Quaestio 11

CIrca quartum arguitur: quod cum voto virginitatis simpliciter non stat verum & perfectum matrimonium, quia tradens marito potestatem plenam sui corporis: consentit in carna lem copulam: quia ad illam tradunt corpora sua in matrimonio mutuo inter se contrahentes. hoc autem repugnat voto virginitatis simpliciter. dicente Hiero. Vouentibus non solum nubere, sed velle nubere damnabile est. sed sic tradit potestatem sui corporis marito contrahens verum & perfectum matrimonium. ergo &c. Contrarium apparet in dei genitrice virgine Maria: quae verum & perfectum matrimonium contraxit cum loseph, & habuit votum virginitatis simpliciter.

HIC solet distingui de tempore emissi voti. quia aut emissum est ante matrimonium contractum, aut post. Et dicunt quod si primo modo (ut dicunt aliqui) quod cum voto virginitatis simpliciter emisso non stat verum matrimonium: nec post tale votum potest aliqua persona sine peccato consentire matrimonio. tum quia priculo, immo necessitati amittendi virginitatem se exponere vellet in dando viro potestatem plenam corporis sui, tum quia per hoc in carnalem copulam, & virginitatis amissionem quoquo modo consentiret, ad minus implicite. Sed cum voto virginitatis simpliciter & solenni emisso post matrimonium & ante copulam, bene stat verum & perfectum matrimonium absque omni peccato & discrimine. Vnde dicunt quod Maria sciens vtrunque bonum magnum, virginitatem scilicet & foecunditatem, vtrumque illorum amabat & desiderabat, sed virginitatem tanquam optimum & deo acceptissimum praeferebat. dicente Augustinus in sermo. quodam de natiuitate virginis. Haec duo ipsa iu cundius amabat: virginitatem scilicet & foecunditatem. Virginitatem, quia hanc deo per omnia placere intelligebat. Foecunditatem, quia sine hac maledictum legis quae adhuc carnaliter custodi ebatur, incurrere metuebat. Vicit tamen amor in ea seruandae virginitatis. Virgo igitur totam intentionem suam, totum amorem suum, totum studium suum ad hoc intendit vt corpus suum & animam deo virginitate perpetua consecraret. Sciebat quia quanto sanctius eam conseruaret, tanto sublimius ei qui omnium castissimus, immo qui ipsa castitas est, appropinquaret. Et quia sic vir ginitatem praeferebat: studium habuit atque desiderium ipsam consecrandi per votum & solenne votum, quia sciebat opera perfectionis esse perfectiora & magis laudabilia, cum ex voto celebrantur. Verum quia lex Moysi adhuc carnaliter obseruabatur: vt oporteret tam viros quam mulieres carnali generationi insistere per matrimonium: ideoque ipsa maledictum legis si non contraheret, & generationi prolis ex viro vacaret, metuebat incurrere, non creditur (vt dicunt) vouisse virginitatem antequam desponsaretur loseph, licet eam in desiderio habuit, quod tamen diuino arbitrio committens, vt legis maledictum euaderet se loseph matrimonio copulauit: secundum quod mores illius temporis exigebant, sed postmodum simul cum eo votum virginitatis emisit. Aliis vero videtur quod ante ma trimonium vouit, sed tantummodo voto simplici expresso in corde, cum firmo proposito tenendi ipsum. & hoc non absolute: sed sub conditione nisi deus aliter ordinaret. Et ideo diuinitus certificata ex speciali spiritus sancti consilio quod loseph erat in consimili proposito, virginitatem suam deo committens, loseph se matrimonio coniunxit, & potestati eius tradidit, & consensit simpliciter & absolute in copulam coniugalem, tradendo alteri corporis sui potestatem: in quo consensu consistit verum & perfectum matrimonium quantum est de prima perfectione rei quam attingit ex forma sibi essentiali, & ex fine suo intra. Forma enim essentialis matrimonii non est nisi indiuisibi lis coniunctio animorum in traductione potestatis corporum, per quam coniuges sibi mutuo fidem conseruare tenentur. In copulam autem carnalem (vt dicunt) non consensit simpliciter & absolute, sed solummodo sub conditione, si deo placeret quod scilicet copularetur carnaliter: quod & deo non placuit: sed vt voueret consensum viri obtinuit: qui in consimili desiderio erat: & sic post contractum matrimonium cum ip so solenne votum virginitatis emisit. Et est opinio magistri sententiarum libro quarto distinctione xxx. cap. Praemissis. vbi dicit sic. Sane credi potest non solum Mariam, sed etiam loseph apud se dispo suisse seruare virginitatem, nisi deus aliter iuberet: eosque sic consensisse in coniugalem societatem vt vterque de altero reuelante spiritu sancto intelligeret quod virginitatem seruare vellet nisi deus aliter inspiraret. Sed illam voluntatem verbis non expresserant: postea vero expresserunt, & in vir ginitate permanserunt. Consensit ergo Maria in maritalem societatem, sed non in carnalem copulam, nisi de ea spiritus sanctus praeciperet: cuius consilio in maritalem consensit copulam &c. Quod con firmat ibidem auctoritate Augus. Vnde si prolem diuinitus non concepisset, matrimonium illud non fuisset perfectum quantum est de perfectione rei secunda: quam attingit exercendo opus debitum formae: quo consequitur finem suum extra. Opus enim extra est carnalis copula: quo proles quae fi nis est extra, procreatur. Quae quidem copula quia non erat consecuta, quo ad hoc non fuit perfectum matrimonium. Sed quia in actu qui est, propria rei operatio non consistit rei perf:ctio nisi quia per ip sum assequitur finem, ita quod si absque omni operatione res aliqua finem suum consequitur, non est ex hoc imperfectior, immo multo perfectior quam si operatione illam attingeret: dicente philosopho in secundo caeli & mundi: quod quaedam sunt res imperfectae quae nulla operatione perfectionem possunt attingere: quaedam vero plu ribus operationibus suam perfectionem attingunt: quaedam vero paucioribus, aut vna, & modica: quae ideo perfectior est: quaedam vero habet suam perfectionem absque omni operatione, & illa est perfectissima: licet ergo matrimonium Mariae cum loseph operatione copulae carnalis perfectionem non habuit: non minus tamen perfectum fuit. dicente Ambrosio in libro de virginitate, vt habetur xxvii. quaest. ii. cap. Cum initiatur. Defloratio virginis non facit coniugium, sed pactio coniugalis. Denique cum coniungitur viro coniugium est, non cum viri admixtione coniungitur. Super illud Pactio est. Glos. scilicet consensus de praesenti. Sed hoc maxime in matrimonio Mariae: quia licet matrimonium inter ipsam & loseph ex matrimonio per carnalem copulam non habuit prolem progenitam: tamen prolem habuit matrimonialiter a Maria & loseph educandam: & idcirco simpliciter perfectionem matrimonii quo ad bonum prolis & finem eius, licet absque copula carna li: & ideo perfectius habuit. Omne itaque (ur dicit Augustinus primo de nuptiis & concupiscentia), nuptiarum bonum impletum est in illis parentibus Christi, proles, fides, & sacramentum. Prolem cognoscimus ipsum dominum lesum. Fidem, quia nuiium adulterium. Sacramentum, quia nuiium diuortium. Solus ibi nuptiarum concubitus non fuit, quia in carne peccati fieri non poterat sine vlla carnis concupiscentia. Vnde & per talem prolem sic conceptam virgo Maria maledictum legis euasit. dicente Augustino in sermone praedicto. Dedit ergo ei vt & virgo, quod magis optabat permaneret, & vt nemo illam a maledicto legis liberrimam dubitaret, foecunda fieret. Et vnde foecunda: foecunda spiritu sancto qui omnia foecundat. vt secundum hoc edictum legis quantum ad intentionem Legislatoris de matrimonium contrahendo non erat nisi propter prolem haben dam ex copula, ita quod si posset ab aliqua haberi proles fine copula, casum istum intellexit Legislator exceptum, vt simul existens perfectus Tegislator & Epieices: vt talis mater intelligere tur excepta a legis maledicto & edicto si nec matrimonium contraxisset, sicut nec copulam sustinuit. Vnde in edicto legis & maledicto non erant nisi sterilitas & subtractio partus voluntaria. Deuter. sexto & septimo. Non erit apud vos sterilis vtriusque sexus. Propter quod causa contrahen di matrimonium in Maria non fuit proles ex matrimonio generanda, sed educanda, & vt suspitio tolleretur qua de incestu genuisse suspicaretur. Sic ergo dicunt quod votum Mariae quia simplex fuit, verum matrimonium contraxit. quia non votum simplex, sed solenne impedit matrimonium contrahendum. & quia sub conditione fuit: super qua reuelatione diuina certificata eratu: & in illa conditione continebatur implicite dispositio dei de eius consensu in matrimonialem copulam: ideo non peccauit. & licet non consensit in carnalem copulam: quia talis huiusmodi consenlus non fuit appositus & expressus, ideo matrimonium non impediuit, quia expressus impediuisset: quia. scilicet est contra bonum matrimonis scilicet prlem procurandam, & omnis talis conditio apposita omnino tollit matrimonium. & sic nec implicite in carnalem copulam consensit: quia nec super hoc consilium spiritusancti habuit. Quo ad hoc ergo quod dicunt aliqui Mariam ante matrimonium affectasse & desideriumha i buisse seruandae virginitatis: bene verum est, quia forte non continuo post habitam discretionem habuit deliberationem de virginitate perpetuo conseruanda nisi statim habuisset reuelationem spi ritus sancti: quam forte non habuit. Ex deliberatione enim virginitatem se seruaturam sine reuelatia ne aut aliqua certificatione non disposuit, aut voluntate etiam absque voto firmauit. quoniam si absolutt vouisset, aut disposuisset custodire perpetuam virginitatem absque aliqua certificatione, autreuela latione super hoc habita: & maxime si voluntatem suam super hoc voto etiam simplici confirmas set, quamuis sub conditione tali, nisi deus aliter disponeret & inspiraret ei quod eam vellet consentire in copulam: tamen quantum est ex se, simpliciter copulam abnegauit. Talis enim conditio de voluntate su perioris pro non adiecta habetur. Et sic quantum est de se legi contrariaretur voluntate, etsi non voto solenni expresso verbis, & voluntate etiam absque omni voto, siue contrahens matrimonium si ue non contrahens peccasset: et non minus absque voto quam cum voto, & sine matrimonio quam cum matri monio: quia si cum matrimonio, tunc cum hoc quod contrariaretur legi per voluntatem, periculo contrario voto se exponeret. Propter quod dicitur. xxvii. quaest. ii. in. &. Sed quare. Quianunquam seco gnituram proposuerat, sed contra suum propositum postea consensit in carnalem copulam, rea fa cta est voti virginalis mente etsi non corpore violati, quod de ea sentire: nefas est. Propter quod quaestioni re spondendo inducit cap. Augustinus. Beata virgo proposuit se seruaturam viginitatem nisi deus ali ter reuelaret. Committens ergo virginitatem suam diuinae dispositioni consensit in carnalem co pulam, non illam appetendo, sed diuinae inspirationi in vtroque obediendo. Glos. super illud. Reuelret. Inde est quod licite potuit contrahere matrimonium deo reuelante: etsi vouisset etiam solenniter quia votum fuit sub conditione. Immo quantumcunque absolutum sit votum, semper intelligitur excepta auctoritas maioris, vt extra de iureiuram. Venientes. Sic ergo vt mihi videtur, beata virgo etsi an E te matrimonium affectum & desiderium seruandae virginitatis habuit absque reuelatione aut cer tificatione, nihil super hoc firmauit siue voluntate simplici, siue voto. Sic ergo necesse est ponere quod re uelationem aut certificationem habuit de praeseruantia in virginitate antequam super hoc aliquid vo luntate firmauit, aut vouit: postquam autem talem certificationem habuit, aequaliter voluntate firmare, & vouere etiam solenniter quantum est ex se potuit. Quare cum huiusmodi certificationem aequaliter po tuit habuisse ante matrimonium, & post: aequaliter ergo ante & post potuit vouisse etiam solenniter quantum erat ex se. Quia autem dicta opinio dicit secundum praedictum modum Matiamprius se matrimonio loseph coniunxisse quam vouisse, non videtur mihi tenendum, quia Augustinus in principio de sancta virginitate videtur significare eam primo vouisse, deinde contraxisse: & tertio filium deicum cepisse. dicit enim sic. Prius quam conciperetur iam deo dicatam de qua nasceretur elegit. Hoc indicantur verba quae sibi foetum annuncianti angelo Maria reddidit. Quomodo (inquit) siet istud, quoniam vitum non cognosco. Quod profecto non diceret nisi deo se. virginem ante vouisset. Ecce quia ante vouit quam concepit Quivero ante vouit quam nupsit, indicat quod immediate sequitur. Sed quia hoc lsraelitarum mores adlucre cusabant, desponsata est viro iusto. Sed ne aliquis posset dicere: verum est, sed prius quasouit: sequitur continue. Non violenter ablatura: sed potius contra violentias custoditura quod illa iam vouerat non violenter ablature. scilicet ne a viro volente eam violare, violaretur, vt Christus de ea virgine existente con ciperetur, secundum quod praemisit ante verbum praeassumptum dicens. ldeoque virginitas eius gratior & acceptior: quia non eam conceptus Christus viro violaturo quam conseruaret, paripuit, sed prius quam conciperetur &c. vt iam supra. Non praeripuit voto castitatis post coniugium emisso, sediamdeo dicatam ante scilicet. coniugium elegit. Quod bene indicat Augustinus in eo quod addit. lam illa vouerat. Quid inquam vouerat de praeterito: nisi quod propter lsraelitarum mores desponsanda esset viro iusto non eam violatum ro, sed custodituro: Quid eam vouisse prius nullo modo erat opportunum nisi vt prius quam sciret quod Chri s stus de ea nasceretur voueret libere absque alterius consensu ante contractum matrimonium: ne iam contracto matrimonio de eius consensu voueret, vt de caetero non haberet necessitatem seruimdi ei in copula carnali etiam si vellet. & in hoc exemplum esset virginum futurarum, vt scilicet an te matrimonium vouerent. & sic gratiosior esset virginitas Mariae dependens ex absoluta electione propria: non ex consensu viri & necessitate seruiendi eidem. vt sic secundum Ansel. virgo tanta pu ritate polleret qua maior sub deo esse non posset. Vnde & quod filium dei esset conceptura non prius no uerat quam ipsi iam in matrimonio existenti hoc angelus nunciauit. Hinc Augustinus continue post verba prae dicta. Quod ipsa iam nouerat, subdit. Quamquam etiam si hoc solum dixisset scilicet quomodo fiet istud: nec addidisset quoniam virum non cognosco: non quaesiuisset vtique promissum sibi filium quomodo foemina paritura esset si concubitura nupsisset. Poterat & nubere & virgo permanere: in qua dei filius formam serui congru enti miraculo acciperet: sed exemplum sanctis futura virginibus, ne putaretur sola virgo esse debuisse, quae prolem etiam fine concubitu concipere meruisset, virginitatem deo dicauit: cum adhuc quid esset conceptura nesciret: vt in terreno mortalique corpore caelestis vitae imitatio voto fieret, non praecepto, amore eligendi, non necessitate seruiendi. Itaque Christus nascendo de virgine quae antequam sciret quis de illa fuerat nasciturus, virgo statuerat permanere: virginitatem sanctam approbare maluit quam imperare: & sic etiam, vt in ipsa foemina in qua formam serui acciperet, virginitatem esse liberam voluit. Vnde quia multo liberius est votum virginitatis non dependens ex consensu viri post matrimonium: & multo purior non consentiendo simpliciter in copulam carnalem quam sub quacun que conditione: etiam sub illa si deo placeret: quae semper intelligeretur etsi non apponeretur: & sic vt dupliciter esset exemplum futura sanctis virginibus: vouit ante conceptum partus caelestis: ne puta retur sola virgo esse debuisse: quae prolem fine concubitu concipere meruisset: & etiam ante contra ctum coniugium: ne putaretur consimili ratione nulla virgo esse debuisse quin prius coniugio copularetur. Sic ergo dicendum quod Maria ante matrimonium vouit: sed non nisi certificata de perseuerantia sua in virginitate. Quod etiam intellexit Augus. per id quod dixit supra: Quod ipsa iam nouerat. Pro pter quam certificationem contraxit absque omni periculo de virginitate amittenda: & non consensit in copulam carnalem: nisi sub conditione nisi deus aliter ordinaret: quam apposuit non quia dubitauit se virginem perseueraturam: secundum, nm quod dicitur in S. sed quare, nouit se Maria virginem perseue raturam. Vnde angelo ait. Quomodo fiet istud quoniam virum non cognosco: sed illam conditionem apposuit: quia illam certitudinem a se ipsa non habuit. Sed est intelligendum quod in carnalem copu lam potest esse consensus dupliciter: vel quo ad actum copulae, vel quo ad potentiam copulandi. Et propter veritatem matrimonii secundum legem celebrandum, vt dictum est, consensit simpliciter in potentiam copulandi si maritus petere vellet: & hoc vel implicite vel explicite. Implicite enim il la consentit quae nec omnino in contrahendo de copula cogitauit. Sed propter voti integritatem non consensit in actum copulae carnalis: nisi sub conditione dicta: sciens quod nunquam peteret: aut si pete ret quod deo disponente nunquam ad actus executionem perueniret. & propter simplicem consensum in potentiam: & consensum in actum: licet sub tali conditione expressum: verum erat & perfectum matrimonium modo praedicto. Vnde qui per sponsalia promisit se contracturum matrimonium, si propter promissum implendum contrahit de praesenti: & nulla apponatur conditio expressa: & non consentiat in actum copulae omnino: verum contrahit matrimonium: si tamen consentiat in potentiam tradendo se simpliciter potestati mulieris: licet cum firmo proposito sese statim subtrahendi propter ingressum religionis. Est tamen in proposito perfectum votum circa actum, quia illa conditio votum non impedit: & apponere eam necessarium non fuit. Licet enim conditio dependens a voluntate humana apposita impedit votum simpliciter: vt siqua voueat virginitatem si placet matri suae: illa tamen quae pendet omnino a voluntate diuina: non impedit: nec votum diminuit: quia subintelligitur semper etsi non apponatur. Vnde siqua alia sub lege vouisset sicut Maria vouit, non certificata: ipsa contra legem egisset & peccasset: nec votum valuisset. Si qua vero modo post edictum ecclesiae ne valeat matrimonium post solemnitatem voti quam instituit ecclesia, post votum tale contra hat matrimonium non consentiendo in actum copulae: sed in alia & etiam in potentiam ad copulam: modo quo beata virgo consensit: etsi forte matrimonium contraheret verum, sicut & beata virgo contraxit: tamen si non esset certificata de actum: quod sic a domino prouideretur sibi ne vnquam veniendi ad actum haberet necessitatem: ipsi sic velle nubere damnabile esset: quia contra edictum ecclesiae faceret: & periculo faciendi contra votum se exponeret: & sic etiam implicite in copulam consentiret fa cto: licet explicite dissentiret animo. Sed vbi est certitudo de voluntate diuina. consensus in potentiam nullo modo ponit consensum in actum: nec etiam implicite: quia tunc non dependet sic potentia a voluntate viri quod possit reduci ad actum stante illa certificatione, quemadmodum praedestinatus licet absolute potest damnari: actum tamen impossibile est poni stante praedestinatione. Vnde quando consensus in po tentiam propter certitudinem nullo modo implicat obligationem ad actum: nullo modo derogat voto: quia votum non est nisi respectu actus & intentionis exercendi actum. Econuerso autem dissensus in actum nullo modo derogat matrimonio: quia petere vel non petere actum, relinquitur voluntati contra hentium. Possunt enim ex consensu superueniente se obligare ad non petendum. Quia vt dicit August. sanctiora sunt connubia pari voto continentium, in epistola ad Editiam. Et similiter ex consensu praecedente eadem ratione: dum tamen sit in vtroque potentia: vt actum non excludat necessitas: sicut contingit in spadonibus: cum quibus non contrahitur ma: rimonium: sed voluntas: sicut contingit quando ambo sufficientes essent ad copulam si vellent. Sed quid dicemus ad Augustinus cuius literam inducit magi ster ad confirmationem suae opinionis: Ad cuius intellectum sciendum: quod circa votum beatae Mariae est com siderare triplicem conditionem scilicet affectum siue desiderium de continendo: & votum simpliciter emilis sum per se deo siue mente sola, siue etiam voce emissa inter se & deum: & votum solenne verbo expressum in praesentia loseph ex communi consensu vtriusque. Affectum autem siue desiderium tale non est dubium quin semper habuit postquam ad annos discretionis deuenit: quid tamen non vouit nec voluit siue dis posuit firmato proposito quousque certificata praedicto modo fuit. vnde in &. praedicto, Vvirum non cognosco. i. me non cognituram proposui. Neque enim quia tunc virum non cognoscebat, necesse est inquiri quomodo posset habere filium: sed quia nunquam se cognituram proposuerat. Intelligo quantum erat ex se: ni si lex ad hoc constringeret. vnde dicit glos. Sic ergo patet quod Maria non vouebat continentiam: sed proposuerat vouere & virginitatem conseruare. intelligo quantum in se erat ex parte electionis suae, nec ta men simpliciter proposuit: quin propter legis necessitatem disposuit contrahere: quae prolem suscitare praece pit. Votum autem occultum simpliciter factum inter ipsam & deum, secundum praedicta, emisit ante matrimo nium, quando etiam quantum ex se erat potuisset ipsum solennizasse: siqua forma solemnizandi tunc fuisset: quod forte & fecit vt esset perfectius votum: volens tamen satisfacere legi quantum potuit consentien do in matrimonium: secundum praedictum modum, quod demum postquam Christum conceperat, vna cum marito solemnicauit quantum potuit. Et de tali solemnizatione voti loquitur Augustinus in ca, quid magister inducit pro se. & plane con stat per eundem quod sic ex mutuo consensu amborum solemnizauit. loseph enim erat in consimili proposito: cum Maria: quod forte ei loseph reuelauit: si tamen aliter super hoc certificata non fuit de sua virginitate: vt iam supra habitum est: quod votum aliquid simpliciter emisit priusquam sciret quod filium dei conciperet. Vnde litera Augustinus sic legenda est. Beata Maria proposuit se perseueraturam virginem etiam ex voto occulto simplici quid tamen non excluditur per propositum: sed includitur: & respicit voti solemnizationem cum marito su turam. Caetera exponantur secundum praedicta: vsque ibi. Postea vero. vbi sequitur in litera magistri. Si mul cum viro labiis expressit: & vterque in virginitate permansit. Et magister intelligit quod prius nul lum votum simpliciter expressit: quod non est verum. Magister ibi literam omittit qua Augustinus intelligit quando votum illud labiis expressit: quam exprimit decretum: in quo integre ponitur dicta auctoritas. S. praedicto. dicit enim sic. Postea vero quam filium genuit, quem corde conceperat simul cum viro &c. Ad quid etsi non esset auctoritas, ratio innitens auctoritati hoc declarat ex parte loseph: quoniamli cet ipse quantum erat ex parte sua erat in simili desiderio vouendi virginitatem cum Maria: cum tamen pro illo tempore non minus erat astrictus legi ad prolem in matrimonio procreandam quam Maria: quare nec vo luntate firma nec dispositione nec voto debuit se astringere ad virginitatem custodiendam potius quam Maria: quare cum illa sine peccato non disposuisset vel vouisset custodiam virginitatis nisi suphec habuisset specialem reuelationem aut certitudinem: nec similiter loseph. Quare cum supponendum sit quod sine peccato simul vouit cum Maria quia scriptura dicit eum virum iustum fuisse: suppoponendum est quod votum illud non fecit simul cum Maria sine speciali super hoc reuelatione aut certitudine: sicut nec fecit Maria. De loseph autem dicit Ambrs super illud psal. defectio tenuit melosephcui desponsata erat Maria: cum eam grauem vtero vidisset, cum esset iustus noluit eam traducere: & utique nuiium adhuc audierat oraculum. ergo ante conceptum nuilum habuit oraculum siue reuelationem. Si ergo ex reuelatione vouit cum ipsa, non vouit nisi post Christi conceptum. & quid Ambro dicit: Quia nullum adhuc audierat oraculum: intelligatur de Christi conceptu. Quia si aliam ante habuerat deio uendo: aut ergo sciuit quod Maria simile habuit oraculum: aut non. Si non, dimisisset eam vouere cum ilstus esset: quia vt dictum est peccasset. Si vero sciuit quod oraculum de vouendo habuit: nullo ergo modo suspitionem de adulterio contra ipsam habuisset: quam tamen habuit: vt ibidem textus Ambrosii insinu at. Reuelationem ergo de vouendo cum Maria nullo modo habuit ante oraculum, quo ipsam de spiritu sancto impregnatam cognouit. Verum est ergo quod istud votum Maria cum losephtam solenniter non fecit: nisi postquam filium genuit intus in vtero. Sed praeter istud expresse ponit Augustinus aliud precessisse de sancta virginitate vt dictum est: de quo est dubitatio an fuerit ante matrimonium an post. Etea dem dubitatio manet in litera Magistri: quia propter eius truncationem non determinat templus. Sed tempore determinato sicut est in Decreto, de illo voto non manet dubitatio: & sic nihil valet ad probandum propositum suum. Ex quo patet quod Hugo cuius sententiam in quaestione proposita Magister sententiarum tenuit, Bedam qui tenuit Mariam ante mrimonium vouisse, minus iuste reprehendit, sic in quiens in sententiis suis. Beda in expositione super Lucam videtur affirmare beatam Mariam antequam inisset cum loseph coniugium, decreuisse quod vitam duceret virginalem. Quod equidem a veritate videtur deuiare: cum beata vir go prudentissima esset: & nouisset quaecunque pie promitterentur esse fideliter persoluenda: verisimile est quod ab adolescentia se deo totam conmiserat, parata siue ad nubendum siue ad continendum: quemadmodum deum velle cognosceret, quid testatur Augustinus in libro de nup. & concup. his verbis. Istud credendum est, quod beata vir go mente duntaxat. i. consensu mentis fuerat coniunx loseph: & quod proposuisset permanere in virginitate si placeret deo: & aliter agere si ipse vellet. Ex hac auctoritate & ex hoc quod ipsa non renuit despon sari, manifeste apparet eam antequam desponsaretur continentiam non vouisse: quam tamen certum est eam & vi rum eius postea promisisse: ex quo vtrique mysterium dominicae incarnationis angelo reuelante innotuit. Reuera prudentia virginis fecit eam praeeligere virginitatem vt dictum est: & certificauit eam vt etiam ante coniugium voueret, vt iam dicetur: parata cum hoc ad nubendum secundum quod prudentia sua de um velle cognouerat: & prius quam certificata erat: & ante coniugium potius in virginitate permanere proposuit: licet aliter ageret si deus vellet. Vnde ex auctoritate Augustinus et quia certificata non renuit despon sari, nullo modo eam apparet antequam desponsaretur continentiam non vouisse. Certum etiam est ex dictis eam vouisse absque viro prius quam mysterium incarnationis alicui eorum innotuit: etsi ipsa postmodum cum vi ro votum sub maiori solemnitate iterauit. Dicta autem auctoritas quam Hugo imponit Augustinus de nup. & con cup, non est in illo libro. vnde nescio an sit Augustinus & vnde eam sumpserit. Sic ergo Mariae cum loseph sim pliciter verum & perfectum erat matrimonium propter prolem & consensum vt dictum est: & simpliciter votum virginitatis etiam ante matrimonium propter reuelationem & certificationem, nec matrimonii veritati & perfectioni est derogatum per praecedens votum: quia erat sub conditione stante ex certificatione super hoc habita aut reuelatione. Nec ipsum votum in aliquo est violatum per sequens matrimonium: quia non erat in copulam carnalem. Nec restat ergo dubitatio nisi de modo quo Maria super praedictis fuit certifica ta. & dicunt aliqui quod Maria super praemissis certificata fuit speciali spiritus sancti consilio. Cui non contra dico ex parte virginis: quia contra hoc expressam auctoritatem non vidi: sicut nec dicentem hoc. Vi detur tamen mihi quod alius modus certificationis eius conuenientior & sufficiens fine illo potest sumi ex verbis Augustinus in praedicto sermone: quibus dicit sic. Vicit amor in ea seruandae virginitatis: & exclusit ab ea timorem incurrendae maledictionis. & infra post illa quae superius sunt posita in principio. Amplectem do igitur quod acceptabilius esse cognouit domino legis sperauit & credidit se plene euasuram male dictum datae legis, reputans secum illum tantae bonitatis: tantae sapientiae: vt dum se nullatenus iuxta conscientiam suam melius scire aut posse facere quam faciebat aduerteret, certum consilium ne quid pec cati in istis subreperet inueniret. Nec decepta est: quis enim sperauit in domino & derelictus est ab eo: Deni que vbi tam sanctam intentionem eius, tam castum propositum eius, tam firmam fidem & constantem spem & indeficientem vidit charitatem eius: eo misericordiae suae intuitu eius circa illam: vt nec sanctitas intentionis eius frustraretur: nec castitas propositi eius violaretur: ne aut firmitas fidei infirmata a spei constantia titubaret: aut charitatis in ea plenitudo deficeret. Dedit ergo ei vt & virgo quod magis opta bat permaneret: & vt nemo illam a maledicto legis liberrimam dubitaret, foecunda fieret. Sic ergo ex iudicio rectae rationis adiuta genra virginitatem melius quid iudicauit foecunditate ex copula mrimonialis Et vt Augustinus dicit ibidem, licet per reuelationem spiritus sancti apostoli edocti fuerint omnem veritatem: incomparabili ter tamen manifestius ac eminentius ipsa per eundem spiritum ipsius veritatis intelligebat profunditatem & hoc quantum pertinet ad propositum, quo ad distantiam inter bonum virginitatis & foecunditatis ex matrimonio: propter quod deliberata electione amplexata est eam, tanquam sciens per eam magis deo placere: & ex hoc confidens de eius sapientia & bonitate quod ei prouideret vt virgo permanens maledi ctum legis effugeret. Et sic domino ante mrimonium castitatem vouit absque omni alia speciali reuelatione, il luminata sapientia naturalis industriae & gerae: & mota ad hoc faciendum voluntate bona, fide firmata: spe roborata & charitate inflammata prae caeteris mortalibus sub deo. Propter quod liberius & gratiosius eius votum erat. & ideo magis deo placuit quam fecisset si motum & instinctum aut reuelationem magis spe cialem ad hoc habuisset. Vnde & per hoc prius Christum concepit mente quam corpore: dicente Augus. libro de virginitate. Materna propinquitas nihil Mariae profuisset, nisi felicius Christum fide quam carne gestasset. lpsa quoque virginitas eius ideo gratior et acceptior &c. vt habitum est supra. Sic enim eum primo concipiendo promeruit quantum in se erat: vt eum postmodum conciperet carne. dicente Au gust. in ser. praedicto. Nec summi sapientia dei vllam in massa generationis humanae viam inuenit: per quan vt disposuerat in mundum veniens luctuosae perditioni subueniret: donec ad istam de qua loquimur virginem ventum esset: sed haec mox vt in mundum per humanae generationis lineam venit, tanita omnis boni virtute atque constantia perfecte resplenduit: vt ipsa dei sapientia vere dignum iudicaret per quam in hominem veniens sola prae cunctis mediatrix effici meruit. Et sic quia Maria erat confinium ve teris & nouae legis, & virgo erat & nupta: vt inchoatio consilii de virginitatis obseruantia ab ipsa inciperet ex libertate nouae legis: & nuptiae virginum ex necessitate veteris legis in ipsam terminarem tur: vt de caetero damnabile sit ex propria voluntate post votum nubere, siue fuerit simplex siue solenne: cuius solennizatio secundum certos actus in quibus votum causetur, solennizari instituta est ab ecclesia: & statutum ne de caetero post talem solennizationem possit contrahi matrimonium: & impeditur omnino ne contrahi possit. Sed ante solennizationem ab ecclesia institutam, nulla erat voti solennizatio: licet enim vnum potuit fuisse magis publice factum quam aliud, non erat in hoc nisi accidentalis differentia: quemadmodum modo est votum simplex siue fiat priuatim: siue publice, praeter actus illos in quibus ecclesia ordinauit votum solennizari: ita quod quomodocunque fuisset factum, siue tempore legis Mosaicae, siue tempore euangelii, praeter actus solennizandi quos statuit ecclesia, semper tenuisset matrimonium sequens sicut & modo tenet: licet peccasset com trahens post votum simplex. Vnde si hodie coniuges ex communi consensu vouent voto simplici, & alter coniugum velit frangere votum, tam firmum est vinculum matrimonii quod alter debet reddere debitum, quod potest sine peccato: licet non possit petere. propter quod periculosum est coniugi bus vouere voto simplici. Quia ergo arguitur quod votum virginitatis simpliciter non stat cum perfecto matrimonio: quia tradens plenam potestatem corporis sui viro. consentit saltem implicite in carnalem copulam: qui consensus repugnat voto virginitatis simpliciter: quia post tale votum talis consensus damnabilis est: immo etiam omnino tollit matrimonium ne possit fieri: Dicendum secun dum praedicta quod tradens plenam potestatem corporis sui viro consentit in carnalem copulam dum non est certificata quod sic prouideretur sibi a deo ne vnquam veniret ad actum: certificata autem nequaquam consentit in actum copulae carnalis: licet consentiat in potentiam: quod non repugnat voto virginitatis simpliciter: vt dictum est. Sicut enim virginem posse in actum copulae carnalis non repugnat voto virginitatis simpliciter: dum tamen perfecte non vult actum: sic dare alteri posse super corpus suum ad copulam non repugnat eidm: dum tamen certitudo adsit quod nunquam actus continget. Talem autem certitu dinem habuit virgo Maria iam dicto modo, sciens quod etsi loseph non fuisset sic iustus quin voluisset petere ab ea actum copulae, quid potuit pro illo tempore fecisse sine periculo amittendae iustitiae: quod tamen dominus sic disponeret quod nunquam ad actum perueniret: absque tamen suo peccato in denegandoVnde quod sciret & certa esset loseph fuisse in proposito simili cum ipsa seruandi virginitatem & num quam petendi actum copulae: hoc non erat necessarium vt sine peccato virginitatem simpliciter voueret cum proposito contrahendi propter legis necessitatis: sed suffecit alia praedicta. Nunc autem ista debet esse nobis regula, quod ad id quid potest fieri vnico non requiramus plura: nec hoc quod potest fieri sine miraculo, imponamus miraculo: nec id quid potest fieri ex dono naturae imponamus dono gratiae nec id quid potest fieri dono supernaturali dato modo communi, tribuamus dono supernaturali dato modo speciali. Vnde cum ex scientia naturalis industriae cum dono gratiae datae modo communi quo aliis solet dari, licet in maiori abundantia, potest poni Mariam certam fuisse secundum dictum mo dum quod deo prouidente nunquam veniret ad actum copulae carnalis: licet non fuisset certa ex speciali modo reuelationis sibi factae super hoc: & licet non fuisset certa de loseph quod sic iustus erat quod esset in consimili proposito cum ipsa: talem reuelationem sibi factam fuisse vt ante matrimonium simplici ter voueret: & postmodum perfectum matrimonium contraheret: non oportet ponere. Si tamen sciuit quod loseph esset sic iustus vt eam non esset violaturus: sed tantummodo custoditurus, sicut dicit Augustinus ad hoc bene requirebatur specialis reuelatio. Propter dictam igitur certitudinem non erat Mariae damnabile matrimonium dicto modo contrahere. Quia tamen modo post votum simpliciter factum aliqua contraheret, non liceret: sed secundum Hiero. velle nubere esset ei danmnabile: quia matrimonium modo nec in prae cepto nec in consilio: sed in sola permissione: quia post simplex votum etsi teneret mrimonium, contrahens pecca ret: quia non faceret hoc nisi quodammodo in actum carnalis copulae consentiret vt dictum est. post votum autem solemne similiter peccaret. Et quamquam apud deum non minus obligat simplex quam solemne: tamen propter ecclsiae interdictum post votum solemne matrimonium non tenet. Vnde quod sub noua lege virgo contraheret post votum, ad hoc nihil omnino posset eam mouere nisi specialis reuelatio diuina: aut auctoritas ecclesiae: cuius esset in hoc dispensare: quia ad damnationem suam quoquo modo in actum carnalis copulae consentiret: & periculo sustinendi illum se exponeret, quod non sic erat de Maria: quia erat confinium vtriusque legis: vt dictum est. Propterea enim nulla speciali reuelatione indiguit (quantum mihi videtur) sed solum certificatione praedicta ad faciendum quod fecit, vt patet ex dictis. Quin tamen cum tali certifica tione reuelatio, quam multi ponunt, ei fuerit facta non penitus abnego: quia hoc in puro facto consistit. Sed siue ex tali reuelatione siue alio modo certificata fuerit: siue post matrimonium vouerit siue non de quo nihil est ponendum nisi secundum quod dictant recta ratio & dicta sanctorum factum fuisse perfectius: quod ipsam praesumendum est fecisse: tamen ex dictis patet quod licite ante matrimonium perfectum subse cuturum potuisset vouisse simpliciter absolute.