Quaestio 17

Quaestio xvii UTrum homin viatori poterit comunicari notitia intuitiua de divina essentia. Uter quod non. quia dicitur moysi. non videbit me homo et viuet.

¶ Contra. Iacob vidit do l minum facie ad faciem.

¶ Circa istam. q. opotet primo videre quid est notitia intuitiua.

¶ Deide ad questionem ad primum dicitur quod noticia intuitiua est quae est de Quantu re per se ipsam.

¶ Abstractiua quae est de re per repraesentatiuum.

¶ Sed contra istud primo argumentum sic. Quando aliqua due noticie sic se habent quod differunt specie impossibile est quod differentia constitutiua vni us conueniat alteri. sed vt praedctum est abstractiue conuenit terminari ad rem non in altero: sed in se ipsa ergo per hoc non distinguitur intuitiua tanquam per sibi proprium ab abstractiua.

¶ Dicitur ad hoc quod licet in hoc conuemant scilicet in terminando: quia vtraque terminatur ad rem in se tamen differunt sic. quia abstractiua terminatur ad rem quod res non causat eam nec mouet: sed repraesentatiuum. intuitiua aut terminatur ad rem in se et causatur a re in se ipsa.

¶ Contra istud instatur quadrupliciter. Primo de anima quae se ipsam intelligit et abstractiue: et tamen non per aliquod repraesentatiuum: sed per suam essentiam.

¶ 2o sic. quando sunt aliqua obiecta quibus repugnat mouem vel causare: noticia respectu illorum ita terminatur ad ea: quod tamen non causatur ab eis. Sed multa sunt obstantia intelligibilia intuitiue quibus repugnat causare: sicut relationes. mateama prima et multa alia.

¶ 3o sic. quicquid potest deus mediante causa 2a potest immediate: sed mediante causa et scilicet obiecto potest causare noticiam intuitiuam in genere causare efficienti. ergo et sine obiecto. Et sic non causabitur ab obiecto: et tamen terminabitur ad obiectum.

¶ 4o sic. certum est quod deus videt essentiam suam: et in ea creaturas non in se: sed in repraesentatiuo. ergo non intuitiue. Similiter vident beati divinam essentiam: non tamen ipsa mouet quia diuinaessentia non est principium productiuum ad extra. ergo non mouet ad cognitionem sui: et tamen intuitie videtur.

¶ Ad ista dico.

¶ Ad prim quod anima non cognoscit se ipsam nec intuitiue: nec abstracti ne: sed arguitie ex obiecto intuitiue cognito scilicet actu intelligendi.¬

¶ Ad 2m dico quod intuitiua est illa que causatur a re per se ipsam vel est talis qualem causaret ipsa res si haberet vim causatiuam et posset eam causare.

¶ Ad 3m concedo maiorem. et concedo quod deus potest supplem vicem causantis. non autem terminantis. quia iste actus requrit existentiam terminantis. Vel potest dici: sicut dictum est ad 2m scilicet quod si deus suppleat vicem causantis: tamen talem causat qualem res esset apta nata causare.

¶ Ad 4m dico quod sicut superius dixiquod quocumque noticia specificatur a suo primo obiecto: et quia notia dei respectu essentie sue est intuitiua. hinc est quod respectu aliorum obiectorum dicitur esse intuitiua: ita quod cum creature sunt obiecta secundatia adhuc est noticia intuitiua. sic est de deo. Similiter etiam ad illud de beatis.

¶ Intelligendum tamen quod noticia intuitiua concernit quatuor extrema contradictionis. a quibus abstrahit notia abstractiua. Primum est actualis existentia: quia si cognocatur non vt actualiter existens: sed tantum quiditas tunc cognoscitur abstractiue tantum et non intuitiue. nam abstractiua concernit tantum quiditatem.

¶ Secundum est quod intuitiua concernit praesentiam de commni lege. licet enim forte deus posset facere obiectum non praesens: tamen de commni lege: ita est.

¶ 3m est causatio quia de commni lege causatur a re ad quam terminatur.

¶ Ad 4m est motio quia de lege communi oportet quod obiectum moueat. ad 2m oportet diuersimode dicere secundum quod diuerQuat simode dicitur de felicitate.

¶ Sunt autem 4or opiones de felicitate. Quidam enim ponunt eam esse actum intellectus: et sic dicentes habent dicere ad quaestionem quod non: quia imossibile est posionere illud quod est essentialiter beatitudo in anima quin psa sit beata: sed visio diuine essentie est secundum istos essentialiter partitudo. ergo formaliter ipsa est beata. supponatur autem quod ma neat viator.

¶ Alii autem sunt qui ponunt quod felicitas precise consistit in actu voluntatis. Et isti habent dicere quod sic. cuius ratio est. quia quando sunt duo actus essentialiter ordinati et realiter distincti prior potest poni fine posteriori: sed actus intuitiuus se tenens ex parte intellectus est prior essentialiter actu voluntatis. ergo poterit communicari sine alio: sed omne illud quod comunicatur viatori sine beatitudine non ponit viatorem extra viam. ergo. etc.

¶ Alii sunt quae dicunt quod beatitudo integratur ex istilduobus actibus scilicet actu intellectus et voluntatis: nec in aliquo eorum praecise consistit. Isti possunt dicere quod sic. cuius ratio est: quia totum non ponitur praecise depta quacunque parte eius integrali: sed per te partitudo integratur ex istis duobus actibus. ergo non posito actu voluntatis. posito tamen actu intellectus non poneretur beatitudo. ergo etc.

¶ Alii autem sunt qua dicunt quod beatitudo est quoddam genus ad actum intellectus et voluntatis. et quod isti duo actus sunt sicut due species beatitudinis. et isti habent dicere cum primis quod non: quia posita specie necessario ponitur genus. ergo posito actu intellectus necessario ponitur beatitudo. eatitudo autem repugnat viatori manenti viatori. ergo etc. ponuntur 4or diffiacul. Prima est. Si inSed hic tuitiua et abstractiua differatint specie. Dico quod sic. et probo. quia quando aliqua causa vniversalis product duos effectus essentialiter ordinatos per duas causas particulares: variata causa parti culari variatur effectus: sed intellectus est causa vniversalis productiua vtriusque noticie. product autem intuitiuam concurrente re ipsa. abstractiuam autem concurrente repraesentatiuo. ergo abstractia et in tuitiua differunt specie.

¶ 2a difficitas. Utrum sint differentiae essentiales noticie in communi. Dico quod non. quia quando sunt due differentiae essentiales por se diuise quicquid cadit sub vna differentiarum illarum est nobilius omni eo quod cadit sub differentia alia ignobiliori: sed non omne quod cadit sub intuitiua est nobilius quocumque cadente sub abstractiua. nec econverso. Et patet quia abstractiua dei est nolbilior intuitiua albedis. ergo etc.

¶ 3a difficultas. Utrum sint compossibiles in eodem de eodem obiecto. dico quod sic. hoc probo. quia de eisdem habent angeli cognitionem in verbo et in genere proprio. cognitio autem futuri in verbo est intuitiua. in genere autem proprio est abstractiua. ergo etc.

¶ 4a difficultas. Utrum eadem noticia possit esse intuitiua et abstractiua. Posset dici quod sic per respectum ad diuersa obstantia nui si aliud impediret: sed probo quod non. quia si aliqua esset tais videretur illa que est in deo: et etiam in beatis respectu non existenti. Sed probo quod ista solum sit intuitiua. nulla enim cognitio est abstractiua per quam cognoscitur de aliquo aliquod accidens per accidens: sed deus et beati cognoscunt accidentia per accides que insunt illis que cognoscunt. igitur ista non est abstractiua: sed intuitiua.

¶ Ad rationem dicitur quod in telligitur ex puris naturalibus.