Quaestio 1

Hic incipit Decimum Quodlibet Magistri Henrici a Gandauo. In nostra disputatione gene rali Decima proponebantur quaestiones. xvii. Quarum quaedam erantde pertinentibus ad sacra: quaedam vero de pertinentibus ad non sacraQuaedam: vero pertinebant ad sacramentum poenitentiae: quaedam vero ad sanctacor ora Christi & beatorum.

CIRCA primum istorum proponebanturquatuor. Quorum primum pertinet ad actum confitendi: vtrum. scertorsit dicere quod vere poenitens & confessus rite absclutus ab eo qui potest eu absoluere de gratia & ex priuilegio speciali: teneatur eadem peccataiai illi confessa iterato confiteri illi cui tenetur confiteri de fure conmuli ex illo statuto generali extra de poe. & re. Omnis vtriusque sexus. Secundum vero pertinet ad auctoritatem commissam audienti confessionem de gratia & ex priuilegio: vVtrunsex con missione generali qua conceditur aliquibus ex priuilegio & de gratia posse audire confessiones & absoluere a peccatis simpliciter., concedatur potestas absoluendi a maioribus criminibus reseruatis emporis. Tertium erat de poenis infligendis non confitentibus illis quibus tenentur confiteri de iure conmuniex statuto generali: vtrum scilicet adultos qui ad annos discretionis peruenerunt non confessos semel in anno omnia peccata sua proprio sacerdoti alias eidem non confessa, debeant ipsi praelati ecclestarum viuentes ab ingressu ecclesiae arcere: & morientes priuare eoclesiastica sepultura: prout dicit statu tum illud generale praedictum. Omnis vtriusque sexus. Quartum autem fuit de electione confessorum a poenitentibus: vtrum. scilicet expediat subditis eligere sibi confessores coniter & regulariter pro voluntate sua.

CIRCAprimum arguitur: quod error sit dicere vere poenitentem & confessum absolutum rite ab eo qui potest eum absoluere, etsi non nisi de gratia & priuilegio, teneri eadem peccata iam illi confessa iterato confiteri ei cui tenetur confiteri de iure conmuni virtute illius statuti. Omnis vtriusque sexus. Primo sic. Erroneum est dicere quod sacramentum quodcumque super eandem materiam secundum rem & eodem modo se habentem, de necessitate debeat iterari: quia hoc multum derogaret virtuti sacramenti: & poneret ipsum esse infirmum. non enim iterato adhiberetur nisi semel adhibitum non sufficeret ad explendum effectum sacramenti. Quare cum poenitentia quo ad partes eius, quae sunt contritio, con fessio, & satisfactio, sit vere sacramentum nouae legis: & sacramenta nouae legis non sunt infirma & egena elementa: sicut secundum Apostolum Gal. iiii. erant sacramenta veteris legis: erroneum ergo est dicere quod poenitentia quo ad confessionem circa eundem confitentem & absolutum manentem in eodem statu sine peccato, post primam absolutionem vllo modo debeat iterari. Est ergo error dicere vere poenitentem &c. Confirmatur autem ista ratio per hoc: quod secundum beatum Hieronymum, Poenitentia est se s cunda tabula post naufragium. & ita quasi secundus baptismus. Sicut ergo error est dicere baptismum vllo modo debere iterari: sic error est dicere poenitentiam quo ad confessionem debere iterari de peccatis eisdem. Secundo sic. Sicut statutum est quod subditi saltem semel in anno confiteantur omnia peccata sua proprio sacerdoti, ibi. Omnis vtriusque sexus: sic statutum est ibidem: quod suscipiant ad minus in pascha eucharistiae sacramentum: nisi de consilio proprii sacerdotis duxerint abstinendum. & intelli gitur illa susceptio a proprio sacerdote. Sed non obstante illo statuto generali, si quis eucharistiam in die paschae suscipiat ab alio quia a proprio sacerdote, etiam sine priuilegio, quare & maxime ex priuilegio, non tenetur adhuc ipsam suscipere iterato tempore eodem a suo proprio sacerdote. hoc enim non permitteret ecclesiastica consuetudo: quod semel comnmunicatus ab vno, eodem die & quasi continue postea communicaretur ab alio. ergo &c.

CONfirmatur autem ista ratio per hoc: quod si ex statuto gene rali ordinetur quod nullus de aliqua parochia baptizet quemquam nisi proprius sacerdos: & aliquem illorum de parochia baptizet alius, siue ex gratia priuilegii siue contra statutum directe, non est ille iterum a suo proprio sacerdote baptizandus. ergo &c. Tertio sic. dicere aliquid ex quo schisma in ecclesia ori tur: erroneum est. tale autem est dicere vere poenitentem &c. quia praecipui viri dicunt quod non tenetur, vt quidam religiosi, aliis contradicentibus, vt quibusdam episcopis. ergo &c. Quarto sic. omnia sacramenta nouae legis efficaciam habent a solo Christo instituente ea: nequaquam autem ab aliquo instituem te humano. Quantuncumque ergo ab homine instituatur quod sacramentum aliquod a proprio sacerdote administretur: si tamen ab alio qui potest ipsum administrare administretur: efficaciam habet suam perfectam: & nullam efficaciam apponit iterata administratio propter hominis generale statutum. Sed nulla potest esse censio ad sacramenti alicuius iterationem: nisi iteratio apponat aliquid efficaciae. ergo &c. Quinto sic. ad confitendum peccatum quod non est, nemo potest obligari: quia gene rale statutum.Omnis vtriusque sexus. neminem obligat ad confitendum aliud quam peccata sua: quae scilicet habet in conscientia. Cum igitur peccata de quibus homo vere poenitens est & rite confessus & absolutus ab eo qui potest eum absoluere, non sunt: sed iam deleta sunt. ergo &c. Sexto sic. princeps habet omnia iura in scrinio pectoris sui. C. de testam. Omnem, quare cum aliquibus concedit liberan potestatem audiendi confessiones, & absoluendi illos qui in hoc aliis erant obligati, hoc sciens & pru dens contra ius alterius facit. Sed sciens & prudens ius quod debetur vni non confert alteri, nisi hoc au ferat ab illo cui debeatur primo. ergo &c.

CONTRA non est erroneum dicere: quod aliquis tenea tur ex praecepto papae ad illud quod est per se licitum. sed per se licitum est quod confessus vni, eadem libe re vel ex proprio voto confiteatur alteri. ergo &c.

DIcendum ad hoc: quod ista quaestio particularis est & formata in casu particulari: sed alia consimilis posset formari magis generalis: quae talis est: vtrum scilicet error sit dicere quod vere poenitens & confessus & rite absolutus ab eo qui potest eum absol uere teneatur eadem peccata alteri confiteri. Quam quaestionem secundam quidam religiosi quibus concessum fuit in priuilegio a felicis recordationis Martino papa: quod plenam haberent potestatem audiendi confessiones & absoluendi confitentes eisdem: determinantes apud se in partem affirmatiuam, transformauerunt eam in propositionem affirmatiuam: talem: quod vere poenitens & confessus rite absolutus ab eo qui potest, teneatur eadem peccata alteri confiteri, error est. Et reuera talis propositio: quia est propositio iuris vniuersalis: & legis positiuae: vera debet iudicari prima fronte, pro ut regulariter & in pluribus habet veritatem: quia regulariter & in pluribus hactenus confessis vera est. Quaestio autemem iam proposita in casu particulari magis particularis est: & potest a determinantibus eam in partem negatiuam, transformari in propositionem negatiuam dictae propositioni affirmat uae quodammodo oppositam talem: quod vere poenitens & confessus rite absolutus ab eo qui potest de gratia & ex priuilegio speciali, non teneatur eadem peccata alteri confiteri, cui de iure conmuni tenetur confiteri ex illo statuto, Omnis vtriusque sexus. error est. immo quod teneatur error non est. De proposita igitur quaestione inuestigandum quid sentiendum sit: & similiter de propositione ex illa transformata. Dico ergo ad quaestionem hanc sine praeiudicio & sub protestatione facta alias in quaestione quadam alia mota super dicto priuilegio in quodam alio nostro Quolibet. Dico igitur prae habita dicta protestatione ad quaestionem: quod aliud est teneri eadem peccata semel confessa iterum confiteri ex aliquo statuto de pluribus vel pluries confitendo eadem peccata: & aliud est teneri eadem peccata vni confessa ex gnera siue priuilegio speciali, alteri confiteri ex statuto generali de confitendo vni. Si enim secundum primum modum formetur quaestio: vtrum scilicet error sit dicere quod aliquis teneatur directe eadem peccata pluries vel pluribus confiteri ex statuto generali vel praecepto: hoc non est aliud quaerere quam quaerere an hoc possit statui. Et dicunt aliqui quod non: quia pluribus vel pluries eadem peccata confiteri, est in consilio tantum: & quae sunt consilii non cadunt sub praecepto. Sed ratio haec non valet: quantuncumque enim aliquid sit in consilio: tamen quantum est ex se & natura sua si causa subsit siue ratio bene potest cadere sub praecepto. Continere enim & non nubere de caetero: quantum est ex se in consilio est: ex causa tamen bene cadit sub praecepto. secundum quod contra occifores vxorum suarum statutum est in poenam. xxxiii. quod ii. cap. Amouere. quod de caetero non ducant vxores: nec ducere possunt. & secundum quod ex causa virgini professae posset praecipere papa vt nuberet. Dico igitur quod si causa rationabilis subsit, quod statui possit pluribus vel pluries eadem peccata esse confitenda: & ita quod ad hoc aliquis directe teneretur. Nec hoc in aliquo repugnat virtuti & efficaciae sacramenti poenitentiae. Si enim ex natura sacramenti poenitentiae repugnaret ei iteratio cir ca eadem peccata confitenda: tunc ex deuotione & libera voluntate vt quis citius veniam consequatur, nullo modo esset licitum pluries vel pluribus confiteri eadem peccata, vel semet ipsum ex vo to obligare ad hoc: sicut nec iterum baptizari. cuius contrarium declarauimus in alio Quolibet: & tenet consuetudo ecclesiae. Veruntamen sciendum quod statuens pluribus vel pluries eadem peccata esse confitenda, hoc potest statuere ex duplici intentione siue causa aut ratione. Vno modo intendendo hoc statuere propter causam seu rationem acceptam ex parte ipsius sacramenti: scilicet propter infirmitatem sacramenti & debilitatem: quasi scilicet sit elementum infirmum & debile ad er fectum suum principalem causandum in poenitente: nisi pluries vel a pluribus administretur. super quo for mata est prima ratio proposita. Alio modo intendendo hoc statuere propter causam seu rationem acceptam ex parte ipsius peccati: scilicet in detestationem eius, & in poenam committentis ipsum, atque in cautelam cauendi ipsum. Primo modo dico quod illud statui non potest: & est error dicere quod ex illa causa aliquis teneatur eadem peccata pluries vel pluribus confiteri. Secundo autem modo videtur mihi quod bene possit statui: & non est error dicere quod ex huiusmodi statuto aliquis teneatur directe eadem peccata pluries vel pluribus confiteri: puta quod in detestationem vitii Sodomiae & vt fortius arceantur homines ab hoc erimine, statuatur generali statuto quod quicumque committat vitium Sodomiticum, pluries siue pluribus teneatur idem vitium confiteri. Si vero secundum modum secundum formetur quaestio: vtrum scilicet error sit dicere quod aliquis teneatur eadem peccata plu ries vel pluribus confiteri, semel vni ex gratia & priuilegio: alteri vero ex statuto & praecepto: vt directe non teneatur confiteri ea nisi vni & semel: super hoc mota est quaestio proposita. Et videtur mihi esse distinguendum: quia huiusmodi statutum siue praeceptum aut est praecedens confessionem factam ex gratia & priuilegio: aut est sequens eam. Si vero intelligatur praeceptum sequi confessio nem factam vni ex gratia & priuilegio: Dico quod ibi non habet locum generale statutum: quia esset con tra saeculares personas: etsi praeceptum sit. Sed dicunt aliqui quod nec ab aliquo superiori posset praecipi simpliciter sine statuto talibus sic confessis & absolutis quod eadem iterato alteri confiterentur: immo quod hoc non pertinet nisi ad consilium & liberam voluntatem. Quod verum est simpliciter & absolu te loquendo, & non apparente causa rationabili propter quam tale quid praecipiendum sit. Veruntamen si causa rationabilis praecipiendi hoc occurrat, vt mihi videtur bene potest praecipi, vt scilicet confes sus vni & absolutus ab eo, iterato teneatur eadem confiteri alteri: & ab ipso absolui. puta si confessor pri mus percipiat quod confesso & absoluto non sit vtilior satisfactio iniungenda quam iterata confessio eorundem peccatorum. In hoc enim casu potest & debet illi praecipere iteratam confessionem eorundem peccatorum. Secundum enim quod dicitur in statuto illo, Omnis vtriusque sexus. Sacerdos autem sit discretus & cau- tus, & more prudentis medici superinfundat vinum & oleum vulneribus sauciati: diligenter inqui rens de peccatis, & de peccati circunstantiis: quibus prudenter intelligat quale ei debeat consilium, & cuiusmodi remedium adhibere: diuersis experimentis vtendo ad sanandum aegrotum. Vnde si intelligat iteratam confessionem propter maiorem verecundiam vel aliquid aliud confesso esse ma gis medicinalem, illam poterit ei in satisfactionem praecipere & iniungere, & ille humiliter debet suscipere. quia de confesso dicitur ibidem. Iniunctam sibi poenitentiam pro viribus studeat implere. Licet enim iterare confessionem sicut ieiunare & peregrinari simpliciter consilii sunt non praecepti: ex causa tamen & in poenam satisfactoriam pro peccato iam confesso bene potest quodlibet eorum se cundum arbitrium confessoris praecipi: & sic cadere sub praecepto in hoc casu. Si autem praeceptum siue statutum intelligatur praecedere confessionem factam vni ex gratia priuilegiiin in hoc casu proposita est quaestio referendo intentum ad priuilegium domini Martini concessum quibusdam religiosis de confessionibus audiendis. Dominus enim Innocentius papa. iii. primo statuit generaliter & praecepit in generali concilio contento in Omnis vtriusque sexus. in quo erat praeceptum & statutum vt generale ius & commune, quod saltem semel in anno confitendum esset a quolibet vni omnia pec cata sua: & dimisit in libera voluntate confitentis confiteri eadem peccata pluries suo proprio sacerdoti vel habenti potestatem de illius consensu, si vellet: & non confitendi iterum eadem nec plu ries nec pluribus si nollet. Sed quia non vacabat sacerdotibus curatis audire confessionem pluries de eisdem peccatis: nec erat alicui concessa potestas audiendi confessiones subditorum curatis sine illorum consensu: quem saepius subditi volentes pluries confiteri: non potuerunt de facili impetrare: idcirco (ut puto) non tam in fauorem religiosorum quam confitentium eis, concessit postmodum religiosis dominus papa Martinus plenam potestatem audiendi confessiones, & absoluendi, & iniungendi poenitentias salutares quibuscunque qui vellent ad eos accedere: neminem cogendo per praeceptum aut statutum ad confitendum illis: sed hoc in libera voluntate quorumlibet relinquendo. Et sic statutum illud generale, Omnis vtriusque sexus. non est de iterando confessionem eorundem peccatorum directe & per se: etsi indirecte & per accidens: si poenitens scilicet prius confiteatur religioso priuilegiato quam suo sacerdoti. Sed sic intelligendo statutum generale praecessisse, & priuile gium domini Martini subsequutum fuisse: ad dissolutionem quaestionis restat inuestigare an per illud priuilegium subtrahitur vel suspenditur obligatio illius statuti generalis: vt scilicet confitentes dictis religiosis a debito contento in dicto statuto de confitendo proprio sacerdoti semel in anno omnia peccata sua, sint absoluti, an non: sed aeque manet ipsum debitum ex statuto, siue obligatio cum priuilegio praedicto & fine eo. Quia si primo modo: sic in rei veritate error esset dicere quod confessi dictis religiosis teneantur eadem peccata iterum confiteri suis propriis sacerdotibus. Si vero secundo modo: sic proculdubio error est dicere quod confessi dictis religiosis non teneantur eadem peccata confiteri suis propriis sacerdotibus: quia confessi illis religiosis non minus manent obligati ad confitendum peccata illis confessa suis propriis sacerdotibus, quam erant prius quando ea illis non erant confessa. Et tenent dicti religiosi: quod per eorum priuilegium infringitur circa confitentes sibi debitum seu obligatio illius statuti generalis, Omnis vtriusque sexus. quantum ad hoc quod confessa eis non oportet iterum sacerdotibus parochialibus confiteri, dicentes quod hoc clarum est eis, nec dubitant in eo: & quod nemo de hoc debet dubitare, nec moueri debet aliquis propter illos qui dicunt contrarium: praelatos scilicet & alios, qui tenent quod per illud priuilegium nullo modo infringitur obligatio contenta in illo statuto generali. Sed quaero quomodo hoc est eis clarum & certum: an ex forma verborum priuilegii: an ex assecuratione verborum quam habent super hoc a domino papa. Si primo modo: hoc dicere personis literatis valde mirabile est: cum non sit aliquis ita simplex, dum tamen grammaticae nouerit literas, quin ei viso ordine verborum sicut iacent in priuilegio, statim prima facie apparet quod dictum statutum generale per priuilegium non tollitur nec infringitur in aliquo: immo confirmatur & conseruatur. Non infringitur: quia per nullum priuilegium infringitur ius commune nisi in priuilegio exprimatur clausula de non obstante eo quod est contentum in iure communi. Nisi forte tale quid per priuilegium concedatur aliquibus, quid non possunt simul obtinere illi quibus debebatur de iure communi: puta si sa cerdotes parochiales debent de iure communi percipere decimas noualium prouenientium in suis parochiis, & quibusdam religiosis conceditur quod percipiant noualia vbi percipiunt vetera: maximme de terris quas propriis manibus excolunt: per tale priuilegium bene infringitur debitum ex iure communi. Non sic autem contingit in proposito: quia stant simul quod eadem paeccata quae confitentur prius religiosis ex gratia, iterato confiteantur propriis sacerdotibus ex debi- to. Vnde dicunt alii: quod etsi non adderetur illa clausula: Volumus autem quod ii qui fratribus confitebuntur eisdem suis parochialibus sacerdotibus confiteri saltem semel in anno prout generale com cilium statuit nihilominus teneantur: tamen nullo modo illud priuilegium derogaret statuto ge nerali. Et hoc ideo: quia illud priuilegium quo ad audiendum confessiones subditorum inuitis praelatis: praeiudiciale est praelatis. & priuilegium datum in praeiudicium aliorum, stricte est interpretandum. vt extra de decimis. ca. i. Tua, quid notatur de vsu pallii in prima glos. Quia autem in praeiudicium praelatorum sit dictum priuilegium, patet ex hoc quod per ipsum religiosi dantur in coadiutores cura tis ipsis inuitis, & volentibus exercere suum officium in propria persona: quod multum est eis praeiudiciale. licet esset in fauorem pro quanto non sufficerent audire pluries confessiones suorum subditorum. & pro tanto large esset interpretandum: secundum quod large interpretatur priuilegium illud prae latorum de eligendo sibi confessores. extra de poe. & re. Ne pro dilatione. In home scilicet quod licet aliquando contenti erant sub prima clausula illius statuti, Omnis vtriusque sexus: vt infra videbitur in quarta quaestione: tamen propter illud eorum priuilegium, quamuis in eo non exprimatur, non obstante illa clausula, eo quod est in fauorem praelatorum datum: quia non possunt semper illis esse paesentes ad eorum confessiones audiendas: large est interpretandum: quod scilicet non oportet eos reuerti ad suos superiores pro pter eadem confitenda: & sic derogat iuri conmuni, Omnis vtriusque sexus, quia non est ibi clausula illa. Volumus autem, quae ipsum saluaret. Sed quicquid sit de hoc, luce clarius est quod per hanc clau sulam. Volumus autem. statutum illud confirmatur & in suo robore conseruatur. Vnde & ad istud debitum soluendum suis, propriis sacerdotibus, praecepit dominus. Martinus in fine priuilegii dictis religiosis quod confessos sibi ad hoc exhortarentur. Qualiter autem dicta clausula non potest infringi per alias, quin quantum est de plano literae conseruet illud generale statutum, de hoc satis disputatum est in alio Quolibet. Si vero dicant dicti religiosi quod clarum & certum est eis priuilegium ex assecuratione quam habent a domino papa: Econtra dicunt praelati quod multo magis assecurati sunt ab eodem. Sed cum series literae omnino vt apparet prima facie pro intentione praelatorum est: de quo nostrum non est iu dicare nisi quatenus per literam exprimitur: vt mihi videtur, magis certi debent esse de intentione sua circa intellectum dicti priuilegii, quam ipsi religiosi: nec ducere intellectum eius in dubium. Sed dices quod nullo modo obstat priuilegium quin confessi religiosis eadem debent confiteri iterum suis sacer dotibus: quo ad hoc enim licet praelatis iudicare de priuilegio. Vnde extra de iudic. Cum venissent. super illud. Cum super priuilegiis sedis apostolicae causa vertitur, nolumus de ipsis per alios iudicari: dicit Glos. Sed numquid incidenter potest alius cognoscere quam papa: & subdit respondendo. Si verba sunt manifesta: iudex potest dicere: non obstat priuilegium. extra de fide instrumentorum. Accepimus. Hoc autem habet locum cum verba priuilegii obscura sunt & ambigua: tunc eius est interpretari cuius est condere. Est etiam absque dubio intentio praelatorum magis tuta: quia nuilum est periculum: immo est proficuum semel confessum vni in bona deuotione confiteri alteri: magnum autem esset periculum animarum confessa religiosis non confiteri iterato suo proprio sacerdoti, si forte priuilegium non infringeret ius commune generalis statuti. Sic ergo dico: quod cum veritate regulari illius propositionis vniuersalis quae est legis positiuae, quod vere poenitens confessus & absolutus rite ab eo qui potest, teneatur eadem peccata alteri confiteri, error est: simul stat veritas illius propositionis negatiuae particularis oppositae: quae est legis directiua: quod vere poenitens & confessus rite absolutus ab eo qui potest ex gratia priuilegii, non teneatur eadem peccata confiteri alteri cui tenetur confiteri de iure communi, quod non reuocatur, sed saluatur in priuilegio, error est. immo dice re quod teneatur non est error. sunt enim simul verae: sicut & istae duae. Omni depositori gladius suus reddendus est. Depositori facto furibundo gladius suus non est reddendus. Vnde mirum est quod se cundum quod dicitur, aliqui religiosi propter regularem veritatem illius propositionis vniuersalis volunt falsificare suam oppositam particularem negatiuam: volentes includere siue inuoluere sub veritate illius propositionis affirmatiuae regulariter verae: veritatem huius affirmatiuae particularis: quod vere poenitens & confessus rite absolutus ab eo qui potest ex gratia priuilegii, teneatur eadem peccata confiteri alteri cui tenetur de iure communi: error. dirigentes intentionem suam ad comfessum sibiipsis & absolutum ab eis virtute priuilegii domini Martini: & ad sacerdotes curatos cui tenetur confiteri de iure conmuni illius statuti. Omnis vtriusque sexus, quasi reuocatum esset per illud priuilegium & non saluatum in ipso. Vnde inducunt in probationem intentionis suae testimonium. xvii. magistrorum in the ologia (ut dicitur) qui sigillauerunt eis in quadam litera illam velm affirmatiuam vera esse tamquam regularem: cum tamen vt credo non concederent requisiti illam particularem affirmatiuam esse vera. In quo multum dictis magistris iniuriantur, falsitatem eis imponentes, & tali intentione dictam literam impetrantes: cum numquam fuerit intentio eorum aliquid de proponne particulari aut pertinentibus ad illorum priuilegium iudicare: nec de illis aliquid cogitabant: vt a pluribus illorum intellexi: qui hoc propriis vocibus testisicati sunt coram quatuor episcopis congregati vna cum pluribus aliis magistris tunc actu regentibus tam religiosis quam saecu laribus: inter quos ego vnus eram: qui praedictam literam non sigillauerunt: qui omnes vnanimiter professi sunt quod illa vniversalis nullo modo applicari habet ad istam particularem: nec debet aliquo modo aut potest ista E sub illa inuolui.

AD primum quo arguitur: quod error sit dicere confessum religioso ex gratia priuilegii iterum debere confiteri eadem peccata proprio sacerdoti propter obligationem statuti: quia hoc derogaret virtuti sacramenti poenitentiae ponendo in eo infirmitatem: Dicendum quod falsum est, non enim semel ad hibitum iterato adhibetur quia semel adhibitum non sufficienter explet effectum sacramenti: vt assumitur in argumento: immo semel adhibitum quantum est de se, sufficienter explet effectum suum primum & principa lem, ad quem principaliter ordinatur. Sed exhibetur iterato propter obligationem praecepti generalis ecclesiae explendum, & sacerdoti suo debitum ei reddendum: non tamen sine effectu suo alio: vt iam patebit. Quod bene licitum est: cum etiam iterari possit propter obligationem ex proprio voto implendam. Potest enim ex proprio voto homo se obligare ad idem peccatum pluries vel pluribus confitendum: aut ad iterum confitendum post primam confessionem. Potest etiam iterato adhiberi propter aliquas causas praetactas: & eas quae in iure sunt ex pressae, & alias quae de nouo possent emergere, vt in alio Quolibet exposui. Et in quaelibet adhibitione sacramenti poenitentiae, etsi non habeatur effectus primus eius & principalis: quia sufficienter habitus est in prima adhibitione: propter quod sacramentum poenitentiae est firmum & non debile elementum: quod esset si illum non haberet, vt vlterius assumitur in argumento: habetur tamen aliquis effectus eius secudarius & non principalis. Quis autem sit effe ctus poseniae principalis & quis non principalis, expositum est in alio Quolibet. Et propter huiusmodi effectum secundarium Sacramentum poenitentiae est potius iterabile circa eandem materiam secundum rem quam quaedam alia, vt iam patebit. Quia autem adiungitur ad confirmationem rationis: quod poenitentia est secunda tabula &c. Dicendum quod ratio respeonsionem secum importat per hoc quod poenitentia dicitur tabula secunda & secundus baptismus. In quo exprimitur plane differentia eius ad primam tabulam, & primum siue principalem baptismum. Propter quod poenitentia bene potest habere aliquas conditiones & proprietates propter quas est iterabilis: baptismus autem nequaquam. Et est prima & radicalis causa vt puto: quia baptismus non habet nisi effectus quos perfecte explet semel adhibitus. Poenitentia autem nequaquam. Propter quod circa poenitentiae sacramentum potest fieri statutum de eius iteratione: vel directe vel indirecte: vt habitum est supra: non autem circa baptismum: de quo iam amplis videbitur infra. Quamuis aliqui dicere & confirmare nitantur quod poenitentiae sacramentum si iteretur circa idem peccatum, hoc solum est propter dubium: ai scilicet poenitens prius fuerit vere contritus: & ita a peccato absolutus: non autem propter aliquem effectum secundarium: nec propter diminutionem poenae debitae: nec propter reconciliationem ecclesiae: nec propter augmentum gratiae. Non propter diminutionem poenae: quia vt dicunt posset in prima confessione & absolutione tantum conteri, vel postea tot opera satisfactoria agere, quod nullum debitum poenae restaret diminuendum. Non propter reconciliationem ecclesiae: quia vt dicunt in prima confessione & absolutione qua absoluitur peccatum: etiam ecclesiae vnitur, & sic reconciliatur. Item absolutus a curia Romana non remittitur alibi absoluendus: & haec est consuetudo curiae: ergo semel absolutus per fecte reconciliatus est ecclesiae: nec iterum absoluendus propter reconciliationem ecclesiae faciendam. Nec pro pter augmentum gratiae: quia sacramentum poenitentiae est ad sanandum aegrotum, vt in illa constitutione: Omnis vtriusque sexus. Sed sanatio non consistit in augmento gratiae: sed solummodo in absolutione culpae & relaxatione poenae. ergo &c. Item sacramentum in forma sua debet praetendere totum effectum suum. sed in adhibitione sacramenti poenitentiae non praetenditur effectus alius quam deletio culpae: cum dicit sacerdos: Ego absoluo te &c. ergo &c. Item secundum tria peccati genera: originale scilicet actuale veniale: & actuale mortale: tria sunt sacramenta eis correspondentia: baptismus: extrema vnctio: & poenitentia. Baptismus contra originale principaliter: vnctio contra veniale: poenitentia contra actuale mortale. Sed baptismus & extrema vnctio non conferunt gratiam neque augmentum gratiae nisi ex ordine ad peccatum delendum: ergo nec poenitentia. Quare si non habet delere peccatum adhibitum: nec gratiam conferre aut augmentare. sed post pri mam absolutionem nihil de peccato a quo est absolutus, restat delendum: ergo in sequenti & iterata confessio ne per absolutionem nulla gratia omnino confertur aut augmentatur. Vnde dicunt, quod si ex confessione & absolutione iterata haberetur augmentum gratiae: hoc non est ex vi sacramenti: sed ex merito humiliationis qua con fitens recognoscit peccatum suum vt dei offensam: vt de poenitentia. diei et capitulo i. Quem poenitet. Quia autem poe nitentia circa eadem peccatam numero non est iterabilis sicut nec alia sacramenta, arguunt sic: & est ad principalem quaestionem. In aliis sacraminis omnibus ita est quod circa idem numero omnino non iterantur: nec baptismus circa eundem bapticatum circa idem peccatum originale: nec extrema vnctio circa idem peccatum veniale: nec ordo circa eumdem ordinatum: nec matrimonium circa eosdem coniuges: nec confirmatio circa eundem confirmatum: nec eucha- ristia circa consecrationem eiusdem hostiae: aut communio eiusdem in vno: quasi in indiuisibili tempore quare nec sacramentum poenitentiae circa eundem omnino eodem modo se habentem absque nouo peccato iterabile est. Item quando sacramentum est principaliter contra peccatum: vt sunt baptismus, poenitentia, extrema vnctio. sed peccatum idem numero non est iterabile, nec sacramentum contra ipsum: vt patet de baptismo contra originale: & extrema vnctione contra veniale. ergo poenitentia contra eadem peccata nullo modo est iteranda. Quia ergo proponitur primo de sacramento poenitentiae: quod si iteretur circa idem pec catum, hoc solum est propter dubium: am. scilicet poenitens prius fuerit vere contritus & a peccato absolutus:

DIcendum quod si ita esset: tunc non esset differentia de baptismo circa peccatum originale: quid non est iterabile in eodem numero: & de poenitentia circa peccatum actuale mortale: quia similiter idem numero non est iterabile in eodem numero. Sicut ergo iterum baptizare inconueniens est nisi propter dubium: & tunc non est iterum baptizandum nisi sub conditione dicendo: Non te iterum baptizo siue rebaptizo: sed si non fuisti baptizatus ego te baptizo: Sic inconueniens est iterum sacramentum poenitentiae adhibere siue con fiteri & absolui nisi propter dubium: vt consimiliter non sit iterum confitendum neque absoluendum nisi sub com ditione dicendo. Non iterum confiteor siue reconfiteor: nec iterum absoluo siue reabsoluo te: sed si non fui cum perfecta contritione confessus ego confiteor. Si non fuisti absolutus ego te absoluo. Quare cum hoc non obseruet consuetudo generalis ecclesiae, quae districte custodienda est: non est dicendum quod solum propter dubium idem peccatum iterum confitendum sit, & ab eodem absoluendum, sicut propter idem origi nale non est iterum baptizandum nisi propter dubium. Quia assumitur: quod propter diminutionem poenae non est iterum confitendum: quia posset esse homo in quo nullum esset debitum poenae diminuendum: Dicendum quod diminutio poenae debitae non sic effectus est confessionis & absolutionis quod non possit adhiberi quin istum effectum habeat: sed quantum est de se:, ipsum habet si aliquid de poena restat: de qua semper potest ali quid restare. propter quod istud sacramentum institutum est esse iterabile circa eadem peccata, vt iam infra dicetur, quemadmodum etiam nec absolutio peccati est eius effectus nisi adsit peccatum. Et tamen licet in contritione praecedente deletum sit peccatum: secundum Augustinus super illud psali. Dixi confitebor &c. qui dicit. Ma gna dei pietas vt ad solam promissionem peccata dimiserit dum non pronunciat ore &c. tamen confessionis & absolutionis sacramentum bene adhibetur propter effectum alium, & propter Christi praeceptum. Etsi enim forte homo esset in tali statu quod nullo illorum indigeret: numquam tamen praesumendum est quod nullo eorum egeat siue quod nullum eorum possit in se capere. Quid autem assumitur: quod nec propter reconciliationem ecclesiae iteranda est poenitentia: quia in prima absolutione plene per gratiam susceptam reconciliatus est ei: Dicendum quod verum est in proposito casu nostro: propter propositum iterato confitendi ecclesiae militanti quod communiter supponitur in eo & consimilibus esse, quemadmodum vere contritus prius quam veniat ad sacerdotem, triumphanti ecclesiae est reconciliatus: sed propter propositum confitendi sacerdoti in ec clesia militanti: ita quod si cadat a tali proposito, nec confiteatur, cadit a reconciliatione iam facta nouum peccatum committendo. Propter quod indiget noua reconciliatione per confessionem & absolutionem sequentem: ita quod si in tali proposito maneat, sequens confessio fiat forte non propter nouam reconciliationem ecclesiae faciendam: sed propter iam factam custodiendam.

AD aliud circa idem: quod consuetudo curiae Romanae est quod absolutum in ea non remittit alibi ad absoluendum: quid non faceret nisi vnica absolutione esset perfecte ecclesiae reconciliatus: Dicendum quod curia de plenitudine potestatis absoluit: nec oportet quod in eius absolutione habeatur propositum de iterum confitendo alibi propter aliquam obligationem. Propter quid perfecte reconciliat ecclesiae: nec mirtit alibi ad reconciliandum: aut ad reconciliationem custodiendam. Verum tamen bene mittit alibi propter satisfactionem & poenitentiam salutarem iniungendam, quam debet habere con fessus in proposito: a quo si resiliat, cadit a reconciliatione: vt non sit omnino solida reconciliatio nisi humiliter poenitentiam iniungendam susceperit. Vnde sicut ille ad reconciliationis conseruationem debet aliunde poenitentiam suscipere: sic in proposito semel confessus debet alteri iterum confiteri. Quoa arguitur vlterius: quod sacramentum poenitentiae non habet effectum secundarium augmentum gratiae: quia est ad sa nandum aegrotum: vt in illo ca. Omnis vtriusque sexus. Sanitas autem consistit in sola amotione culpae & non in collatione gratiae: nisi in ordine ad culpam: Dicendum quod ad sanationem aegroti generandam tamquam ad primum effectum ordinatur poenitentia. Nihilominus tamen ad sanationem eandem confortandam bene tamquam ad secundum effectum ordinatur. Sanitas enim perfecta non solum consistit in amotione morbi in sanando: sed in confortatione conualescentis in sanitate. Vnde sicut medicus corporalis non solum debet esse sollicitus ad habendam medicinam ad curationem morbi in generando sanitatem: sed etiam ad confor tationem conualescentis in sanitatem augmentando: & synthomata morbi amouendo: sic sacerdos de bet esse discretus more prudentis medici: non solum in curando a morbo peccati poonitentem per me dicinam sacramenti poenitentiae conferendo gratiam: in qua consistit sanitas spiritualis: sed etiam ad ipsum confortandum augmentando in eo gratiam ad amonuendum synthomata malae concupiscentiae ex peccato dimissa.

AD secundum ad idem: quod sacramentum in forma sua debet continere totum effectum suum: Dicendum quod falsum est: quia forma baptismi nullum effectum suum continet dicendo, Ego te baptizo, nisi in figura. Similiter nec sacramentum confirmationis, dicendo Inungo te chrismate salutis. Si ergo in forma poenitentiae aliquis effectus est exprimendus: sufficit quod ille sit principalis. per quod non exclu ditur quin cum hoc sit alius secundarius.

AD tertium ad idem: quod baptismus qui est contra peccatum originale, & extrema vnctio quae est contra peccatum veniale, non conferunt gratiam aut augmen tant nisi ex ordine ad peccatum delendum: quare nec poenitentia: Si ergo non sit peccatum delendum, non est poenitentia adhibenda: Dicendum quod ratio ista vere solubilis est: quia conclusum aperte falsum est non solum in sacramento poenitentiae: sed etiam in sacramento baptismi. Si enim alicui perfecte poenitenti per con tritionem ante omnem confessionem peccata sua sunt dimissa: de quo nullus in ecclesia dubitat quin possit fieri: immo credo quod pluries euenit: & cum hoc si certus esset quod non esset in eo pecctatum delen dum: nihilominus inde teneretur confiteri illa peccata: & est ei sacramentum poenitentiae adhibendum & hoc propter solum statutum diuinum de confitendo peccata actualia mortalia: licet non iterantur absque effectum, quo praesumitur poenitens indigere. Nec institutum esset iterabile. Esto enim per impossibile quod ni hil de poena restaret in debito: & quod etiam in vita ista esset in tali statu quod in ipso charitas augmentanda non esset: quod nullo modo possibile est: nec omnino praesumendum: quod etiam nec ecclesiae reconciliandus: tamen in ipso per sacramentum reconciliatio custodienda est. Similiter ex parte baptismi: si quis paruulus circum cisus esset in fine temporis quo sacramenta veteris legis habebant efficaciam suam: & per circuncisionem in ipso deletum fuisset peccatum originale: nihilominus tamen tempore nouae legis sacramentum baptismi ei erat adhibendum: & hoc propter solum statutum diuinum de baptismo: licet non fine effectu aliquo prae dictorum. Vnde & Maria Magdalena si non fuit baptizata quando Christus remisit ei omnia peccata sua: debuit postmodum baptizari: etiam si se mundam ab omni peccato sciuisset. Etiam in vtero sanctificatus tempore legis Christi debuit baptizari. Vnde loan. baptista in vtero sanctificatus dixit Christo. Ego a te debeo baptizari. Vnde ad formam argumenti, & ad assumpta in ipso, dicendum: quod illud assumptum: Dicta sacramenta non conferunt gratiam neque augmentant nisi in ordine ad peccatum delendum: duplicem habet intellectum, quia ly delendum potest esse participium vel nomen verbale. Si sit participium tunc exponitur per deletionem passiuam de futuro simpliciter acceptam sub hoc sensu. In ordine ad pecctatum delendum. i, quid delebitur per ipsum sacramentum poenitentiae: & nondum est deletum. & sic simpli citer est falsa. Si vero sit nomen verbale: tunc exponitur per passionem deletionis simpliciter absque temporis determinatione sub ratione digni vel debiti, sub hoc sensu: In ordine ad peccatum delendum, i, quid quantum est de se & natura sua simpliciter dignum vel debitum est vt per ipsum deleatur. & sic est vera. Peccatum enim originale quantum est de se & natura sua dignum & debitum est deleri per baptismum: etsi nullum sit quod restat delendum participialiter. Similiter est de veniali respectu vnctionis: & de mortali actuali respectu poenitentiae. Vnde illa sacramenta non conferunt aut augmentant gratiam nisi in ordine ad peccatum delem dum nominaliter: quia non sunt principaliter instituta ad gratiam conferendam vel augmentandam: sed ad peccati deletionem. & sic quod gratiam conferunt vel augent: hoc non est nisi in ordine ad peccatum simpliciter: sic quod si sit, deleant ipsum: & si non sit, quod delerent ipsum si esset: non solum autem in ordine ad peccatum delendum participialiter: in quo sensu falso sequitur conclusio falsa: non autem in sensu vero: quia tunc aliter accipitur ly delendum in praemissa vera: & aliter in conclusione falsa vt dictum est. & propter hoc non valet processus vlterior in argumentando. Quid autem additur: si ex confessione & abso lutione iterata habetur augmentum gratiae: hoc non est ex vi sacramenti sacramentaliter adhibiti: sed solum ex merito humiliationis qua confitens recognoscit peccatum suum quod fecit vt dei offensiuum: an sic sit an non, nihil omnino refert: dum concedatur quod confessio semel facta vni, iterari possit alteri circa ea dem peccata: & in casu nostro proposito iterari debeat. Sed in hoc dicendo reuera sollicite cauendum est periculum quod consistit in denegando sacramento efficaciam quam a deo in sua institutione recepit: vel in at tribuendo ei efficaciam quam non recepit. Sed vt mihi videtur in dicto illo duo implicantur: quae simul stare non possunt: quod videlicet sacramento iteratio adhibetur, & fine effectu sacramentali: quia secundum dictum illud: si effectus aliquis gratiae ex eius adhibitione consequeretur: ille consequeretur ratione operis operantis scilicet ex deuotione & humiliatione eius cui adhiberetur: non autem ratione operis operati. Et sic in tali adhibitione sacramenti nouae legis nulla esset praerogatiua super exhibitionem suo tempore sacramentorum veteris legis: & non efficeret in tali adhibitione quod figurat: sicut neque efficiebant sacramenta veteris legis praeter circuncisionem: & esset debile elementum, sicut erant sacramenta legalia. Quae omnia vt videtur multum vergunt in iniuriam sacramenti nouae legis: & etiam in falsitatem eius. Cum enim sacramenta legalia figurabant futurum quod non efficiebant, vera signa in hoc esse poterant. Sacramentum vero nouae legis: quia sigu rat praesens esse quod efficere natum est: si non efficit quid figurat: falsum signum est: quia aliter non est prae sens. Nullo ergo modo tale sacramentum in tali adhibitione potest esse verum signum, sed falsum necessario: quod est magnum inconueniens circa sacramentum dicere, & vt timeo erroneum. ldeoque mili iiditui: quod nunquam sacramentum nouae legis adhibetur quin aliquid spirituale efficiat quod figurat: ita quod si non eite ret, nullo modo esset in praecepto neque in consilio eius adhibitio. immo in prohibitione potius. Vnde etsi principaliter propter solum praeceptum alicuius sacramenti adhibitio facienda est vel semel tantum quandoque vt dictum est in baptismo, vel iterato vt dictum est in poenitentia: numquam tamen est sine aliqua effectum: nec potest homo esse in vita ista in tali statu: vel saltem non est praesumendum: quin sacramentum aliquem effectum circa ipsum hab re possit. ita quod si adhibitio praesumeretur esse fine effectu sacramentali: nullo modo praecipi posset: quia ho esset in iniuriam sacramenti. Quia autem ad confirmationem illius dicti adducitur auctoritas Augius. L in libro de poenitentia: & habetur de poe. disteis est. c. Quem poenitet omnino poeniteat. vbi dicitur ante medium capituli. Dignus est misericordia qui speciali labore gratiam petit. Laborat enim mens patiendo erubescentiam. Sed quoniam verecundia magna est poena, qui erubescit pro Christo fit dignus misericordi. Vnde patet quod quanto pluribus quis confitebitur in spe veniae turpitudinem criminis: tanto facilius con sequetur misericordiam remissionis. Ex quo patet reuera: quod ex opere operante siue ex merito humiliationis in iterata confessione & absolutione habetur augmentum gratiae: nec vnquam hoc vllus catholicus negauit Sed quod solum habeatur ex hoc, & non ex vi sacramenti, sed opere operante: sicut dicit dictum illudiloc non habetur ex dicto Augustinus. Sed contrarium habetur manifeste scilicet quod ex vi etiam sacramenti adhibiti conleqitur quod mise ricordiam remissionis: de qua loquitur: quae pertinet ad poenae relaxationem. Non autem loquitur de aignem to gratiae: nisi quia forte simul gratia augetur quando pars poenae remittitur: ita quod illa humillatio it quaedam dispositio vt ipsum sacramentum efficacius effectum suum consequatur. Sic enim consequitur continis. lpsi enim sacerdotes plus iam possunt proficere: plus consitentibus facere vel parcere. quibus enim rmit tunt, remittit deus. Ecce quod ex illa humiliatione sacerdotes plus possunt proficere circa conlitentes faciendo circa eos remissionem. Et constat quod non loquitur de remissione culpae: quia illa non recipitmagis aut minus: & eam supponit iam remissam prius: sed poenae tantum. Vnde sequitur continue. laarum enim quem de monumento suscitauit, obtulit dominus discipulis soluendum: per hoc ostendens potellatum soluendi concessam sacerdotibus: dixit enim: quodcumque solueritis super terram erit solutum & in caeli: & quidcumque ligaueritis super terram erit ligatum & in caelis: hoc est ego deus & omnes caelestis militiae ordints & omnes sancti in gloria mea laudant vobiscum & confirmant quos ligatis & soluitis. Glos. Quosligatis iuste & misericorditer poenis. non dicit peccatis. Soluitis iuste & misericorditer a poenis non dicita peccatis. Ecce quod sacerdos opere suo sacerdotali poenas sacramentaliter iniungit & relartur Ab ilti a mo argutum: quod poenitentia circa peccata eadem numero non est iterabilis: quia nec aliud sacramento rum circa idem numero omnino iteratur: Dicendum quod sacramentum est circa aliquid duplloter Ano modo vt circa subiectum: vt baptismus circa baptizatum: Vnctio extrema circa vnctum: poenitentia citca poenitentem: Eucharistia quo ad eius consecrationem seu benedictionem circa hostiam quae consecratur quo ad eius vsum circa communicantem cui comnmunicatur: confirmatio circa confirmatum: ordo circaordinatum: matrimonium circa coniuges. Alio modo vt circa obiectum siue effectum: sicut baptismus circa characterem imprimendum, & originale delendum: & gratiam conferendam & augendam: extrema vnctio circa veniale delendum, & gratiam augendam: poenitentia circa peccatum actuale mortale delendum & gra tiam conferendam: & circa poenam aeternam debitam mortali mutandam in temporalem, & temporalem relaxandam: aut pro toto aut pro parte: Eucharistia ad genram augendam: & similiter confirmatio: ordo & matrimoniui. & est etiam matrimonium ad coniuges vniendum: & ordo ad characterem imprimendum: & siliter confirmatio.- Quorum nuilum iterari debet circa idem subiectum omnino eodem modo se habens. Sed quaedam eorum nullo mo do sunt iterabilia circa idem subiectum re: quocumque modo alias varietur: vt sunt illa quae imprimunt clar cterenm. scilicet baptismus, ordo, & confirmatio. & hoc ideo quia semel adhibita effectum suum totum habent quem habere possunt: si non sit impedimentum ex parte subiecti: eo quod effectus eorum non dependet ab ali qua nostra cooperatione: dum tamen non ponamus eis obiicem in nostra voluntate. Alia vero omniaiterabilla sunt circa idem subiectum re: & hoc ideo quia semel adhibita habent vnum effectum: & possuitur habere alium adhibita postea: eo quod effectus eorum dependet a nostra dispositione ac cooperatione: puta extrenia vnctio semel adhibita, post interuallum temporis quo potest praesumi inunctum contraxisse noua tenialia in tanta multitudine & quantitate quod eis timeatur grauari: iterato adhibenda est: nec prius debet adhiberi: licet statim cum esset notum quod aliquid veniale esset in ipso, posset adhiberi & etiam habere effectum suum. Similiter poenitentia semel adhibita, post interuallum temporis in quo aduenit poenitenti nolna contritiu iterato debet adhiberi. & non debet prius: quia licet forte potest prius adhiberi: & adhibita effectum habet: prius tamen adhiberi non debet propter reuerentiam sacramenti: ne propter citam & frequentem itera tionem vilescat: & fastidium pariat: nisi forte ex causa speciali, vt supra, propter soluendum debitum confessus fratri in die paschae statim ante communionem velit confiteri suo proprio sacerdoti eadem pecca ta. Similiter Eucharistia semel adhibita alicui post interuallum temporis quo praesumitur quod noua deuotio sufficiens ad iterum suscipiendum aduenit: iterum potest exhiberi. quia licet forte potest prius adhiberi: tamen non debet sine causa: vt si sacerdos plures hostias consecrauit quam opus sit: & primo sumpsit vnam per se: deinde percipit adesse aliam: nec habet vbi eam custodiat: potest continuo & il lam sumere: vel si necesse habet pluries eodem die celebrare. Circa eandem autem hostiam nullo modo potest iterari consecratio: quia vna consecratio circa eandem hostiam facit quicquid circa eam potest fieri. Similiter matrimonium semel adhibitum alicui respectu eiusdem coniugis: post interuallum temporis quo per mortem alterius solutum est vinculum matrimonii: potest superstiti iterato adhiberi respectu alterius coniugis. Circa eosdem autem coniuges nullo modo potest iterari: quia semel circa eosdem adhibitum operatur quicquid circa eos operari potest. Et sic differentia est de extrema vnctione & ma trimonio, respectu Eucharistiae & poenitentiae. Illa enim non debent nec possunt iterari nisi variato sub iecto: ista autem possunt, vt dictum est. Cuius ratio est: quia illa semel adhibita: totum suum effectum simul habent quem habere possunt circa tale subiectum: si non sit obiex: eo quod effectus eorum non dependet a nostra cooperatione. Eucharistia autem & poenitentia iterari possunt subiecto in eadem dispositione continua remanente vt dictum est. Cuius ratio est: quia semel adhibita non totum effectum suum quem habere possunt simul habent: & effectus eorum dependet a nostra cooperatione. Et sic patet quomodo est simile, & quomodo non: & in quo simile est & in quo non, in poenitentia & in aliis sacramentis quo ad eorum iterationem circa idem secundum rem: quoniam tria sacramenta quae charactere imprimunt: vt baptismus, confirmatio, & ordo: nullo modo sunt iterabilia circa idem subiectum & idem obiectum secundum numerum: neque sacramentum Eucharistiae quo ad eius consecrationem circa eandem hostiam numero. Alia vero quaetuor iterabilia sunt circa idem subiectum re: sed extrema vnctio & matrimonium non nisi variatione facta circa subiectum quo ad obiectum. Vnctio enim non est iterabilis nisi va riatione facta quo ad peccatum veniale delendum per ipsam. Matrimonium non est iterabile nisi variatione facta quo ad viculum connexionis coniugum. Eucharistia vero & poenitentia licet iterari non debeant circa idem sub iectum non variatum saltem praesumptiue per lapsum temporis secundum nouam deuotionem quo ad Eucha ristiam, vel nouam contritionem quo ad poenitentiam, propter reuerentiam sacramentorum: possunt tamen suos effectus habendo. Sed differentia est inter haec duo sacramenta: quod Eucharistia non potest prius quam noua deuotio adueniat adhiberi vt habeat suum effectum: nisi ex causa. Pluribus enim Eucharistiis communicari vel simul vel successiue absque interuallo quo potest praesumi adesse noua deuotio: & hoc sine causa: non est nisi vnica communio habenis vnicum effectum: ita quod error esset putare maiorem effectum plures hostias consecratas simul conmunicare quam vnicam. Perinde autem est plures simul sumere & plures successiue absque interuallo notabili quo praesumitur adesse noua deuotio. totum enim tempus illud pro vno indiuisibili reputatur quo vnica hostia nata est sumi. Poenitentia vero bene potest adhiberi vt habeat suum effectum circa idem subiectum non variatum: neque secundum contritio nem: neque aliter simpliciter & absolute: sed maxime ex causa. Licet enim iam confessus in eadem contri tione existens non debeat sine causa iterum sumi ad confessionis: si tamen sumatur, sacramentum habet effectum suum. Quandoque enim non debet matrimonium celebrari: vt in quadragesima propter temporis reuerentiam: si tamen fiat, effectum suum principalem habet. Similiter poenitentia etsi quan doque non debeat adhiberi propter reuerentiam sacramenti: etsi non ex aliquo praecepto Christi aut ecclesiae: si tamen adhibeatur ex causa, forte bene habet effectum suum: puta si confessus fratri in die paschae velit eadem peccata confiteri ante communionem propter statutum ecclesiae. Causa enim differentiae in hoc inter sacramentum Eucharistiae & poenitentiae est: quod poenitentia quo ad diminutionem poenae restantis post primam absolutionem: est circa huiusmodi obiectum & circa id quid est maioris necessita tis & debiti circa poenitentem quam sit Eucharistia quo ad gratiae augmentum. magis enim necessarium est poenitenti, & magis obligatus est tanquam debito: vt procuret sibi relaxationem poenae quam tenetur sol uere deo: quam necessarium sit cuicunque deuoto vt procuret sibi augmentum gratiae: & quam obligatus sit ad hoc. Et sic quo ad hoc, sacramentum poenitentiae est maioris necessitatis quam sit Eucharistia: & ideo magis & citius atque frequentius potest adhiberi absque interuallo notabili: sic quod qualibet vice suum effectum habeat quam Eucharistia. & sic poenitentia est sacramentum magis iterabile & circa idem subiectum & circa idem obiectum, quam aliquid aliorum. Nec omnino simile est quo ad iterationem de hoc sacramento: & de quo- cunque aliorum: sed argumentum procedit ac si omnino esset simile. Quia inducebatur vltimo: quando sacra mentum est principaliter contra peccatum, non potest iterari nisi peccatum iteretur: vt patet in baptismo qui non iteratur quia originale non iteratur: & in extrema vnctione: quae non iteratur nisi iteratis ve nialibus: quare nec poenitentia quae est contra peccatum actuale mortale, iteranda est nisi peccato mor tali iterato. Cum ergo idem peccatum mortale secundum numerum nullo modo possit iterari: nec ponitentia circa ipsum potest iterari. Et quaeritur quare circa eadem peccata potius iteratur poenitentia quam ali quod aliorum. Et est dicendum quod baptismus simul quantum est de se ex vi sacramenti si non habet obiicem simul remittit culpam & omnem poenam illi debitam: & idem praesumitur quo ad venialia de extrema vnctione. Propter quod a sua institutione baptismus & vnctio circa eadem peccata sunt initerabi lia. De sacramento autem poenitentiae quod est contra peccatum mortale actuale: cui debetur multa & ma gna poena temporalis: non praesumitur quod simul culpam & totam poenam illi debitam remittat: sed s lum portionem certam & semper aequalem quantum est ex se. Propter quod vt quod restat de solutione remit tat, poenitentia a sua institutione circa eadem peccata numero est iterabilis. Ad secundum quid erat i ad principale, quod accipiens in paschate Eucharistiam a non suo sacerdote: non tenetur iterum recipere eam a suo sacerdote: quare neque confessus alteri tenetur eadem confiteri suo sacerdoti:cum vtrumque horum aequaliter statuatur & praecipiatur in Omnis vtriusque sexus. Dicendum ad hoc secundum iam dicta, quod assumptum de Eucharistia quod conmunicatus ab alio in paschate non teneturiterum recipere eam a suo sacerdote: verum est, non tamen propter hoc verum est quod similiter neque tunc confessus alteri tenetur eadem confiteri iterato suo proprio sacerdoti: quia non est simile: eo quod secundum iam dicta, sacramentum Eucharistiae maioris est reuerentiae quam sacramentum poenitentiae: & sacramentum poenitentiae maioris necessitatis est quam sacramentum Eucharistiae. Siquis tamen imminente pascha sic seat tet alteri confitendo & Eucharistiam ab illo sumendo: etiam super hoc priuilegiato tali priuilegio quale et domini Martini, quod non possit in debita deuotione & contritione iterum infra annum qui finitur in pascha suo proprio sacerdoti confiteri eadem, & communicari ab ipso: transgressor est statuti & mor taliter peccat nisi ex causa de licentia proprii sacerdotis expectet: & nihilominus tenetur se priparare per contritionem & deuotionem vt quam citius poterit post pascha confiteatur prius confissa al teri, & super illa transgressione, priusquam conmunicetur ab eo: & sic reddat deo & sacerdeti debitum in quo adhuc manet obligatus quousque persoluerit. Nec licet eum expectare de confitendo isque ad sequens pascha infra annum illum semel dicta peccata cum aliis infra eundem annum comnilsis suo sacerdoti confitendo. hoc enim non sufficit: quia per hoc quod aliquis est in mora soluendi debitum, non prorogatur ei tempus solutionis: sed obligatus manet ad soluendum quam citius poterit bene autem licet eum expectare vsque ad sequens pascha de communionem accipiendo ab eodem: quia super tansgres sione in eo quod a suo sacerdote non est communicatus, non potest satisfacere conmunionem ab ipso accipiendo: sed de transgressione illa poenitendo: & eam illi confitendo. Super transgressione autem in eo quod illi non est semel in anno praecedente confessus, satisfacit poenitendo, & peccata alteri confessa cum ista transgressione eidem iterato confitendo. Vnde si aliquibus ex gratia priuilegii concessum esset quod possent singulis annis ministrare sacramentum Eucharistiae sicut & poenitentiae quandocumque opus esset: & ministrarent ipsum ante pascha: sic vt noua deuotio posset intercidere ad ministrandum ips sum a suo sacerdote in pascha, iterum deberet ipsum suscipere in pascha: licet si in die pascheille ministraret vnam semel: non deberet iterato in eadem die recipere aliam a suo sacerdote: etiam sitenpus restaret quo eodem die consuetum est communionem recipere. Sic tamen non est de confessiones: quia si in die paschae aliquis alteri confessus est & non communicatus ab eodem: debet nihilominus eodem die eadem confiteri proprio sacerdoti: si restat tempus sufficiens illius anni in quo suam complere posset confessionem: & confessione completa si adhuc restat tempus anni illius, debet ab eo recipere con munionem: ne fiat transgressor statuti de semel in anno confitendo suo sacerdoti: & communionm ab eo recipiendo. Quia si non restat tempus recipiendi communionem: statim factus est transgressorila tuti quo ad hoc: & debet de illa transgressione statim poenitere & confiteri suo sacerdoti eandem: quam citius poterit: per hoc ei satiffaciendo de sibi debito. sed non debet nisi velit communionem recipe re ab eodem citra pascha sequens: vt supra dictum est.

PER dicta patet ad confirmationem desacramento baptismi. non enim est simile de baptismo & poenitentia: & minus simile de poenitentia & Eucharistia. Baptismus enim natus est habere omnem effectum suum simul & semel: non sic autem Eucharistia & poenitentia: vt supra dictum est.

AD tertium quod ex eo quod dicitur confessum er gra tia teneri eadem iterum confiteri suo sacerdoti: oritur schisma inter praelatos & religiosos &c. Dicendum est de schismate sicut & de scandalo: quod dicere illud ex quo oritur scandalum ve sclisma est erroneum. Verum est: dum tamen illud dictum non sit de illis quae pertinent ad veritatem opportu nam ad dicendum: vitae scilicet, iustitiae, aut doctrinae. Si vero sit de illis quae pertinent ad aliquam harum veritatum: illud dicere non est erroneum, neque quo ad rem dictam: neque quo ad actum dicendi Dictum autem istud de quo est quaestio, pertinet ad veritatem vitae: quia vt supra dictum est: ipsa de illo in quo consistit periculum animarum: & est nunc temporis opportunitas ad dicendum: eo quod habet fortes contradictores.

AD quartum: quod sacramentum poenitentiae efficaciam habet a solo Christo: non autem ab vllo homine instituente &c. Dicendum quod verum est tam in principali eius effectu quam in secundario: nec iteratio eius propter institutum papae dat ei nouam efficaciam vt supponit argumentum. Habet tamen vt dictum est nouum effectum: sed a solo Christo. & multo aliud & aliud est dicere habere no uam efficaciam de qua procedit argumentum: & habere nouum effectum contra quem intendit proce dere.

AD quintum quod nemo potest obligari ad confitendum quod non est: Dicendum quod non obligatur ho mo ad confitendum peccata quae iam actu habet in macula: sed quae iam hactenus habuerit, & manent per memoriam in conscientia. Nam vere contritus coram deo, prius quam alicui confessus est: non habet in se maculam: quia per contritionem & propositum confitendi deleta est: & tamen clarum est quod illa peccata quae non sunt, tenetur confiteri. Consimiliter & confessi religiosis licet non habeant maculam peccati: quia per absolutionem & propositum confitendi illa eadem suo proprio sacerdoti deletum est: nihilominus tamen tenentur eadem iterato confiteri suo proprio sacerdoti. Vnde sicut in contritione quantacumque esset non delerentur peccata: nisi simul adesset propositum confitendi ea sacerdoti tempore opportuno: ita quod si ante confessionem resiliret a proposito confitendi: grauius crimen com mitteret quam erant peccata prius deleta: sic in confessione facta religiosis ex gratia dicti priuilegii, quantumcunque esset perfecta: non delerentur peccata in absolutione, nisi simul adesset propositum confitem di illa iterum suo proprio sacerdoti: nec esset vere poenitens: sicut nec ille esset vere contritus: ita quod si ante iteratam confessionem confessus semel resiliret a proposito confitendi iterum: grauius crimen committeret quam erant peccata prius deleta. Propter quid dominus Martinus papa ne confessi dictis reli giosis tale discrimen incurrant: praecipit illis religiosis vt diligenter & efficaciter secundum datam eis a domino gratiam eos ad hoc exhortentur.

AD sextum: quod papa qui habet omnia iura in scri nio pectoris sui, ius absoluendi & confessiones audiendi illorum qui vellent venire ad eos, quid debebatur sacerdotibus curatis, contulit dictis religiosis: ergo abstulit illud sacerdotibus: Dicendum quod mul tum refert de iure quid habetur in re temporali: & quid habetur in re spirituali. De illo quod habetur in re corporali: quia non potest haberi simul a pluribus in solidum, verum est quod quando confertur vni aufertur ab alio, vt dictum est supra de decimis noualium. De illo vero quod habetur in re spirituali: quia illa potest a pluribus simul possideri in solidum: non est verum quod ius in illa concessum vni aufertur alteri: immo manet integre apud vtrosque. tale omnino est ius de audiendo confessiones & absoluendo. Quod arguitur in oppositum: quod non est erroneum teneri ex praecepto papae ad illud quid alias est licitum: Dicendum quod verum est: dum tamen subsit causa siue ratio secundum praedicta. alias autem bene posset esse erroneum.