Quaestio 1

Sciendum est etc. Ic incipit distinctio xxa. Circa quam quaeruntur 4or vers qunque quaestio nes.

¶ Prima. vtrum mors sit maximapenarum.

¶ Et videtur quod non. quia illud quod conuenialicui secundum exigentiam sue naturae non est sibi dena maxima. sic est de morte respectu hominis.

¶ Contra. illud quod a iusto iudice infunditur pro ma xima culpa est maxima pena. mors est huiusmodi. ergo etc videndum est quid est mors. vb hic primo sciendum quod secundum doni. de ecclesiastica ierarchia qui diffiniens mortem dicit. quod morsnon est alicuius rei consumptio: sed coniunctorum separatio.

¶ Ubi sciendum est quod ista per ordinem se habent.

¶ Primo cessatio quae res desinit esse ex sua nam sicut instans statim transit vel raptim.

¶ 2o destructio qua: aliqua ex sua nam non cesant sed quia inducitur ab agente forma incompossibilis illis.

¶ 3o corruptio. qua illa quae sunt de genere substantie deficiun

¶ Quarto mors que separat vnita.

¶ Et est intelligendum quod sunt tres gradus anime scilicet vegetatiue sensitiue et intecllectiue. modo dyon. vult ostendere quod mors hominis vt homo est: non est destructio sed separatio anime a materia. ex quae difficulta nitione data de morte eliciuntur quatuor conclusiones. quae contra nos aduersantur.

¶ Prma quod in homine non est nisi vna forma: quia nihil de anima corrumpitur hominis nihil autem est de substantia hominis incorruptibilis ni si anima.

¶ Secunda conclusio. quod anima intellectiua est idem sensitiue: quia si differrent concorrumperentur.

¶ Ter tia conclusio quod in homine non est dare tertiam entitatem differente: realiter a partibus: quia illa destrueretur in morte.

¶ 4a conclusio. quod christus fuit homo in triduo secundum magistrum. quia esse ho minis non perdidit.

¶ Sciendum est autem propter so¬ lutionem istorum: quod sicut homo viuit triplici vita predicta. ita moriter triplici morte corrspondente: licet si similis. numerum enim priuationum oportet esse secundum numerum affirmationum: similiter aliqua praecedunt mortem: sicut dispositio. concomitatur autem mortem separatio: quae est aliquid positiuum: et ex hoc sequitur dissolutio conpositi.

¶ Ad primum itaque inconueniens dicendum quod mors hominis vt sic nullius est corruptio: quia vt sic non est nisi separaton anime: sed non est inconueniens quod sequantur alie priuationes scilice aliarum formarum.

¶ Ad 2m dicendum quod corruptio anime sentiuenon est mors hominis: vt homo est: sed vt animal.

¶ Ad 3m dicendum quod licet mortem sequatur destructio entitatis tertie. tamen quia illa non est vita hominis ideo nec formaliter est mors. nec destructio.

¶ Ad aliud eodem modo non fuit mors formaliter de structio illius: licet fuerit destructa. quando ergo dicitur quod mors est separatio. ista diffinitio est per concomitans: quod est principium vite formaliter quam concomitatur separatio. particula ptractanda est de quasito. Et in Secunda ducuntur quatuor conclusiones.

¶ Prima. quod mors non est aliqua pena sensus: accipiendo penam sensus pro vena corporali.

¶ Secunda conclusio quod non est pena spiritualis anime: prout accipitur pro ista quae est positiua in anima ratioali.

¶ Tertia ontra quod est pena danni quantum ad corpus.

¶ 4a conclusio quod est pena dan ni in anima.

¶ prima conclusio patet. supposito igitur quod mors sit in instanti. alites. esset diuisibilis anima rationalis si successiue expelleretur. in eodem enim instanti quo separatur est mors. separatur in eodem instanti quo est separata et moritur. et est mortuum: quia in instantibus siue instantaneis est idem fieri et factum esse. sed corpus mortuum nullam penam potest sentire. in quo enim esset dolor: non in corpore organico. quia in isto stanti ibi non est anima: nec in anima sensitiua: quia corrupta est vel si est separata nullam operationem elicit nisi in organo ergo pro instanti mortis nulla est in corpore pena sensus. cum simul sit mori et mortuum esse.

¶ Secunda conclusio quod non est pena spiritualis anime. quemcumque enim actum volendi potest habere anima separata: potest habere in instanti mortis: quia in illo instanti separata est et habet liberam voluntate sicut in quocunque instanti: sed anima separata potest velle mortem. ergo in instanti separationis potest velle: tristitia autem de re volita non potest esse. sed pena positiua anime separate non est nisi tristitia: quia si deus affligat eam. hoc est ex puris naturalibus.

¶ Ulterius sancti humerunt actum volendi respectu mortis dum adhuc viuerent. ergo multo fortius potest eum habere anima separata in instanti autem quo separatur est separata vt dictum est.

¶ Tertia conclu quod mors est pena danni respectu corporis. quandocumque enim aliquid priuatur aliquo bono sibi debito habet penam dani. sed corpus pro fora maxime habet animam rationalem.

¶ 4 est. quod mors pena damni respectu anime: quia quod priuatur subiecto vel fine sibi debito habet penam damni: sed anima or dinatur: sicut ad finem: ad tertiam entitatem: cum igitur priuetur homo humanitate in morte igitur anima priuatur subiecto: et fine sibi debito.

¶ Sed instatur 4or contra ista.

¶ Contra primum quia clamor in morte christi fuit notamaximin doloris: secundum sanctos.

¶ Contra 2m. anima rationa lis naturaliter appetit corpus. et per consequens naturaliter non potest nolle corpus: nec potest velle separationem corporis. et per consequens videtur illa tristari.

¶ Contra tertiam. pena non imponitur in rebus inaiatis corpus autem est res inaiata.

¶ Con tra 4r. quia anima separata est liberior ad eliciendum operatio nes suas quam ante.

¶ Respondeo ad primum dico quod christus viuens clamauit: et tunc bene habuit dolorem: quia erat dispositio ad mortem: sed in instanti mortis non clamauit. sed fuit mortuus

¶ Ad secundum. tristitia sequitur actum nolendi elicitum naturalis autem inclinatio anime ad corpus non est actielicitus: sed naturalis conuenientia ad subiectum.

¶ Unde se paratio naturalis non est quedam disconuenientia naturalis: sed ex hoc non sequitur tristari nec sancti in patria: quorum anime huiusmodi inclinationem habent ad suum corpus resumen dum: sic actu elicito tristantur.

¶ Ad aliud dicendum. quod sicut corpus potest habere beatitudinem per dotes: ita penara per carentiam perfectionis debite.

¶ Ad aliud non est verum quod melius habeat esse naturaliter: immo melius haberet esse cum corpore in statu innocentie: et melius posset operari. Sed quod dicitur quod mors est vltimum terribilium 3o ethi. Item in gene. de rachele dicitur egrediente anima pre dolore.

¶ Dico quod dispositio illa quae est ad mortem est maxime dolorosa: et hanc sentit anima antequam separetur.

¶ Ad aliud: quia est priuatio maximi boni: et ma ximum displicens. ideo maxime dabet timeri.