Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 2
Quaestio. ii. omnia nomina diuina sint svnoniTum ma. quod sic: quia secundum Deo. nomina que deo attribuimus idem significant: sed talia sunt svnonima.
¶ Contra. secundum eundem Dyonominamus diuinas perfectiones. ergo pluralitas intelligendum quod sicut docet hugo de ange Hic est lica ierarchia 4or sunt genera diuinorum nomi num. Quedam. enim dicuntur multiuoca que sub multiplica tione vocis vnum habent significatum sicut theos in greco et deus in latino. Alia sunt diuersiuoca que diuersificant: idem tamen sub alia et alia diffinitione vel descriptione sicut in deo bonitas et veritas et talia. Alia sunt symbolica: sicut ia que ex visibilibus deo quasi transumptiue attribuimus. sicut dicitur lux et ardor. est enim symbolus collectio visibilium formarum ad inuisibiles. Alia sunt nomina anagoyca: sicut illa que sibi attribuuntur in excessu vt super substantialitas: cum tamen sit vera substantia et supernaturalitas cum sit vera natura. Dicitur autem anagoyca sensuum actio: et inter illa connumerantur alia nomina multa que ibi sunt posita. ex quibus patet quod non omnia nomina diuina sunt svnonyma.
¶ Istis praemissis pono 4or conclusiones. Prima est. quod sola nomina multiuoca non habent in deo distincta sibi corrspondentia: quia omnia illa nomina que penitus vnum significant sunt svnonima. hoc patet per diffinitionem svnonimorum quorum scilicet res est vna: nomina vero plura. multiuoca sunt huiusmodi.
¶ 2a conclusio est. quod nomina diuersiuoca habent in deo correspon¬ dentia aliquo modo distincta: quia non eadem ratio istorum nominum assignatur cuiuslibet dicto eorum: sicut patet ex processuDyo. de di. no. per totum. vbi talibus nominibus diuersas rationes assignat: quare deo attribuuntur: alioquin frustra diuersos tractatus siue distinctos fecisset de eis.
¶ 3a conclusio est. quod nominibus symbolicis conueniunt distincta ex parte obiecti: quia illa nomina reducuntur ad diuersiuoca: vtpote lux ad vnita tem. ardere ad bonitatem. et sic de omnibus aliis. et secundum istum modum reducendo tractat Dyo. in eodem libro de ipsis.
¶ 4a conclusio est. quod nominibus anagogicis correspondent distincta ex parte dei: quia excessus et diminutio circa idem non variant rationem formalem: sicut nec intensio et remissio.
¶ Sed contra istas conclusiones instatur 4r. Primo sic. quia Aug. 19. de tri. dicit quod non differt de talibus nominibus: qualia sunt attributa: dicere vnum aut multa: quae tamen non sunt multiuoca.
¶ 3o quia ad soluendum nomina diuersiuoca sufficit ponere distinctionem rationis in significato: vt vulgo dicitur.
¶ 4o quia ad vitandum svnonimitatem diuinorum nominum sufficit ponere varietatem ex parte concipienti et non ex parte rei concepte.
¶ Ad primum dico quod non differt dicere vnum aut multa quantum ad equiualentiam: quia tantum perfectionis exprimiter ex vno quantum ex multis: quia infinita: si tamen non differrent simpliciter quantum ad omnem modum fuisset valde vanus labor et inutilis Augu. AnselDyo. et aliorum doctorum insudantium ad diuinas perfectiones pocendas: cum eorum inquisitio non proficeret nisi in vocabulo aut in modo concipiendi.
¶ Ad 2m dico quod per istam regulam intendit afferre. Dyo. vnitatem identicam quae e in omnibus diuinis personis.
¶ Ad 3m dico quod error videtur dicere esse in vulgo. Nam his que de deo intelligimus nomina imponimus: ina autem quae de deo intelligimus sunt in eo ex natam rei formaliter. Et ideo si eis nomina svnonima imponantur et sint penitus distincta remanent realiter svnonima cum talibus nominibus non nominemus nostros conceptus: sed deum.
¶ Ad 4m dico quod illud non sufficit: quia quicquid formaliter est in concipiente habet repugnantiam ad illud vel cum illis quibus talia nomina imponum. tur: vt infinitati: necessitati: preeminenti: quorum significata eis repugnant formaliter et non solum eis que sunt formaliter in concipiente: sed etiam omnibus creatis vniuersaliter. materiam occurrunt duo dubia valde diffiuta Circa ina ficilia. Primum si diuersitas modorum igindi infert distinctionem ex parte rei significate.
¶ Et dicit vnus doctor quod non. licet enim attribuantur extrema contradictionis secundum alium modu significandi et alium eidem penitus non propter hoc dabet dici quod sit differentia ex parte rei in isto: sicut de homine et humanitate: quae licet sint formaliter idem: tamen dicimus quod homo currit vel est albus et non humanitas. eodem modo deus generat et non deitas.
¶ Istud cuncet quod mihi apparet non potest stare: quia sicut generare non conuenit nomini: sed rei: ita generare repugnat rei et non nomini: et sic eidem rei penitus dabuntur duo extrema contradictionis.
¶ Confirmatur. quia extrema contradictionum istarum non possunt applicari ad nomina. tunc enim istud nomen homo vel deus generaret.
¶ Ideo dico quod deus aliquid creauit quod non deitas: et aliquid homo quod non humanitas ex natura rei: et ideo tales modi significandi arguunt distinctionem: sicut ista: esse deum: repugnat formaliter creature: sed non esse dei: et sic de omnibus talibus.
¶ 2m difficile est si nomina diuersiuoca quorum ratio sumitur in habitudine ad extra: sicut sunt iustitia et misericordia arguunt distinctionem ex parte significati. Dicit quidam doctor quod talia nomina arguunt distinctionem in eo a quo imponuntur: vt iusti tia est reddere vnicuique quod suum est: et misericordia est vebitum condonare: a quibus diuersis actibus deo attribuuntur mina et iustitia: non tamen arguunt distinctionem in deo cui ponuntur inesse. Istuod non potest stare. Illud enim quod significat istud nomen iustitia est in deo formaliter: et ita minia: et hoc actua liter ab eterno: et tamen sic accipiendo repugnat iustitie esse principium condonandi aliquid quod non repugnat minsericordine. Omne eg illud quod significat vtrumque oportet esse distinctum.
¶ Sed remanet difficultas si talia nomina quantu ad eorum significata dicunt aliquam vnan rationem determinatam.
¶ Dicunt aliqui quod non: sed rationem indeter minatam deitatis cum connotato in creatura. talia enim attributa non possunt diffiniri nisi in habitudine ad creaturam.
¶ Istud stare non potest: quia essentia et connotatum in creatura non sunt formaliter in diuina essentia: et tamen scientia et sapientia et essemus sunt formaliter in diuia essentia. Nec valet dicere quod scientia est in deo quantum ad alterum istorum: quia nullo modo deus et creatura sunt in deo. Nec valet ratio: quod licet virtus creatiua diffiniatur in habitudine ad extra et ad creaturam: tamen illa habitudo et illa vis est formaliter in deo.
¶ St confirmatur. quia cum creatura et quicquid est in ea sit contingens: divina iustitia non esset necessaria.
¶ Sed aliud dubium est si significata talium nominum sint in deo et in creatura eiusdem rationis.
¶ Dicit quidam doctor quod sic quantum ad connotatum: quia vtrobique iustitia est reddere vnicuique quod suum est: sed non quantum ad significatum intrinsecum.
On this page