Quaestio 2

SEcundo quaeritur vtrum illa verba habeant aliquancalitatem respect ermi transbationis. Et videtur quod non. quia Aug. dicit contra materiaicheos quod nulla causa litata cat aliquod incorruptibile.

¶ Contra. quia sacramentia seper efficiunt quid figurant.

hic supponitur communiter quod habent aliquam causalitatem super terminum transubationis: sed de modo est dubium.

¶ Ideo hoc ponuntur 4or modi dicendi. Quidam dicunt quod per aliquam virtute causatur aliqua dispositio ad effltam sacramentio. Alii doscunt quod per assistentiam virtutis divine. Alii dicunt autem per illum modum qui applicantur actiua passiuis dicuntur causare. Alii quod causant aliquam dispositionem ad quam non ex natura. sed ex divina voluntate seutu talis effcuns sicut dieus infundit libere animam humanam corpori organico.

¶ Sed nulla istarum viarum videtur mihi posse sufficere. primum est falsa: maxime in hoc sacramento. quia impossibile est: vt ostensum est. quia omnis dispositio causatur in subiecto recepositum illius ad quod dispositionit. sed non est subiectum ommune in transubstantiatione. quia totum conuertitur in totum. Item ita est caracter forma supnaturalis infusa sicut gratia.

¶ 2a etiam via non sufficit: quia assistentia vtutis divine ita fuit in prophetis ad causandum miracula quae faciebant. nec tamen dicimus quod actus ille haberet talem causalitatem: sicut sacramentum.

¶ Eodem modo deus fecu pactum cum apistulis quod quicquid peterent daret eis: et tamen carnis stimulationem non mouit a paulo propter hoc ter diseuntum rogauit.

¶ Contra 3am viam. quia angelus non causat: nisi supposita virtute in actio et passiuo ad gnerandum et patiendum: sed ista non habent talem virtutem valet. verba et patrais.

¶ 2o quia sicut applicans non continet nisi terminum respectiuum ex se. sed non formam absolutam.

¶ Ad 4m modum. condicitur. quia talis dispositio quae est in eucharistia vel in prolatione verbo rum non est plus dispositio ad corpus christi quam asinus ad anglecum. vnde quia iste modus videtur dare causalitatem realem. non capio.

¶ Dico igius quod aliter assignantur causae efficientes in naturalibus: aliter in artificialibus. aliter in posliticis et ciuilibus. Aliter in ierarchicis. Nam in naturalibus assignatur causa ad cuius esse sequitur aliud: et quod dat esse rei: et confuat eam in esse ergo oportet. effcntum a causa actu realiter depende re. In artificialibus autem sic inducitur vel assignatur causa nin rcipiendo virtutem actiuam sed recipiendo effcntum primum puta motum a primuo agente. In psliticis autem est per alium modum: siue in ciuilibus. quia tote connexio est secundum rationem et voluntatem. verbi gratia. si in psolitia humana imperator ordinaret quod quicumque fugeret de bello esset reus mortis: aliqui fugiente. fuga est causa mortis. ni est causa realis. sed quia per fugam consequitur talem legeme. hec autem causalitas est tantum pslitica. Papaetiam ordinauit quod quicumque transiret mare in alexandriam sit excomunicatus. et ita talis actus causat et ponit talem effectum propter legenIn ierarchicis autem per comparationem ad primium. et penam. iu sticia enim iudicis non est causa pene. sed demeritum criminis necest ex natura simpliciter: quia damnaretur quocunque actu. quia potuisset istituere nullum dannari: sed iste actus est causa propter ordinem volun tatis diuine.

¶ Eodem modo de merito glerie. Datio calicis aquae frigide etc.

¶ Ad propositum. qui volunt assignare causam natur lem in sacramentis in vanum laborant. quia numquam inuenirent. oportet ergo quarere causam non secundum naturam: sed tantum politice. vel ierarchice. et in habitudine ad legislatorem. Actus igitur causat per modum quaaliquid causatur in posoliticis vel ierarchicis.

¶ Sed oc. 4or difficultas

¶ Prima quia non inuenitur in psliticis quod aliquid sit causa nisi respectus rationis. sed hic effcus in sancramento est realis. vnde reatus ille quem consequitur fugiens non est nisi respectus rationis. si autem diceretur. volo quod quicumque fugiat ipso fco sit mortuus: nihil posset facem. nec de quicunque alia forma reali.

¶ Dico ad hoc quod hoc defectus prouenit ex defectu potentie et virtutis in creatis. si enim haberent tantam virtutem quod formas imprimere possent. sta ti sequerentur talia: sed dieus habet virtutem ad exequendum talia omnia quaesecundum suas leges statuit. eodem modo est causalitas haoc et ibi: sed vna causat aliquid reale. alia non.

¶ Secunda difficultas. quia videtur quod qualem efficaciam habent leges imperatorum.

¶ Dico quod simile est quantum ad modum causandi. sed praestantius agens est deus.

¶ Sed quid de demonibus et sortilegis. quia ex pacto semper sic faciunt. Repodeo quod si haberent auctoritatem leges condendi: et exequendi. tunc esset simile. sed possunt impediri a bonis ange lis.

¶ Quarta difficultas. quia videtur quod ista sit causalitas methaforica.

¶ Dico quod in suo ordine est vera causalitas sicut in polliticis. sed istud sacramentum excedit alia. quia alia habent formaliter gratiam non virtualiter. sed istud continet virtualiter quia a nulla creatura potest virtualiter contineri.