vnionem corruptam fuisse: & constat quod via actionis naturalis non fuisset corrupta: vt iterato per vnionem animae cum suo subiecto homo naturaliter regeneratetur: quia natura non facit de mortuo viuum nisi prius facta resolutione ad primam materiam, sicut dicitur in octauo Metaphysicae. Si ergo illa forma fuis set corrupta, hoc oportuit fieri nouo miraculo. Quare cum in diuinis operibus non est recurrendum ad aliquid miraculum vbi sufficit natura: non est hic ponendum talem formam corrumpi miraculo: vt anima iterato suo corpori vniatur: cum aequaliter sine tali miraculo possit ipsi vniri ponendo talem formam omnino non precessisse.

AD primum argumentum & ad secundum in oppositum, quod non potest materia esse sine forma: & quod genera tio vnius est corruptio alterius: dicendum quod verum est sola actione naturae: quia natura non potest materiam de nudare & separare ab omni forma: forma enim vna naturaliter alteram non corrumpit: nisi per hoc quod formam sibi similem illi contrariam in materia generat. Et ideo dicit philosophus in secundo de anima quod patiens naturale in pri cipio est contrarium: in fine autem simile. & in primo de generatione, quod generatio vnius est corruptio alterius & econuerso: & quod impossibile est materiam separari a morpheis & passionibus. Actione autem diuina praeseruante materiam ne ad vnius formae corruptionem forma contraria introducatur in materia: & aliquid genere tur ex corrupto: bene potest actione naturae corrumpentis & nihil generantis materia denudari & stare in sua substantia fine omni forma, vt inferius videbitur: vel cum aliqua forma praecedente animam rationalem, si sit po nere gradus formarum in materia vt dictum est.

AD tertium, quod non est priuatio in materia sine forma con traria: dicendum quod verum est sola actione naturae introducta. Concurrente autem actione diuina cum actione naturae bene potest priuatio introduci in materia sine forma contraria vt dictum est. Et per hunc modum corpus Christi in sepulcro vere poterat dici esse mortuum: tanquam natum habere in se actum vitae & non habens: & Christus vere potuit dici esse mortuus: tanquam aptus natus viuere ex vnione aliae suae cum corpore & non viuens sic.

AD quartum dicendum, quod nisi corpus Christi in sepulcro haberet aliquam formam substan tialem, non esset in genere substantiae, neque corpus substantia: dicendum quod secundum ponentes gradus forma rum: bene posset esse in genere substantiae, & substantia corpus: licet ex separatione animae nulla forma substantialis de nouo esset introducta in materia. Si autem respuamus gradus formarum: & ponamus in separatione animae nullam formam de nouo introduci in materia: sed materiam nudam subsistere sine omni for ma substantiali sub solis dimensionibus quantitatis: Dicendum quod illud corpus Christi non erat in genere substantiae tanquam species aut indiuiduum perfectum sub genere. Erat tamen de genere substantiae, tanquam principium & pars eius quod natum erat esse per suam formam indiuiduum persectum substantiae. Et per hunc modum non erat corpus substantia a forma substantiali: quia illam in se non habuit: sed anima eam se cum in se detulit: nisi sicut principium materiale illius corporis in potentia existens ad corporeitatem substantialem: sed erat solummodo corpus quantitatis per dimensiones quantitatis quibus actu informabatur & continebat in se partes materiae primae extensas sub partibus quantitatis: ratione quarum partium materiae quae erant substantiae potuit illud totum quodammodo dici corpus substantia: non tamen sub tam perfecta ratione sicut cum informabatur anima. Vnde secum dum hunc modum non est inconueniens dicere quod aequiuoce dicatur corpus de ipso viuo corpore Christi composito ex corpore & anima, quid non tam est corpus quantitas quam corpus substantia a corporeitate formali: & de corpore mortuo quid erat corpus quantitas tantum, vel etiam corpus substantia solum per extensionem substantialium partium materiae sub illa quantitate: quia sicut nihil est conmune vniuocum substantiae & accidenti: sic nihil est pure vni uocum substantiae quae est materia, & de substantiae quae est formalis composita ex vtraque. Nec dico per hoc quod id ipsum cor pus Christi quid prius erat mortuum sine anima, & postea viuum per animam, sicut altera pars compositi ex corpore & anima dicatur aequiuoce corpus: aut aequiuocae substantia prius & posterius. Hoc enim non est verum: quia semper id ipsum est vt dictum est. Sed dico quod corpus Christi primo mortuum existens sine anima ex vna parte, & corpus Christi post modum viuum constitutum ex corpore & anima ex altera parte: cuius illud corpus primum est pars altera constituens ipsum cum anima: aequiuoce dicuntur esse corpus aut substantia. Corpus enim illud mortuum solum dicebatur substantia tamquam prin cipium substantiae compositae: quia solum a substantia quae est materia: & solum dicebatur corpus dimensionibus quantitatis & extensione materiae sub illis. Corpus vero hoc viuum dicitur substantia tanquam substantia composita: & per se indiuiduum substantiae a forma substantiali existente in materia. Et dicitur corpus non tantum a dimensionibus quantitatis: sed maxime a forma substantiali corporeitatis, per quam est in genere substantiae corporeae. Et nota quod ista aequiuocatio est incompleti ad completum quod in se continet ipsum incompletum. Praedicta autem aequiuocatio viui & mortui si alia for ma putredinis fuisset introducta, fuisset diuersorum omnino abinuicem specie distinctorum: & ita multo maior quam ista.