Quaestio 1

CIrca distinctionem 28. Quaero vrum liberum arbitrium sine gratia sufficiat ad merendum. et videtur quod sic per exemplum de cornelio: cuius opera accepta fuerunt qua sine fide.

¶ Sed contra ibidem dicitur contrarium quod accersiuit beatum petrum error pelagii monachi quae dicebat quod ex hic fuit puris naturalibus potest homo mereri sufficienter: quia in facultate nostra sunt actus intelligendi et volendi quibus meremur.

¶ Sed contra quadruplici auctoritate sacre scripture: prima Math. 9 apud deum est hoc possibile apud homines impossi bile. et loquitur de consequendo salutem.

¶ Secunda Ioan. 19. sine menihil potestis facere: non loquitur de operibus naturalibus sed de meritoriis.

¶ Tertia se cunda corin. 3o. non sumus sufficientes cogitare aliquid a nobis. et sequitur. qui idoneos nos fecit ministros etc.

¶ Quarta inacobi primo. c. cano. sue omne datum optimum: et omne donum perfectum hic est actus merito rius.

¶ Ideo tenet fides catholica: quod liberum arbitrium sine gratia non sufficit ad meredum. Et ad hoc quatuor sunt conclusiones. Quarum prima est quod liberum arbitrium potest elicere actum meritorium in genere morum sine gratia: quia actum virtutum moralium posuerunt philosophi et habuerunt tales actus. qui tamen nullam gratiam habuerunt: assistente tamen eis generali influentia.

¶ Secunda conclusio est quod liberum arbitrium potest elicere actum qui est meri torius de congruo: quia actus attritionis est actus merito rius de congruo: non meretur autem de condigno: alioquin gratia non esset gratia.

¶ Tertia conclusio quod non potest elicere actum meritorium de condigno: quia ex puris naturalibus non otest esse condignus vita eterna.

¶ Quarta conclusio. quod iberum arbitrium non potest vitare peccatum meritorie sine gratia: probatur per Grego. peccatum quod per penitentiam non diluitur mox suo pondere ad aliud trahit.

¶ Sed contra primam conclusionem. per apostolum. omne quod non est ex fide peccatum est: tale autem non potest esse actus bonus: ergo etc.

¶ Contra secundam conclusione: quia tunc primam gratiam posset quis mereri: quod negat apostolus.

¶ Contra 3am: quia nullus actus est condignus vita eterna.

¶ Contra 4am Ansel. de concordia liberi arbitrii: dicit quod liberum arbitrium est potestas eruandi rectitudinem: ergo potest quis cauere a peccato.

¶ Ad primum dicunt aliqui: quod infidelibus totum est peccatum quicquid faciunt.

¶ Sed hoc non videtur verum: quia dare elemosinam et diligere deum esset eis peccatum.

¶ Sed auctoritas apostoli est intelligenda de contrario fidei: sicut dicit: si quis aliud euangelizauerit anathema sit idest qui contrarium euangelizauerit.

¶ Ad aliud dico quod gratia non est gratia: si de condigno meretur: sed de congruo non remouetur.

¶ Ad aliud concedo quantum ad naturam: sed ex institutione legis latoris potest esse: sicut quod tantum daretur pro obulo quantum pro aureo potest: rex instituere.

¶ Ad aliud dicit Sco. potestas seruanli etc. cum adiutorio gratie: quod non intendit excludere Ansel.

¶ Sic haec est difficultas si homo cum gratia potest vitare pec catum veniale. Dicitur quod non per illud ve. te. septies indmie cadit iustus etc. Et in nouo te. si dixerimus: quia pec atum etc. dicit beatus Io. non igitur ex gratia: sed ex aliqua confirmatione potest fieri: sicut de beata virgine Ma ria.

¶ Sed vnde est hoc: si per vnam horam potest quis non cadere: quare non per alias. Dicitur hic propter auctoritatem sacre scripture: et ratio est quia ex occurrentibus sine deliberatione plena incurritur peccatum veniale.

¶ Secunda difficultas quare homo sine gratia non potest vitare peccatum mortale cum ad hoc requratur plena deliberatio: et si necessitetur non est peccatum. Dicit Scotus quod hic est difficultas de peccato commissionis. Dicit autem quod peccatum potest accipi: vel pro actu deordinato: et sic transit: sed quantum ad reatum: illud non potest dimitti sine gratia. Sed hoc non querit: sed de actu elicito queritur go etc. De isto non apparet ratio quare non possit vitari.

¶ Sed quid de peccato omissionis. Dicit quod non potest vitare sine gratia: quilibet enim in peccato tenetur ad actu attritionis: quo habito datur gratia: quod si omittit finaliter peccat mortaliter.

¶ Alia difficultas si gratia et peccatum sint mediate opposita. Dicit Scotus quod de facto semper est homo sub altero eorum: tamen de potentia dei absoluta ipse posset facere in puris naturalibus.

¶ Sed est ne omnis actus elicitus cum gratia dignus vita eterna. Dicitur quod sic: si actus ordinetur in vltimum finem: quicumque enim dederit calicem aque frigide etc. Sed si non ordinatur non: sicut dans elemosinam ex pietate naturali. obiectum enim gratie est vltimus finis.

¶ Sed hic est difficultas. si aliquis obligatur ad gratiam habendam.

¶ Quidam dicit quod sic. sicut ad alia praecepta.

¶ Sed alius dicit oppositum. deus enim non obligat hominem ad impossibile. Sed habere gratiam in se non est sibi possibile nec in potestate eius.

¶ Alius autem arguit quod deus nullum dannat nisi ex transgressione precepti: sed ex carentia gratie damnatur quis: nec est simpliciter impossibileomni homine: licet enim gratia non fit simpliciter in potestate nostra: tamen deus sic ordinauit quod disponenti se daret eam.

¶ Sed pro: quia secundum hoc aliquins obligatus esset ad gloriam.

¶ Ideo teneo quod non obligatur. Sed nunquid obseruans precepta sine gratia peccat mortaliter. Dico hic quod non