Quaestio 1

¶ Distinctio. xxxvii. Quaestio i. Et quoniam demonstratum est ex parte quomodo omnia etc. distinctionem. 37. Quero du Irca as quaestiones. Prima est. Utrum deus sit vbique. Quod non. quia in ysa. dicit. Celum mihi sedes est.

¶ Contra. Celum et terram ego impleo. ergo etc. videndum est. quid Hic primo est deum esse vbique vel alicubi. Et quantum ad hoc introducuntur 4or conclusiones negatiue. Prima quod deum esse vbique: non est aliquid fabrica¬ tum ab intellectu: vel ens in anima. Et hoc probo sic. Nullum ens rationis est ratio essendi realiter aliquid: sed deus est realiter vbique: ergo non est per respectum rationis.

¶ 2o sic. quia illud quod erat ante operationem intellectus non est per eam: sed deus ante operationem intellectus erat vbique. ergo etc.

¶ 2a conclusio. quod non dicit aliquid priuatiuum. vt scilicet per abnegationem omnis loci dicatur esse vbique. vel per abnegationem omnis distantie a quolipet loco. vt dicit quidam doctor modernus scilicet P. aureoli. Dicit enim deum esse vbique non per respectum praesentialitatis ad vniuersum. sicut omnis creatura dicitur alicubi per respectum vbietatis ad aliquam partem vniuersi.

¶ Contra hoc arguo. Quecumque habent rationem formalem essendi vbique: sunt formaliter vniformiter vbique: sed indistantia eiusdem rationis quae est in deo. est in nihilo. quia negatio distantie eiusdem positionis est in vtroque: ergo ita erit nihil vbique sicut deus.

¶ Praeterea. vniversale ita est indistans a quolibet loco sicut deus: et tamen non est inta vbique.

¶ Praeterea entia in potentia obiectiua non distant a loco: et tamen non dicuntur esse vbique. Praeterea. omnis ratio negatiua resoluiter in affirmatiuam: sed ista indistantia est ratio negatiua: ergo oportet quod resoluatur in aliquam affirmatiuam: que est ista: deus est alicubi. Sicut enim creatura est alicubi. eo quod distantia negatur ab ea: sic deus cum ab eo negetur distantia.

¶ 3a conclusio quod deum esse vbique non dicit aliquid absolutum: sed rationem respectiuam. hoc probatur primo quia illud quod in sua ratione formali est ad aliud: non est absolutum: sed respectiuum: huiusmodi est esse vbique.

¶ 2o quia esse vbique est praedicatum deo conueniens ex tempore. ergo respectiuum.

¶ 4a conclusio quod non dicit aliquid formaliter in deo. Probatur. quia non est eternum deum esse vbique: sed esse quod est formaliter in deo est eternum. Similiter probatum est. quod dicit aliquid respectiuum: sed deus non habet relationem formalem realem ad extra.

¶ Ideo dico conclusionem affirmatiuam scilicet quod deum esse vbique. dicit respectum praesentialitatis qui est in creatura ad deum: et ideo sicut deus dicitur agens realiter: et creans respectu qui est formaliter in creatura. Sic dicitur esse vbique respectu isto praesentialitatis. qui est in creatura.

¶ Sed hic sunt difficultates alique. Prima est. Utrum ille respectus sit respectus dependentie ad ipsum deum. Dico quod non. Nam alia inquisitio est. Utrum deus sit causa rerum. Et alia. Utrum sit praesens omnibus rebus. Probo. potest enim aliquis esse certus: quod deus est causa rerum. et dubitare vtrum sit vbique.

¶ Dico ergo quod sicut imaginamur quod anima est tota in toto: et tota in qualibet parte. Ita suo modo imaginamur quod deus sit praesens omni loco praesentia quae est in creatura.

¶ 2a difficultas vtrum inste respe ctus sit transcendens. Uidetur aliquibus quod omnis respectus creature ad deum sit transcendens. eo quod talis respectus est idem realiter suo fundamento. Sed de hoc alias: forte non est verum: vt patebit alias. quid fit deum esse vbique. oportet Nunc supposito inquirere. Utrum hoc sit verum.

¶ Et quantum ad hoc oportet dicere quod sic. habemus enim determinatam veritatem per scripturam. Si ascendero ad caelum tum illic es. si descendero ad infernum ades etc. Dubium ergo haec totum est. quomodo illud potest probari vel persuaderi. Et quantum ad hoc adducuntur a diuersis diuerse vie. Prima est via immensitatis. Nam dicunt aliqui. quod sicut deus est intesiue infinitus: ita extensiue. non quod habeat partem extra partem. sed quod potest coexistere infinitis locis. Et hoc declarant primo. quia substantia spiritualis quanto est perfectior. tanto potest maiori loco coexistere: et maiorem locum sibi determinare: sed deus est infinite perfectionis. ergo infinito loco potest coexistere.

¶ Confirmatur. quia sicut diuina eternitas est infinita intensiue: ita extensiue. vt necessario omni tempori coexistat.

¶ Sed ista via non valet: quia ex credito procedit. Nam hoc creditum est: quod angelus perfectior maiori loco potest coexistere. Ideo arguo aliter sic secundum illam viam. Omnis limmitatio dicit imperfectionem: sicut finitas: sed si deum esset alicubi et non vbique: esset localiter limitatus sicut crea¬ tura: sicut si posset esse quandoque et quandoque non: esset limitatus secundum durationem.

¶ 2o sic. deus est quo maius nihil cogitari potest. si autem esset determinatus ad aliquam partem vniuersi: tunc non esset localiter quo maius nihil cogitari posset: cum possemus aliquid cogitare quod esset in toto vniuerso. Sed si iste vie vel rationes valerent. probarent forte quod necessario deus esset in infinitis locis: et quod esset in maiori quam in toto vniuerso: et per consequens quod essent infinita loca: et etiam maiora vniuerso: que omnia videntur inconuenientia. Potest ergo dici: quod licet deus habeat infinitatem intensiuam: non tamen habet infinitatem vel magnitudinem extensiuam: quam imaginantur praedicte ratio nes: ideo non concludunt.

¶ 2a via aliquorum est via causalitatis. Nam oportet agens esse praesens patienti et approximatum: sed deus agit vbique. ergo etc.

¶ Sed ista ratio non demonstrat: quia forte hoc est creditum scilicet quod deus immediate in actione agentis naturalis agat: immo aliquibus non videtur

¶ 2o quia non oportet agens praesens esse localiter patienti. tum quia quanto agens est fortius: tanto agit in magis distans. tum est quia videmus agentia secundaria agere: vbi non sunt praesentia: sicut sol in visceribus terre.

3o dato quod hoc esset verum de agentibus naturalibus. hoc ideo est. quia agunt per contactum. et ideo approximationem requirunt: deus autem per talem contactum non agit. Dico ergo quod ratio non con uincit. quia agentia naturalia videntur posse agere vbi non sunt praesentia.

¶ Si dicas quod agunt in medio.

¶ Contra. certum est quod sol illa actione qua agit in visceribus terre. non agit in medio. Similiter illud videtur falsum quod semper agat in medium. Nam angelus loquens alteri: nihil videtur causare in medio. nec eius dem rationis cum termino nec alterius. ideo videtur quod solus contactus virtualis sufficiat.

¶ Praeterea non videtur ratio sufficiens ad declarandum propositum: quoniam si deus esset determinate in celo. simpliciter posset influere in inferioribus: sicut sol positus in suo circulo.

¶ Intelligendum tamen quod deum esse vbique potest poni dupliciter. Aut quod sit in vno loco vniuersi determinato et inde influat omnibus sicut sol. Et videtur aliquibus quod necessario prius agit in medio. postea in vltimo: sicut agens philosophicum: quia eius virtus est alicubi sita: et ideo sic naturaliter influint. Istud tamen non habet apparentiam: quia non ageret per influxum corporalem: sed per voluntatem tantum: et ideo sicut voluntas attingit extrema per suum velle sine mediis: ita potentia. Alio modo quod deus sit abstractus ab omni loco vt vere sit nusquam: et per consequens non vbique: et tunc videtur aliquibus quod agit per indistantiam: quia quod nusque est a nullo distat cum distantia praesupponat vbi: et talis actio declarat ipsum vbique esse per indistantiam. Istud tamen non videtur esse verum: quia ex consequente non potest inferri quod repugnat antecedenti: sed ex non esse alicubi infertur indistantia et ex hac esse vbique: et tamen esse vbique et non esse alicubi contradicunt.

¶ Tertia via aliquorum ad probandum istam conclusionem est immutabilitas: quia si non esset vbique videtur quod posset moueri de loco ad locum transferendo se de vna parte mundi ad aliam: et sic esset localiter mutatus. quod autem posset esse in alio loco sicut in isto. probatur: quia quando mundum creauit potuit sibi determinare partem quam volunt: quia non sibi magis repugnat vna quam alia. ergo eodem modo potest nunc in omne illud quod sibi non repugnat.

¶ Preterea. si esset determinatus ad aliquem locum quod non posset in alio praesentialiter esse videretur inclusus et importare imperfectionem cum tamen hoc ex libertate et dignitate angelica ab angelis negetur. ab angelo enim negatur ex sui dignitate: qui tamen magis determinatus est ad locum quam deus.

¶ Sed nec ista via conuincit. diceretur enim quod deus nusquam esset proprie: sed transferibiliter esset vbi esset: ita quod non mutaretur propter hoc dato etiam quod esset proprie adhuc non sequitur quod deus mutaretur. nam respectus locati ad locum est vbi: et illum non habet deus: sed locus habet respectum ad locatum presentialitatis. diceretur ergo deus de loco ad locum transferri per nouum respectum praesentialitatis in hoc loco ad deum quo prius non erat: et ab illo denominaretur deus esse in aliquo in quo prius non erat: sicut dictum est superius de creatione noua que est in creatura: et sine aliquo nouo in deo. Dicitur tamen quod si ponatur deus simpliciter sic abstractus: vt nusquam dicatur esse in loco. ista ratio non conuincit: quia ibi non est localis mutatio vbi est omnimoda a loco abstractio: sed si ponatur in celo deus determinate: sicut simplices imaginantur. tunc apparenter procedit ratio non tamen conuincit: quia si deus de non creatore fit creator. de non domino fit dominus per solum nouum respectum creature ad ipsum: ita posset fieri de non presente alicui presens per solum respectum presentialitatis creature ad deum: quem creature imprimeret: sicut mouens imprimit ipsum vbi mobili.

¶ Sed numquid per istum modum posset per diuinam potentiam vnum corpus transferri de vno loco ad alium locum per solam mutationem loci:

¶ Dicitur quod sic si deum posset facere vnam relationem sine opposita relatione: et tunc non erit corpus motum nec mutatum.

¶ Quarta via est coexistentia. vbi dicit vnus doctor quod omnis creatura habet necessariam praesentia litatem ad deum sicut coexistentiam durationis: et ideo cum deus sit alicubi est per respectum presentialitatis creature ad ipsum. et cum omnis creatura sit enim necessario praesens erit vbique necessario.

¶ Sed quia necessitas istius respectus non est nota: ideo confirmatur 4r. primo sic. si deus crearet stellam celo destructo. posset eam mouere circulariter: sed non nisi acquireret aliquem respectum: sed non nisi respectum presentialitatis ad ipsum. ergo etc.

¶ 2o sic. quia si deus totum vniuersum destrueret. ex ceptis polis: eos posset coniungere. et sic perpendiculariter mouere: sed non nisi per respectum praesentialitatis ad primum. ergo etc.

¶ 3o sic quia deus omnia simul potest mouere: et non nisi per respectum aliquem. non ad seinuicem. ergo ad deum.

¶ 4o sic. quia omnia que mouentur respectum habent ad aliquod immobile: sed illud non potest esse nisi deus. ergo etc.

¶ Dico quod declarata loci immobilitate: que est difficilior passus de tota philosophia: propositum apparet. Sed hoc dicetur in secundo.

¶ Dico ergo quod deus est vbique.

¶ Ad argumentum patet per iam dicta.