Quaestio 2

Quaestio. ii. posito quod relatio sit quid et Ecundo in rerum natura. quaro de ea conparatione ad fundamentum: et primo. Quero vtrum relatio differat realiter a fundamenulto. quod sic. Aug. de tri. Omne quod est ad aliud: est aliud ab eo quod relatiue dicitur.

¶ Contra per eundem. Si est aliquid praeter illud: ergo differt a seipso. aliqui concedentes quod relatio est extra. quod Hic dicun relatio non differt a suo sundamento. quia duo alba sunt seipsis similia nullo addito et hoc realiter.

¶ Sed contra istud arguo quadruplici via. Primo per viam originis et causalitatis sfic. Omnis effectus differt realiter a suacausa. cum nulla res seipsam causare possit. ex primo de tri. sed relatio cum adueniat de nouo fundamento: et nulla causa matarailis possit sibi assignari nisi illud in qui est scilicet fundamentum: relinquitur quod necessario distinguetur a suo fundamento.

¶ Con firmatur. quia nihil originatur a seipso: sed forma originatur a materia: et relatio: vt quaedam forma: a fundamnto vt a materia. ergo distinguitur

¶ 2o per viam generationis sic. Quando aliqua ita se habent quod vnum produci tur alio non producto illa differunt realiter: quia vnum est quando alterum non est: sed homo sunt fundamentum et relatio. ergo fundamentum producitur. et relatio non.

¶ 3o per viam corruptionis sic. Quando aliqui ita se habent quod vnum corrumpitur alio non corrupto: illa differunt realiter: sed homo sunt fundamentum et relatio: contigitenim relationem destrui totaliter remanente fundamento. ergo etc.

¶ 4o sic per viam separationis: quia fundamentum non repugnat esse sine relatione. similiter omne accidens videtur realiter differre a fubiecto. cum ab eo dependeat: sed relatio est vere accidens: ergo non potest esse idem cum fundamento.

¶ Dicunt aliqui ad omnia ista. quod quando fundamentum generatur omnia ista generantur scilicet relationes: et semper manent cum fundamento. Unde dicunt quod relatio similitudinis que est inter duas albedines dicit vnam albedinem aliam connotando. sed quando extremum non est. tunc connotatio non est. ideo non denominat.

¶ Contra hoc. quia ista connotatio aut est eadem cum ipsa albedine totaliter. aut non. si non. habeo propositum. si sic. ergo stante albedine quam tumcumque alia albedo destruatur illud stabit: et sic extremo destructo stabit connotatio.

¶ Ad hoc dicunt aliqui quod connotaus ista non est nisi ille due albedines: et ideo dicit quod connotatiodiffert ab hac albedine per aliquid quod dicit vtrumque. Vel sic. licet similitudo differat realiter ab albedine vna per aliam: non tamen a puabus albedinibus simul sumptis. Idem dico de connotatione.

¶ Sed contra hoc arguitur dupliciter. Primo sic. Quicquid absolutum est in duabus albedinibus simul existentibus: totum est in duabus succedentibus sibiinuicere: sed similitudo est in duabus albedinibus simul existentibus. ergo erit in duabus fucce dentibus: sed hoc est falsum. ergo similitudo dicet aliquid praeter duas albedines simul sumptas: quia si nihil aliud diceret nisi puas albedines: et due albedines ita fuerunt quantum ad omnia absoluta quae sunt in duabus albedinibus successiuis: si cut permanentibus: ergo habetur propositum.

¶ 2o sic. quicquid absolutum potest deus facem in duobus permanentibus absolutis: potest inpuobus absolutis successiue se habentibus. quia prius non varia tur per posterius. Duratio autem rei in potentia obstantiua posterior est ipsa re durante: et ideo si aliqua sint compossibilia ex se. tunc quantum cumque varietur duratio quae est posterior poterunt simul fieri: si ergo fuit in eis relatio quando erunt duo alba simul: quae relatio ni hil dicit praeter duo absoltia duorum alborum. Eodem modo pote. rit deus facem quod relatio sit inter ea: vt successiue se habentia: et sic albedo vere erit similis illi quae nunc non est: sed cras erit. quod ipsi negant.

¶ Si dicas non sequitur: sed ibi requritur simul tas quae non est.

¶ Contra. Aut simultas est aliquid praeter albedines: aut non: si non. ergo sicut prius de similitudine: si sic. aut absolutum. et etiam vt prius: aut respectiuum: et tunc habetur pro positum. Dico ergo quod relato actualis et formalis quae est de genere relationis est vera res realiter distincta a fundamento. Non enim pium principium ad sensum dicitet negari propter quascumque instantias quas fac le est euadem. oppositum autem repugnat prim principio ad sensum¬

¶ Sed contra hoc instatur quadruplicitur: et per quia sequitur processus ininfinitum: quia due similitudines dicuntur similes: sicut due albedines dicunt imililes cum equaliter sint eiusdem speciei: et alie dicentur similes eodem modo. sicut prime ergo processus in infinitum.

¶ 2o sequitur quod in eadem reerunt infinite relationes. Nam quaecumque res ad aliam comparata: aut est similis vel dissimilis: cum ergo sint infinite res distincte: quae libet illarum habebit ad omnes alias relationem similitudinis vel dissimilitudinis: et sic infinitas.

¶ 3o sic. Nono enim videtur qui omnem rem ab alia realiter distinctam deum facere posset. cum ergo relatio sit vera res distincta realiter a fundamento. videtur quod deus eam a fundamento poterit separare: et sic per seipsam facere.

¶ 4o sic. Prius potest fieri fine posteriori realiter distincto: sed due albedines realiter distinguuntur a similitudine quae est inter tas: et sunt priores naturaliter ea. ergo deus potest eas facem sine similitudine: et sic non erunt similes.

¶ Ad primum dico sicut dicit doctor quod in talibus est ponendus status in 2o licet enim alba quae ad se dicuntur si milia: non tamen similitudines similes. et ideo est status in 2o quia vel sunt similes seipsis: vel non sunt proprie similes: quia effectus formalis non praedicatur de sua causa formali: vt album de albedine: et per consequens nec simile de similitudine.

¶ Ad 2m dico. quod non apparet mihi magnum onus portandum habere se infinitas relationes. Nam quaelibet res quae est in vniuerso habet ordinem ad quamcunque aliam quae est in vniuerso: et cum forte sint infinita numero in vni uerso: quaelibet habebit infinitas relationes ad infinita numero: hoc apparet in partibus continnui quae vt dictum est de. 19.. se infinite et distincte et vnite: in qualibet ergo fundantur respectus ad quamlibet aliam: et sic in qualibet fundantur respectus infiniti. nec est inconueniens nisi habentibus grossum intellectum.

¶ Ad 3m dico. quod omnem rem distinctam ab alia et priorem deus potest separe: sed posteriorem non. hoc enim requrit ordo essentialis et necessarius: si est simplicitur necessarius. Relatio autem est posterior fundamento.

¶ Ad 4m dico. quod deus potest face sine similitudine actuali et realiter distincta duo alba. tamen ipsa remanent similia similitudine fundamentali. quae non distinguitur realiter ab eis. tamen non sic est de actua li.

¶ Sed hoc sunt aliquae difficultas

¶ Prima. quia tunc si differret relatio realiter non esset ita simplex albedo similis: sicut albedo per se: cuius oppositum communiter dicitur.

¶ Dico quod demonstratiue probatur. quod conclusio est vera. quod non est ita simpliciter res: qua constituitur ex rebus diuersorum generum. et ex rebus realiter differentibus: quarum vna sit in potentia ad aliam: sicut vna illarum: nec propter hoc depet negari compositio si non videatur ad oclusum hoc poni cum alio vel in alio.

¶ 2a difficultas quia tunc videtur quod ad relationem possit esse mutatio.

¶ Dico quod ad relationem est vera mutatio: sed tamen non per se tertio modo. quia nisi aliquid aliud prius terminet motum ipsa non potest terminare: et sic negant auctores.

¶ 3a di. si relatio producitur productione sibi propria: Dico quod sic. et vere causatur. licet non per se modo praedicto secundum poteintiam naturalem. tamen per potsitionam diuinam posset per se terminare veram et realem pro ductionem per se 3o modo.

¶ 4a difficultas quia si ponatur quod relatio producitur tunc videtur quod agens creatum poterit agem in quantumcumque distans. quia albo existente rome si fiat album in anglia causatur ista similitudo in albo rome ac si non distaret.

¶ Dico quod sicut inferius ostendetur in agentibus naturalibus et me thaphoricis aliud et aliud est. Agentia enim physica conternunt situm. et ideo determinatam propinquitatem. et talem quod vltra illam non possent effectum suum causare. In methaphoricis autem non est sic: quia abstrahunt a situ: et ideo non requirunt determinatam approximationem. et per consequens possunt agere in quantumcumque distans: de numero talium agentium est causans relationem: et ideo nullum inconueniens est.

¶ Sed ex habet sequitur quod moto vno omnia mouebuntur. et sic moto digito meo causa buntur noui respectus in omnibus quae sunt in vniuerso. et sic omnia erunt mutata: quod videtur satis magnum inconueniens.

¶ Dico et concedo quod si aliquid mutat ordinem omnia quae sunt in vniuerso mutant ordinem ad ipsum: nec est hoc magnum inconueniens cum omnia quae sunt vniuerso sint adiuicem ordinata: et sic nouum ordinem habent.

¶ Sed adhuc sunt aliqua dubia. Primum. Utrum relatio possit esse eadem cum fundamento suo. Dico quod sic. quia in essentialiter ordinatis et realiter distinctis deum potest facem prius sine posteriori. cum ergo fundamentum sic pus essentialiter sua relatione. si omne fundamentum esset realiter distinctum a sua relatione: deus posset omne fundamentum a relatione separare: hoc autem est inconueniens. ergo oportet quod aliquod fundamentum sit et possit esse idem cum relatione. Assumptum scilicet quod aliquod fundamentum est quod non possit separari a sua relatione. patet in multi: sicut creatura non potest separaria relatione eius ad deum: nec compositum a relatione quam habet ad materiam et formam: licet econtrario scili mateam et forma posesent a composito separari: tamen compositum non.

¶ Similiter inherentia accidentis non absoluti: sed respectiui non potest separari ab illo acciden te: et vniversaliter secundum doctorem: omnis illa relatio est inseparabilis a finidamento: et per consequens eadem fundamento. cui videlicet fundamento repugnat ex se esse sine termino: sicut in omnibus istis exemplis patet scilicet de creatura respectu dei: et sic de aliis.

¶ 2m dubium. dato quod non omnis relatio differat a fundamen to realiter. Utrum formaliter differat: vel sit idem.

¶ Dico quod niversalter omnis relatio formaliter differt a suo fundamento: quia si fundatur in absoluto. patet quod absolutum et respecti uum cadunt sub oppositis differentiis diuidentibus ens in relatio ne. patet quod fundamentum intellctur esse in potentia ad relationem. et sic differt formaliter.

¶ Ad argumentum patet.