Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 3
Quaestio. il UTrum spiratio actiua differat realitur a patrnitate. Quod sic. quia quod est elicitum a supposito differt realiter a constitutiuo suppositi: sed spiratio actiua est elil cita a patre. ergo etc.
¶ hic ponuntur duo declaratiua. Prium est de eo quod tangitur argumentum. Utrum actus spirandi sit elicitus. 2m est de quesito. ad primum pono quatuor conclusiones de actu spiranQuantu di diuino. Prima est ista. quod spiratio actia in patre a nullo est elicita. probo. Quandocunque aliqua sunidem rcaliter: si vnum sit elicitum. reliquum non potest esse eliciens: sed spiratio in patre: si eliciatur non potest elici nisi a patre: vel ab eo quod est formaliter in patre: sed sicut declarabitur. illa est eadem cum omnibus que sunt realiter in patre: ergo etc.
¶ 2a est. quod spiratio in filio non est elicita ab eo: quia inter producens et eliciens et elicitum semper est realis distinctio: spiratio actiua non differt realiter ab aliquo quod sit formali ter in filio: ergo etc.
¶ 3a est. quod spiratio in filio non est elici ta a patre: quia eadem res numero vel quiditas non potest esse elicita et non elicita: sed in filio spiratio est eadem res cum spiratione que est in patre. ergo etc.
¶ Et Praeterea causa formalis abstrahit a suo effectu. spiratio autem formaliter est elicio alterius. ergo ipsa vt videtur non potest esse elicita.
¶ Prima est. quod potentia spiratiua siue vis non est in deo elicitiua spirationis actiue in daere. Secunda est quod non est elicitiua spirationis actiue in filio. Tertia est. quod non est elicitiua spirationis passiue in spiritusancto.
¶ Iste propositiones vnico verbo probantur. quia quod non elicitur respectu eius non est vis elicitiua: sed nulla istarum proprietatum est elicibilis: cuilibet enim repugnat esse elicitum: ergo etc. 4a propositio est. quod virtus spiratiua in deo est elicitiua persone spussancti: quia spiri russanctus est suppositum vere elicitum: et per consequens elicibile: sed omne elicibile est elicibile ab aliquo elicitiuo: sicut omne calefactibile ab aliqui calefactiuo: non potest autem dici quod illud elicitiuum sit spiratio actiua: quia tunc passiua esset elicibilis: cuius oppositum est ostensum. Erit ergo voluntas 2a scilicet voluntas infinita cum obiecto in infinitum diligibili sibi praesentato.
¶ Uifis aliquibus de spiratione et vi spiratiua in deo. Dico duas propositiones de spiratione in creaturis. Prima est. quod spiratio actiua in creaturis que fuindatur in potentia volitiua non est elicita. quia elicionis non est elicio: sicut nec actionis est actio: vt vitetur processus in infinitum. 2a est. quod spiratio passiua quae fundatur in amore spirato non est elicita: quia tunc haberet in se formaliter elitionem: quod est impossibile.
¶ De vi autem spiratiua pono tres propositiones in creaturis. Prima est. quod virtus spiratiua in creaturis non est elicitiua actiue spirationis: sed tantum fundamentum. 2o est. quod ipsa. non est elicitiua spi rationis passiue que fuudatur in amore.
¶ Iste due probantur vnico verbo. quia nihil est elicitiuum respectu illius quod non est elicibile: spiratio actiua et passiua non sunt elicibiles. 3a propositio est. quod ipsa est vere elicitiua amoris spirati qui est actus volendi. quia sicut potentia motiua est respectu moti: et actiua respectu passi: non autem actionis et passionis: sicut spiratiua respectu spirati non spirationis.
¶ Primo. quia quicquid habet spiritusscus habet sibi datum a patre et filio. secundum Augu. Istud autem dari est elici. cum ergo spiratio passiua sit ei data. sequitur quod necessario erit elicita in eo.
¶ Secundo sic. potentia productiua respicit omnia ad que sua productio terminatur. sed spiratio actiua terminatur ad omnia que sunt in spiritusancto. vel primo vel secundario. ergo etc.
¶ Ter tio sic. omnis relatio in creaturis causatur a suo termino effectiue. spirationis autem passiue terminus est poten tia spiratiua. ergo etc.
¶ Quarto sic. nihil in creaturis est inelicitum: quia omnia creata sunt producta: omne artem productum est elicitum: ergo omne creatum est elicitum: et per consequens spiratio actiua vel passiua.
¶ Ad primum dico. quod illud dari non est spirari: cum. enim essentia divina deter tunc per consequens spiraretur: dari ergo est comunicari: et ita spirituisancto conicatur proprietas scilicet spiratio passiua que in vi spiratiua quaesivirtualiter continnetur.
¶ Ad 2m dico. quod assumptum est verum. quando quicquid est in termino totali: accipit simpliciter esse: et producitur: sed in divinis non sic est: quia terminus formalis non producitur. et per consequens nihil terminat proprie: vel vt quod nisi ipsa perium vt terminus totalis.
¶ Ad 3m dico. quod si efficiatur spiratio passiua a suo termino: illa productio vel factio non est spi ratio: sed causatio naturalis. Melius tamen videtur dicendum. quod nulla factio ab aliquo fiat. quia ipsa est quo aliud fit.
¶ Ad 4m dico quod non negatur spirationem actiuam esse elicitam in creatu ris saltem a creante. Negatur autem quod sit elicita a voluntate spirante: quia ipsa est qua voluntas creata est spirans. 2o videndum est si spiratio actiua est distincta Nunc a generatione actiua. Dicunt aliqui quod distinguitur sola ratione.
¶ Contra istos non oportet alia argumenta habere: nisi illa per que probatur distinctio essentie et relationis. Dicunt autem alii quod distinguuntur realiter. tamen non compo nunt: quia vna non est in alia: sed vtraque in essenus cui sunt ambe realiter idem et omnibus modis.
¶ Contra hoc arguitur sic. quecumque vni et eidem sunt eadem: ipsa inter se sunt eadem. led paternitas et spiratio sunt idem realiter in essemus. ergo inter se.
¶ Praeterea hec paternitas est hec essemus. hec spiratio est hec essemus. ergo hec spiratio est hec paternitas: vel sic: hec essentia est hec paternitas: hec spiratio est heo essentia: ergo hec spiratio est hec paternitas.
¶ Praeterea hoc supposito destruitur forma simili perfecti: que consistit in vnio ne duorum que vniuntur in 3o.
¶ 4o hoc est contra primum principium complexum: quia si nihil aliud est spiratio quam essentia. et spi ratio distinguitur realiter a paternitate: ergo sequitur contradictio scilicet affirmatio et negatio de eodem: quod est contra primo mum principium complexum.
¶ Ideo dico quod spiratio acti ua in patre non distinguitur a paternitate realiter: nec ipsain filio distinguitur realiter a filiatione. hoc probo 4r
¶ Primo sic. sicut prima vnitas in essentia consistit: ita prima simplex diuersitas scilicet realis stat inter personas: sed si spiratio actiua et generatio essent realiter distincte: prima realis distinctio non esset inter personas: sed primasimpliciter esset in vna persona.
¶ 2o sic. magis videntur idem quesunt in vna persona: et minus distingui: quam que sunt in diuersis: sed que sunt in diuersis tantum realiter et praecise distinguuntur: ergo que sunt in vna minus distinguuntur quam realiter.
¶ 3o sic. vna persona non est magis vna in se quam alia: sed si ille due productiones realiter distinguerentur: persona spiritussancti esset magis vna in se quam alie: quia non haberet multitudinem rerum: quam alie habent. ergo etc
¶ 4o sic. et hec est fundamentalis: vbicumque enim sunt quatuor et realiter distincta: ibi sunt quatuor res: sed in diuinis sunt quatuor distincte relationes: et per te: distincte realiter: ergo quatuor res. quod est contra determinationem ecclesie. qua ibi determinat esse tantum tres res.
¶ Istud non potest euadi nisi dicatur vno duorum modorum: vel quod non sequitur quod sunt 4or res: quia sunt idem in essentia: vel oportet dicere quod non est inconueniens ponere. 4. res relatiuas eiusdem essentie cuiusmodi sunt iste.
¶ Contra primum instatur: nam persone sunt distincte realiter: ideo dicuntur tres persone. similiter tres res. non obstante identitate perfecta earum: cum essentia: ergo a simili: non obstante perfecta identitate relationum distinctarum cum essentia: si sint realiter distincte: sicut sunt. 4. ita erunt. 4. res.
¶ Nec sufficit 2m. quia illo modo qui eccleia concedit tres res vel plures in diuinis: negat quatuor: sed non concedit trinitatem et pluralitatem rerum nisi relatiuarum: ergo illo modo negat quaternitatem.
¶ Dico quod non est incoueniens duas productiones tota les actiuas esse in vna persona. que autem sunt in vna persona. in vna realitate conueniunt. et per consequens non distinguuntur realiter. sed impossibile est plures productiones passiuas totales esse in eadem persona. et per consequent sunt necessario in duabus: sed due persone habent diuersas realitates: ergo ille due productiones realiter distinguuntur.
¶ Sed tunc est dubium: quia videtur quod spiratio actiua a seipsa vt in patre realiter differat: vt in filio: quia pater et filius diuersas reali tates habent.
¶ Dico ad hoc. quod sicut vna essemus est in tribus realiter distinctis: vna tamen realiter: ita dico de spi ratione actiua: quod est in duobus: vnde ad distinctionem realem non sufficit habere aliam et aliam realitatem: sed requiritur quod vnum distinctorum realiter non habeat realitatem qua aliud habet. vel econverso. sicut non sufficit ad hoc quod aliqua dicantur distincta personaliter quod habeant in se diuersas personalitates: quia cum essentia diuina habeat distinctas personalitates diceretur distincta personaliter: requiritur ergo ad hoc quod aliqua dicantur personaliter distingui. quod personalitatem: quam habet: vnum non habeat aliud: vel econverso quod non contingit in essentia diuina.
On this page