Quaestio 2

Questio. ii. diuina voluntas possit aliTum qui contra priudicatum a ratione Quod sic. quia aliquid potest de potentia absoluta: quod non potest de potentia ordinata.

¶ Contra Ee quia videtur quod si sic esset tunc irratioabiliter faceret. introducuntur 4or conclusiones. Prima est. quod non potes contr prim Hic iudicatum ab intellectu divino. comparante bonum simpliciter ad malum simpliciter.

¶ 2a est. quod potes contra praeudicatum vt intellectus comparat bonum ad melius.

¶ 3a est. quod voluntas diuina potest preter praeiudicatum a ratione.

¶ 4a est. quod potest contra praeudicatum iudicio rationis sequente actum voluntatis.

¶ Prima conclusio probatur sic. Nam si intellectus diuinus iudicet: quod bonum est diligideum. et malum est odire: tunc voluntas non potest in oppotsituquia tunc esse obliqua. Nam omnis potentia que non est conformis ludicio recto: est obliqua: talis esset voluntas diuina. ergo etc.

¶ Confirmatur. quia quandocunque intellectus diuinus iudicat hoc esse malum simpliciter: et hoc esse bonum simpliciter: illud necessario iudicat: sed in inudicio necessario intellectus est reglasa voluntatis: vt prius ostensum est. ergo comparante bonum simpliciter ad malum simpliciter. voluntas non potest contra praeiudicatum.

¶ 2a conclusio quod potest comparando bonum ad melius: declaratur. Non est necessarium quod elsnta sint ordinata sicut sunt. sed potest fieri econverso. et tamen demonstramus quod melius est quod ita sint scilicet quod aer sit sub igne. quia intellectus diainus hoc iludicat. Similiter in corporibus superioribus demonstrabile est. quod sol potuisset fuisse quaedratus. quia partes eius sunt eius dem rationis. ergo nulli parti eius repugnat esse in oppositum alteri in directa linea. et tamen demonstrabile est quod hoc sit melius scilicet quod sit figure rotunde et sperice.

¶ 3a conclusio quod deus potest aliquid praeter piudicatum a ratione. probatur sic. voluntas enim diuina prieordinaait vnum ad beatitudinem et non alium. in ista determinatione non occurrit ratio intellectui divino quare hunc et non illum. quia tunc nn esset mera gratia. ergo videtur quod voluntas possit praeter praeiudicatum. quia hoc nihil est praeiudicatum. ergo etc.

¶ Praeterea si daretur causa: non esset ratio magis de causa illa quam de ista. et ita quaereretur de causa illa: et sic ininfinitum. similiter de pena danni non potest assignari causa: licet de pena sensus bene posset.

¶ 4a conclusio quod diuina voluntas potest contra praemiudi calitum a ratione sequitur. probatur quia voluntas contingenter se determinat. et ita se deterus quod potest in oppositum.

¶ Unde sicut ista contingenter in detertus. voluntatis stat. antichristus erit ita potest oppositum velle. et tunc ratio sequens voluntatis determinationem: oppositorum iudicabit. Sed tamen illa est intelligenda in sensu diuisionis: sed in sensu compo sitionis est falsa.

¶ Sed contra ista arguo. Primo contra primam ontlusione: quia intellectus praecedit voluntatem in necessariis: et est eius regula: sed in moralibus est regula. quod omnis bonus est praemiandus: et malus puniendus: et tamen voluntas potest in oppositum

¶ Contra secundam sic. voluntas quae potest in melius et non vult non videtur optima.

¶ Ad primum dico quod voluntas diuina potest in pppositum de potentia absolutua. sed tamen quod aliquid sic fiat est contingens quod autem hoc sit melius. illud est necessarium.

¶ Ad 2m dico quod melius faceret secundum regulas naturales: sed in ordine ad voluntatem sic determinantem: sic dicitet. Nam melius est sic fie ri: sicut actus baptizandi melior est in ordine ad voluntas tem diuinam quam dare elemosyna: sed in dare elemosynam est melius.

¶ Sed hic occurrunt alique difficultates. Prima est. si ex voluntate diuina possumus concludere talem indifferen¬ tiam in voluntate nostra et in appetitu sensitiuo. Patet quod non. quia non potest in oppositum vt patet in brutis contra iudicium sensus. Eodem modo dicunt aliquo de voluntate nostra: quod si ponantur duo bona equalia vel non equalia: si vnum eorum per intellectum melius praeiudicetur. Dicunt quod voluntas nostra non potest in oppositum. sed tamen de hoc alias. saltem quantum ad propositum spectat: totum oppest in intellectu diuino. Et ex hae videtur. cum voluntas nostra minus sit coniucta rationi quam voluntas diuina si voluntas diuina potest aliquid sine aliquo dictamine rationis: immo potest in illud ferri: quod intellectus diuinus iudicat minus bonum. multo ma gis voluntas nostra. Unde dicunt. quod voluntas nostra n potest aliquid nisi sit praedeterminatum a ratione. Ut si esurias ad mortem: pro positis tibi tribus panibus: non poteris aliquem eligere: nisi ratio determinet morieris fame: et hoc iuste. Non intelligo ista dcam bene: saltem in voluntate diuina non possunt hoc dice re. quin propositis sibi duobus omnino equalibus: vnum praedestinet: et alium dimittat: nec est ibi aliqua determinatio a ratione: ergo videtur quod voluntas aliqua poterit in non praeiudicatum aratione: et etiam contra praeiudicatum. vt scilicet melius dimittat et minus bonum eligat. Et eodem modo videtur quod possit esse in nobis. De hoc alias.

¶ Ad argumentum patet.