Quaestio 2

Quaestio. ii. necesse sit ponere in deo relatio Trum nes reales et actuales ad creaturam. quod sic. quia creatura realiter origina tur a deo: ergo deum realiter originat crea turam. originatio autem est ratio. ergo etc.

¶ Contra. quia tunc deus mutaretur: quod est inconueniens.

¶ hic primo ad euidentiam quaestionis et aliorum quae dicentur infra. oportet videre quid sit relatio realis. et deinde ad questionem. ad primum est intelligendum quod 4or sunt secundum sentenQuatu tiam doctoris que requiruntur ad hoc quod aliqua relatio fit realis. Primum est quod extrema sint existentia quia cum ratio sit ad aliud non potest esse ad nihil. et inccirco in ter ens et non ens non potest esse relatio realis.

¶ 2m est quod ex¬ trema sint distincta. esse enim rlationis est ad aliud et non ad se secundum Aug. de tri. et ideo non est relatio realis eiusdem ao seipsum.

¶ 3m est. quod tali sic existenti et distincto non repugnet habere habitudinem ad alterum. quia nulla entitas potest fundari in aliquo sibi repugnante. et ideo non ponimus relationem realem necessarii ad contingens. quia necessario repugnat aliquid in se habere quod dependeat a contingente.

¶ 4m quod talis relatio inascitur de facto inter extrema talia: quia ad relationem formalem non sufficit aptitudo nisi infit actu: et ideo non ponimus in eucharistia inherentiam accidentium ab subiectum esse respectum realem.

¶ Et si dicatur. quare dextrum et finistrum non sunt respectus reales in columna: sicut alii respectus.

¶ Dico quod ratio est. quia talis aptitudo de subiecto reali non inascitur: sed tantum de intentionali. Sic ergo patet que sunt relationes reales: qui scilicet sunt inter realia et distincta extrema apta nata fundare tales relationes orientes actualiter ex eis. ad 2m praencinpale due opiniones sunt qua parQuantu tem affirmatiuam asserunt. Prima est ista. quod deus refertur ad creaturas relatione reali formaliter sibi infistente: quia nulla causa realiter causat nisi causalitate reali que formaliter est in ea.

¶ Et isti dicunt quod Ans. 27. monolo. fuit istius opiniones vbi distinguit inter accidentia que suo aduem tu mutationem inferunt: qualia sunt accidentia absoluta. et alia que non. que dicit esse respectiua: sicut exemplificat de similitudine et qualitate. et dicit. quod sicut diuina nam non illa admittit: ita secundum ista dici non respuit.

¶ Sed ista opiocommuniter non tenetur a doctoribus. et ino a diuersis diuersimo de arguitur contra eam. Aliqui enim arguunt sic ratione infinitatis. Nullum infinitum potest esse pars vniuersi: sed quod non potest esse pars vniuersi non potest realiter referri ad aliquid ipsius vniuersi. ergo etc. Minor patet. quia si non constitueret vniuersum iam non haberet comparationem ad aliquid constitutiuum vniuersi¬

¶ Sed ista ratio non multum probat. Constat enim quod si deus non est per se pars vniuersi. quod est distinctus ab vniuerso et excedens vniuersum et sequestratum: sed ista omnia dicunt relationes. ergo ratio videtur ad oppositum. Similiter constat quod deus pater non est totum respectu filii. nec constituit filium nec est pars filii: et tamen refertur ad filium et econverso. non tamen referuntur adinuiceme: si ratio valeret.

¶ Aliqui autem arguunt ex nam eternitatis sic. Deus et quicquid est in deo est eternum: sed relatio illa non potest esse eterna. terminus enim esset ex tempore. et per consequens relatio non esset eternaet sic aliqua res adueniret deo ex tempore. Ista ratio non faci euidentiam. non est enim illud inconueniens notum quod relatio nouadeo adueniat.

¶ Alii arguunt ex nam compositionis. Nam deus est summe simplex. si autem adueniret sibi relatio noua. face ret compositionem cum deo.

¶ Ista ratio non probat. quia quando est aliquid in vltimata actualitate. quicquid sibi aduemat non facl compositionem cum eo. quia illud quod componit cum aliquo necessario est in potentia. et per consequens non est in vltima actualitate. vnde et si accidens absolutum deo adueniret non componeret.

¶ Alii arguunt per viam identitatis sic. Quicquid est in deo est idem quod ipse deus: sed illud quod aduenit ex tempore non potest esse idem quod deus. ergo etc. Ista autem ratio non sufficit. quia hoc est creditum quod omne quod est in deo est idem quod deus.

¶ Arguunts alii efficacius sic. Ens actualissimum non potest esse in potentialad aliquid: sed deus est ens actualissimum. ergo non potest ess in potentia ad aliquid. Si autem relatio adueniret ex tempore fuiset ab eterno in potentia ad ipsam relationem: quia illam ab eterno non habuisset.

¶ 2o sic. In summe necesse esse idem est esse et posse esse: sed deus est purum necesse esse. ergo ad nihil est in potentia quod actu non habeat.

¶ 3o sic. Quicquid est in deo est independens et improductum. ratio autem producitur: et etiam dependet a termino. ergo etc.

¶ 4o Nullum contingens potest esse in deo formaliter: sed ista relatio est contingens: quia terminus est contingens et adnihilabilis. ergo non est ponenda in dieo

¶ Dico ergo propter istas rationes. quod nulla relato realis potest esse dei ad creaturam que sit in deo formaliter.

¶ Sed est difficultas. Utrum per viam imutabilitatis diuine possit probari sufficienter ista conclusio

¶ Dicunt aliqui quod non. quia sine mutatio ne potest relatio aduenire.

¶ Sed contra istud arguo per diffinitionem mutationis. et credo quod demonstratiue sic. Omne illud quod se habet nunc aliter quam prius est mutatum. hoc patet per diffinitionem mutationis: sed suscipiens relationem nouam se habet nunc aliter quam prius. ibi est enim alietas posterioris ad prius. quia prius non habebat. immo hoc videtur esse notius primo principio. notius enim est quod vnum contradictorium non est aliud. quam quod duo non ossunt simul inesse eidem. ergo etc.

¶ 2a opinio affirmatiua est. non quod realis relatio sit in deo respectu creature forma liter: sed quod relatione reali que formaliter est in creatura. deus realiter refertur ad ipsam creaturam: sicut cum dicitur deus est causa. respectus iste est formaliter in creatura.

¶ Sed contra istam opnionem arguo. 4r. Primo sic. nulla causa formalis ponit suum effectum formaliter nisi in illo in quo est formaliter: quia causaformalis est causa intrinseca: sed referre est actus formalis relationis: sicut. enim effectus formalis forme absolute est dare esse ad se: ita forme respectiue ad aliud. ergerelatio vbi erit ibi ponet effectum suum formalem: vel vbi ponet effectum suum formalem ibi erit. et ita erit in deo vbi per te ponit effectum suum formalem: vel ponet eum in creatura: quod est contra te.

¶ 2o sic. Omne quod refertur ad aliud est relatiuum: sed: per te: deus est huiusmodi. ergo etc. Tunc vltra. Omne relatiuum est constitutum ex relatione vt principio formali. et ex fundamento sicut pripuso fundamentali. ergo cui repugnat habere tam fundamentum quam relationem illud non potest esse resatiuum: sed do repugnat habere fundamentum istius relationis: quia fundamentum est ipsa creatura. et etiam sibi repugnat habere relationem ipsam ergo deo repugnabit esse relatiuum: sed quod non est relatiuum non refertur. ergo etc.

¶ 3o sic. Quando aliqua causa habet aliquem effectum adequatum stante illo nihil plus potest causare. si enim causa formalis habet vnum effectum adequatum: quandiu stabit nihil plus poterit causare: si cut anima habet humanitatem: qua stante nihil plus po test: sed effectus formalis adequatus istius relationis est referre creaturam ad deum. ergo stante isto: qui stat tam diu quam diu ipsa stat. alium effectum deo dare non poterit: vt scilicet per eam deus referatur ad creaturam.

¶ Quarto sic. Impossibile est quod forma vltimate perfectionis accipiat aliquod esse formale. sed diuina natura est forma vltimate perfectionis. esse relatiuum est est se formale. ergo impossibile est quod deus accipiat esse per relationem scilicet esse relatiuum.

¶ Dico ergo quod deus dicitur creator. similis. distinctus. et omnia talia tantum de nominatione extrinseca. sicut dictum fuit prius in precedenti quaestione.

¶ Sed contra. Quicquid dicitur ad aliquid refertur: sed deum per hoc quod est creator dicitur ad aliquid. ergo refertur.

¶ 2o sic. Quando aliquod predicatum dicit de aliquo subiecto vt accidens dicitur de aliquo subie cto. dimittit ipsum subiectum tale quale ipsum est: sed istud predicatum creator dicitur de deo et est relatiuum ergo dimittit deum relatiuum: sed omne relatiuum refertur. ergo etc.

¶ 3o sic. Omne quod est creator: necessario est creator vel sui vel alterius: sed certum est quod deus non est creator sui. ergo est creator alterius: sed omne quod est aliterius: vt sic est relatiuum. ergo deus qui est creator vt creator erit relatiuum.

¶ 4o sic. Nam omne quod est ad aliquid est relatiuum: sed deus per ista est ad aliquid: ergo est relatiuum. Minor patet per Augustinuo de doctrina christia na: quae dicit quod deus dicitur per ista ad creaturam. ergo est relatiuum ad creaturam: sed omne relatiuum refertur: ergo etc.

¶ Ad primum dico. quod ad aliquid dicitur dupliciter. Uno modo quod ipsum ita dicatur quod ipsum sit ad aliquid per illud quod formaliter est in ipso: et istos concedo maiorem: et nego minorem. Alio modo quod dicitur ad ali¬ quid denominatione extrinseca: et isto modo nego maiorem: et mi norem concedo.

¶ Ad 2m dico quod maior est vera quando illud predicatum inest formaliter in subiecto: sed quando dicitur de subiecto tantum deneminatione extrinseca: hoc modo non est verum. sicut cum dicitur: homo diuinus. illud enim quod dico: divinum: non est formaliter in homine.

¶ Ad 3m dico quod deus est creator non sui: sed alterius. Sed cum dicitur. quod est alterius: vt sic est relatiuum. Dico quod si sit alterius per aliquid quod formaliter fit in eo verum est. si autem sit alterius per hoc quod non est in eo: sed in alio et denominatione extrinseca. falsum est.

¶ Ad 4m dico quod quando Aug. dicit. quod deus est per ista ad aliquid: non intelligit quod sit ad aliquid per illud quod est formaliter in ipso: sed quod solum denominatione extrinseca: et per istam dicitur ad aliquid: et nihil aliud intelligit Aug.