Quaestio 13

Quaestio. xiii. trinitas diuinarum personarum Tum possit stare cum omnimoda idem titate eorum que sunt in eadem persona diuina: quod sic. quia per de trinitate dicit Augu. quod Sd non est aliud verbum: et quod verbum habet.

¶ Contra. Idem Aug. Non eo deus quo pater: ergo etc. introducuntur duo dicta communia. primum est verum et creHic ditum scilicet quod tres persone sunt idem realiter in essentia: et disferant in personis realiter. 2m dictum est dubium scilicet quod cum ista distinctione reali personarum in essentia: stat omnimoda ident tas omnium eorum que sunt in persona.

¶ Sed contra istud arguo quadrupliciter secundum quatuor leges oppositionis. primo ex naturarelatiuorum sic. idem non potest ad seipsum referri relationi bus disparatis: sed ea que sunt in eadem persona referuntur relationibus disparatis. Probo. Essentia enim dicitur excedens respectu relationis. relatio autem excessaergo essentia diuina et relatio non erunt omnino idem. 2o arguo ex nam contrarietatis. Impossibile est contraria eidem conuenire secundum idem: sed identitas et diuersitas fiunt contraria et conueniunt eidem persone. ergo illa secundum quapueniunt non sunt omnino idem: sed ista sunt essentia et relatio. Nam persona est eadem alteri persone in essentia et differt ab altera persona in relatione. ergo etc. 3o arguo ex natura priuatiue oppositorum sic. vnitas et pluralitas sunt priuatiue opposita: conuenit autem diuinis dersonis vnitas in essentia: et pluralitas in relationibus et proprietatibus: ergo relatio et essentia non sunt idem. cum non conueniant priuatiue opposita eidem secundum idem. 4o ex na contradictionis quadruplex. Prima est quod proprietas formaliter constituit personam: essentia non formaliter: sed fundamentaliter. 2o quia proprietas distinguit: essentia vero non. 3o quia relatio refertur: essentia vero non. 4o quia relatio opponitur alteri relationi: essentia vero non: ergo videtur ex istis oppositionibus quod relatio et essentia non sunt omnino idem ex natura rei: sed est ibi aliqua non identitas. quod probo adhuc per quatuor rationes deducentes ad quatuor impossibila. Primo quod per diuine essent primo diuerse. secundo quod essent primo idem. 3o quod non essent nisi vna persona. 4o quod essent plures dii. primum ostendo: aut persone se totis distinguuntur. aut non. Si sic. ergo sunt primo diuerse: si non: ergo conueniunt in vno: et in alio differunt: ergo illa quae sunt in eadem persona: non sunt omnino idem. 2m sic probatur Illa que se totis sunt idem sunt primo idem: sed persone diuine per te se totis sunt idem. quia si non. constat autem quod sunt idem. ergo sunt idem in aliquo. et in aliquo non. ergo erit aliud et aliud. et illa non sunt omnino idem in persona. 3m sic probatur: aut eodem pater quo deus: aut non: si non: sicut oportet dicere secundum Aug. icitur propositum. quia alio pater: et alio deus. si sic. cum illud quo deus sit penitus vnum: ergo illud quae persona: et sic est vna per sona tantum. 4m probatur fic. quia secundum Aug. patet non eo de quo pater. et si haec concedis habetur propositum: si autem dicis quod non: sed eedem: ergo cum eo qui pater distinguitur a filio. ergo eo quo deus. et sic essent distincti dii.

¶ Posset autem aliquins dicere quod adhuc non habetur propositum. licet premisse non negentur: quia credite sunt.

¶ Ad istos oportet dicere quod respondeant ad formas argumentorum siue syllectorum.

¶ Ideo contra eos facio in tribus figuris tres sylluctos. Primus est in ferio in prima figura. Nulla proprietas relatiua est ad se. diuina essentia est ad se. ergo diuina essentia non est proprietas relatiua. 2us spelleltus est in baroco in secunda figura. Omnis proprietas relatiua distinguit personam a persona in diuinis: diuinaautem essentia non distinguit personam a persona. ergo diuinaessentia non est proprietas relatiua. 3o est in bocardo in tertia figura sic. quaedam proprietas relatiua non est qualiatio: sed omnis proprietas relatiua est essentia. ergo filiatio non est essentia. Conclusiones istarum rationum si concedantur habetur propositum. si non solue.

¶ Si dicas sicut quidam dicunt quod spyllectus est actus rationis: ex actibus autem rationis non verificatur distinctio ex natura rei.

¶ Contra. quia tunc nulla realis distinctio posset demonstrari: nec aliqua realis vnitas. cum omnis demonstratio sit svellectus: et per consequens ens rationis.

¶ Ideo dicunt alii quod licet premisse sint vere ex nam rei: sufficit tamenquod conclusio concedatur scilicet distinctio non tamen ex natura rei: sed solum rationis.

¶ Contra. si veritas conclusionis esset per actum intellectus: tunc eo circunscripto esset falsa: et tunc premisse ex natura rei habentes causas veritatis in re essent vere et conclusio falsa. sic ex veris sequeretur falsum. propter rationes adductas et multas alias: quae addu Ide cuntur. quae tamen in virtute ad istas reducuntur. dicunt alii et ego cum eis quod oportet ponere inter essentiam et relationem aliquam non identitatem ex natura rei. Nec video etiam quod rationes possint solui. Ut autem earum efficacia magis appareat isto contra eas 4r et postea confirmabo. premo sic. Omnes rationes predicte innituntur repugnantie oppositorum: tunc arguo sic. diuina essentia vt in patre producit verbum: sed vt filio non producit. ergo essentia vt in patre et filio est alia et alia. 2o sic: essentia vt in filio est communicata gene ratione. et in spiritusancto non. ergo etc. 3o sic. essentia vt in spirituscto habet terminum adequatum. vt in patre et in filio non habet. ergo aliquo modo distinguuntur. 4o sic. Essentia vt in filio est vnita humanitati. vt in patre et spirituscton non. ergo etc.

¶ Ad ista dicit quidam docornoter quod essentia in omnibus istis instantiis accipitur cum proprietate. essentia autem vt cum proprietate accepta est idem quod persona. et ideo distinguitur sicut persona a persona. sed per se sumpta est omnino ndistincta.

¶ Sed contra. diuina essentia est principium quo vt in persona patris. et non vt in filio. et vt sic non est para. quia persona non est principium qua: sed quod.

¶ hic dicitur quod essentia non accipitur simpliciter cum dicitur essentia. vt in patre est principium quo: sed accipi tur in habitudine ad personam vel proprietatem.

¶ Contra quia tunc esset relatio inter essentiam et relationem vel personam. Dico quod non est relatio. sed habitudo: habitudo autem abstradit a relatione. Nam sunt multe habitudines que non si relationes.

¶ Sed hic est vna difficultas. contra istas rationes. quia omnes videntur concludere secundum incompossibilitatem. oppositionis: sed ista opponuntur realiter. ergo non possunt realiter conuenire eidem: sicut nec formaliter opposita possunt esse idem formaliter.

¶ Ad stud est intelligendum per quod licet regule omnes de oppositis sint vere de simplicibus terminis sine determinatione tamen cum determinatione non sunt vere: sed fallunt. sicut omnia relatiua dicuntur ad conuertentiam: non tamen eodem modo Similiter eodem modo: in contrariis immediatis remoto vno oportet alterum inesse: sed si apponatur modus scilicet essentialiter non oportet quod alterum insit. sicut simpliciter omne animal vel est sanum vel egrum essentialiter: tamen non est sanum vel egrum. Similiter depriuatiue oppositis et contradictoriis.

¶ Dico ergo ad propositum quod licet opposita simpliciter non insint eidem: si apponitur modus scilicet realiter. numer quam tenebit conclusio nec forme rationum prdictarum. sicut asserunt. Cum ergo queritur. vtrum omnia que sunt in eadem persona: sint iderealiter. Dico quod sic. vt saluetur precise trinitas rerum in diainis. si enim poneretur distinctio rerum: tunc non essent praecise tres res. sed plures. Nom etiam quod non omnia que sunt in diuilis personis distinctis sunt distincta.