Quaestio 11

Quaestio. xi. plures actus intelligendi sint coTum possibile in eadem potento. Quod non. Aug. xi. de trini. voluntas quando conuertit intellectum ad vnum obiectum eum auertit ab alio. u

¶ Contra Aug. super Tuc. dicit. Circa multa potest intellectus occupari.

¶ hic dixerunt aliqui quod plures actus intelligendi non sunt compossibiles in eadem psoa: quia poaaturalis secundum totum suum conatum agens et producens vnum non videtur quod aliud possit producere: quia videtur terminum adequatum habere. Nam exquo aliud producit vel posset producere: iam prius non esset adequatus.

¶ Sed contra. hoc arguit vnus alius do ctor sic. alius est actus quo apprehenduntur simplices quiditates et actus componendi eas: quia primus a secundo separatur: sed isti duo sunt simul. impossibile est enim compositionem simplices quidi tates et compositionem intelligere sine intellectione simplici terminorum. ergo simul stant.

¶ 2o sic. Actus cognitionis principii est alius ab intellectu conclusionis: sed intellectione sillogistica cognitio vtraque habetur: quia cognoscitur tam principium quam conclusio ergo videtur quod actus plures simul stent.

¶ 3o sic: quandocumque vnum correlatiuorum concipitur: et reliquum: sed alius actus est respectu vnius: et alius respectu alterius. ergo duo actus simul: quia actus relationis et absoluti non videtur esse vnus actus. terminus autem illius respecus aliquando est absolutus.

¶ 4o sic. concipiens habitudinem contrarietati necio concipit extrena: sicut concipiens contrarielrte albedis et nigredinis: necessario concipit albedinem et nigredinem: sed per alium et alium actum. ergo etc.

¶ Sed ad ista respondebat vnus alius doctor et probabiliter.

¶ Ad primum dicitur quod quando quiditates simplices per se concipiuntur tunc est alius actus: sed eodem actu quo intelli¬ go complexionem. intelligo extrema. et non alio et alio: et sic patet ad illud.

¶ Ad 2m dicitur eodem modo de sillogismo quod eodem actu concipio praemissas et conclusione. verum est quod alio actu passum vtrumque cognoscere. et tunc sine dubio simul non cognosco: sed quando simul cognosco tunc semper est vnicus actus.

¶ Ad 3m dicitur quod eo dem actu intelligo relatiua. Et hoc probatur. quia si diuerso cum isti sint actus absoluti et realiter distincti tunc vnus ab alio poterit separari: et sic aliquis intelligeret patrem filium non intelligendo: quod est impossibile.

¶ Ad 4m dico quod si contraria concipiantur sinehabitudine contrarietatis tunc vnum obiectum potest intelligi sine alio: et diuersis actibus et non similis: sed si cum habitudine: tunc dico quod eo dem actu omnino concipiuntur.

¶ Probo autem quod plures actus in telligendi possint esse simul aliis rationibus. primo sic. Actus beatificus et non beatificus non possunt esse vnus actus: sed cognitio matutina est beatifica et vesptina non. constat autem quod fuerunt simul in angelis. ergo duo actus fuerunt simul.

¶ Sed dices non valet. quia vna est naturalis et alia supenaturalis.

¶ Contra. quandocumque est repugnantia similitatis vel ex subiecto vel ex formis a quocunque agente causantur semper sunt incompossibiles. Ita enim odium est conrium charitati: sicut amicitie naturali. si ergo ista simul stant nec erit repugnantia ex subiecto nec ex actibus.

¶ Praeterea. 2o arguo sic. stante actu visionis divine in angelico intellectu scilicet in Gabriele: Michael potest sibi aliquid reuelare et eum illumia re et sibi loqui. cum ergo hoc non sit nisi nouam cognonem causare: stante prima ista causabiter: et sic duas habebit scilicet illam diuine essentie: et alian illius rei de qua michael sibi loquitur.

¶ Praeterea. o arguo sic. vna et eadem noticia non potest esse intuitiua et abstractiua: sed simul habemus vtrumque. ergo simul habemus diuersos actus intelligendi et plures. Maior videtur mani festa. Minor probatur. in telligimus enim rosam non experimentaliter: quia est praesens: et tamen experimur intellectionem rose nos habere. primus. ni scilicet intellectio rose est abstractiuus: quia per speciem. 2uo scilicet experientia intellectio nis intuitiuus: quia per seipsum.

¶ Praeterea actus intuitiuus et arguitiuus non possunt esse idem: sed ex actu quem experior argumentor habitum. ergo vtrumque simul cognosco. vnum scilicet actum: in tuitiue: alium scilicet habitum: arguitiue: ergo duos actus simils habeo. est difficultates de actu recto et reflexo. vtrun Sed hic sint idem actus. Dicunt illi de prima operione quod sic. Et probant efficaciter: primo sic. Certum est quod beati habent cetitudininem de visione sua: et ita simul cognoscunt direct deum: et reflexiue actum suum. Alias rationes adduco fortiores supponendo quod nos possumus recordari de omni actu nostro quem ante habuimus. hoc supposito suppo no: etiam aliud tanquam verum quod de nullo possumus recordri quod ante non intelleximus. Istis praesuppositis formatur sic ratio. Nullius possumus recordari quod non praefuit in intellectused nos possumus recordari de omni actu quem ante humimus. ergo omnis quem ante humimus praefuit intellectus. Tunc arguo sic. Aut ergo omnes se ipsis fuerunt intellecti aut aliis et aliis acti bus. Si se ipsis: tunc idem actus erit intelligens et intellectus. et per consequens idem erit rectus et reflexus. si aliis et aliis: tunc vel da bis mihi vltimum: et tunc ille non erit intellectus: vel non dabis mihi vltimum: et tunc multiplicatur in infinitum: quod apparet satis inconueniens. Ista ratio declaratur in exio. quando intelligimus solem: certum est quod nos intelligimus nos intelligere: et sic actus quo intelligo solem est intellectus. Quero ergo de llo quo intelligo illum actum: aut idem est cum primo. et sic habetur propositum. aut alius. et tunc per suppositum. cum omnis actus quem habuimus possimus recordari. igitur istius possumus recom: dari: sed nullius possumus recordari qui non praefuit intellectus. ergo ille actus 2uos fuit intellectus. Tunc vltra. aut seipso aualio: si seipso habeo propositum: quod idem erit actus rectus et reflexus. Si alio: tunc erit processus in infinitum semper vniformiter arguendo.

¶ 2o sic. actus quae intelligo rosam non existentem non est experimentalis. Actus autem quo intelligo ipsum actu est experimentalis: quia dum intelligo rosam experior me intel¬ ligere rosam: aut ergo sunt idem actus: et sic habetur propositum: aut alius et alius. et tunc arguo confirmatamo totum propositum sic. Actus qui experior actum est eque perfectus: sicut primus: et forte perfectior. cum ergo ille primus intelligatur a potentia in qua est. igitur et 2o. et sic de 3o et 4o et sic in infinitum. erunt ergo vel infinite experientie simul: et forte diuerse: quarum vna est perfectior alia: et omnes causate ab vna potentia. ex quibus inconuenientia multa sequuntur. vel erit deuenire ad vnam que erit recta et reflexa.

¶ Aliqui autem arguunt ad oppositum. sic primo. quia obiectum non est idem actui: sed obiect actus reflexi est actus rectus. ergo non sunt idem

¶ 2o sic. Eiusdem ad se non est ordo essentialis: sed actus rectus est prior essentialiter actu reflexo.

¶ 3o sic. Augu. videtur ponere possibilitatem processus in infinitum in actibus reflexis. quod nihil esset dictu si actus rectus et reflexus essent idem.

¶ 4o quoe magis mouet est. quia actus experimentalis et non experimentalis non possunt esse idem actum autem rectum contingit esse non ex perimentalem. reflexus autem est experimentalis. ergo non sunt idem actus. quia vnus est intuitiuus et alius abstractiuus.

¶ Sed bubium est que est causa reflexionis. dicunt aliqui quod immateria litas.

¶ Sed contra. tunc. enim omnis immaturialis potentia esset super se conuersiua: sed hoc est silentum. Nam poota dei productiua et motiua angeli sunt immateriales: et non conuersiue vel reflexiue. ergo etc. Dico ergo quod causa reflexionis est quod in actu recto iuenitur ratio sui proprii obiecti adequati. Et dico adequati non solum in mouendo: sed etiam in terminando. Ideo potest moueri ab actu recto et terminare alium actum eius. Et sic ad quaestionem patet.

¶ Ad rationem respondeo quod verum est quando actus est sub imperio voluntatis.