Quaestio 1

Quaestio. i principium secundi libri Irca minarum quero vnam quaestionem quae talis est. Utrum creaus passiua distinguatur a creatura realiter Et videtur quod sic. aug. 5. de trit Quod non dicitur secundum substantiam in creaturis dicitur secundum accidens. sed creao non dicitur secundum substantiam ergest accidens creatur.

¶ Contra. idem Aug. primo de triOmnis substantia quae creatura non est: deus est. Sed creatio apassiua non est deus ergoeclarabo teriss quaestionis. Et primo quid intelligo per et. 2o quid per creationem. per creaturam autem intelligo aliquam entitatem absolutam que nata est fundare respectum. quia omne quod relatiue dicitur est aliquid excepta relatione. secundum Augsa. per creationem passiuam intelligo entitatem relatiuam. quia omne ens quod est ad aliquid est relatum. sed creaus patium est ad aliquid. ergo.

¶ hoc viso introducuntur hoc quattuor conclusiones. Prima est. quod creauo passiua et creatura distinguitur distintine non fabricata ab anima. Istam conclusione probo 4or via. Primo per viam relationis sic. quia impossibile est quod idem referatur ad seipsum. Sed creatio passiua refertur ad aliud. ergo. Maior patet. minor de claratur. quia ratio est posterior suo termino. Posterius autem non est idem quod prius. sed refertur ad prius. quare etc.

¶ 2o per viam contrarietatis sic. eidem secundum idem non conueniunt contraria. Sed ens diuiditur per ens ad se et ens ad aliud. et creatura secundum suam substantiam est ad se. et creatio ad aliud. ergo etc.

¶ 3o per viam priuationis sic. quiditas creature est indifferens ad creari et non creari. sed creatio non. ergo etc.

¶ 4o per viam contradictionis sic. impossibile est quod idem sit cognitum et non cognitum naturaliter. sed substantia creature naturaliter est cognita. Creao autem non. sed tantum credita. ergo etc.

¶ Responimo hoc quod non sequitur quod dicitur distinguuntur distinguinte non fabricata ab anima. ergo ex natura rei: sed solutum sequitur de illis que non conueniunt intrinice sed non si ex trinsece tantum est disico.

¶ Sed secundum istam responsionem sequuntur quatuor impossibila. primum est istud. quod perimuo diuine non distinguuntut ex naturarei. quod apparet. quia. per te distinctio ex naura rei est per intrinia. sed periuo diuine non distinguitur intrinsece. quia per relationes quae sunt ad aliud. ergo non distinguitur ex natura rei.

¶ 2m impossibile est. quod filius non est imago ex natura rei. quia filius est imago ad aliud: non ad se. ergo non est imago ex natura rei.

¶ 3m quia sic filius non est equalitur ex natura rei patri. quia extrinsece.

¶ 4m. quia depenus creature ad deum non est ex natura rei. quia est ad aliud non intrinsece

¶ 2a conclusio est. quod creatura distinguitur a creatuae distinctoe formali. Et dicit quidam doctor quod intranscendentibus non est proprie primus modus dicendi per se: quia nec diffintio proprie: sed eo modo quo potest esse ibi primus modum creauo dicitur in per modo dicendi de creatura¬

¶ Contra hoc instatur quadrupliciter. ex 4or via. per quam inuestigatur dist formalis. Et primo per viam diuisionis. quandocumque aliquod diuisum diuiditur per differentias formtus. quicquid cadit sub vna differentia: diciteret formaliter ab omni eo quod cadit subiecnt altera. quia differentia formaliter facit formaliter differre ab alio. cum ipse faciant aliud. maxim tamen differentia formtus ipsorum formaliter differeuntium et non altera tamen.

¶ 2o per viam diffinitionis. quecumque enim diffinitione difrunt illa formaliter. differunt. et ita est hoc. ergo etc.

¶ 3o per viam descriptionis. vbi enim est diffinitio eiusdem rationis: et descripus quia eam dem passionem infert diffinitio et descripus.

¶ 4o per viam demonstratio nis. quando aliquid demonstratur propter quid de vno. quod non demonstratur de alio: illa non sunt form eadem.

¶ Ad propositum arguo ex prima via sic ens diuiditur per absolutum et respectiuum. Sed creatio cadit sub ente respectiuo et substantia vel creatura sub omni scilicet abus. ergo non sunt idem vel eadem: vel distintis formaliter.

¶ Ex 2a via arguitur sic. creatiua esturs ens ad se: sed creatuo est ens ad aliud. ergo etc.

¶ Ex 3a via atur sic. Creatise conclusio exitia finita vel infinita. sed creationi nullum istorum conclusio. ergo etc.

¶ Ex 4a via sic. de homine demonstratur risitilis. de creatione autem non. ergo etc.

¶ Sed contra absoltum praeditur in quid de relatiuo eo modo que entitas de relatione. ergo econtra potest esse. Dico quod neutrum est verum. Ratio enim entitatis nec est absolutum nec respectua. sed abstrahit ab his. et est indifferens eis

¶ 3a conclusio est. quod ista distino non est realis. patet per rationem. Scoo. quia in essentialiter ordinatis et realiter distinctuis deus potest facem prius sine posteriori. tum quia deus agit contingenter. tum quia prius non dependet a posteriori. tum quia in primo signo non repugnat sibi esse sine posteriori. sed creatura et creaus sunt ordinata sicut fundamentum et ratio et non potest fieri creatura sine creatuate nececonverso ergo etc.

¶ Dicit autem ille doctor quod passio diciteret realiter a ubiecto.

¶ Contra hoc arguo multipliciter. Primo. quia maior est identitas passionis ad subiectum quam creationis ad creaturam Probo. quia omnis passio conclusio per se subiecto. creaus autem per accidens conuenit creature. Probo. quia non est in primo modo dicendi per se. quia omne tale est per se nonum de eo de quo praedicatur si illa res distint cognscatur sed cognita creatura quiditatiue nin cognoscitur eius creatio. ergo etc.

¶ Item nec in 2o modo. quia non est demonstrabilis de cretura. Talis enim non posset falsificari. sed semper esset subientcrea tione. hoc autem est falsum. quia quiditas non est semper sub crea tione.

¶ 2o sic. quandocumque aliqua sunt essentialiter ordinata si pri non est intrinsespitum nec posterius. sed passio et creaos sunt est sentialiter orditate. quia passio praecedit. et inest primo ormuessentiae creanon. quia creatu inest ex tempore. passio autem ab eteruo: quia ab eterno fuit homo rilitus. Item ista propositio. homo est creabilis. est in et modo. Sed ista propositio. homo est creatus. est posterior illa. homo est creabilis. ergo etc.

¶ 3o sic. Impossibile est quod aliquid producatur nisi fit indiuiduatum. sed prius aduenit passio naturae in communi propeieu ndiuiduali. propria enim passio conclusio subiecto pro illo priori pro qui precedit natura specifica omnia indiuindua.

¶ 4o sic. quandocumque aliquid est in differens ad duo opposita. illud quod conclusio sibi sub vtroque modo est sibi intimius et propinqus quolibet illorum quod conclusio si bi sub altero. Sed passio conclusio rei: siue in actu: siue in potentia. cum eadem diffinito conueniat ei. creato autem tantum in actu. ergo.

¶ 53 sic. exinguta est magis intima cum actu creatiae quam creaus. Si autem annihiletur triangulus non habet existinam non tamen perdit propter hoc suam passionem.

¶ 4o sic. quandocumque vnum necessario inest. et aliud contingenter: magis intimum est illud quod necessario inest quam illud quod contingenter. sed passio necessario inest. alroquin demon stratio posset falsificari. creao autem contingenter. quia contingens videtur esse ista. homo creatur. alioquin deus necessario crearet. ergo.

¶ do sic. Aug. de vera reli. q. quod principium per se nota sunt eterna. ergo oiclusiones deducte ex eis sunt eterne. talis autem est demonstrao. per quam concluditur passio: et non per quam conclutus creatus. ergo.

¶ god sic. quandocumque de aliqui communi demonstrantur passiones: vbicumque inuenitur ratio formaliter illius. et ille passiones etiam iueniuntur: sed per rationem quiditatiuam entis probatur eadem passio entis in deo et in creaturis. et in deo talis passio non realiter dicferent. ergo nec etc.

¶ 3o sic in divinis vnum attributum concluditur de alio. et tamen non est ibi realis distinctio atribuis: quae sunt sicut patiatms.

¶ 4a conclusio est. quod ista distin non est essenium. distincto enim. essentias et realis sunt essentialiter. ordinate. Realis autem est prior: et non est hoc ergo nec essentialis.

¶ Sed contra istas conclusiones instatur. Et primo ptra primam sic. cum ipsa creaus non fit deus sequitur quod sit creatura. quia omne quod est vel est creator vel creatiua. si creatura. vel creatur seipsa. vel creatione alia. non seipsa: patet hoc: necalia. quia tunc esset processus in infinitum. ergo etc.

¶ Con tra secundam sic: causa formalis non differt a suo effectu. Sed creatio est causa formalis creature. ergo etc.

¶ Con¬ tra mam sic. quandocumque aliqua sic se habent quod aliquid conuenit vnirealiter quod non alteri: ista non sunt idem realiter. Sed creao realiter est ad aliud: creatura vero ad se. ergo.

¶ Contra 4am. distinctio quiditatiua et essentialis sunt vna distinctio. sed quidita tiua est hoc. ergo essentialis.

¶ Ad primum secundum beatum Dion. de di. nol¬

¶ eato non creatur: sicut delectao non delectatur. et est ibi status in 2o. quia autem absolutum est ad se. ideo alio creatur. creatio tamen se ipsa est ad aliud.

¶ Ad 2m dico. quod in sensu compositionis creatio dicitur inquid de creatura. sed in sensu diuisionis. vt de humanitate: et huiusmodi non est sic.

¶ Ad 3m dico. quod locus contradictionis non tenet in modificatis. quod declaro sic. et accipio compositionm ex maaeam et forma. sunt ergo idem compositaliter mteam et forma: aliquid tamen conuenit materiae compositaliter. quod non conuenit forme compopositaliter. quia materia perficitur compositaliter. forma vero non. Similiter proprietas indiuidualis: et nam sunt idem in 3o: et tamen propietas indiuidualis distinguitur numeraliter. non autem ipsa natura. et hoc est. quia extrema contradictionis non applicantur materiae. sed illis extremis. Ista enim contradictio applicatur illis extremis que motus vel matearm consequitur.

¶ Ad 4m cum dicitur. ista distinguiuquiditatiue. dico quod est bene innuenire quiditatiuam distinctionem sine essentiali. et non econuerso. S tunc est difficultas. irius principium complexum tenet modificatum

¶ hic dicitur quod sic. quia est propositio vniuersalis. et extendit se ad omnia in quibus saluantur sui termi.

¶ 2o. quia eadem ratione tenet in vno et in alio. Ulterius dicit. quod iste non sunt contradictorie sortes est albus. non sor. est albus. sed ambe sunt affirinites.

¶ Quantum ergo ad hoc est sciendum. quod apud logicum omnis opposition est com plexa quae modo loquitur Aristote. prim priarmenias. et secundum considerationem methatusa oppositio est in termins incomplexis. de qua loquitur philosophu in praesentis: quia condiuiditur in oppositionem priuatiuam et relat uam. et isto modo album et non album sunt contradictoria. igitur secundum metaphisicum. sicut album et nigrum formaliter sunt oppositaita album et non album formaliter sunt contradictoria. ostenditur autem logice quod est propositio conium ypositia. et ista constat ex duabus cathegoricis. terminus autem incomplexus praedicatur in qualibet cathelca. methatae autem tenet de quolibet albo et non albo albedo et non albedo incomplexe. Non est ergo verum de quolibet album et non album cum modo secundum methatium. vnde tollitur prius principium complexum per modum additum. Arguitur enim sic. de quolibet termino affirmatio vel negao vera. hoc est ens ergo qualitercumque est de eo affirmatio vel negatos vera. hoc autem non est verum cum modo

¶ Sed vnde est haec: des mihi rationem: quare non tenet in talibus.

¶ Respondio primum principium tenet sicut locus a contradictoriis in contrariis immediatis. sanum et egrum sunt contraria immediata. vnde bene sequitur: est sa num. ergo non est egrum: si addas quiditatiue. non valet. in prescisione enim quiditas abstrahit ab omni eo quod non sibi inest quiditatiue. et ita ab omni oppositione et contrarietate: et sufficit ad interimendum regulam vniversalem positione instantiam in vno. Pono exeminitum in divinis. tres perimum habent vnam eternitatem aliquid tamen eternaliter conuenit vni: quod non conuenit alteri. sicut generare conuenit patri eternaliter. quia in contradictione non applicatur eternim tas. sed ad extrema que concomitatur eterisas. Similiter quando dico creatura est realiter ad se: creaus ad aliud. quia non ratione rea litatis: sed ratione extremorum: qua concomitatur realitas. similiter paternitas distinguit personaliter essentia non distinguit personaliter. similiter naturae diuine et huimum conuenit esse idem suppositaliter: et tamen aliquid ontusia nturae hubitum suppositaliter. quod non conuenit naturae diuine: sicut substentificari in verbo et in alieno supposito.

¶ 2a difficultas est. si illud principium. quacumque vni et eidem etc. tet cum modificatione: Dico quod non: vnde creditum est quod quelicet primum est idem personaliter cum essemtus. non tamen inter se sunt idem personaliter. similiter relationes sunt idem divine essentie. nec tamen principium inter se et diteo se. similiter accipio hominem. et hunc hominem et risibilitatem. homo est idem risibili in 2o modo. et hic homo similiter. et tamen non sunt idem inter se in 2o modo. Similiter nam generis est idem cum speciebus in primo modo. differentia vero similiter. et tamen inter se non dicuntr in primo modo. Similiter de differentiis adinuicem etc.

¶ 3a difficultas est de sillto expositorio: si tenet cum modificatione: Dico quod per mo dificationem dirimitur quod sic patet. hoc homo est quiditatiue anial. hoc homo est quiditatiue rationalis. ergo haoc rationale quiditatiue est animal. non sequitur.

¶ 2o sic. hoc caelum est mobile in 2o modo. hoc caelum est voubile in 2o modo. et tamen volubile est mobile in primo modo. Item hoc homo in sensu compositionis est contingenter coloratus. hoc homo est contingenter al bus. et tamen non sequitur. ergo haec album in sensu compositionis est contingenter coloratum.

¶ 4a difficultas de filio vniversali et simpliciter. si tenet modificatas: Dico quod non. quod patet sic. omne corpus est immediate substantia. omne corpus animatum est immediate corpus. et tamen non sequitur quod omne animatum corpus fit immediate substantia. vel sic. omnis homo per se est corpus. omnis homo per se est substantia non sequitur conclusio.

¶ 3o sic. in omni demonstratione propter quid nuquamtet cntra eo modo qui praemisse. quia maior extremitas cum medio facit propositionem per se notam. Unde Aristote. ostendit. quod similius cum reduplicatio non tenet. Item etiam docet. quod ex puris contingentibus sequitur necessarium. et ita non est idem in conclusione et in praemissis. numquam aliter fiunt mixtiones.

¶ Sed hic remanet vnum dubium de distinctione quam ponit praedicator de ratione. quia accipitur pro ratione facta ab anima. et illam dimisit et accipit rationem pro diffinitione vel pro ratione diffinitiua. et declarauit de passione et actione et de motu. etc.

¶ 2o in relatione et fundamento. ostendo primo. quod ratio non sit idem fundamento formaliter. quia impossibile est quod illud quod secundum suamrationem formalem essentialiter est ad aliud: quod sit ad se. Sed ratio secud suam rationem formalem totaliter est ad aliud. diffitio autm quae diffinitiaccidens per subiectum non est intrinseca. sed per illa quae sunt extrinseca.

¶ 2o ostendo quod non est extrinseca: quia esse ad aliud est suum superius. et ita conclusione intrinsece.

¶ Deide etiam ostendo quod haber intentum. illa diffinitio extrintcea vel est habio ad terum. vel est teries: vel vtrumque. si detur prius habter intentum. si vtrumque similiter habetr intentum.

¶ 4o habitudo non est ad aliud extra. sed est infra divina. Si ergo ponas aliquod extrinse cum distinguitura divina essentia. concedis propositum. Ideo alii concedunt quod nin sunt conuertibiliter et vniversaliter idem. Sed ex habet sequitur propositum. quia identitas conuertibilis. et identitas non conuertibilis sunt contradictoria. a divina autem essentia negatur identitas conuertibili.

¶ Sed hoc non est resolutio. quia habentia eandem diffinitionem sunt eadem conuertibiliter. non cuertibilitas autem est negaus ideo oportet resolui in affirmationem.

¶ Declarando autem nunc istam partem: dicit quod potentia de formalitatibus intellect pluritatem in identitate reali. Et hoc non tenet.

¶ Contra. quia ratio divine essentie est ad se. Persone autem divine referun tur ad se positiue. Ratio autem extrintiea est positiua. ergo ratio in diuinis ad se est positiua. ratio etiam ad aliud est positiua ergo due rationes positiue. vna intrinseca. et alia extrinatem. Item certum est quod positiuum et priuatiuum minus conueniunt quam positinum et positiuum. quia priuatuo plus distat a subiecto. Item iste dat distnenium relationis ad se: et ad aliud. quia vnam diffinitionem eius extrinsecam: et aliam intrinsecam. eodem modo oportet quod habeat duas diffinitiones. vnam ad se: et aliam ad aliud.

¶ 4o arguitur. vbicumque aliqua distinguuntur positiue illa distinguitur realiter: sed ibi est distinus intrinseca et extrinseca: per te. ergo distino realis. quod est falsum.

¶ Ostedo vlterius. quod interpretatiue est distinctio concessa. etc.

¶ Distinctio i. Quaestio qia. Creationem rerum etc. distinction primam hus lib. Quero Irca quatuor quaestiones per ordinem. Prima est. Utrum creaus fit muta. Et arguitur quod sic. quia mutari est aliter se habere nunc quam praeus. sed creaus que nunc est: prius non fuit ergo etc.

¶ Sed contra. in omni mutatione praexistit subiectum: sed in creatione n praexistit subiectus. ergo etc. quattuor conclusiones. Prima actio proprie loquendo. quia actio est respectus extrinsecus adueniens. Creatio autem non est respectus extrinsecus adueniens. Posito enim creatore et creatura necessario sequitur creatio.

¶ 2a conclusio est. quod non est passio. quia passio est acci dens limitatum. quia genus praesentale. Sed creau est transcendens quia omnia genera anteit. ergo etc.

¶ 3a conclusio quod non est motus. quia creafit in instanti motus autem non fit in instanti. quia motus est acquisitio partis post partem. ergo etc.

¶ 4a conclusio quod non est mutatio quia vbi est inuenire mutationem: ibi est inuenire ordinem durationis. qui est inter tempus. et instans. in mutatione enim in vltimo instanti subiectum est sub formali termino ad quem: et in priori tempore est in terio a qui.

¶ Sed contra primam conclusione istatur fic. quia illa influentia quae deus creat idetur esse actio. quia deus per eam creat et agit.

¶ 2a contra 2am. quia creatio distinguitur in actiuam et passiuam. ergo videtur quod sit actio et passio.

¶ Contra 3am. quia deus saltem successiue producit successiua. sicut patet de motu celi. Similiter gratiam potest creare in tempore.

¶ Con tra 4am. quia quod creatur aliter se habet nunc quam prius.

¶ Ad primam instantiam dicitur concedendo quod influere proprie est agere: sed illa influenus posset accipi pro imprimere quin aliquid imprimiter alicui. et hoc non est produco. Alius est enim respectus transcendentis ad transcendentem. et illa impressio est actio. Respectus autem produ centis non est actio. vnde quando imprimit gratiam: vere agit: sed prieam producit quam imprimat.

¶ Ad alid dico quod accipit nomen actionis et passionis non proprie. sed large.

¶ Ad aliud dico quod producus dans formam est creao quam sequitur influxus.

¶ Ad 4m concedo quod mutao est quando gratia datur. sed prius fuit producta.

¶ Pono erg conclusione affirmatiuam. quod creatuo est productio. quia es fectiue non est nisi productio ad extra.

¶ Sed hoc sunt aliqua difficulta prima est. quia impossibile est transire de contradictorio in contradictorium nulla fcam mutatim. Sed creatiua transit de contraditate in contradictorium quando producitur. ergo etc.

¶ Responsio transitus dicit quod subiectum existat sub vtroque extremo. Sed creatura prius non existit sub non esse generali. tamen modo concedi potest.

¶ 2a difficultas quando aliquod fundamentum pabet priuationem alicuius: postea transit ad esse illius: ibi videtur esse mutao. Sed essentia creature fuit aliquid ab eterno. et postea transiuit ad esse quod non habebat. ergo etc.

¶ Dinco quod essemtis reicreabilis non existit sub priuatione aliqua antequam creetur. quia terminus existebat aliquo modo.

¶ Sed numquid creatiam sequitur actio:

¶ Dico quod in creatione subsistentium numquam sequitur actio. vnde quando produxit materiam nihil passum fuit ibi: sed quando produxit rem inherentem: tunc sequitur productionem actio. et eodem modo dicendum est de mutatione etc.