Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 5
UTrum caracter imprimatur in confirmatione. Et ostentitur quod non quia quod datur in sancramento baptimi non oportet quod de tur in confirmatione: sed caracter datur in bapius. ergo etc.
¶ Contra. quia in sancramento non iterabili: vt communiter dicitur datur caracter sed confintio est huiusmodi. ergo etc.
¶ Dicitur secundum nomins significationem quo caracter idem est quod figura. Etiam hoc probatur 4r.
¶ primo quia in eplstla ad hebrehos: vbi dicitur quod cum sit splendor gerie et figu ra substantie eius. in greco habetur caracter. Item in apocalipsi habet quod aliqua acceperunt caracterem bestie in fratiotibus. Item Iero. dicit quod. 22. sunt caracteres apud hebreos. Item magitua hystoriarum dicit quod hesdras numerauit caracteres literarum.
¶ Sed quid ad propositum cum figura sit ordo partium in toto: et talis ordo non sit in spiritualibus.
¶ Dicitur quod metha forice transfertur: quia figura maxime est significatiua. hoc patet in descriptionibus vel computationibus. Spes enim intelligibi les sunt quasi figure. Similiter sacra scriptura multa mysteria significat per figuras. prout dicit apistuls. Omnia in figura contin gebant illis. Quid est igitur caracter. Dico quod est signum spirituale in anima nostra ad ornatum spiritualem ordinatum. articulus est. que sunt proprietates caSecundus racteris.
¶ Dico quod 4or. Prima est quia est signum repraesentatiuum illius ad cuius inuocationem imprimiter. et hec est beata trinitas vnus deus.
¶ Secunda est quod est rememoratiuum. et ideo remanet ad reducendum ad me moriam actus preteritos.
¶ Tertia est. quod est assimila tiuum: quia homines eiusdem exercitus habent idem signum conforme.
¶ Quarta est: quod est distinctiuum hoc patet ex praecer denti: quia omne quod assimilat aliquis eiusdem religionis distinguit eos ab aliis.
¶ Primum si caracter est signum ad placitum vel naturale. Dico quod naturaliter significat illud cuius est signum: licet super naturaliter im primatur.
¶ Secundum dubium. si anima cognoscit ipsam. Dico quod non anima coniucta: quia est donum supernaturale: sed anima separata potest. quia cognoscens obiectum intuitiue potest cognoscere omnia que sunt in illo.
¶ 3m dubium si angeli tunc cognoscant caracterem in anima nostra. Dicitur quod sic boni et mali: quia forme limitate determinati generis.
¶ 4m dubium si ex cognitione eius potest deuenire spiritus in noticiam trinitatis. videtur quod sic ex quonaturaliter repraesentat. quia impossibile est cognoscere ymaginem cesaris vt cesaris est: qui cognoscam cesarem. et ita discursiue cognoscit trinitatem cum ipsam naturaliter repraesentat. articulus est: quot sunt mundi caracterum Terxius Ubi sciendum quod quatuor sunt modi: quia primus imprimiter in sancramento baptismi.
¶ Primum. quo possunt esse plures caracteres in anima nostraquia plures figure non possunt simul esse in eodem corpore.
¶ Dicitur quod non sunt plures figure. sed sunt ibi plures species intelligibiles que habent modum figure.
¶ Secundum dubium est. si dis ferunt numero. Aliqui dicunt quod prior perficitur per posteriores.
¶ Sed contra: quia hoc esset per gradus eiusdem rationis. et essent eiusdem rationis. et per consequens ad quicquid potest se extendere vnum: et reliquum. et tamen caracter sacerdotalis se extendit ad aliqua ad quae se non extendit caracter baptismi.
¶ Sed sunt ne eiusdem speciei: Dico quod non et alies. ostendam. quod impossibile est in quibuscumque sunt habitus distincti specie.
¶ Quartum dubium: sed esset ordo essentialis inter istos caracteres. Dico quod non ex natura sua. sed ex institutione diuina: bene tamen in ter caracterem baptismi et confirmationis est ordo essentialis. sed inter alios non ex institutione diuina. quia aliquins potest fieri sacerdos: non confirmatus. et reci pere ordines per saltus. articulus est si caracter est ponendum Quartus necessario.
¶ Sunt enim aliqui qui dicunt quod frustra ponitur. quia non apparet necessaritas quia nec scriptura hoc dicit. nec auctoritas scuntdorum.
¶ Contra. Dyonisius de eccleasiastica Ierarchia dicit. Eprtis baptizans confert sacramentum et signum hoc autem non intelligitur de gratia. quia non semper datur. vt patet in ficte baptizato.
¶ Secunda auctoritas est damascen. 4o. sminarum. In sancramento baptismatis datur gratia et signum
¶ Tertia est Augustini de baptismo contra donati¬ stas. quando aliiquis reducitur foris recipit disfunicum caracterem. Item libro. Qo. eodem. ab hereticis baptismum recipiens a Luposito caracterem recipit. Et ad hoc est auctoritas ec clesie expriessa. Innocentius enim dicit quod fictus recipit caracterem. et intelligit de obice contradictionis non praeccati mortalis. E articulus est ad quid ponitur caracter. AliQuintus qui dicunt quod ad dedicandum. sicut ecclesiapedicatur per epsum. ita anima dedicatur deo per caracterem
¶ Aliquo dicunt quod est dispositio vltima ad gratiam. Aliquin ad producendum quod per eum potest conficere vel absoluere.
¶ Ali qui ad perficiendum ne sacramentum sit inane: quia gratia non semper datur. sed nulla istarum viarum valet.
¶ Nec 2a quia anima in puris naturalibus est sufficientissime disposita ad gratiam sicut beata virgo sine caractere recepi: maximam gratiam.
¶ Nec 3a non apparet qualiter virtus productiua cum sit qualitas finita: et non potest in effectum requrentem virtutem infinitam.
¶ Ideo dico quod ponitur solum ad ornandum sicut cetera dona: nec faciunt ad substantiam actus: sed sicut homini dantur arma ad defendendum et deferendum signum et distinguendum: ita in proposito articulus est si caracter est delebilis per Sextus peccatum mortale.
¶ Dicunt aliqui quod sicut sun aliqua accidentia separabilia alia non. ita in supenaturalibus. nam gratia est separabilis per peccatum mortale. fides autem non part peccatum mortale. sed per heresim: caracter autem nullo modo deletur: nec per peccatum: nec per aliquid aliud.
¶ Primo ex parte agentis. Quandocumque aliquod donum causatur ab aliquo agente immediate et contingenter potest adnihilari eque vnum sicut et reliquum: sed sic est de omnibus donis ex parte dei.
¶ Secundo patet ex parte creature: quia sicut creatura non potest corrumpere gratiam nec attinge re ad eam: sic nec caracterem.
¶ Tertio ex parte modiproducendi. vel conseruandi quia totum fit contingenter et solum desinit. quia non conseruatur.
¶ Quarto ex parte subienti. quia anima nostra est vniformiter disposita ad gratiam: quia est in potentia obedientiali ad vtrumque. Dico igitur quod tantum est ex institutione divina quia non vult delere caracterem.
¶ Sed occurrit dubium si potest intendi. Dico quod non apparet quin possit sicut de habitu supenaturali. Sed de facto non videtur quia in sancramento non imprimiter quod interatur et vniformiter datur.
¶ Secundum dubium. si remanet in inferno: dicitur quod sic ad eorum contumeliam. articulus est. si est interabilis. Et patet Septimus quod non sicut nec potest deleri ex instintutione diuina.
¶ Prino quia in sacramento eucaristie non imprimiter caracter et tamen numquam iteratur respectu eiusdem materiae. Si autem loqueris respectu diuersarum materiarum. hec non est interatio sed multiplicatio et hec ponenda est in bao.
¶ 2o sacramentum penitentie non potest interari: quia absolutio non potest bis transire super eadem peccatuatamen bene potest circa diuersam materiam.
¶ 3o in sancramento matrimonii respectu eiusdem non interatur: sed bene respectu diuersorum et tamen in istis non imprimiter caracter.
¶ 4o inextremavnctione in qua persona sub ac egritudine constituta est materia et immediata huius sacramenti. quia peccaret mortaliter si daret sano. sed in eadem egritudine non interatur bis.
¶ Dico igi tur quod caracter non est causa non interationis: sed efficacia eo rum. quia sunt sufficienter efficacia ad suum effectum in vno actu. Ex hoc apparet quod omnia sunt non interabilia circa eandem materiam.
¶ Sed hic sunt duo dubia. Primum quomodo esset vera diuisio sacramentorum que communiter datur quod quaedam sunt interabi lia et quaedam non.
¶ Respondeo. quod ista non est bene formalis: cum aliqua sint que interare est omnino illicitum. Aliqua non sic sicut vnina: cum nullam efficaciam habeat absolutio super eadem peccata: est tamen talis in interatio meritoria.
¶ Secundum du si equaliter sunt interabilia. Dico quod simplicius maius periculum est in baptismo quam in aliis: quia in aliis possunt verba interari sicut in eucharistia propter dubium: tamen nihil fit per verba interata super eandem materiam. articulus est. si in aliis sacramentis datur aliOctauus quid corrsuondens caracteri.
¶ Dicitur communi ter quod sic. quia quaedam dispositio imprimiter corrspondens in aliias sacramentis ne sacramentia sint inania.
¶ Primo quia sicut in nam nihil dabet poni superfluum ita in sacramentis nisi quod conuincitur ex sacra scriptura. et ex dictis sencodorum. sed nesper scripturam: nec per sanctos est hoc dictum: ergo etc.
¶ 3o quia ista dispositio vel est per quam: sicut mediante su perficie albedo recipitur: et hoc non: quia gratia potest separari cum caractere sicut albedo cum quantitate separata in sacramento altaris. Vel sine qua non. et tunc deus non posset dare gratiam sine tali dispositione.
¶ 4o. quia non video quin talis dispositio esset caracter: quia esset dispositio supernaturalis stans cum praeccatio mortali in delebilis.
¶ Dicitur quod nihil nisi ipsum sacramentum ex ipso actu. quia est obex: ideo nihil facit sicut ignis combureret speram lune. sed est obex: quia non est combustibilis. ita in proposito.
¶ Dico quod non in se: sed sunt nociua ficti non tamen inania: sed si remoueretur obex haberent suum effectum. articulus est. si est ens rationis vel ens rea Nonus le.
¶ Aliqui dicunt quod sufficit quod sit respectus rationis: quia sine necessaritate plura non debent poni. sicut in dedicando ecclesiam nihil remanet nisi respectus rationis sicut calice bendicto. nec in benedictione abbatum aliquod absolutum datur.
¶ Primo. quia forma qua quis potest consicere: est forma absoluta realis. sed ita est hic. quia sacerdos potest realiter conficere.
¶ Sed rationes non concludunt. quia si eprises eligatur a cardinalibus in papaneo solo quod consenciunt statim est papa. sed actus voluntatis nihil producit in obiecto reali: sed tamen potest facere mirabilia.
¶ Dinco tamen propter auctorita tem ecclesie. quod est forma realis. quia ecclesia loquitur de ea. sicut de forma reali. Et etiam sancti ad hoc declinant. articulus est. si est absolutum vel respeSecimus ctiuum.
¶ Dicunt precedentes. quia sicut non sunt plura ponenda sine necessaritate. ita nec nobilia. sed sufficit vt dicunt quod sit respectus rationis.
¶ Prima non tenet in relationibus extrinsece aduenientibus. patet de vnione naturae humane ad verbum ad quam sine absoluto potest esse actio.
¶ Eo. dem modo ad 2m. quod in resurrectione separato corpore remanent extrema vltimate disposita: et non erit nisi vnio.
¶ Nec 4a. valet: quia est ratio extrinsece adueniens: et tales possunt esse terminus creationis: sicut patet de vbi.
¶ Primo. quia omne quod relatiue dicitur prius est aliquid excepto relatio. sed caracter dicitur tale. igitur est aliquid excepta relatione.
¶ Secundo quia omne quod est principium assimilandi est aliquod absolutum praeter similitudinem. quia similitudo fundatur super vnum. sed caracter est ratio assimilandi: ergo etc.
¶ Tertio. quia omne principium distinctiuum est aliquid aliud a ratione distinctionis. quia diuersitas est passio distinctorum.
¶ Quarto. quia omne repraesentatiuum videtur esse absolutum preter similitudinem quam habet. sed caracter est huiusmodi. ergo etc. Teneo igitur quod est forma realis absoluta et non respectiua. articulus est. si est in genere vel tranAndecimus scendens.
¶ Dico quod hoc concesso vero quod sit accidens: sicut est. patet quod in aliquo genere est. Et ideo est in genere qualitatis.
¶ Alii. quod in 3a. quia illa quae inferunt passionem visui sunt in 3a specie: sed caracter est qualitas mouens visum vel oculum mentalem.
¶ Contra primum. quia dispositio est qualitas de facili mobilis. sed caracter non potest amoueri. nec deleriergo etc.
¶ Contra 4m. quia configuratio dicitur transumptiue: nec per consequens potest poni in aliqua specie qualitatis.
¶ Dico quod de habitibus infusis nescimus quas operationes habent quia ad substantiam alicuius actus nostri nihil faciunt. Alioquin possemus experiri nos habere huius habitus. articulus est in quo vt in subiecto Duodecimus sit.
¶ Alii dicunt quod in parte inferiori. quia aliqua sunt intra dona. quae non sunt in portione su periori. sicut donatio scientiae et similia reducuntur ad inferiora. ita dossunt de caractere.
¶ Contra primum. quia omnis habitus videtur formaoperatiua. sed forma operatiua dabet poni nisi in operante potentia. esentia autem: vt praescindit a potentia non est operatiua.
¶ Contra 2m. quia operatio caracterum est secundum cultum latrie quae est in inferiori portione. Probatio. quia in signis sensibilibus quae sunt de ferioribus.
¶ Primum. quod non est in intellectu. Quandocumque enim aliqua forma est in aliqua potentia. ni opera tur circa subiectum huius nisi forma sibi coopretur. sed operante po tentia intellectiua circa materiam caracteris debitam nihil operatur caracter. quantumcumque integram. sed voluntate imperante ex quo cutiue sequitur effectus caracteris. ergo cum cooporetur voluntati et non intellectui sequitur quod sit in cooperante articulus est si in anima christi Tertiusdecimus fuernt caracteres.
¶ 2o. quia christus in circumcisione volunt esse similis patribus et in baptismate fratribus. ergo et in caractere debuit eis confirmari.
¶ 3o. quia idem est signum principis et eius exercitus: sed christus est princeps militie christiane. ergo est eodem signo signatus.
¶ Dico quod in conceptione eius in instanti hunit istos caracteres. Sed quid de batam virgine Maria:
On this page