Quaestio 1

¶ Distinctio. xxxi. Questio i. No est hoc potest eundum quod illustris vindistinctionem. 3. Postquam visum rca est de relationibius in communi creatus: et in deo respectu creature. Nunc videndum est de relationibus que sunt in deo intra. Et primo de commnibus. 2o de personalibus. Ideo primo circa communes. quaero. Utrum relationes communes sint formaliter in deo. Quod non. quia non est expressum in sacrascriptura: ergo non sunt ibi. consequentia patet per Diony. quia nihil est asserendum etc.

¶ Contra. Pribu. de tri. ponit eas in deo: ergo etc.

¶ hic sunt duo facienda. Primum est videre quomodo se habent relationes communes in creaturis. et 2o quomodo in diuinis. ad primum intelligendum est quod 4or genera talium Quantum relationum inueniuntur in creaturis quae fundantur super vnum. Primum genus fundatur super vnum in substantia scilicet identitas. 2m super vnum in quantitate scilicet equalitas. 3m super vnum in qualitate scilicet similitudo. de istis tribus facta est mentio ab auctoribus. Sed non video quin oporteat dare. 4m genus ilicet quod fundatur super vnum in aliis praesentis: et ista relatio potest dici conformitas. Et hus ratio satis manifesta potest esse ista. quod enim pue quantitates vel due qualitates fundent equalitatem vel similitudinem. hoc non est ex eo quod quantitates vel qualitates sunt. sed ex eo quod sunt qualitates vel quantitates eiusdem speciei: cum ergo due paternitates ita sint eiusdem speciei: sicut due albe dines: necessario erit inter eas aliqua conformitas.

¶ Et confimatur. Sicut enim maior vnitas est inter albedinem et albedi nem quam inter albedinem et dulcedinem: sic maior est inter duas paternitates quam inter paternitatem et equalitatem: sed sicut propter vnitate maiorem duarum albedinum fundatur in eis aliqua relatio: ita propter maiorem vnitatem duarum paternitatum fundatur in eis aliqua conformitas quae non fundatur inter paternitatem et equalitatem.

¶ Sed hic sunt difficultats aliqua. Prima est. super quid fundantur huiusmodi relationes. Dico quod non super vnitatem. sed super vnum: quia vnitas dicit priuationem: fundatur ergo similitudo super rationem formalem albedinis quae est vna in hac et in illa.

¶ 2a dficultas. Si inste relationes exigunt extrema distincta: vt extrema. Dico quod extrema possunt accipi: vt extrema et vt relata. et sic dico quod semper distinguuntur. Si autem accipiantur extrema non quae referuntur: sed quae sunt immediate rationes referendi. sic dico quod non distinguuntur. sed est vna formalis ratio penitus indistincta: illa enim ratio formalis est quae fundat: vel est ratio fundandi et terminandi. Nam vna ratio formalis albedis est: quae est ratio fundandi similitudinem et terminandi: quod patet euideneter. Nam in duabus albedinibus non sunt nisi heceitates: quibus differunt: et ratio formalis albedinis in qua conueniunt.

¶ Sed constat quod similitudo non fundatur super heceitates. quia ipse sunt primo diuerse. relinquitur ergo quod super rationem formalem albedinis quae in eis est vna.

¶ Dico ergo quod inter extreman¬ relata est disto: sed inter extrema quae sunt ratio referendi non.

¶ 3a difficultas. si similitudo est prior distinctione vel econverso. Dico quod hic oportet imaginari 4or signa. Primum est ratio formalis albedinis. 2m est in quo ipsa est vna. 3m est in quo sunt heceitates. 4m in quo oritur similitudo. Et ita patet quod similitudo distonemponsupponit.

¶ Sed contra. Qualis est ordo fundamentorum talis est ordo relationum. loquendo de intrinsecus aduenientibus: sed natuam quae est fundamentum similitudinis est prior ipsa heceitate: iest fundamentum distionis. ergo similitudo prior est distictione. Di co ad hoc quod illa regula accepta in argumento est vera quando relationes insunt per se: tunc enim sequuntur ordinem fundamentorum: sed quando insunt per accidens tunc non est verum: huiusmodi est similitudo: potest enim non inesse fundamento.

¶ 4a difficultas. si iste relationes consistunt in indiuisibili. Dico quod de equalitate et identitate non est dubium. quod sic. sed de similitudine non sic. quia subiectum eius est augmentabile siue fundamentum. Potest ergo dici. quod ratio formalis similitudinis consistit in indiuisibili. quia tota diffinitio similitudinis conuenit omni gradui similitudinis: sed tamen cum hoc potest stare quod similitudo distinctos gradus habeat: sicut alie forme: que quantum ad suam rationem formalem consistunt in indiuisibili. ad 2m hoc declarandum scilicet quomodo iste relatioQuantum nes sunt in divinis. Dico quod 4or geneta praedicta istarum relationum sunt ibi inuenienda. Est enim ibi reatio identitatis: quia est ibi vnitas substantie et disto personalis.

¶ 2o est in deo relatio equalitatis. est enim ibi vnitas quantitatis: quia est ibi vnica infinitas cum distictione extremorum.

¶ 3o est ibi relatio similitudinis: quia ibi est vnitas qualitatis scilicet sapine vel aliterius /attributi cum distinctione personali.

¶ 4o est ibi conformi tas. quia est vnitas ibi relations scilicet spirationis actiue. et distinctio personarum illam vnicam spirationem habentium.

¶ Sed contra hoc nstatur 4r. Primo sic. Impossibile est aliquam relationem esse eiusdem ad se: substantia patris et filii est penitus indistincta. ergo etc.

¶ 2o sic. Cqualitas et inequalitas sunt passiones quantitatis finite: si cut sepere dictum est: sed quantitas quae ponitur fundamentum equalitatis in diuinis est infinita. ergo etc.

¶ 3o sic. Ubi omnino eadem qualitas: ibi non potest esse similitudo. sed in diuinis perso nis est omnino eadem qualitas: quia eedem perfectiones omnino: er go etc.

¶ 4o sic. Omne commune in diuinis conuenit tribus. per te. spi ratio actiua est communis: ergo tribus conuenit.

¶ Ad primum dico quod sortes et plato habent identitatem in homine: quia eandem rationem difficultas nitiuam non fabricatam ab anima: sed tamen licet sit vna: non tamen vna numero: in diuinis autem substantia est vna numero. ergo maius habet bubium.

¶ Dico ergo quod eiusdem ad se non est relatio: sicut inter extrema quae referuntur: ratio tamen formalis referendi bene eadem ese potest: in diuinis ergo quantumcumque essentia sit vere et summe vna qua est ratio referendi: tamen persone quae sunt extrema relata bene distincta sunt et ista duo sufficiunt scilicet disto relatorum cum vnitate rationis fundamentalis.

¶ Ad 2m dico quod equalitas non est passio quantitatis infinite diuisibilis per partes: sed precise finite: et ideo infinita linea cuicumque comparetur nec est equelis nec inequalis: quia equalitas et inequalitas non conueniunt nisi quantitati fite diuisibili: si tamen quantitas sit indiuisibilis per partes quantumcumque sit infinita potest esse equalis.

¶ Ad 3m dico quod tiusdem vt fundamenti ad se vt termini potest esse similitudo: primo supposita tamen distinctione non fundamenti et termini: sed suppoita distinctione suppositorum vel personarum vel generaliter loquem do extremorum relatorum.

¶ Ad 4m dico quod non oportet quod omne ommune sit commune tribus: de ratione enim communis non est nisi quod non sit proprium vni: sed sit in pluribus: et hoc conuenit spirationi actiue: quia nulli est propria et pluribus conuenit: licet non tribus.

¶ Sed adhuc remanent alique difficultae. Prima. si relationes huiusmodi in diuiins sunt relationes reales. Dico sicut dicit docto. noster quod sic. Nam 4or vt dictum est. supra. videntur requri ad relationem realem que inueniuntur hic. Primum est quod fundamentum sit reale. Secundum quod terminus sit realis. 3m quod extrema sint realiter distincta. 4m quod respectus ille inascatur ex nam rei: propter hoc dextrum et finistrum non dicuntur relationes reales: omnia ista sunt in diuinis: est enim ibi fundamentum reale scilicet essentia. quantitas et qualitas. 2o est ibi terminus realis scilicet essentia quantitas et qualitas. 3o etiam persone sunt realiter distincte. 4o quia respectus ibi innascitur ex natura rei.

¶ 2a diffeultia est. si huiusmodi relationes sint formales vel fundamentales. Dico quod formales: quia relatio quae est in fundamento et non in 2o est formalis. homo sunt iste: quia non per se insunt: sed per accidens. quare etc. probo minorem. quia si similitudo que est in essentia vt est in patre inesset essentie in 2o modo. in quocunque esset ipsa essentia: esset ipsa similitudo: quod est falsum. quia tres similitudines numero distincte sunt in tribus personis.

¶ 3a diffifuit per quem modum adueniunt inste relationes et distinguuntur. Dico quod debemus imaginari. quod in illo in quo sunt similes personenullo modo distinguuntur: sed primo est imaginandum quod primo est fundamentum: deide illud fundamentum intelligitur esse cum aliquibuproprietatibus distinctis: ex quo cum eis constituuntur supposita distincta: et tunc adueniunt relationes iste et distincte. vnde ratio ne fundamenti non essent distincte in personis: sed ratione proprie tatum.

¶ 4a difficultas quia quicquid aduenit patri ex generatione filii habet a filio. si enim non esset filius non haberet: et per consequens habet ab eo sed has relationes non habet nisi ex generatione filii: probo. quia nisi pater generaret filium non assimilaretur filio: nec distingueret a filio: ergo hoc habet a filio.

¶ Dico quod aliud est habere aliquid af alio: et aliud est habere aliquid praeuio alio. similitudo enim n est a distone: et tamen similitudo numquam est nisi priuia distone. Ita dico hoc: quod pater fit similis et distinctus non habet a filio: sed tamen hoc non habet nisi priuio filio: relatio enim communis nion pullulat ab essentia nisi filio priuio

¶ Sed difficultas est si aliqua istarum relationum sit in diuinis inter alia praeterquam inter personas. Dico quod non formalis: sed bene fundamentalis: quia inter duo attributa est distinctio fundamentalis et equalitas et identitas: sed similitudo non quia primo diuersa sunt.

¶ Ad argumentum patet.