Quaestio 3

Questio. iii UTrum persona dicatur vniuo ce de tribus supposiu divinis. Et videur quod non. Nam nullum vniversale est in divinis secundum Aug. de trit. persona autem est vniversalis si dicatur vniuoce l ergo etc.

¶ Contra. tres sunt persone. ergo personaest communis secundum Aug. 5. de tri.

¶ hic sunt duo facienda. Primum est si persona dicatur vniuoce de tribus suppositis divinis et 2o si dicatur vniuoce de suppositis diuinis et creatis. ad primum dico quod sic. et hoc per 4or regulas. PriQuantu ma est ista. Quandocumque aliquod praedicatum dicitur de aliquibus secundum idem nomen et secundum eandem rationem diffinitiuam dicitur vniuoce de illis: sed ita est hoc nam pater est persona: et filius persona. ergo idem nomen. Similiter pater est intellectualis naturae incommunicabilis sub sistentia et eodem modo filius. hoc autem secundum Rich. est diffinitio et rati persone. ergo etc.

¶ 2a reglatsia est hec. Quando intellectus est certus de vno conceptu et dubius de duobus ille est vniuocus illis: hoc patet. sed aliquis posset esse certus quod aliqua persona esset incarnata: et dubitare vtrum pater vel filius. ergo etc.

¶ 3a est ista. Quando aliquid conuenit alicui inquantum tale hoc est secundum vnan rationem. et quicquid conuenit vni secundum illam rationem conuenit alteri secundum eandem ins ratio est eis communis et vniuoca: sed quicquid conuenit patri secundum quod est persona conuenit filio secundum quod est persona. ergo etc.

¶ 4a est ista. Quecumque numerantur secundum aliquod nomen conueniunt formaliter in ratione illius nomins secundum quam numerantur. hec est regulaAug. 9 de trini. et ostendit istam regulam esse per exemplamanifesta. prima de lauro et mirto que non dicuntur duo inquantum laurus et mirtus. non enim sunt duo lauri: et sic de aliis. sed praecise inquantum arbores. Simimiliter exemplificat de Abraham ysaac et Iacob. non enim dicuntur tre abrahe: nec tres ysaac: nec tres inacob: sed tres homines hec ergo regula patet. sed pater et filius et spiritus sanctus dicuntur tres psone: et tamen non tres patres nec tres filii. ergo persona quae est terminatiua istius termini numeralis conuenit eis vniuo ce.

¶ Sed contra istam conclusionem instatur 4r. Primo sic. Quicquid comnicatur in diuinis est perfectio simpliciter: sed per te: persona in diuinis comnicatur: quia est communis pluribus: ergo erit perfectio simpliciter: quod est ssund.

¶ 2o sic. Quecumque sunt eius¬ dem rationis non multiplicantur in diuinis: sed sunt de se heo sed persona est eiusdem rationis: ergo de se est hec: et per consequens non multiplicatur.

¶ 3o sic. Nullum incomunicabile potest esse commune vniuocum. ratio persone est ratio incommunicabilis: sicut patet ex sua diffinitione. ergo etc.

¶ 4o sic. Nam omne commune vniuocum praedicabile in quid oportet quod sit vel genus vel species: sed hoc est impossibile in divinis. ergo etc.

¶ Ad primum dico quod omne comnicabile vel commune in vnitate nume rali est perfectio simpliciter: sed tamen quod est commune vel communicabile non in vnitate numerali: sed in vnitate communis: vt vniversalis rationis: non oportet quod sit perfectio simpliciter: sicut patet de similitudine et equelitate. ergo etc.

¶ Ad 2m dico quod illa quae sunt eiusdem rationis in diuinis non possunt multiplicari in diuinis. Primo. quia si sic ex senon determinarent sibi certum numererum: nec etiam ex aliquo priorsed tamen bene possunt multiplicari secundario scilicet aliis praesuppositis que sunt alterius rationis: sicut sunt similitudo et cetere relationes communes quae praesupponunt relationes originis. Ita dici potest de persona: licet enim persona sit eiusdem rationis: tamen purificatur secundum alia que sunt alterius irationis: vtpote secundum constitutiua per sonarum que sunt relationes originis.

¶ Ad 3m dico quod ratio incomicabilitatis est communicabilis denominatiue: non tamen quid tatiue: accipiendo tamen rationem determinatam quam denominas quod licet illorum est incommunicabile: tamen illa negatio potest esse communis: sicut omnia indiuidua habent eandem rationem indiuiduationis.

¶ Ad 4m dico quod non omne praedicabile est aliquod istorum. nam ens praedicatur vniuoce: et tamen nullum illorum praedicabilium est. Eodem modo dico de omnibus transcendentibus cuiusmodi sunt omnia vniversaliter dcam de deo.

¶ Sed circa ista adhuc sunt alique difficultates. Prima est. Utrum a principiis constitutiuis possit aliquod commune abstrahi.

¶ Dico quod sic. Nam ista constitutiua sunt tres relationes ergo ratio relationis in eis numeratur. et per consequens est eis communis vni uoce.

¶ Et confirmatur quia eadem ratio diffinitiua relationis conuenit paternitati inquantum relatio est: que etiam conuenit filiation inquantum relatio est scilicet esse ad aliud. ergo relatio est eis communis.

¶ Sid dicatur quod vltima constitutiua sunt primo diuersa. primo autem diuersa in nullo conueniunt. Potest dici quod in creaturis licet vltime differentiae sint primo diuerse: tamen eis quasi denonatiue conuenit secundum vnam rationem ratio prime diuersitatis: quod non est aliud nisi non habere quidi tatiue aliquid commune: sed tantum aliquid consequens quiditatem: ita potest dici in proposito quod ratio relationis: licet dicatur secundum vnam rationem de constitutiuis personarum: non tamen dicitur in quid eo modo quo genus dicitur in quid de specie. quia tunc essent composite vel saltem resolubiles: dicitur tamen de eis eo modo quo genus de differentiis dicitur: sicut dictum est superius quod ens dicitur de praedicatis quae conueniunt deo et creature.

¶ 2a di. Utrum diuinis attributis sit aliquod commune vniuocum.

¶ Dico quod sic. quia omnibus conuenit vnum no men et vna ratio diffinitiua eiusdem quod dico perfectio simpliciter: quia sapientia et iustitia queliet est perfectio simpliciter. nam qualibus est melior ipsa quam non ipsa.

¶ Si dicatur quod in diuina attriputa sunt simpliciter simplicia. ergo etc.

¶ Dico quod numquam a simpliciter simplicibus potest abstrahi aliquis conceptus quiditatiu sed tamen bene potest abstrahi conceptus transcedens quae dicitur de eis ad modum differentiae subalternantis de subalternata: talis est perfectio simpliciter: cuius nomen dicit secundam intentionem.

¶ 3 fficultas. Utrum in diuinis vdeis sit aliquid commune vniuocum.

¶ Di co quod sic si ponantur in deo formaliter: quia nomen ydee est eis ommune: et qualitercumque diffiniatur ydea diffinitio ydee est eis communis.

¶ Et confirmatur. quia si non conueniunt in aliquo vniuoco tun sunt per diuerse: et sic conueniunt in ratione prime diuersitatis. Si dicas quod per istum modum non inuenitur aliquid per diuersum aut simpliciter simplex: quia omnia talia conueniunt in ratione diffinitiua primo diuersorum et simpliciter simplicium.

¶ Dico quod lnon fit innuenire aliquod tale quin conueniat cum aliquo in alquo praedicato denominatiue tamen quiditatiue in sua vltima praecinone nihil includunt: tamen denominatiue includunt multa que inueniuntur in resolutione et ad que est status: et hoc sufficit ad saluandum primo diuersa et simplicitur simplicia.

¶ 4a di. Si diuina essentia dicitur vniuoce de tribus personis

¶ Dico quod si accipiatur ratio praecise vniuoci quae data est scilicet cuius est idem nomen et eadem ratio: cum idem nomen sit diuine essentie dicte de tribus personis: et eadem ratio videtur posse dici vniuoce de eis: quia tamen vniuocum communiter accipitur secundum quod idem nomen dicitur de diuersis numero: et essentia diuina nuner ro non distinguitur: ideo non ponitur communiter vniuocum. Unde ordicere quod ratio essentie: et etiam ipsa essentia non tantum est communis secundum ratio nem formalem: sicut est persona: sed etiam secundum vnitatem numeralem: quae tamen non conuenit persone quae distinguitur numero in patre et filio. ad secundam partem est videndum. vtrum per Quantum sona diuina dicatur vniuoce de tribus personis diuinis et personis creatis.

¶ Dico quod sic. Et iad hoc probandum valent regule quas adduxi pro prima conclusione inprincipio quaestionis. Primo quod persona secundum idem nomen et secundum eandem rationem praedicatur de persona creata et increata.

¶ 2o quia aliquis potentia esse certus quod in passione christi aliqua persona patiebatur. dubitando etiam vtrum persona creata vel increata: sicut aliquis infidelis.

¶ 3o quia quicquid conuenit persone diuine inquantum persona est conuenit create persone: patet discurrendo per omnia.

¶ 4 quia divina persona et persona creata sunt due persone: sicut duo homines sunt sortes et plato. ergo etc.

¶ Sed contra hoc instat 4r Primo sic. Ab affirmatiua et negatiua non potest abstrahi aliquis conceptus communis quia tunc a contradictoriis abstrahi posset aliquis conceptus: sed persona diuina est affirmatiua: quia constituitur per aliquid positiuum: persona autem creata est negatiua: quia constituitur per negationem. ergo etc.

¶ 2o sic. Persona absoluta et relatiua non videntur esse eiusdem rationis nam absolutum et relatiuum distinguuntur et differunt quiditati ue: sed persona diuina est relatiua: persona autem creata ab soluta ergo etc.

¶ 3o sic. Sicut suppositum est incomunicabi le similiter et persona. ergo persona non poterit esse communis.

¶ 4o quia indiuiduum ponitur in diffinitione persone: et tamen dicitur die vno solo.

¶ Ad ista.

¶ Ad primum dico quod persona potest considerari inquantum persona: et vt supponit pro se vel non inquantum pesona: sed vt talis persona: et supponit tunc pro substrato

¶ Dico tunc quod persona inquantum persona: ita est negatiua in diuinis: sicut in creaturis. quicquid enim negationis inuenies diffinitione persone create inquantum persona: inuenies in diffinitione persone diuine inquantum persona scilicet incomuicabilitas et omnia taliaSi autem accipiatur persoua vt supponit pro substrato et pro prima intentione: tunc non oportet quod sit eiusdem rationis: sicut pater in diuinis: et hic homo in creaturis. pater enim in diuinis est illud pro quo supponit persona in diuinis: similiter hic homo est illud pro essupponit persona in creaturis. Exictum genus generalissimum secundum quod accipitur formaliter pro ista intentione secunda est eiusdem rationis: tamen prout supponit pro prima intentione: quia potest supponere pro substantia et quantitate et habitu. patet quod ni.

¶ Ad 2m dico quod similiter. Ratio enim persone vt persona est abstrahit ab absoluto et relatiuo: sicut ratio entis: et ideo potest dici vniuoce de eo quod est absolutum et relatiuum.

¶ Si autem accipiatur persona non vt persona: sed pro substrato: sic dico quod licet accidat persone inquantum persona est: tamen vt persona supponit pro abstractis non est eiusdem rationis. Exemum. genus inquantum ge nus est: abstrahit a substantia et accidente: et ideo vnius rationis est. vt supponit tamen pro primis intentionibus non.

¶ Ad 3m dico sicut dictum fuit superius et nunc. ratio enim formalis persone est incommunicabilis: vt ipsa supponit pro substrato. vt autem supponit pro se sibi non repugnat communicabilitas: sicut patet de indiuiduo per omnia.

¶ Ad 4m dico similiter quod quantumcum. que indiuinduum dicatur de vno solo vt supponit pro prima intentione: quia sortes non dicitur nisi de vno solo: tamen ratio indiuidui: vt sic communior est et ad plura se extendit quam spe cies. ergo non valet.

¶ Si dicas quomo ratio persone vel indiuidui potest esse communis quantumcumque diuersis.

¶ Dico quod non est incomueniens quod quantumcumque diuersis aliqua ratio negaus sit communis: sicut patet. de simplicitate.

¶ Ad argumentum patet.