Quaestio 7

Questio. vii. UTrum ratio entis sit praecisa ab aliis ratio nibus formalibus que sunt in deo. Quod non: quia dicit hyl. quod diuersitas non est adminttenda in diuinis: praecisio autem est diruersitas. ergo etc. Contra. Dion. de divinis non bus dicit. Quod in divinis est aliqua alteritas et diunsitas. ergo etc. excludam duas contradictiones duorum doctorum Hic Ioa. et Pe. Unus enim dicit. quod ens habet vnum conceptum: non autem vnam rationem: et ille conceptus est imprecisus ab aliis. Alius dicit quod habet vnam rationem formalem imprecisam: non tamen in quid dictam de omnibus.

¶ Contra primum impositum primo doctori inducitur quadruplex contradictio. Prima est. quod idem conceptus erit communis: et non communis: proprius et non proprius. Et arguitur sic. conceptus entis certus est communis: conceptus cuiuslibet dubiorum est non commnis: ergo idem est communis: et non communis: proprius et non proprius. Ultus sic. conceptus certus de duobus est communis illis duobus sed si idem certus conceptus de duobus esset dubius: non esset communis eis: et sic esset proprius et non proprius: communis et non communis.

¶ 2a. quia idem conceptus esset repugnans: et non repugnans: quia conceptus entis est compossibilis omnibus: et per consequens non repugnaturas conceptus aliorum vt hominis non est compossibilis omnibus et per consequens repugnans. Idem igitur conceptus erit repugnans et non repugnans.

¶ 3a condictio est: quia idem erit transcendens et non transcendens: quia conceptus entis est transcendens: conceptus autem aliorum puta hominis non transcendens. ergo etc.

¶ 4a quia idenesset abstractus et non abstractus: quia conceptus entis est abstractus: conceptus autem inferiorum non est abstractus. ergo etc

¶ Si dicatur quod vnitas entis est vnitas indeterminatio nis.

¶ Contra. eodem modo arguitur: quia conceptus entis est vnus vnitate indeterminationis: alii non. ergo etc. Item x. praesenta habent conceptus determinatos: ratio autem entis habet rationem vel conceptum indeterminatum. De eodem autem secundum idem non possunt dici contradictoria. et per consequens nec indeterminatum et determinatum. ergo etc. Sic ergo imponitur istis doctoribus multiplex contradictio: imponendo eis quod primo dicunt: quod ens habet vnum conceptum imprecisum ab aliis. 2o quod ens habet vnam rationem imprecisam ab aliis. dico. quod ista sipossunt intelligi vt sonant: quia eodem Ideo modo reduci possunt argumentum et contradictiones facte contra primum et contra secundum: quia eadem ratio non potest esse communis et non communis. Credo enim quod isti docto. non sic intellexo runt. Probo enim istum intellectum esse falsum: et quod ratio siue conceptus entis sit praecisa ab omnibus aliis rationibus siue concepti bus. Et hoc probo primo sic. quia quandocumque vni rationi formali competit aliquid secundum se: quod non competit alteri ille rationes sunt distincte et precise: hoc patet per primum principium complexum: sed deo inquantum deus competit beatificare: enti autem inquantum ens non. quia si sic condeteret omni enti: ergo etc.

¶ Si dicatur quod verum est de ratione entis in generali. Et ego dico quod de illa loquor quae inuenitur in omnibus: et de illa probo quod distinguitur a divitate.

¶ 2o sic. quando ita est quod aliquid realiter repugnat alicui ex aliqua ratione formali: et non repugnat sibi ex alia: ille rationes sunt aliqualiter distincte: sed repugnat deo ex ratione diuinitatis finitas sed ex ratione entitatis non: quia tunc repugnaret omni enti: ergo etc.

¶ 3o arguo sic. Impossibile est quod idem in tellectus sit certus et dubius de eadem ratione formali: sed certi sumus de diuina entitate: dubitamum tamen de ratione propria deitatis: ergo etc.

¶ 4o sic. eadem ratio praecise non potest esse cognoscibilis: et non cognoscibiliter per naturam sed diuinitatis ratio non est cognoscibilis per naturam: ratio autem entitati sic. ergo etc.

¶ Sed contra ista arguitur quadrupliciter. primo sic quando ita est quod vna ratio aliquorum est altera: vna illarum non est praecisaab altera vel distincta: sed ratio entitatis et diuinitatis ita se habent quod vna est altera. ergo etc.

¶ 2o sic. diuia essentia est aliquid in sua praecisione: aut ergo aliquid positiuum: aut non. si non. ergo nihil. si sic. ergo ens.

¶ 3o sic. ratio formalis diuinitatis: aut est aliquid: aut nihil. Non nihil. ergo ens.

¶ 4o sic. illa non est praecisa ratio que est omnis ratio nullo sibi addito: sed talis est ratio entis. ergo etc. Maior est nota per primum principium. Minor probatur. quia si aliquid addatur: aut est ens: aut nihil. Si ens: ergo ens additur ad ens. Non nihil: vt patet

¶ Ad ista. Ad primum dico. quod licet vna ratio sit alia absolute et aliquo modo: tamen non omnibus modis. Si. enim esset omnibus modis: tunc concluderet ratio. Tne dico quod ratio diuinitatis non est omnibus modis eadem cum ratione entitatis.

¶ Si dicatur. quod oportet illam non identitatem reducere ad aliqua extrema. Dico quod duplex abstractio inuenitur. Una quae fit per nomina prime intentionis: et in ista semper vna dicitur de alia: et vna semper praedicatur de altera. Alia fit per nomina secunde intentionis: et in ista non est vera. quod vnum semper de altero predicetur. Unde ista non est vera: diffinitum est diffinitio in genere secundarum intentionum: sed ista est vera: homo est animal rationale: in genere primarum intentionum. Diffinito enim entis non est diffinitio deitatis. licet enim deitas sit entitas. quia adhuc statur in prima abstractione: tamen ista non est vera: deitas est formaliter entitas. quia per ly formaliter intelecitur 2a abstractio.

¶ Ad 2m dico. quod sicut differentia vt praescindit a genere: est illud denominatiue: et non quiditatiue: sic essentia diuina vt praescinditab entitate est entitas denominatiue. Non tamen quiditatiue est illud positiuum quod est formaliter entitas.

¶ Ad 3m dico. quod est aliquid propria aliquitate. sed non sequitur quod sit formaliter entitas.

¶ Si dicatur. vbi diffinito praedicatur videtur forma lis predicatio: sed diffinitio entis predicatur de deitate.

¶ Responideo. quod solum eodem modo quo ens diffinitur: eodem modo diffinitio predicatur: sed ens precise diffinitur per secundam intentionem: et nullo modo per primam: ergo eodem modo quo dicitur de ente illaecunda intentio: icetur de deo: sed de ente dicitur denominatiue: et non quiditatiue. Sic ergo dicetur illa secunda intentio de deo praecise denominatiue: et non quiditatiue.

¶ Sed si dicatur ista ratio formalis quid est: potest dici quod est secunda intentio secundum quod hic accipitur formalis ratio sentitatis. Sed intelligendum est tamen quod quando ratio formalis est secunda intentio: supponit pro prima¬

¶ Ad 4m dico ad maiorem: quod aliqua ratio sit omnis ratio nullo sibi addito. potest intelleci dupliciter. Vel vt sit omnis ratio quiditatiue: vel solum identice et denominatiue. Primo modo ma ior est vera. et minor falsa. potest ergo esse omnis ratio denominatiue sed non quiditatiue. Si autem accipiatur sic quod est denominati ue omnis ratio: non tamen quiditatiue. maior est falsa. Et tunc ad mi norem. si accipiatur omni modo est alia nllo addito. non est vera: quia est omnis alia ratio non quiditatiue: sed denominatiue: sicut rationale est anima denominatiue: non tamen quiditatiue: immo quiditatiue addit ad animal. vt patet in exemplo. illud quod addit suba vel animal ad ens: licet sit ens denominatiue. non tamen est ens quiditatiue. praesuppositis sic arguitur deducendo rationem ad op Istis positum: quandocumque aliqua ratio vel conceptus n est idem omnibumodis nullo sibi addito. ille conceptus siue illa ratio est praecisab omnibus aliis: et non omnino sibi ead. sed ratio entis non est omnibus mo dis omnes rationes aliorum nullo sibi addito.

¶ Quod probo prir sic. quia omnis conceptus qui sic est idem aliis: nullo sibi addito est mere equocus: quia equocum non addit ad equocata nisi non men: sed per te: conceptus enti non addit ad illa diftinquibus dicitur: nisi solum nomen. ergo etc.

¶ 2o sic. ille conceptus quae est omnis conceptus non transcendens nullo sibi addito: non est transcedens: sed: secundum te: conceptus entis est conceptus. decem praeseanorum nullo sibi addito. ergo etc. 3o sic. ille conceptus qui est singularis conceptus nullo sibi addito non est vniuersalis: sed: par te: conceptus entis est huiusmodi. ergo etc

¶ 4o sic. Iste conceptus qui est omnes alii indifferenter: non habet ma iorem vnitatem illis: sed conceptus singulares non habent nisi vnitatem aggregationis vel ordinis: ergo conceptus entis non est vnus nisi vnitate aggregationis vel ordins: quod est manifeste falsum.

¶ Item istuo redit in dictum antiquorum doctorum: quo dicunt quod intellectus est certus de alterutro duorum indeterminate: et dubius de altero determinate.

¶ Sed contra hoc arguo sic. intellectus aut habet certitudinem de neutro: aut de altero aut de vtroque simul: aut de altero indistincte et indeterminate.

¶ Si dicas. quod est neuter: habetur propositum: quia omnis concept neuter ad duos determinatos est praecisus ab illis. Si autem est alter: vel erit finitus vel infinitus: non finitus: quia deus non est finitus. Nec infinitus. quia de hoc dubitamus. Nec potest diciquod de vtroque est certus: quia de falso nullus potest esse certus ralsum autem est quod deus est finitus et infinitus.

¶ Si autem dicas. quod de alterutro sic. Contra hoc est illud argumentum quod prius factum est. sicut contra alios. Tunc. enim tantam certitudinem heo quod deus est trinus: incarnatus: mortuus: sicut quod deus est ens. quia sum certus eque bene quod est trinus: vel non trinus: sicut quod est primum vel non primum: sed ille: parte: erit conceptus entis: ergo etc. Et sic de aliis.

¶ Ad argumentum in oppositum de hil. dicendum. quod ipse loquitur de diuersitate in natura.