Quaestio 10

TErtio queritur vtrum quantitas di cat formam absolutam.

¶ Uidetur quod sic. quia distinguitur contra relationem: et tamen dicunt respectum et ita videtur quod non sit inconueniens in proposito.

Hic primo negociandum est circa genus quanti tatis in communi.

¶ Et pono vnam regulam. Quandocumque genus diuinditur per differentias respectiuas ipsum est respectiuum: nec potest esse absoutum: quia species per illas differentias constituitur. et per consequens sunt respectiue. et sic non sunt in genere absoluto. Et confirmatur. Impossibile est enim quod eadem quantitas sit ad se: et ad aliud: quia talia diuidunt immediate ens: sed si genus est absolutum et differentia respectiua idem esset ad se: et ad aliud quae diuidunt immediate ens: sed quantitas diditur immediate per differentiam respectiuas scilicet per continuum et discretum: vt patet per Aristoteles. i praescentis: et etiam Aug.n diuidit sic. Si autem hoc negetur negabitur de quolibet. seu quocumque.

¶ Sed quod iste differentiae sint respectiue. probatur quadrupliciter.

¶ Primo sic illud est ad aliud in cuius ratione non poniuntur nisi respectiue causarum: sed in diffinitione continui non ponuntur nisi respectiue rationes: quia continua sunt illa quorum extrema sunt vnum.

¶ Secundo sic quandocumque aliqua duo condiuidunt vnum genus si vnum est respectiuum et aliud: sed continuum et contiguum diuindunt subiectum hoc: quod est esse coniunctum: sed continuum est respectiuum: ergo et contiguum est respectiuum.

¶ Tertio sic omne contiguum alicu est contiguum: et ita continuum alicui est continuum. et per consequens respectiuum.

¶ Quarto sic omne discretum ab alio est discretum. et per consequens discretio est ratio respectiua.

¶ hic dicitur quod ista diuisio est per differentias accidentales.

¶ Sed hoc preterire est. quia idem diceretur de omni diuisione.

¶ Tunc a guo sic. illud est essentialis differentia: quo sublato amouetur ratio specifica speciei alicuius generis. sed bicubitum et tricubitum sunt species diuerse: si auferatur tamen continui tas auferetur alia species. et illa que sub illa continuitate continetur. ergo etc.

¶ Item continuitas et discretio mutant speciem diuisiuam. si enim diuidatur quaternarius non acquritur nisi discretio et est alia species.

¶ Item continuitas est forma respectiua. non est autem intrinsecus adueniens: quia ponuntur extrena sine continuitate nec etiam in aliquo alio predicamento nisi in genere quantitatis: ergo videtur quod genus quantitatis sit respectiuum. negociandum est circa eius species.

¶ Ubi Secundo sciendum est quod quadam est quantitas permanens: quaedam successiua. Eodem modo de discreta quantitate et continua. de quantitate continua permanente probo quod sit respectiua. quia differentia constitutiua eius est respectiua. dicit enim scotus quod ordo partium in toto est de genere quantitatis. et est differentia quantitatis continue. siue sit diuisiua siue constitutiua. habetur intentum: quia ratio formalis ordinis est respectiua.

¶ Et si dicas quod est differentia accidentalis. tunc sequitur quod non est in isto praesento: sed in alio. Et confirmatur. quia nullus potest concipere quantitatem continnuam. quin concipiat partem post partem sed hoc concipere. est concipere aliquid ad aliud. ergo etc.

¶ Item non potest intelligi sine extensione. sed extensio: cum sit tensio extra et aliculus extensio est ratio respectiua. ergo non aliud videtur continuitas nisi ordo partium talis.

¶ Confirmatur totum

¶ Sed instatur contra hoc. quia Aug. contra manicheos probatur quod nulla forma absoluta potest produci ab angelo: sed angelus potest producere speciem de genere quantitatis: quia mouen do corpus causat nouam superficiem.

¶ Item diuidendo causat eam.

¶ Tertio sic. forme artificiales non sunt absolute nec artifex causat formas absolutas: sed arti ex causat multas superficies.

¶ Item rumpens filum rumpit speciem quantitatis continue.

¶ Quarto. quia nullum agens naturale causat vel potest causare siue producere formam absolutam in quodcumque distans: quia virtutis est limitate. forma autem absoluta perfectionem dicit. et in maiori distantia est virtuosius: sed species de genere quantitatis continue causatur in qualibet distantia. quia si vna gutta aque addatur aque maris est maior et alia species. quia sicut impossibile est distinctionem esset inter quantitates eiusdem speciei vel dissimilitudinem. ita eque impossibile est esse in equelitatem in ter quantitates eiusdem speciei: sed addita gutta est inequaltas.

¶ Item ille qui apponit guttam mutat totam quantitatem.

¶ Item bicubitum et tricubitum differunt spe tie in quantitatem et sic de aliis. videndum est de quantitate successiua: et priTertio mo de tepor. quia tempus est mora et successiesed succedens vt sic ad aliud est succedens.

¶ Secundo. quia differentiae temporis sunt prius et posterius: et sed iste rationes sunt respectiue.

¶ Item nulla passio absolutior est suo subiecto sed tempus est passio motus primi mobilis. qui est motus ad vbi. et per consequens est respectiuum.

¶ Quarto. quia multa respectiua mensurantur tempore et per consequens mensura est respectiua. videndum est de numero: et probo quod est forQuarto ma respectiua.

¶ Probatio. quia omnis forma absoluta dicit aliquam perfectionem sed numerus non. Probatio. si enim trinitas diceret perfectionem. tunc vna persona diuina non esset eque perfecta sicutt res. tum etiam quia natura generis contineret infinitas perfectiones. quia in numeris per appositionem est processus in infinitum.

¶ Item 3o impossibile est quod forma absoluta fundetur in respectiua naturaliter sed numerus fundatur in respectiuis: quia per diuisionem continui habentur quatuor similitudines sicut quatuor albedines.

¶ Quarto. quia impossibile est quod in terminis vel vltimis abstractis fundetur ratio: sed in vltimis absolutis fundatur numerus: certum est autem: quod est dare vltima absolutas arguitur de oratione: quia oratio mensu¬ Utimo ratur breuis et longa: sed ratio breuis et longi est respectiua.

¶ Item oratio formaliter est com plexio. sed talis est respectus.

¶ Item constat ex compotie ne et diuisione.

¶ Quarto oratio ad dictiones nibil ad dit nisi connexionem.

¶ Sed instatur contra ista.

¶ Prio omnis relatio est ad aliud: sed corpus non est ad aliud. quia corpus non est alicuius corporis. igitur ista species non est ad aliud.

¶ Secundo sic. quantitas discreta constat ex vnitatibus que non sunt respectiue.

¶ Tertio quod prim in motum videtur esse sine termino.

¶ Quarto vox est aliquid absolutum: sed ex talibus constat orto. igitur videtur ipsa ortrio dicere aliquid absolutum.

¶ Respondeo ad primum et dico quod sicut superficies alicuius est superficies. ita corpus alicuius cum sit dimensio trina est alicuius entitatis.

¶ Ad 2m. dico quod non constat ex vnitatibus formaliter. sed tantum materialiter.

¶ Ad 3m. de priori et poste riori in motu est aliqua difficultas. quia scilicet ibi est respectus sine termino actuali: sed de hoc magis in secundo.

¶ Ad 4m. dico quod vox non est quantitas sed ordo partium popter breuitatem et longitudinem.

¶ Sed oc. difficultas quia mathelus abstrahit lineam. sed relatio non est abstrahibilis.

¶ Dico quod sicut numerus non abstrahit a numero entium. ita hoc dico quod abstrahit a dimensionibus aque et ignis. sed non entitati. vnde matheus non abstrahit ab omni: et sicut ma thelus considerat dimensiones esse alicuius entitatis: ita considerat entitatem et ordinem partium illius entitatis que est eorum continuitas.

¶ Secunda dficuliacultas. quia quantitas est ordo partium et illas presupponit. quid est autem illud prius.

¶ Dico quod hyposta ses partium: sicut partes lapidis quantum ad hyposta ses sunt in genere substantie. Sed continuitas trahit ad genus quantitatis. Sed si fiant partes sine quantitate vel continuitate quid est.

¶ Dico quod albedo habet partes de genere qualitatis. sicut charitas: sed non potest eas habere extensas nisi per quantitatem