Quaestio 19

Irca quartum arguitur: quod poena iniuncta a sacerdote discreto, vel a iure, sufficit pro tota poena purgatorii: quia dicitur de poeni. dist. vi. Quicumque peregerit post recom ciliationem quandocumque defunctus fuerit ad deum vadit: ad requiem vadit: a regno dei non priuabitur: a populo diaboli separabitur. Vnde super illud. Ad requiem va dit, dicit glossa. Recta via: ita quod nec purgatorium sentiat pro illis peccatis de quibus poenituit.

CONtra, maiori libidini maior debetur poena: sed taxatio poenae a i iure aequalis est in aequalibus factis exterioribus: & similiter sacerdotis discreti: quia quantitatem libi dinis pensare non possunt. ergo poena iuris etsi vni sufficiat & pro ipso satisfaciat: non oportet tamen quod pro altero. Quaestio ista quaerit de efficacia operis poenalis poenitentialiter iniuncti: quae innititur vir tuti clauium: vtrum tanta sit quod iniunctum virtute clauium sufficit pro tota poena debita. Vnde quia quaerit de virtute clauium: sciendum est quod in ecclesia est clauis scientiae: de qua nihil ad praesens: et clauis po tentiae: in qua distinguitur triplex potentia. scilicet ordinis & iurisdictionis & mixta. Ea autem quae fiunt potentia ordinis, ab omnibus aequaliter fiunt qui ordinem aequaliter habent. Vnde omnes sacerdotes aequaliter consecrant: omnes episcopi aequaliter ordinem conferunt. Talia sunt ordinis pure & non iu risdictionis. propter quod vis ordinis in talibus suspendi non potest quin agant quod ordinum est: quantumcumque excommunicati fuerint vel interdicti. Ea vero quae merae iurisdictionis sunt, non ab omnibus aequa liter fiunt: quia in aliquibus suspendi potest ne talium aliquid ab eis fieri possit: vt excommunicare infe riorem: indulgentias dare: & huiusmodi. Nec omnes ex ordine & statu in ecclesia aequalem iurisdictionem in talibus ha bent. Aliqui tamen volunt dicere quod omnes sacerdotes aequalem potestatem habent in istis: licet execu tio in sacerdotibus inferioribus restricta est. & hoc in ordines celebrando, & in omnibus quae etiam ad epi scopalis ordinis potestatem & iurisdictionem pertinent: quia vt dicit Hieronymus: Qui nunc sacerdos olim eprses. Sed hoc non tenetur: quia semper ordo epseorum qui tenent locum apostolorum, fuit supra ordinem sacerdotum qui tenent locum discipulorum. vt dicit Glos. Matth. x. Et quod dicit Hieronymus. Qui nunc sacerdos olim eprses. hoc dicit, quia olim singulis ciuitatibus singuli epsi: et quandoque plures vni ciuitati praefuerunt epsei: vbi modo praesunt simplices sacerdotes. De epseis tenent multi quod omnes aequalem habent potestatem ita quod quilibet habet totam clauium potestatem: sicut habuit quilibet apostolus: non maiorem vnus quam alter: licet in hoc Petrus habuit aliquam praerogatiuam quam modo habent sui successores: et hoc tum propter beati Petri me ritum: tum propter iussionem domini: tertio propter conciliorum auctoritatem. dist. xvii. cap. Concilia. Eius sedi primi apostoli Petri meritum: deinde sequuta iussione domini: deinde conciliorum venerandorum auctoritas: singularem in ecclesiis tradidit potestatem. Quarto propter aptlorum voluntatem. dist. xxi. In nouo testamento per Christum dominum a Petro coepit sacerdotalis ordo: quia ipsi primo pontificatus in ecclesia datus est. dicente domino. Tu es Petrus &c. Hic ligandi & soluendi potestatem primus a domino accepit: caeteri vero apostoli cum eodem pari confortio honorem & potestatem acceperunt: ipsumque principem eorum esse voluerunt. lpsis quoque discedentibus in loco eorum surrexerunt episcopi &c. Vbi super illud Pari consortio, dicit Glos. Quantum ad ordinem. Petrus tamen fuit maior aliis in administratione. & dist. xxii. cap. Sacrosancta. Inter beatissimos apostolos fuit quaedam discretio. licet enim omnes apostoli essent: Petro tamen a domino concessum est: quod & ipsi idem inter se ad ipsum voluerunt: vt reliquis omnibus praeesset Apo stolis, & principium teneret apostolatus: & eandem formam suis successoribus, & reliqui apostoli epseis tenendam tradiderunt. Et sic in administratione & regimine successor Petri praefertur: vt in eis quae iurisdictionis sunt, aliorum potestatem secundum quod videbitur ei expediens modo restringere modo rela- xare possit. Vnde vt dicitur in fine praedicti cap. sicut cardine ostium regitur: sic huius sanctae aposto licae sedis auctoritate omnes ecclesiae domino disponente reguntur. Sed quicquid est de aliis, vniuersalis indulgentiarum dispensatio de thesauro ecclesiae ex merito Christi eidem reseruata est. & hoc po tius quia non vsi sunt ea caeteri epsei: quam quia summus pontifex executionem eis subtraxerit vt dicunt aliqui. Quas quidem indulgentias dispensare debet pensata vrgente necessitate, & communi vtilitate. Si tamen aliter faciat, periculo suo caueat.

POtestas vero mixta est in poenae aeternae in temporalem mu tatione: & illius pro parte relaxatione: & vniuersaliter quaecumque habent fieri circa sacramentum poenitem tiae: quia dependet ab ordine: eo quod ibi nihil fieri potest nisi ab ordinatis: et similiter a iurisdictione: quia si ordinato subtrahatur iurisdictio in exequendo ea quae pertinent ad sacramentum poenitentiae, nihil potest agere. Ita quod circa ea quae pertinent ad executionem sacramenti poenitentiae: dispositio pertinet ad dispositionem summi pontificis: in quo in aliquo habet maiorem potestatem caeteris: licet in aliquo non nisi aequalem. In committendo enim potestatem vel subtrahendo eam aliis, plenam habet potestatem solus super omnes quam nullus alius habet. In administrando vero non habet maiorem potestatem aliis: quia in administran do non agunt sacramenta nisi sacramentaliter secundum virtutem a deo eis concessam: non autem secundum statum aut dispositionem administrantis sacramentum: Ita quod non plus valet sacramentum baptismi admini stratum a summo pontifice: quam administratum a minimo sacerdote. Propter quod contrarium sentientes reprehendit Paulus illos qui dixerunt. i. Corin. i. Ego sum Pauli: ego sum Apollo. Diuisus est Christus. super quo dicit Glos. Alius alio doctior est: alius alio melius operatur in eodem: nec sunt omnes aequali sapientia praediti. Alius vero alio magis minus ve baptizatus esse: siue ab inferiore siue a maiore baptizante, dici non potest. & infra dicit quaedam glossa. Cum tantum valet baptismus per hominem contemptibilem quantum per Apostolum datus: ita nec illius sed Christi esse cognoscitur. & sic in omni alio sacramento lta quod cum in sacramento poenitentiae duo est considerare quae respiciunt poenam debitam peccatis. is. sacramentalem absolutionem quae peccata abluit: & poenam aeternam peccatis debitam mutat in temporalem & aliquid etiam de illa poena temporali relaxat: & sacramentalem satisfactionis iniunctionem: quantum est ex parte absolutionis in eis quae ambo & maior & minor possunt absoluere: non plus remittit de poena debita maior quam minor. Inquantum vero ad secundum sciendum: quod illa satisfactio aut iniungitur sacra mentaliter solum: aut simul & sacramentaliter & indulgentialiter ab eo qui potest conferre indulgen tias. Si sacramentaliter solum: sic si opere expleatur, dupliciter relaxat: partim quia sacramentaliter inium cta: partim quia poenalis est & facta in gratia. Et vtroque modo non relaxat nisi secundum determinatam quam titatem, & non plus in vno quam in altero, aliis eisdem se habentibus in vtroque: nec plus quando est iniuncta a maiore: quam quando a minore: nec plus quando a iure, quam quando ab homine. Si vero iniungatur sacramentaliter & indulgentialiter simul: sic differentia potest esse sola ex ea ratione qua opus relaxat indulgentialiter: non autem ex ea ratione qua relaxat sacramentaliter: ita quod cum opus magis poenale inium ctum sit vni sacramentaliter tantum, & aliud minus poenale iniunctum sit alii sacramentaliter & indulgentialiter simul ab illo qui potest per illud indulgentiam conferre: bene potest minus poenale plus de poena relaxare quam magis poenale: & tanto plus quanto indulgentia maior confertur: ita quod si possit & velit mi nister per tale opus totam poenam debitam relaxare: vere totaliter tali opere completo totum relaxatum est. Vnde si intentio papae sit, & hoc possit facere, quod quicumque facit poenitentias taxatas a canone pro certis generibus peccatorum: aut taxatas a discreto sacerdote, sit liber ab omni poena peccatis illis debita: ve re liber est. Sed non ex hoc quod opus huiusmodi sacramentale est: sed solum ex hoc quod est indulgentiale. Vnde contingit verum esse quod aliqui canonistae dicunt: quod poenae a iure taxatae: vel a sacerdote discreto iniunctae peractae satisfaciunt pro tota poena, quod non est verum nisi secundum iam dictam distinctionem.

AD primum argumentum: quod qui peregerit poenitentiam nec purgatorium sentiet pro illis peccatis: Dicendum quod verum est si indulgentialiter pro omni poena debita ab eo qui potest fuerit iniunctum. Sinautem: sed sacramentali ter solum: distinguendum. aut enim sufficienter est iniuncta vt pro conditione fori ecclesiae militantis in vi ta ista, respondeat poenae debitae pro foro ecclesiae militantis in purgatorio: aut non. Si sic: omnino liberat. Si non: aut dolor & contritio & poenae deuotionis interioris cum poena exteriori sufficiunt secundum iam dictum modum: aut non si sic: omnino liberat, si non: nequaquam: sed solum pro tanto: & oportet residuum soluere in purgatorio. De necessitate enim oportet totam poenam persoluere hic aut in futuro per se vel per alium. Vnde pro illis qui per opus indulgentiale soluunt, Christus potius pro ipsis soluit: excuius merito habentur indulgentiae: quam ille qui facit opus indulgentiale. Vnde dictum illius decreti non intelligitur nisi de illo qui sufficienter hic egerit & perfecte poenitentiam: quid raro de aliquo inuenitur. Vnde Augustinus in secundo de poenitentia (unde decretum illud acceptum est) dicit sic. Baptizatus de sertor & violator tanti sacramenti, si agat poenitentiam ex toto corde: vbi deus videt: qui vidit in corde Dauid quando increpatus a propheta exclamauit, dicens peccaui. Mox exaudiuit dominus: & abstulit peccatum. Sunt tres syllabae peccaui: sed in tribus syllabis cordis sacrificium in caelum ascen dit. lgitur, vt sequitur continuo, qui egerit veraciter poenitentiam: & solutus a ligamento & a cor pore corruptibili separatus, & bene post poenitentiam vixerit sicut ante viuere debuit post reconcilia tionem &c. Ecce plane loquitur de illo qui perfectam poenitentiam egerit dolore & contritione in teriori. propter quod non valet decretum ad propositum.

AD secundum: quod maior poena debetur maiori libidini, verum est vel interior, vel exterior, vel per se, vel per alium exhibita, secundum dictum modum. alias vero non.