Quaestio 1

¶ Distinctio. xxviii. Questio i Preterea consideari oportet etc.

CIrca distinctionem. guentnm. Quero. vtrum ingenitum aut inascibile sintpro prietates patris. quod non. quia conueniunt spirituisctonqui est ingenitus et inascibilis.

¶ Contra. Ee a se est proprium patri: sed esse ingenitum est esse a se. ergo etc.

¶ hic 4or sunt videnda. Primo quid est ingenitum et inascibile. 2o vtrum ingenitum et inascibile habeant distinctionem in persona patris. 3m est de ordine eorum ad inuicem. 4m si sunt proprietates pris: quod est quesitum. ad primum dicunt aliqui quod ingenitum dicit pleQuantum nitudinem fecunditatis et fontalitatis

¶ Contra illud arguitur 4r. Primo. quia plenitudo fecum ditatis est perfectio simpliciter. et per consequens omnibus personis communis: sed ingenitum non est commune. ergo etc.

¶ Secundo sic. Omnis plenitude est infinita: quia quicquid est in deo quantum est infinitum: sed omne infinitum est commune tribus. ergo etc.

¶ 3o. Fecuntm intellectus nihil aliud est nisi vis productiua ipsius intellectus. Uis autem produtia est per se passio illius cui aduenit. Tunc sic. Ubicumque est inuenire subectut est inuenire per se passionem: sed in filio est inuenire intellectum. ergo et vim produ ctiuam: et sic in filio erit ingenitum si ingenitum dicat illam plenitudinem simpliciter. Similiter 4o arguo eodem modo de fecundita te volitiua: quia ipsa erit vbi voluntas: et sic erit in filio et spiritu sancto: et sic ingenitum et innascibile erunt in vtroque. Et ideo dico quod ingenitum et inascibile nihil positiuum dicut in patre. Nam in patre non est nisi essentia et relatio. certum est quod ingenitum non est essentia. quia tunc esset in filio: nec relatio. quia non paternitas. quia secundum Augu. si pater non generasset nihil prohiberet ipsum esse ingenitum. nec est spiratio actiua: quia illa est in filio. et sic ingenitum esset in filio. relinquitur ergo quod sit ratio negatiua: sicut incorruptibile dicit negationem corruptionis ita innascibile dicit negationem natiuitatis et generationis passiue.

¶ Sed contra ista instatur 4r. Primo sic. Nulla imperfectio dabet poni in diuinis: sed omnis priuatio dicit imperfectionem ergo nulla priuatio dicibet potentia in divinis.

¶ 2o sic. Priuatio potnitur ad sinistram partem entis. positiuum ad dexteram. ergo positiuum dicit perfectionem. priuatio vero imperfectionem.

¶ 3o sic. Priuatio dinnegationem in apto nato: sed deus negationem nullius habet:. quod sit aptum natum haberi ab eo. ergo priuatio aliqua non est in deo

¶ 4o sic. Illud non est ponendum in deo quod eque conuenit nihi o: sed esse ingenitum conuenit nihilo. ergo ingenitum non est poneredum in deo.

¶ Ad primum dico quod priuatio quae praecise perfectionem puat illa est quae imperfectione dicit. Circa quod sciendum quod prio uationes distinguuntur secundum distinctionem positiuorum quibusopponuntur.

¶ Quedam enim priuationes sunt quae priuant perfectio nes: sicut ignorantia et nescita. et ista dicunt imperfectionem. Alie sunt quae priuant non perfectionem simpliciter: sed perfectione secundum quid solum sicut inaiatum. Esse enim animatum licet dicat perfectio nem tamen dicit perfectionem secundum quid: et ideo eius priuatio dicit imper fectionem talem.

¶ Alie autem sunt quae priuant imperfectionem si cut incorruptibilitas: que corruptionem priuat: et iste dicunt perfectionem: et ponuntur in deo eo quod dicitur immortalis et similia. Alie sunt que priuant illa que nequem perfectionem nequem imperfectionem dicunt. huiusmodi est ingenitum: quod priuat generationem que nec perfectionem nec imperfectionem dicit: et talis bene potest poni in diuinis. Eodem modo dico ad 2m

¶ Ad tertium quod sunt quatuor genera priuationum. Quedam enim priuatio est quae est carentia in apto nato secundum idem indiuiduum: sicut catulus idem numero cecus est aptus vide re. Alia autem est que non est secundum idem indiuinduum: sed secundum eandem speciem: sicut homo cecus inquantum homo est aptus vi dere non inquantum hic homo. Alia est secundum genus: sicut talpa est apta videre inquantum animal: non tamen inquantum talpa. Alia est priuatio que est carentia in apto nato secundum transcendens: sicut substantia est independens inquantum substantia: sed tamen inquantum ens est apta dependere: nec sibi repugnat quia accidenti conuenit.

¶ Dico ergo quod loquendo de priuatio ne tribus primis modis sic accipiendo priuationem in quantum huiusmodi non ponitur in deo. Non primo modo. quia quicquio possibile est esse in deo totum est ibi in actu. Nec aliis duobus modis: quia deus non est in genere vel in specie. Sed quarto modo bene sibi conuenit. Deus. enim dicitur incorruptibilis non quod per priuationem generis vel speciei haec sibi conueniat: sed quia inquantum ens. sibi non repugnat: et ita per suum transcendens et sic dico in proposito.

¶ Ad 4m dico quod ingenitum dicitur quatuor modis. Aut quia nullo modo potest ei conuenire generatio secundum aliquid quod sit in eo. isto modo solum nihil dicitur ingenitum quia omne aliquid habet in se aliquam rationem formalem cui generatio non repugnat. Unde isto modo chimera dicitur ingenita. Aut quia nullo modo potest sibi conuenire generatio proprie sumpta licet bene possit sibi conuenire generatio sumpta communiter scilicet generio sumpta communiter pro productione: et isto modo dicitur spiritusanctus ingen tus: quia proprie non est genitus secundum Aug. de tri. et ita etiam angelus dicitur ingenitus: quia nullo modo generari potest necadeo nec a creatura: accipiendo proprie generationem: licet producatur a deo. 3o modo dicitur ingenitum: quia non potest ei conuenire generatio simpliciter: vt scilicet genito quod: sed cum determinatione bene. vt scilicet sibi conueniat vt termino formali generationis: et isto modo essentia diuina dicitur ingenitum: quia simpliciter non genera. tur licet sit bene terminus formalis generationis diuine

¶ Quarto modo dicitur ingenitum cui non potest conuenire aliquo modo generatio accepta generaliter pro omni productione: licet in eo sit aliqua ratio cui passiua generatio non repugnat. et isto modo sola persona patris dicitur ingenita: quia nullo modo producta: sed tamen enim non repugnat inquantum persona vel inquantu ens. et isto modo non conuenit ipsi nihilo esse ingenitum. et sic patet ad illud ad secundam partem principalem istius quaestionis Quantum oportet videre vtrum ingenitum et innascibile habeant distinctionem in persona patris. Et si queratur de identitate reali eo modo quo priuationibus potest compe tere.

¶ Dico quod sic. quia vnius positionis realiter est tantum vna pruatio realiter: sed gnertio et natiuitas est vna proprietas rea liter: quia si non. in filio essent diuerse res. ergo et priuationes earum sunt eedem. Si autem quarat questio de distinctione aliqua li ex nam rei: licet non reali: sed modo commni formali. Pylarius videtur dicere quod sic. Ubi sciendum quod inste rationes abstrahunt a seinuincem: et se habent secundum sub et supra. Primo. se nam intellectualis. 2o natam viuens. 3o natura substantialis. 4o natura in vniversali. Omnis enim natuam intellectualis est viuens. non autem omnis natura viuens est intellectualis: sicut bos vi uens natura est: tamen non intellectualis. Omnis autem natura viuens est substantialis: non tamen econuerso: quia ignis est nam substantialis: non tamen viuens. Omnis nam substantialis est natam accepta in vniversali: non tamen econuerso: quia accidens est natuam accepta in vniversali: non tamen substantialis. et sicut ista abstrahunt a se inuicem: sic productiones consequentes abstrahunt. Nam productio in nam intellectuali est dicere. in natura autem viuente est nasci: et sicut nam viuens ab strahit a nam intellectuali: ita natiuitas abstrahit a dictione in natura autem vniversali est productio vniversaliter sumpta: et sic abstrahunt a seipsis. secundum autem istum modum secundum quem abstrahunt iste productiones et vna ab alia praescinditur. sic suo modo negationes istarum productionum. Sicut ergo generatio et natiuitas sunt due rationes formales: et inter se diuerse. sic ingenitum quod est priuatio generationis: et innascibile quod est priuatio natiuitatis habent aliqualem diuersitatem vel differentiam eo modo quo priuationes possunt habere.

¶ Sed hoc sunt difficultates. Prima est. si sola per sona patris habet priuationes.

¶ Dico quod non. quia spiritus sanctus habet non productiuitatem. est enim non producens: sed filius nullam propriam negationem habet: quia omnis negatio quae sibi competit vel conuenit patri vel spirituisancto.

¶ 2a difficultas. Quare negationes spirituiscomo non sunt notiones.

¶ Dico quod quia ad dignitatem non partinent. non dico ad perfectionem: quia aliqua ad dignitatem pertinent que non ad perfectionem. ad 3m praencipale est videndum quem Quantum ordinem habent iste priuationes adinuicem.

¶ Ad cuius euidentia est sciendum quod quandocumque duo positiua abstrahunt a seinuicere: sicut superius et inferius: negatio inferioris abstrahit et est prior secundum consequentiam negatione superioris. cum ergo secundum praedicta: generatio sit superior ad natiuita tem: negatio natiuitatis quae est innascibile erit prior et supe rior ad negationem generationis quae est ingenitum.

¶ hoc probatur 2ra. Primo logice sic. Prius est secundum logicum a quae non conuertitur subsistendi consequentia: sed non sequitur non homo. ergo non animal. eosautem bene. non animal. ergo non homo. ergo sequitur quod negatio inferio ris: cuiusmodi est innascibile: fit prior negatione superioris scilicet ingenito.

¶ 2o hoc idem ostenditur physice sic. Quindo sunt duo priuatiue opposita. quanto positiuum plus extenditur tanto priuatiuum magis artatur: sicut quanto plures sunt homines videntes tanto pauciores sunt cecitates. et quanto illud mi nus: tanto hoc magis dilatatur: sed genitum et natum sunt positiua: quorum vnum magis extenditur quam aliud scilicet genitum. ergo eius priuatio magis artatur. Natum autem minus extenditur. ergo eius priuatio magis dilatatur. ergo priuatio geniti quae est ingenitum magis artatur et minus extenditur quam innascibile quae est priuatio natiui tatis. ergo innascibile in plus se habet quam ingenitum: sicut patet manifeste in non homine et non animali. ad quartum principale videndum est. si in Quantum genitum et inascibile sint proprietates patris quod fuit quasitum. hoc facit difficultas. quia essentia dicitur ingenita persona spiritussancti dicitur ingenita. persona etiam patris dicitur ingenita et 4o tota trinitas.

¶ Dico sicut dictum fuit superius in priparticula quaestionis accipiendo ingenitum vel inascibile pro eo cui non competit produci aliqua productione: nec vt quo nec vt quod: neosecundum aliquid sui. Sic inque accipiendo sunt proprietates patris. quia isto modo sibi conueniunt. Nam pater a nullo est producibilis aliqua productum. nec vt quo nec vt quod nec secundum aliquid sui. Aliis autem non conueniunt ista omnia nam spiritui sancto conuenit producialiqua productione. essentie conuenit produci vt quo. trinitati conuenit produci secundum aliquid sui. Relinquitur ergo quod sint proprietates patris.

¶ Sed hic oriuntur difficultates. Prima est. quomodo priuatio prtesesse propria alicui quod sit in deo.

¶ Propter hoc dixerunt aliquo quod ista non dicunt priuationes: sed positiua quaedam.

¶ Sed illud nihil valet vt patuit superius. Primo. quia si non esse ab aliquo diceret aliquid positiuum in patre. illud necessario esset vel afsolutum vel relatiuum. non potest esse nisi relatiuum: quia proprium est: sed omnis huiusmodi respectus in patre est respectus originis. ergo in patre praeter originem actiuam est respectus originis qui non posset esse nisi passiue. et sic pater diceretur esse originatus a se vel ab alio sed a se magis. quia dicunt quod a se est positiuum.

¶ 2o. quia in diuinis non ponuntur nisi quatuor relationes et vnum absolutum: et tunc essent necessario quinque.

¶ 3o. Quia secundum Aug. 5. de tri. cum dicimus patrem ingenitum non quid sit: sed quid no sit designatur. ergo non est positiuum.

¶ 4o sic. quia tunc esset vna innascibilitas positiua: parte: et alia negatiua in patre.

¶ Aliqui autem volunt dicere quod non est ponenda priuatio in deo: quia aptitudinem dicit in subiecto. hoc autem dicit imperfectionem.

¶ Sed illud non potest stare. Primo. quia in deo est carentia dependentie secundum quam dicitur independens. cum ibi non sit aliqua dependentia: et tamen deo inquantum ens est. non repugnat dependere.

¶ 2o quia in deo est carentia finis secundum quam accipi tur ratio infinitatis cum finitas negetur ab eo: tamen deo in quantum substantia non repugnat finiri.

¶ 3o quia cum dicitur deus incorporeus si illa incorporeitas esset positiua. esset ibidem duplex incorporeitas. vna positiua quam ponis et alia negatiua. Nam nullus potest negare quin in deo sit vere negatio vel carentia forme corporalis. nam rationi formali substantie que in deo est ex se non repugnat esse corporeum.

¶ 4o quia si per impossibile deus esset coloratus stan tibus omnibus positiuis que sunt in eo formaliter non esset innuinsibilis oculis carnis. ergo per aliquod positiuum non est nunc in uisibilis: sed per solam carentiam coloris.

¶ Dico ergo quantum ad istam dificultas quod in deo vere sunt priuationes multe large sumendo. sicut accipitur priuatio que dicit aptitudinem ratione transcendentis vt dicebatur superius in quarto modo. Deus tamen sub ratione propria non est aptus natus ad aliquid quod n habeat. Si dicas. tu supponis quod infinitas dicit negationem: et tamen dicit modum intrinsecum: similiter incorporeum quod est differentia de genere substantie. Dico quod tam infinitas quam in corpo reum quantum ad rationes formales eorum dicunt priuationes quae vere sunt in deo suo modo essendi et dicuntur de deo: sed tamen per istas negationes vel priuationes bene circunloquimur aliqua positiua: vtpote per infinitatem quantitatem virtutis. per incorporeum differentiam spiritualitatis que est positiua in deo et creatura.

¶ Si dicatur quod necessario in deo erit aliquid imperfectum scilicet ratio illa transcendentis que habet ap¬ ¬titudininem ad habendum quod non habet.

¶ Dico quod ibi nihil dici tur imperfectum propter rationem deitatis adiunctam: que omnia continet supereminenter. Nec etiam ratio substantie in angelo dicitur imperfectior. eo quod non habet illud quod sibi secundum se non repugnat: quia talis repugnantia est ratione melioris adiuncti.

¶ Sed differunt ne iste priuationes a negationibus:

¶ Dico quod non formaliter vt prescindunt ab omni fundamento: quia vt sic vtrumque dicit solam carentiam. tamen priuatio concernit fundamentum aptum natum et non negatio. vnde sub ratione transcendentis ponuntur iste negationes in deo.

¶ 2a difficultas. Quod est fundamentum huius negationis scilicet ingeniti vel inascibi lis.

¶ Dico hic quatuor conclusiones negatiuas. Prima est. quod in nascibilitas non fundatur super essentiam. quia in quocumque est fundamentum priuationis et ipsa priuatio: sed in filio est essentia. ergo esset ibi inascibilitas. et sic duo opposita in eodem supposito.

¶ 2a conclusio est. quod non fundatur super paternitatem: quia paternitati non repugnat ex se esse cum nascibilitate ex sua ratione formali: vt in creaturis patet. Et etiam ingenitum potest esse sine paternitate: quia si pater non genuisse nihil prohiberet ipsum esse ingenitum secundum Aug.

¶ 3 conclusio. quod non fundatur immediate super essentiam et paenitatem simul sumptis. quia distinctorum fundamamentorum formaliter sunt distincte priuationes formaliter. cum priuationes distinguantur ex terminis et ex fundamentis.

¶ Quarta conclusio quod imnascibilitas non fundatur primo. super totam personaura: quia quicquid attribuimus persone patris attribuimus vel ratione essentie vel ratione relationis. Similiter communiter non dicitur quod persona sit aliud ab essentia et proprietate simils sumptis. non ergo potest fundari in perso¬ na si in eis non potest fundari.

¶ Dico ergo quod ingenitum et inascibile fundantur super praemitatem orginis qui es in persona patris. Et hoc probo sic. Super illud fundatur priuatio: quo posito ponitur: et quae sublato aufertur: sed isto modo est hic. supposito enim habente praemitatem originis ex habet quod in tali signo est. sibi repugnat s esse ab alio: tuc enim esset in 2o. Circumscripto autem signo scilicet p mitate origis. sibi non repugnat esse ab alio: cum statim po situm in alio signo sit ab alio. ergo etc.

¶ Intelligendum tamen est quod alique negationes conueniunt per accidens subiecto sicut haec. homo non est albus. nam ab eo potest auferri ista negatio. Alioo sic inferius accidit superiori: sic animalitati in asino accidit irratio nabilitas. Alioo per se sed conuertibiliter sicut incorporeum angelo. Aliood per se et conuertibiliter: sicut incorporeitas spiritui

¶ Dico ergo quod licet innascibilitas possit aliquibus aliis compe tere primis tribus modis. 4o tamen modo conuenit praecise primitati originis.

¶ 3a difficultas quare sola innascibilitas dicit notionem cum in divinis sint multe alie priuationes.

¶ Dico quod ad rationem propriam notionis 4or requruntur. Primo quod sib non determinet quod sit positiua nec priuatiua. nura 4or relationes sunt que sunt positiue: et tamen sunt de numero notionum.

¶ 2o quod illud non sit commune tribus: et ideo infinitas et incorporeitas non sunt notiones eo quod omnibus conueniunt.

¶ 3o quod fit propria. vni soli persone: et ideo spiratio actiua non est notio.

¶ 4o quod importet dignitatem: et ideo improductiuitas quae est propria spiritui scto accipiendo eam ad intra non ponitur notio. et quia innascibilitas omnia ista habet: hinc est ipsa praecise est notio.

¶ 4a difficultas. Si in persona patris sunt alie notiones scilicet inspirituatiuitas etc.

¶ Dico quod sic. tamen quia ille omnes que ponum tur partinere ad dignitatem reducunt ad istas. hinc est quod non ponuntur nisi iste.

¶ Ad argumentum patet.