Quaestio 2

Questio. ii. UTrum in diuinis sit ordo accidentalis. Quod non. quia in deo nullum est accidens. ergo nec ordo accidentalis.

¶ Con tra. Nam inter substantias inuenitur ordo acEgat cidentalis vt iam ostensum est. ergo deo non repugnat.

¶ hic sicut in praecedenti. qu. videndum est primo quid siut ordo accidentalis. 2o si in diuinis sit. ad primum dico. quod sicut ordo consequens extreQuantum ma per se est essentialis. ita ordo consequens / ex trema per accidens est accidentalis. sicut ordo localis est ad cidentalis. et sicut ordo durationis. nam non repugnat ordinatio vt prius secundum vnum instorum ordinum: etiam ordinari: vt po sterius: vt quod est prius secundum locum vel tempus potest esse sine repugnantia posterius.

¶ Nunc vidende sunt 4or reguledeclarantes istum ordinem opposite prioribus datis regulis de ordine essentiali.

¶ Prima est. priori in ordine accidentali non repugnat esse sine posteriori: nec econuerso. quia quecumque accidentalem connexionem habent adinuincem: accidunt sibi adiuicem: sed ordinata isto ordine sunt huiusmod scilicet habent accidentalem connexionem adinuinceme: ergo sicut prius potest esse sine posteriori: ita econuerso.

¶ Secunda regula est. quod in isto ordine possibilis est circulatio: sicut patet de motu locali circulari: cuius partes sunt eiusdem rationis: et per accidens ordinate. Illem autem qui est prior contingit esse posterior. et posterior prior: quia pars que primo est prior postea est posterior: et econuerso propter circulum.

¶ Tertia regula est. quod in isto ordine potest esse processus in infinitum: quia vnum aliud non praesupponit: cuius oppositum est in ordine essentiali.

¶ 4a regula est. quod inter illa quae sunt eiusdem rationis est accidentalis ordo: cuius oppositum est in ordine essentiali. quare negatur ibi processus in infinitum. hic non potest negari: vt patet.

¶ Contra primam: quia prius et posterius sunt correlatiua secundum quemcumque ordinem: sed correlatiua posita se ponunt: et vnum non potest esse sine alio: ergo sequitur quod vnum istorum ordinatorum non potest esse sine alio. ergo etc.

¶ 2o sic. contra secundam regulam. quia in quocumque ordine impossibile est idem esse prius seipso. Sed si esset possibilis circulatio in accidenetaliter ordinatis: ita sequeretur quod idem esset prius seipso: si cut in ordine essentiali. ergo etc.

¶ 3o contra tertiam. posito processu in infinitum in accidentaliter ordinatis: sequitur illud idem in essentialiter ordinatis: quia quocunque addito fit noua species numeri: inter quas est essentialis ordo: sed inter illa essentialiter ordinata non est: accidentalis ordo: ergo nec est inter ista.

¶ 4a contra quartam: inter illa que sunt eiusdem rationis non potest esse relatio disquiperantie: sed prius et posterius: que importat ordo accidentalis. sunt relationes disquiperantie. ergo videtur quod non possit esse inter ea que sunt eiusdem rationis ordo accidentalis.

¶ Ad primum dico. quod prius et posterius possunt accipi dupliciter. Uno modo formaliter: vt scilicet dicunt relationes prioritatis et posteriorita tis: vel composita ex fundamento et respectu. et isto mo do in quocumque ordine prius non potest esse sine posteriori.

¶ Alio modo possunt accipi fundamentaliter: vt supponunt pro fundamentis relationum: et isto modo in accidentaliter ordinatis prius potest esse sine posteriori: et econverso. In essen tialiter autem ordinatis licet prius possit esse sine posteriori: non tamen econuerso.

¶ Ad 2m dico. quod sicut non est incomueniens quod idem differat a seipso per accidens. ita non est inconueniens quod idem sit prius seipso per accidens. tamen essentialiter loquendo scilicet ex ratione formali. nec vnum: nec aliud est possibile.

¶ Ad 3m dico de numeris et speciebus numerorum quod ad posterius eundo in essentialiter ordinatis potest esse processus in infinitum: vt ostensum est non tamen ad prius: in proposito autem sequitur non solum versus posterius: sed etiam versus prius.

¶ Ad 4m dico. quod impossibile est prius et posterius esse inter indiuiduaeiusdem rationis praecise: sed vbicumque est ordo secundum prius et posterius siue accidentalis: siue alius: semper in ordinatis sunt aliqua alterius et alterius rationis: quibus tamen indiuidua eiusdem rationis per accidens coniunguntur.

¶ Exenplum de ordine secundum locum qui est inter Petrum et mauritium: quibus necessario sunt annexa distincta vbi spe cie: ad hoc quod ipsa sint ordinata secundum locum. Unde dico et concedo generaliter loquendo. quod omnis ordo accidentalis reducitur ad essentiam: nec est possibile inuenire ordinem accidentalem sine essentiali. ad 2m praencinpale scilicet Utrum ordo accidenQuantum talis sit in diuinis. Dico quod non inter perfectiones quiditatiuas: nec inter relationes de quibus dictum est superius. Tamen inter relationes communes non videtur inconueniens ponere. Similitudo enim qua patet filio similis est: priorest similitudine qua spiritussanctus similis est patri. que tamen sunt vel possunt esse eiusdem rationis: et sic videtur quod talis acci dentalis ordo est inter istas relationes.

¶ Intelligendum tamen est. quod ordo accidentalis potest accipi dupliciter. sicut et accidens. Conuenit enim aliquid alteri accidere. sicut accidens accidit subiecto. Vel alio modo sicut inferius accidit superiori: sicut dicimus quod accidit animali quod sit risibile. Isto 2o modo potest est se in quiditatiuis perfectionibus ordo accidentalis: sicut potest patere per ea que dicta sunt superius. quod sic declaratur Nam spiritus se habet ad rationem deitatis: sicut quoddam subalternum. Spiritus autem ex eo quod spiritus non est posterior deitate: subalternum semper est posterius quocumque alio specialissimo: quia tamen in deo: propter per fectionem: priora sunt quae sunt perfectiora. et ratio detatis est perfectior. relinquitur quod sit prior. spiritus posterior. In creaturis autem: quia imperfectiora sunt priora propter imperfectionem: et subalterna sunt imperfectiora specialissimis: hinc est quod spiritus. quia subalternum. est prior natura specifica angeli: non ordinatur ergo deitas ad rationem spiritus ex ratione quiditatiua spiritus eo modo quo nunc ordinatur: sed ex alio. Eodem mo do dico de spritu respectu entitatis: quia in creaturis entitas est prior: et in deo posterior secundum vnum modum dicendi superius.

¶ Ad argumentum in oppositum per iam dicta patet.