Quaestio 16

Quaestio. xvi. UTrum de divina essentia possit haberi nolT ticia abstractiua ex parte obienti nin cognoscendo deum esse. siue existentiam eius. quod cognite abstractiua Shic dicitu abstrahit ab esse et non esse a praesentia et non a praesentia. et sic multis extremis contradictionis. Sed hic sunt difficultates aliqua.

¶ Prima vtrum abstrahit a terminatione vel non terminatione obiecti: ita scilicet quod possit esse et quod obiectum non terminet.

¶ hic dicunt aliqui quod sic. quia non videtur quod sit necessarium positionem nisi respctum fundamentalem actus ad obiectum quando non est.

¶ Alii dicunt quod non videtur bene intelligibi le quod sit intellectio: et quod nihil intelligatur: quod tamen sequitur: et tamen sicut ipsi dicunt non oportet quod actualiter existat.

¶ 2a dififfitcliats. est vtrum abstrahat a per se et per accidens. Dico quod licet possunt cognosci abstractiue illa quae insunt per se non tamen ina quae insunt per accidens. Et ratio est ista: quia cognitio abstractiua fit per repraesentatiuum quod semper vniformiter repraesentat: licet accidentia varientur. Et ideo non potest cognsci cognitione abstractiua vtrum homo sit albus vel non albus: et sic de aliis: quia accidentia possunt variari manente cognitione vniformi.

¶ Sed difficultas est de astrologia quae videtur esse ab stractiva: et tamen per repraesentatiuum cognoscit existentiam eclypsis. Di co quod numquam per demonstrationem cognoscit existentiam vel eclypsim esse. hoc probo sic. quia de contingenus vt contingentia sunt non potest esse demonstratio: sed quod eclypsis sit tali tempore hoc est contingens. probo. tum quia angelus mouet contingentur: et deus potest impedire eum. tum quia de fcon fuit tempore iosue quando stetit sol: et tunc potuit astrologus facem demonstrationem: et tamen tunc fuisset conclusio sa. Similiter ante diem iudicii ipsi possent eodem modo demonstrare: et tamen omnes demoastrationes false concluderent post iudicium.

¶ Dico ergo quod maiorem certitudinem non habet astrologus de suis conclusionibus quam geometer: qui etiam abstrahit. Ideo dico quod non demonstrat nis aptitudinem et non existentiam scilicet quod ita est aptum natum euenir¬

¶ Sed contra. quia tunc videretur naturalis philosophus deficere. per contingentes. eni propositiones demonstrat primum mouens immobile. Nam vt probaui omnia contingentur mouentur: ex motu autem fit ista demonstratio. 8o philosophee Dico quod non est demonstratiue: sed quasi arguitiue: quae quidem argutio licet incipiat a contingenti scilicet a motu incipit ab eo: vt intuitiue natus est demonstrari: et quia omnis propositio licet quantumcumque contingens si intuitiue cognoscatur est per se no. hic est quod ex tali sic cognito potest naturalis philosophus demonstrare quod est aliquis motor immobilis: quia enim videt quod aliquid mouetur potest arguem: quia mouer vel a se vel ab alio: et sic vltra quiusque veniat ad aliquid immobile: quia in talibus non est processus in infinitum. ergo accedendo dicunt aliqui quod diAd quaestione uina essentia non potest cognosci quidita tiue abstrahendo ipsam ab esse et non esse. hoc probant sic. Nihil potest cognosci sine hoc quod est de intellectu eius sed existntia est de intellectu divine essentie: quia est necesse esse et actus purus: et sic non est idfereuns ad esse et ad non esse.

¶ Docto: noster dicit contrarium. quodscilicet possumus habere notitiam de divina essentia abstraheno ab esse per aliquod repraesentatiuum. et probatur hoc sic. qualem ordinem habent aliqua vbi distinguuntur secundum rem: talis ordomanet vbi distinguuntur secundum rationem: sed vbi distinguunt realiter quiditas et esse vt in creaturis: vnum potest intelligi sine alio propter ordinem. ergo et in deo: cum ibi sit consimilis ordo.

¶ 2o sic. quod est praeditum quiditatiue de aliquo illud est per se notum de eo: sed non est per se notum deum esse: quia demonstratur. ergo etc.

¶ ham conlu nem teneo: tamen propter alias rationes non solum propter istas. Et primo arguitur fic. Quando est aliquid simpliciter simplex nullum commune est de quiditate eius: sed divina essentia est simpliciter simplex. ergo esse cum sit commune non est de eius quiditate: sed hoc habito habetur propositum.

¶ 2o quando aliqua sunt eiusdem rationis forma lis si habent ordinem esentialem vbicumque remanent remanet ordo inter ea: sed quantitas virtutis et existentia sunt eiusdem rationis formalis in deo et creatura que sunt essentialiter ordinata in creatura: quia quantitas virtuu praecedit existentiam. ergo et in deo: sed quantitas virtutis que est prior non dicitur in quid de diuina essentia. ergo nec existentia que est posterior.

¶ 3o sic. Quando sunt aliqua eiusdem rationis formalis quicquid dicitin quid de vne et de reliqui: sed intellectus divinus et noster sunt eiusdem rationis formalis. si ergo esse dicitur in quid de divino intellectu er go et de nostro: quod est manis secundum. semper accipiendo esse existentie

¶ 4o sic. multiplicato aliquo multiplicantur quacumque sunt qanintellectu eius quiditatiuo: sed plures rationes formales sunt in deo. ergo et plures existentie essent. quod est secundm. quia vna existentia solum est omnium personarum et notionalium.

¶ Ad argumentum dico per sunt modi intrinseci.