Quaestio 1

¶ Distinctio. xxii. Quaestio.. Post praedcam disserem. nobis vnd distinctionem 22am. Quero. CIrca Utrum plura nomina deo sint attribuenda. quod non. Dominus deus tuus vnus et nomen eius vnum. 3ach. i 4.

¶ Contra. Deus ruelauit moysi vnum nom suum: quod patriarchis non reuelauit. Exo. q. insistendum est circa ista nomina in generahic primo li. et 2o circa diuina nomina in speciali.

¶ Quantum ad primus inducuntur quatuor conclusiones. Pria. quod nomina significant conceptus qui non sunt in anima formaliter: quia cum per nomina doctrina fiat: nullus posset alium docere nisi de his que sunt in anima eius formaliter: cum tamen veritates incommutabiles de prima causa quae docetur: non sint in anima nostra formaliter: sicut nec aliquid quod sit dei.

¶ 2o arguo sic. Illud quod per potentiam rationalem intelligitur per nomen significatur. nam voluntas imponit nomnina ad placitum obiectis praeintellectis: sed potentia rationalis non solum intelligit ea que sunt formaliter in anima: sed multa alia. ergo etc.

¶ 2a conclusio est. quod nomina significant conceptus qui sunt in anima obiectiue: quia respectu eiusdem est signincatio et intellectio: vt dicit Aug. de quantitate anime: sed intellectio non est nisi obiectorum potentie intellectiue. ergo nec significatio.

¶ Item Aug. ad Paulinum. Quod melius intelligimus: melius etiam proferimus. vnde datur intelligi quod simpliciter prolata sunt simpliciter intellecta. ergo etc.

¶ 3a conclusio quod nomina non significant tantum entia ab anima fabricata: quia intellectus imponit nomina rebus a se conceptis. primum autem conceptum non potest esse ab anima fabricatum: cum ante omnem operationem intellectus illud moueat intellectum.

¶ Item tunc sequitur quod de entibus realibus nullus posset loqui.

¶ 4a conclusioest. quod nomina non significant entia tantum actualiter existentia: quia sicut conuenit intelligere conuenit et signi ficare: sed possumus in hyeme rosam intelligere: que non est nisi in potentia: ergo enim poterimus nomen imponere. et per consequens significare.

¶ Item omne genus diuiditur per actum et potentiam: sicut per eius modales differentias. sed ratio formalis generis saluatur in vtriusque nam vna. ergo et vnum nomen generis.

¶ Contra istas conclusiones instatur 4r. Primo sic. Nam ea que sunt in voce sunt note i. signa passionum que sunt in anima. Ad hoc enim sermones inuenti sunt: vt per eos conceptus exprimamus: vt dicit plato

¶ 2o. quia esse obiectiuum est esse secundum quid: et tunc locutio nostra non posset esse nisi de entibus secundum quid.

¶ 3o. Quida omne obiectum videtur esse ab anima causatum in esse cognito. et sic nomina non significabunt nisi ab anima fabricata.

¶ 4o quia omne signum est signum in habitudine ad significatum et sub tali ratione dependet ab ip so: sed nulla dependentia potest esse respectu illius quod ac ctu non est.

¶ Ad primum dico quod passiones et mentis conceptus non accipiuntur ibi pro his praecise que sunt in anima formaliter: sed pro his que sunt in anima obiectiue: et hmodi sunt omnia entia tam realia quam rationis.

¶ Ad secundum dico quod conceptus qui sunt in anima obiectiue scilicet ipse quiditates possunt habere in se verum esse simpliciter: et istud esse non tollit hoc quod dico esse obiectum adueniens illis: sicut esse album adueniens homini non tollit esse hominem.

¶ Ad 3m dico quod illud esse intellectum non est ab anima fabricatum: sicut entia ficta: sed forte est quodam derelictum. et dato quod essent ab anima fabricata secundum illud esse quod dicitur esse intellectum: non tamen secundum verum eorum esse simpliciter.

¶ Ad 4m dico quod ille respectus est ad placitum: et non mportat significatum suum actualiter: sed sufficit quod habeat esse in anima: quia talis eius respectus: cuiusmodi est significatio ipsua non est nisi in anima et ab anima.

¶ Intelligendum tamen quod res significata consideratur 4r. secundum 4or signa ordinis essentialis. Primo in suoesse quiditatiuo in quo abstrahit ab omni eo quod non est de quiditate sua: et ista est prima acceptatio sua: quia ratio quiditatiua est in omni re prima.

¶ 2o consideratur in suo esse intelligibili. nam esse intelligibile conuenit enim ab intrinseco: sicut naturalis aptitudo pullulans a fundamento.

¶ 3o consideratur in suo esse intellecto quod habet ab extrinseco scilicet ab actu inteligendi.

¶ 4o consideratur in suo esse significato: quod habet ab actu volendi ad placitum statuente talia signa vocalia respectu talium significatorum: licet istud esse sit posterius omnibus praedictis ordine essentiali: tamen nomina significant quiditatem non solum in esse intellecto vel intelligibili: sed in esse quiditatiuol: quod ab istis abstrahit. Nomen enim equinitatis vel humanitatis sic abstrahit ab omni alio: vt nullum aliud verificetur de eo: cum equinitas sit tantum equinitas.

¶ Sed tunc apparet difficultas cum esse significatum sit postremu et nomen significans non significet nisi pro illo signo pro quo est significatum obiectum: qualiter tunc significatio attingere potest ad signa priora: sicut dicis. Dico quod sicut intellectus cum concipit obiectum abstrahit ab esse cognito: cum vt sic demonstret de eo esse cognoscibile. sic vox at tingit illud vt sit conceptum in significando cum disputamus de his sermocinaliter: non quod vox vel conceptus attingat ante esse significatum vel conceptum: sed quando est conceptum vel significatum percipimus ipsum praecedere: cui talia attribuuntur: sicut lintelligendo humanitatem demonstramus quod ipsa precedit tale esse intellectum. ad 2am praencipalem partem quaestionis. Dicunt Quantum aliqui quod in via deus pluribus nomnibus significatur: vt patet. per Dyo. in li. de diui. no. per totum. quia vno perfecto concepto adequato ipsum appraehendere non vale mus: sed in patria erit tantum vnicum nomen sicut vnus perfectus conceptus.

¶ Sed contra istud arguo. 4r. Primo sic. Remanentibus eisdem obiectis et conceptibus remanent eadem nomina ipsa significantia: sed illa que nunc intelligimus de deo vera remanebunt ibi scilicet in patria: alioquin non significare meus nec recte frui possemus. ergo etc.

¶ 2o sic. Nomina propria a nobis deo imposita vt prima causa: ens infinitum: non significant aliquid quod sit formaliter in creatura. tunc enim creatura denominaretur ab eis: sed illa que sunt in deo formaliter videntur in patria a sanctis: et ideo cum eadem possint a nobis concipi illa eadem poterunt eisdem nomnibus appellari.

¶ 3o sic. Quicquid intelligit de deo viator: et comprehensor et plus: quia hic per speculum. ille autem facie ad faciem: sicut dicit Apostuls: sed viator nunc intelligit conceptus plures de deo se tenentes ex parte obiecti: quibus intelligit plura nomina sine sigmento. ergo etc.

¶ 4o sic. Quia deus nominauit se pluribus nominbus in sacra scriptura. vt patet in Gen. Exo. Te uit. et tamen intuitiue ipse nouit se ipsum.

¶ Ad omnia ista dicitur quod istorum nominum significata non se tenent ex parte obiecti: sed ex parte concipientis: 2o dato quod se teneant ex parte obiecti: tamen apud beatum coincidunt in vnam significationem.

¶ Primum non sufficit nec stare potest: quia illa nomina non sunt imposita ad signifiandumaliquid quod sit in creatura: nec alicui enti creato: omnia autem non videntur esse in intelligente: sed potius in intellecto. 2m est non valet: quia cum diuersa sint significata apud viatorem: quibus ista nomina imposita sunt sicut distincta concepta: eisdem beatus eadem nomina imponit: et tunc sequitur quod beatus vtetur eis equoce. Ideo dico quod comprehenso res vtuntur pluribus nominibus quam viatores circa diuina cum veros actus habeant de deo et vltraomnes nostros qui non sunt fictitii. Unde Sapio. quaerit quod nomenfilii eius aut nomen eius si nosti.

¶ hic est vna difficultas quia secundum Augustinum. deus vnicus et eternus et inconuertibili visione conplectitur cuncta quae videt. 19o. de tri. Et idem dicit quod in patria non erunt volubiles cogitationes ab alio in aliud transcur rentes: sed omnem nostram scientiam vnico intuitu videbimus. et sic cum vnitas actus maneat tam in deo quam in beatis videtur quod vnicum nonm eis sufficiat.

¶ Dico quod eodem actu aliquando mul ta concipiuntur obstantia: non tamen propter hoc sequitur quin sint multa concepta: sed ant hanc multitulmum em conceptorum nona significantia imponuntur.

¶ Ad aritum dico quod nonm est vnum impositius praencipale ex di. ga.