Quaestio 9

Quaestio. ix. semper inascatur irelto eiusdem Tum rationis inter extrema eiusdem rationis inquantum eiusdem rationis. quod inter extrema eiusdem hic dico rationis inquantum eiusdem rationis sunt. inascitur relatio eiusdem rationis.

¶ hoc probo 4 Primo sic. Idem inquantum idem non est natum facere nisi idemiillud enim principium tenet in necessario agentibus. ergo cum illa quae sunt eiusdem rationis vt sic: sint eadem semper. semper causabunt relationem eiusdem rationis. cum sint necessario agentia.

¶ 2o sic. Ubi agens eiusdem rationis et passum eiusdem rationis. vt sic: non causabitur effectus nisi eiusdem rationis: sed extrema: per positum: sunt agentia reitum ipsarum relationum eiusdem rationis. et similiter susceptiua. ergo etc.

¶ 3o. Que fundantur super vnum oportet quod sint eiusdem rationis: vt sic. sed relationes que sunt inter extrema eiusdem rationis inquantum eiusdem rationis sunt. fundantur super vnum. ergo non poterunt esse alterius et alteris rationis.

¶ 4o. Quecumque sunt eiusdem rationis inquantum hmodi non possunt dicere difformitatem: et vt sic sunt vnum: sed quacunque non habent inter se aliquam difformitatem non possunt respectus fundare difformes. ergo fuindabunt vniformes. Ideo dico quod impossibile est quod inter extrema eiusdem rationis vt eiusdem rationis sunt. inascatur relatio nisi eiusdem rationis.

¶ hoc confirmatur 4r. Primo sic. Quandocumque aliquod agens non habet. vim productiuam nisi eiusdem rationis. impossibile est quod effect producatur ab eo nisi eiusdem rationis. hec est per se nota: quia nullus effectus potest produci ab aliqua causa nisi respectuillius effectu producti causa habeat vim causatiuam. ponitur autem vim habere eandem. ergo idem effectus praecise ponetur: sed extrema eiusdem rationis vt eiusdem rationis sunt. non habent nisi eandem vim causatiuam. hoc probo euidenter et credo demonstratiue Quorumcumque est eadem diffinitio. eadem passio poterit de monstrari. hoc per se patet. sed quae sunt eiusdem rationis vt sic habent eam dem diffinitionem ergo eadem passio poterit de eis demonstrari. vis autem productiua quaedam passio est. ergo vis productiua quae vni istorum quae sunt eiusdem rationis competit. et alteri competit. patet ergo maior scilicet quod vbi vis productiua est eiusdem rationis et effectus est eiusdem rationis. Minor autem est euidenter deducta scilicet quod in his que sunt eiusdem rationis vt sic est eadem vis productiua ergo etc.

¶ 2o sic. Quoruncunque sunt eadem difinitiua illa videntur esse einsdem rationis: sed relationes quae sunt inter extrema eiusdem rationis habent eadem diffinitiua: quia fundamentum et terminum idem. et vtraque sunt eiusdem rationis. ergo etc.

¶ 3o sic. Relatio non videtur distingui a relatione nisi penes terminum vel fundamentum. hec est communiter concessa siue quo ad nos siue simpliciter eque concludit propositum: sed hic est idem terminus et idem fundamentum specifice. ergo relationes eiusdem rationis.

¶ 4o sic. Quamcumque relationem potest fundare vnum indiuiduum eiusdem speciei respectu a. et aliud indiuiduum eius dem speciei eandem respectu a. poterit fundare. hoc patet. quia potentia et naturalis aptitudo sunt communia illis que sunt eiusdem ratio nis. sed posito fundamento potente fundare et termino: si sit respectus intrinsecus adueniens. inascitur actualis relatio. ergo positis duobus indiuiduis et a. inascetur in quolibet relatio ad ipsum eiusdem rationis. Tunc vltra. Si in vna albedine est potentia maior ad fundandum respectu alterius albedinis a se similitudinem et in quacumque. si ergo tum ponas in albedine a. fundari respectum similitudinis ad albedinem b. que est eiusdem rationis. eadem ratione positiones in albedineb. respectu similitudinis fundari ad albedinem a. et sic relationes eiusdem rationis in vtroque.

¶ Si dicas. eodem modo probatur quod duorum hominum quilibet erit pater et quilibet filius. Dico quod inste relationes non praecise oriuntur ex nam fundamenti: sed priuia alia relatione scilicet productione quae praesupponit actio nem et passionem. Si autem paternitas et filiatio orirentur ex natura fundamenti immediate. non posset euadi. sequuntur due regule. Prima est quod quando inEx istis ueniuntur relationes diuersarum rationum fundari in eodem penitus fundamento. oportet distinctionem inuenire ex parte terminorum. hoc patet ex dictis.

¶ 2a regula accipitur conclrsio quod quandocunque inueniuntur relationes diuersarum rationum terminari ad eundem terminum penitus indistinctum oportet distinctionem inuenire ex parte fundamentorum. hoc etiam patet. 3. Exiptum prime regule. quia age et producere sunt relationes diuersarum rationum que fundantur omnino super idem. oportet ergo inuenire distinctionem in termino. terminus ergo productus erit terminus productionis. et passum erit terminus actionis. Exitum secunde regule est de esse cognito et esse volito ad idem omnino terminantur. Quic quid enim cognitum est sub ratione qua cognitum. potest esse volitum. oportet ergo quod ex parte actuum quae fundant habitudines istas sit distinctio.

¶ Ex istis per modum correlarii probari potest euidenter distinctio inter propetates absolutas et essentiam. et hoc 4r

¶ Primo sic. quia anima nostra est similis deo et dissimilis: sed secundum quod communiter dicunt sancti similitudo et dissimilitudo sunt relationes alterius et alterius rationis. ergo cum habeant idem fundamentum penitus et indistinctum. oportet quod distinctio quaeratur ex parte termini: sed anima nostra dissimilis est deo respectu essentie. et si¬ milis respcum attributorum. ergo necessario aliqua distinctio est in ter diuinam essentiam et attributa ex natura rei.

¶ 2o sic ex parte eadem argumentum. Nam albedo habet respctum ad primum sicut ad efficiens: et sicut ad finem: et sicut ad exemplar. Constat autem quod inste relationes sunt alterius rationis. distinctio autem non potest accipi ex fundamento: quia omnino idem fundamentum est. ergo respcum termini. et sic cum ratione essentie sit finis. et ratione voluntat efficiens ista distinguuntur.

¶ 3o arguo ex parte alia. Deus ad creaturas comparatur vt creans et vt mensurans. illa non sunt idem. distinctio autem non potest accipi a termino: quia idem mensuratur et causatur. ergo ex parte fundamenti in deo erit distictio.

¶ 4o ex eadem parte arguo. Aliud est continere virtualiter et aliud eminenter et deus vtroque modo continet. di stinctio autem istarum non potest accipi a termino: quia idem vtroque modo contentum. ergo essentia que continet eminenter distinguitur a potentia executiua que continet virtualiter.