Quaestio 9

Quaestio. ix. in via per intellectum possumus cognoscen Tu aliquod singulare. Quod non Augs de ci. io. sensibilia per sensum. intelligibilia per imtellectum. non intelligibilia per sensum nec senlsibilia per intellectum: sed singulare est sensibi le. ergo non intelligibile.

¶ Contra. intellectus negociatur circa eterna per portionem superiorem secundum Augustinu. 12. de tri. Circa autem temporalia per portionem inferiorem. ergo oportet quod ista distincte cognocat. et sic cum eterna sint singularia. ergo etc. aliqui quod solum singularia intelligimus: hic dicunt quia illa praecise intelligimus quae mouent ad intellectionem sui: sed praecise singularia mouent ad intellectionem sui: quia actiones sunt singularium. ergo etc.

¶ Contra istud arguo. 4r. primo sic. Intelligens quiditate potest demonstrare passionem de subiecto. ergo intelligens singulare poterit aliquaopassionem de ipso demonstrare. et tunc erit scientia de singularibus. quod est falsdum.

¶ Confirmatur. quia intelligens singulare v singulare est potest cognoscere et demonstrare de eo id quod con uenit sibi vt singulare est: sed distinctio sui ab alio indiuiduo competit sibi inquantum singulare est. ergo talis distinctio poterit de eo demonstrari.

¶ 2o sic. Intelligens per repraesenta tiuum quod indinter repraesentat et vniformiter siue res existat siue non: non intelligit rem existentem esse: sed intelligens rem esse sin gularem intelligit eam existem. Probo minorem. nam quoi intelligirem in vltimata eius actualitate intelligit rem existentem. quia si non adhuc: non esset in vltimata actualitate: sed intelligens rem es singularem intelligit eam in vltimata eius actualitate. ergo intelligit eam existentem. Tunc vltra: sed intellectus noster praecise pro statu isto intelligit per tale repraesentatiuum. ergo intellectus noster non poterit intelligem singlasratrm: vt singulare est.

¶ 3o sic. illud quod intelligit per repraesentatiuum vniformiter repraesentans non intelligit aliquid dehis quae insunt sibi per accidens: sed proprietates indiuiduales insunt per accidens ei quod repraesentatur per repraesentatitum. ergo per repraesentati per quod intelligimus eas non cognocimus.

¶ 4o sic. Omne quod intelligit aliqua distincta vt distincta non decipitur circa distinctionem eorum: sed intellectus decipitur circa distinctionem singula rium. ergo intellectus noster non cognoscit ea vt distincta. quod in via non possumus cognoscere sin Ideo Dico gulare vt singulare: ita quod intelliga singularitas vel elus heceitas scilicet differentia indiuidualis quae natura sit hec.

¶ Sed contra. hoc argumentum sic. Quicumque cognoscit relationem vt relatio est cogscit terminum: sed intellectus noster cognoscit vniversale vt iuersale: quod dicitur relatiue ad particulare. ergo cognoscit particulaturm: quia correlatiua sunt. ergo simul cognoscuntur.

¶ 2o sic. Illud quod abstrahit aliquid ab aliquo necessario cognoscit illud: quia abstra ctio fieri non potest ab ignoto: sed intellectus noster abstrahi vniversalia aparticularibus. ergo necessario cognoscit particularia. aliter enim non ab straheret.

¶ 3o sic. Omne intelligens aliquid existens inquantum existens cognoscit particlusare et singulare: quia non potest existem nisi singulare: sed intellectus noster aliqua sic cognoscit. probo. Nam de primo ente probat demonstratiue existentiam.

¶ 4o sic. Omne cognoscens con tingentia inquantum contingentia sunt necessario cognoscit singula ria: quia nullum non singulare est contingens: sed intellectus noster cognoscit contingenreia: quia distinguit ea a necessaris. ergo etc.

¶ Ad primum dico quod oportet necessario propter argumentum dicere quod rationem particularis cognoscimus saltem in generali: et talis cogno particularis sufficit ad cognonem vniuersalis: vt vniversale est propter relationem.

¶ Ad 2m dico quod abstractio diciet sic intelligi quod singulare mouet non per rationem singularis: sed naturae: et sic intellectu intelligit naturam quae est in singulari: non vt in singulari: sed vt natura: et ista est abstractio vniuersalis.

¶ Ad 3m dico quod eo modo quo cognoscitur ali quid vt existens potest dici quod cognoscitur vt singulare: sed non cognosco primum vt existens est nisi in generali concipiendo existentiam: et isto intelligo singulare scilicet in generali.

¶ Ad 4m dico. eodem modo quod iste cognoscit singulare: sicut contingens: sed non cognoscit nisi in generali: contingentiam alicuius. et sic nec eius singularitatem. Nomo. enim intellectus potest iudicare de quolibet comtingenti in particulari.

¶ Sed adhuc remanent due difficultas satis magne. Prima est de actu cognoscendi. arguo enim sic. quod intuitiue cognoscitur: cognoscitur vt existens: et sic vt singulare sed actus intelligendi intuitiue cognoscitur. ergo etc.

¶ Dico ad hoc quod cognitio intuitiua potest esse etiam quidammo confusa: ideo potesa terminari ad aliquid quod est existens: et tamen non ad heceitatem. quia si oppositum esset tunc possemus cognoscere differentiam et distinctionem actuum.

¶ 2a difficultas est de sensu vtrum feratur super singulare. Et dicitur communiter quod sic.

¶ Sed contra. hoc arguo. quicunque cognoscit principiam distinctiua cognoscit eorum distinctionem: sed sensus noster non cognoscit distinctionem singularium. Nam positiduobus singularibus cum omnibus accidentibus suis vniformibus et eiusdem speciei sensus non discerneret inter ea. ver. ergo. de duobus ouis similibus quantum ad omnia: et tamen distinguuntur numera liter. vnde bene concedo quod semper sensus cognoscit singlsarem sed tamen non vt singulare: nec fertur super rationem singularitatis quia sic semper distingueret inter quacumque singularia: quod secundum est.

¶ Sed tunc remanet vna difficultas quomodo scilicet poterimus discernem inter duo indiuidua eiusdem speciei. exquo eorum principium distinctiua non cognoscimus nec ea distincta cognolcemus

¶ Dico quod nunquam hoc possemus nisi per distinctionem spe cificam in accidentibus: sicut de duabus stellis propter situm diuersum vel qualitatem vel figuram: et propter hoc si essent omnia similia non discerneremus.

¶ Ad rationem in oposium dico quod Augustinus. non intelligit quin sensibilia et singularia intelligantur secundum qui ditates eorum ab intellectu: sed tamen vult quod non inteligantur secundum heceitates proprias.