Quaestio 1

¶ Distinctio. xii. Questio i. hec de angelica natura etc. distinctionem. 12. quero quaIrca tuor questiones. Prima est vtrum materia fuerit creata a deo de facto sine forma. Et videtur quod sic. August. super gen. prius facta est informinis materia.

¶ Contra ibidem idem August. dicit quod sicut sonus precedit cantum. etc. 5artium declarandi. Primus est. quid hic sunt est materia: Dicitur autem ommuniter secundum intentionem Aristoteles quod materia est ens in potentia. Et ex hoc tenent multi doctores. quod nullam actualitatem habet sicut actus primus nullam potentialitatem.

¶ Sed contra hoc arguitur 4r. Et primo. quia terminus creationis est aliquid in actu. quia productio terminatur ad ens actu. sed materia est terminus creationis. ergo etc. Respondetur. verum est. non tamen per se sed cum forma

¶ Contra. quia quocumque modo sit materia est creata. Item quod est annihilabile est ens in actu. quia ens in poten tia. vt sic. non est annihilabile: sed materia est annihilabilis. ergo etc.

¶ Item 3o quod est subiectum naturalis generationis est ens in actu: sed materia est subiectum naturalis generationis. ergo etc.

¶ 4o. quia est causa in actu compositi. sed omnis causa in actu: est ens in actu. ergo etc.

¶ Ideo dico quod aliquo modo est ens in actu. Possunt autem actus et potentia dupliciter sumi. vno modo potentia dicitur de potentia obientiua. quae opponitur actuali existentie.

¶ Alia potentia dicitur passiua: cuim opponitur actus receptus. sicut Aristoteles. dicit quod corpus organicum est potentia vitam habens. Cum tamen sit ens actu. Dico tunc quod materia est ens actu opoesio obsiectiue potentie quae deduci tur ad actum per creationem. quia reducitur ad actualem existentiam. Si autem sumatur secundo modo potentia. concedo quod nihil actualitatis habet. sicut enim prius actus: ita natus est informare. quod non est natus informari. ita matera econuerso.

¶ Contra istud instatur quadrupliciter. Primo sic. quia ratio diffinitiua materiae est esse in potentia.

¶ 2o. quia forma est actus de sua ratione formali. materia autem est informinis.

¶ 3o. quia esse est a forma. et ita actualis existentia est a forma.

¶ Quarto. quia forma accidentalis et nihil aliud dat esse secundum quid. ergo forma substantialis et nihil aliud dat esse simpliciter.

¶ Ad primum concedo. quod excludit actualitatem oppositam potentie subiectiue quia per illam diffinitur.

¶ Ad secundum concedo. quod forma est actus perfectiuus non ens actu adequate.

¶ Ad aliud dico. certum est quod ordine essentiali materia precedit formam. et sic non recipit actualem existentiam a forma. sed magis econuerso: esse enim forme aliquo modo dependet a materia.

¶ Ad aliud dico quod non est simile. quia accidens quodlibet est forma tantum. sed in genere substantie est dare duas actualitates intrinsecas. vna que est perfectibilis et alia que est perfectiua. Intelligo igitur per materiam istam actualitatem que est mere perfectibilis. articulus. si materia tenet insimum Secundus gradum in entibus. Dicitur quod sic. quia secundum Aug. materia est prope nihil.

¶ Sed contra 4r. Primo quia materia est in perfectissimo genere scilicet substantie.

¶ 2o. quia omne subiectum nobilius est sua passione.

¶ Tertio. quia etiam accidentibus subiicitur.

¶ 4o quia omne absolutum est nobi¬ lius respectiuo.

¶ Dico igitur. quod in genere substantie est imperfectior entitas. est tamen perfectior accidente.

¶ Sed contra. saltem videtur quod spiritualia sunt nobiliora corporalibus. accidentia autem multa sunt spiritualia. Dico quod verum est in eodem genere. sed vnumquodque in genere substantie nobilius est omni acci dente. siue sit spirituale: siue etiam corporale i articulus est. si mteam et forma differunt realiTers. b ter. aliquin dicunt quod sunt vna realitas. quia totum generatur ex toto.

¶ Contra istud arguiter 4r. Primo quia generatio est mutatio. In omni autem mutatione oportet quod terminus a quo et ad quem distinguantur realiter a subiecto mutationis.

¶ 2o sic. generatio esset creatio. quia tota entitas produceretur in esse per gnationem.

¶ 3o. quia corruptio erit annihilatio. quia tota entitas destrueretur.

¶ 4o. quia effectus et causa differut realiter. forma autem est finis materiae.

¶ Ideo dico quod differunt realiter. quia vnum potest destrui alio manente.

¶ Sed contra istud arguiter 4r. Primo sic. quia non est maior distincto inter causam materialem: et effectum eius. quam inter producens et productum. sed idem potest esse producens et productum. respe ctu diuersorum.

¶ 2o. quia idem potest esse mouens et motum.

¶ 3o. quia forma corporis organici videtur esse forma et materia respectu diuersorum.

¶ 4o. quia forma substantialis informatur accidentibus. dixi igitur bene: quia vna simplex realitas potest habere rationem forme et materiae. vt informat et informatur.

¶ Sed inste rationes non concludunt de materia prima simpliciter sumpta. quia omnibus subiicitur. r g articulus est. si materia differt formaliter a Quar c forma. hec est entitas praecisa. Dicit vnupoctor quod non sunt realitates precise: sed indeterminate.

¶ Sed hoc non videtur. Ipse enim concedit quod distinguunt realiter. et quod multiplicatur entitas in eis. et realitatem hic voco praecisionem. Si autem intelligat quod non sunt perfecte res in genere per se. concedo imprecisionem: sed ratio quantitatiua partialis materiae suo modo praescindit a forma.

¶ Sed hic est difficultas. si intellectus separate potest intelligere vnum sine alio:

¶ Dico quod si accipias: vt relatiue sumuntur in ratione perficientis et perfectibilis. concedo quod non. si vero sumuntur quantum ad entitates absolutas. sic non videtur quin possnt intelligiuaquia rationes distinte sunt obiectiue.

¶ 2a difficultas. si dicunt puas entitates praecisas praecisione tertii modi:

¶ Dico quod non. perseytas enim cuiuslibet istorum est partialis.

¶ 3a dififticultas. si possunt esse vnum formaliter: Dico quod si non ponetetur 3a entitas vna formaliter: non apparet vnitas conpositi. Dico etiam quod materia reducitur ad speciem forme: quia st pars compositi: quod est in tali specie. non sic quod intrinsece dependeat vel sumat speciem a forma. articulus. si materia habet aliquam causalitatem reQuintus spectu forme: Dicunt aliqui quod non. quia est entitas in pura potentia. et non continet virtualiter formam.

¶ Sed ego dico. quod materia habet 4or effectus essentialiter ordinatos. Primus est respectu forme. Secundus est respectu compositi. Tertius respectu accidentium. Quartus in comparatione ad motum.

¶ Primum patet. quia omnis forma causatur a mam in genere cause materialis. quia dependet ab alio in genere causaematerialis.

¶ Secundum patet. quia causat compositum. aliquando tamen per modum cause intrinsece in primo modo. aliquando hoc est per modum cause extrinsece. Et ex habet tinet illa diuso materiae. in quae et ex qua¬

¶ Tertium patet. quia omne accidens dependet a subiecto in genere cause materialis. sicut forma substantialis a priema materia.

¶ Quartum patet. per comparationem ad motum. quia mouet intellectum. et intellectus est mobilis per eam. articu. si materia habet gradus:

¶ Dicunt aliqui Sextus quod sic. sicut composita que ex ea siunt.

¶ Con tra. quia vel illi sunt etherogenei. et hoc non. quia illa non potest intelligi sine distinctonem specifica que non est in materia.

¶ 2o. quia tales partes non faciunt vnum nisi per compositionem. Nec potest dici quod homogeneas partes habeat. quia agens naturale crearet. quia cum sint eiusdem rationis: qua ratione vnum et alterum crearet.

¶ Intelligendum tamen quod materia in diuersis habet gradus. illa que est subiectum generationis. subiectum quod est corpus organicum. subiec tum accidentium.

¶ Sed contra. compositum non potest generari nisi generetur materia et forma.

¶ Responsio verum est vt terminus totalis. forma autem est terminus formalis. et articulus. si deum de facto facit ma Septimus teriam sine forma:

¶ Dicitur quod non. quia non oportuit facere tale miraculum.

¶ Contra. videtur dicere Augu. quod ex mateai informi creauit deus mundum.

¶ Dico quod non apparet quare non creauit materiam sine forma. Si ponatur quod illa forma transiuit ad alia composita. non apparet necessitas.

¶ Sed contra. stetitne naturaliter sine forma post creationem: hic dico. quod sine miraculo si spo liaret nunc eam non destrueretur. quia non dependet essentialiter ab aliis. Nihil autem corrumpitur nisi cessante illo a quo dependet. Causa autem quare ab agente naturali non po test fieri sine forma est. quia nunquam corrumpit formam nisi inducendo formam oppositam. Sed non video si spolia retur. quare naturaliter non staret.

¶ 2a difficultas vbi erat: Aliqui dicunt quod in conuexo celi empyrei.

¶ Sed quomodo tunc recit celos de materia secundum illos qui dicunt quod in celo est materia¬

¶ Potest dici quod deus fecit de meam tanquam de non remanente. sed transeunte.

¶ Alia difficultas quomodo fecit comr illa:

¶ Di citur quod condensando et rarefaciendo. E articulus. si de ea fuerunt omnia facta: Di Octauus cit Aug. quod sic.

¶ Sed tunc videtur quod omnia sunt composita: vel per translationem. Si enim primo modo essent naturaliter dissolubiles: quia eadem mateara esset nata informa ri forma ignis et comuniutus. et alia corruptibilia.

¶ Anima etiam rationalis oportet quod semper de nouo crearetur de materia. et vbi illa acciperetur oporteret quod semper de nouo crearetur.

¶ Augu. autem aliquando vocat spiritualia corpora celestia aerea. et tales prus sunt immateuriales. vel dic de materia transeunte.