Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 1
Nunc superest inuestigare etc. Quoniam supradictum est etc. Predictis adiiciendum videtur. CIrca distinctionem. 31. et duas sequentes quae ratio vnam quaestionem et est ista: vtrum si dare peccatum originale: et videtur quod non. Id 1 Ecce agnus dei etc. ergo abstulit omnino mundi Sd peccata.
¶ Contra apstulus ad Ro. per vnum hominem intraui peccatum immundum. etc. decem articuli declarandi. Quorum primus hic sunt est quid est peccatum originale: et ponuntur octo conclusiones negatiue. Prima conclusio est quod peccatum orginale non est actus malus: quia per hoc distinguitur ab actua li pecitio. nullum enim actum habet aia quando contrahit ipsum. Secunda conclusio quod non est aliquis habitus viciosus: talis enim imprimeretur a deo si esset. peccatum autem originale non est a deo per creationem. Tertia conclusio quod non est pronitas vel concupiscentia carnis. talis enim inest nobis sicut brutis a natura cum anima sensitiua sit vtrobique eiusdem rationis. Quarta conclusio quod non est aliqua infectio morbida. nullum enim peccatum est in corpore: quia peccatum et gratia habent fieri cit ca idem. Quinta conclusio quod non est macula positiua in anima quaesi rubigo. nullus enim spiritus est maculabilis a corpore mundi quam caelum quod non patitur peregrinas impressiones. Sexta conclusio quod nec aliqua priuatio ethica moralis propter defectum circumstantie: quia talis priuatio semper fundatur in actu malo vel habitu vicioso. Septima conclusio quod nec sola carentia originalis iustitie. tali enim caret in puris naturalibus homo: cum originalis iustitia sit semper super naturale donum secundum Ansel. talis autem non haberet originale pecatum quia esset in puris naturalibus. Octaua conclusio quod peccatum originale non est debitum vel obligatio ad habendum eam. omnis enimobligatio ad bonum bona est: sed obligatio ad originalem iustitiam est obligatio ad bonum. si enim terminus est quid bonum vel ipse est bonus: habitudo et tendentia ad ipsum est bona. Confirmatur quia non est malum esse obligatum ad praecepta nobilior autem est obligatio ad originalem iustitiam Dico ergo vnam conclusionem affirmatiuam quod peccatum originale est formaliter reatus obligationis ad penam damni proueniens per propagationem a primo parente in quo fuit per catum actuale. probatur. sicut se habet peccatum actuale ad penam sensus. ita se habet peccatum originale ad pendamni. Sed transeunte actu peccati actualis mortalis remanet reatus tantum ad penam sensus eternara: ergo sic transeunte actu generationis ab adam remanet reatus ad per damni.
¶ Sed contra magister arguit in litra quod non solum reatus ad penam damni: sed culpa. Dico quod sumitur pro deformitate actus: et ita transit quando transiactus: sed remanet tantum culpa pro reatu. Secunda in libro de conceptu virginali: et cur deus homo ipse dicit peccatum originale est carentia originalis iustitie cum debito habendi eam. Dico quod ista diffinitio est materialis: quia illa concomitatur. formale autem est quod dictum est. Tertio quia Aug. dici quod concupiscentia est originale peccatum. Dico quod verum est causaliter: quia originalis iustitia si esset refrenaret vsum inodinatum eius: et eodem modo loquitur Paulus ad romanos articulus qualiter originale peccatum Secundus contrahitur. Dico quod ex hoc quod animacreatur munda coniugitur corpori organico propagato de semine ade. hoc probatur et declaratur primo exemplo sensibi li: sicut si aliquis mundus corpore indueretur vestimento. sordido ex contactu eius contrahit sordes: ita anima ex coniunctione cum corpore: quia generatione immunda est generatum Secundum exemplum in ciuilibus: si filia senatoris coniungeretur cum plebeo efficeretur ignobilis. anima enim creata est nobilis: quia filia summi regis: corpus autem ex natura sua habet ignoblitatem. ergo. Tertium exemplum in canonicis. ius canonicum institutum est quod contrahens cum corrupta est irregularis ipso facto quae irregularitas est respectus talis quod non est idoneus vt ordinetur: ita anima ex se est apta vt transferatur ad ordines angelicos. redditur autem irregularis propter corpus nisi non ea dispesetur. Quarto in theologicis quando domus erat leprosa res ibi delata erat contaminata. ita etiam quia corporis domus est leprosa: ideo anima ingrediens ipsum contaminatur. Sed contra primum. nonne melior est generatio hominis quam bruti. Dicitur quod non est inquinamentum reale: sed solum quadam nota irregularitatis. Se cundo quia videtur quod contractus talis non sit peccatum. Dico quod non est totaliter simile: quia ibi non est respectu dei: in proposito autem sic. Contra tertium: quia anima non facit voluntarie. Responideo et dico quod dato quod contraheret in uoluntarie quis cum corrupta adhuc esset irregularis. articulus quare contrahit. Et Iulianus diTertius sputat contra Aug. et 4or sunt obstacula probantia quod non dicitet contrahi vel incurri. primum obstaculum est quod anima a deo creatur quid ergo demeruit quod debeat contaminari. Secundum est quod anima non deducitur de potentia corpo ris: nec de ipso formatur. Tertium quia anima non est a patre propagata. quomodo ergo pater transfundit peccatum. Quar tum quia nec modo concipiens aliquid facit ad animam ergo. Dicit ergo Iulianus nec peccat mater nec deus nec pater in concipiendo in generando et in creando. Dico igitur quod non contrahitur ex anime origine: sed ex eius vnione. Contra quia illa vnio fuit a deo: sicut enim anima creatur a deo. ita etiam eam nullus potest vnire corpori formaliter nisi deus. Secunduquia non est in potestate anime vniri vel non vniri. Tertio quia quod inest a nam non dabet imputari ad peccatum. ita autem est hic Quarto quia non videtur quod corpus habeat tantam efficaciam super animam.
¶ Ad primum dico quod non a deo: sed ab ipsa lege instituta. Sed quomodo: Dico quod ex hoc distinguitur ab actuali: quia non est in potestate peccantis: nec demeruit aliquid anima: sed ex demerito primorum parentum datur sibi talis pena: nec eius naturalis inclinatio est ad corpus vt infectum: sed sequitur: ex hoc igitur contrahitur per vnionem anime cum corpore tali et propagato ab adam. articulus a quo imprimiter et sunt haec 4or Quartus conclusiones negatiue.
¶ 4m conclusio quod nec ab ipsa carne. Dico igitur quod ab ipsa lege stituta regulante: et declaratur hoc 4or exemplo.
¶ Primum exemplum est quando aliquins nascitur de adulterio nascitur irregularis a quo imprimitur ista irregularitas: non a patre nec a matre: sed a lege: sicut a iure est excomunicatus aliquis. Ita etiam quicumque nascitur ex adam etc.
¶ Aliud exemplum quod suit quoddam genus reprobatum ab ecclesia: et illi genera bant filios irregulares quo ad benficia sicut dicitur in quadam decretali hoc non habebant nec a patre nec a matre sed a iure. Similiter in polliti. institutum est a quibusdam regibus quod nullus est liber a seruitute nisi ascribatur militie: nec eius filius liberatur a seruitute. Similiter in aliquibus locis nullus potest intrare pallacium nisi de familia consequenti: et ita etiam deus indidit quod nullus ingrediatur ad eius aulam: nisi prius ascribatur eius familie: et hoc fit per baptismum. articulus est quibus imprimiter. hic sunt Quintus quatuor conclusiones.
¶ Prima conclusio est quod non est in corpore sed in anima. idem enim est subiectum meriti et demeriti: meritum autem in corpore non potest esse nec gratia: ergo nec demeritum.
¶ Secunda conclusio quod non est in anima sensitiua sed intellectiua. sensitiua enim est extensiua. acci dens autem spirituale in tali esse non potest.
¶ Tertia conclusio quod non est in portione inferiori sed superiori. vbi enim est positiuum ibi est eius priuatio: quia habent fieri circa idem. sed vi dere deum est in portione superiori. peccatum autem origina le est reatus istius visionis. ergo.
¶ 4a conclusio quod non est in intellectu sed in voluntate. iniustitia enim est in voluntate: sicut iustitia. peccatum autem originale est iniustitia secundum Aug. Sed contra peccatum originale non est voluntarium: ergo non est in voluntate. hic dicit Scotus quod voluntarium dicitur quia a voluntate causatum et sic peccatum actuale est voluntarium. Secundo quia voluntati impressum: et sic est hic.
¶ Secunda difficultas est quare intel ectus priuatur visione diuina propter peccatum voluntatis. hic dicitur quod quando aliquis peccat anima councta punitur: sicut homincide amputatur caput: licet manus fecerit homincidium. hoc est ergo propter connexionem membrorum.
¶ 3a dif. quare punitur totum pro capite: sicut tota vniuersitas aliquando puntur propter vnum hominem. Dico quod ex connexione il lorum: et ideo quia filius est de substantia patris: ideo punitur pro patre. articulus est quando contrahitur. Dico quod in primo instam Sextus ti quo scilicet inia creatur.
¶ Sed hoc sunt 4or signaquorum primum est quando corpus generatur: 2m in quo anima creatur Tertium in quo anima infunditur. Quartum in quo ex tali infusione peccatum contrahitur: et ista 4or signa: sunt signa ex naturarei. Sed videtur quod anima in aliquo signo est innoxia. Concedo quod prius nam conuenit sibi esse quam inesse. Alia difficultas quia tunc videtur contradictoria esse in eodem. Dico quod non sunt contradictoria: sed secundum aliud et aliud signum. articulus vbi contrahitur. Dico quod in Septimus vtero matris: lex est enim quod res sordidatur per habitaculum: et aliquando econuerso. Exemplum primi. leuitici. 14. qui ingrediebatur domum immundam fiebat immundus: et ibi habetur quod leprosi inficiebant domum. Si¬ militer ex parte sanctificata: sanctificabatur ipsam contingens: sic etiam in nostra generatione ex turpin habitaculo sordidatur anima. in resurrectione autem econuerso. in christienim incarnatione humanitas fuit sanctificata in verbo. econuerso autem Christus sanctificauit corpus beate Marie virginis per inhabitaculum eius in ipso. articulus est quando dimittitur: et est sciendum Octauus quod 4r. primo per reginerationem sicut discipii li a Darnaba baptizati actuum. 19. Item per contritionem codis actuum. o. dicitur quod loquente petro cecidit spiritus san ctus super illos omnes qui audiebant verbum. illi autem nondum erant baptigzati. sed tamen spiritus sanctus descendit in eos qui tamen stare non potest cum originali peccato.
¶ Item per sanctificationem sicut de Ieremia et Iouane baptista legitur quod fuerunt in vtero sanctificati.
¶ Item per sanguinis effusionem praeceptam in lege: sicut Aug. videtur dicere Sed hic occurrunt 4or difficultates.
¶ Prima est si sanctificati teneantur ad baptismum: videtur quod sic: quia ipsemet Christus fuit sanctificatus et baptizatus.
¶ 2a difficultas. quia icitur quod necessario requratur baptismus aque per illud Ideam nis. c. 3. nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto. Di to hic quod hoc oportet intelligi nisi alia remedia concurrunt.
¶ Tertia difficultas si tempore necessitatis sufficit contritio. Dicitur quod sic: quia deus nullum obligat ad impossibi litatem.
¶ 4a difficultas quod illorum remediorum est potius: responsio: sanguinis effusio: quia statim dat gloriam. arti. est qui sint illi qui istud peccatum comminseNonus runt. Dicitur quod Adam et Cua. Sed est dificultas cultas quis plus peccauit vel adam vel eua. Dicitur quod eua ex genere: quia petiit equalitatem dei.
¶ Secunda difficultas si adam non deccasset: sed eua si contraheremus peccatum originale. Dicitur quod non. quia principalior ratio generandi est in patre Sed remanet vnum dubium: si peccatum illud primum pontuit esse veniale. Respondeo non video quare non: quia quedam sunt venialia ex genere. sicut verbum ociosum poterant autem dicere verba ociosa ante peccatum mortale. earticulus est qui fuerunt illi quin pecca Secimus tum istud contraterunt: sed istud dimittatur ad presens: quia in tertio libro inquiretur de hoc quandoagetur de conceptione virginis Marie.
On this page