Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 3
Questio. iii. UTrum persona diuina formaliter con stituatur per absoluta. quod sic. quia secundum Ricardum in diffinitione persone po Initur subsistentia que videtur dicere aliquid absolutum.
¶ Contra secundum Doe. relatio multiplica trinitatem. Similiter Augu. Quicquid est ad se est omnibus commune
¶ hic videndum est primo de quasito. 2o dato quod non. si potentia ista po neretur quomodo posset intelligi quod constitueretur per absoluta. ad primum dicere volunt aliqui. quod persone diQuantum uine constituuntur per absoluta. et probant 4r
¶ Primo sic. Persona siue suppositum perfectissimum: habet constitutiuum perfectissimum: sed persone diuine sunt perfectissime. Constat autem: quod ratio absoluti est perfectior ratione relationis: ergo constitutiua diuinarum personarum erunt ab soluta et non respectus.
¶ 2o sic. Quicquid attribuitur substantie create ratione perfectionis: dabet attribui et diuine cum ipsa sit perfe ctissima: sed substantie create attribuitur suppositari in supposito sui generis ratione sue perfectionis. negatur autem ab accidente propter imperfectionem. ergo etc.
¶ 3o sic. Nullum suppositum substantialie potest constitui per aliquod quod non sit substantia: quia tunc non diceret substantiale cum denominatio fiat a praiencipali constitutiuo: sed diuine persone sunt supposita substantialia. ergo oportet quod constituantur per aliquod de genere substantie.
¶ 4o sic. Illud quod inuenitur in substantia creata ratione imperfectionis nonn debet diuinis personis attribui vel diuine naturae: sed propter imperfectionem inuenit in omni substantia creata: quod ipsa est suppositabilis in supposito alieno: sicut patet in incarnatione. ergo etc.
¶ Confirmatur autem ista opinio. Quia cuius principium constitutiuum formale est relatio illud constitutum non est ad se: sed persona diuina secundum Algu. est ad se. ergo eius principium formale non est relatio: sed omne quod est vel est respectiuum vel absolutum: ergo constituitur per absolutum.
¶ Sed contra istam opinionem arguitur ab aliis quadrupliciter. Primo sic. Illud non est ponendum in deo quod simplicitati diuine persone repugnat: sed ponere quod constituatur per absoluta repugnat simplicitati diuine per sone: quia absolutum additum absoluto necessario facit conpositionem. 2o sic. Illud non est ponendum in deo quo posito destruitur summa connexio: et summa coexistentia diuinarum per sonarum. Sed hoc posito hoc accideret: quia si vna non esset abalia: non esset summa connexio. Similiter si vna posset intelligisine alia. ergo etc.
¶ 3o. Illud non diabet poni quo posito natura diuina ponitur distingui et numerari: eo quod ipsa vna sit sum ma res: sed si persone diuine constituerentur per absolutam sic distingueretur natuam diuina: sicut natura hubium per heceitates. ergo etc
¶ 4o sic. Nihil est asserendum quod repugnare videtur sacro canoni: sed in sacro canone semper persone nominantur nominbus relatiuis et nunquam per nomnina absoluta. ergo videtur quod nullatenus potest predicta opinio sustineri.
¶ Iste rationes non concludunt. Prima non. quia quandocumque coniuncta habent vltimam actualitatem et vnumquodque per se: illa componere non possunt siue sint absoluta: siue respectua. quia vnum componentium semper est in potentia. sed ista ponuntur vltimate actuata. ergo etc.
¶ 2a magis est ad oppositum quia constituta per proprietates absolutas eiusdem speciei magis conueniunt quam per proprietates relatiuas oppositas vel disperata. et etiam ratio probaret quod non est summa connexio patris ad spiunsanctum: quia per disparata constituuntur.
¶ 3o non concludit: quia primo essentia diuina esset de se hec vna heceitate: et postea non intelligitur aduenire alia heceitas. sed proprietates suppositales que quantumcumque essent absolute non distinguerent essentiam eo quod prius esset hec.
¶ 4a non valet. quia locus ab auctoritate non tenet negatiue: et ideo dato quod scriptura non exprimat nisi sic. eo quod melius intelligamus: non tamen obstat quin aut sit: sicut inuit sapinio. prouer. 3o. dic nomen estius: et nomen filii eius si nosti. videtur ergo quod aliud sit nomen filii: vbi dat intelligere sapiens: aliud nomen filii occultum dicens quod est nomen eius: et quod est nomen filii eius si nosti: ibi supponit nomen filii: et requrit aliud nomen archatum. ergo etc.
¶ Ad rationes etiam prime opinionis difficile est respondere: ma xime supposito quod perium in creaturis constituatur per aliquid degenere substantie.
¶ Dinco tamen quod prome diuine non constituuntur per absoluta. magis conuictus auctoritatibus quam rationibus. Intelligendum tamen propter solutionem istarum rationem. quod nulla perium nec creata nec increata constituitur per aliquod absolutum. quia tunc natura sumpta a verbo perdidisset aliquid absolutum: et hoc est falsum. et contraDam. quae dicit. quod fuit inassumptibile fuit incurabile. Con stituitur autem perium creata per aliquod negatiuum.
¶ Tunc ad prim concedo maiorem. et vltra concedo quod perm divina constituitur perfe ctiori constitutiuo.
¶ Sed ad minorem dico quod absolutus repugnat constituere personam. et ideo nullum absolutum est perfectius constitutiuum relatione. et per consequens non concludit.
¶ Ad 2m dico. quod totum illud perfectionis quod est in substantia creata et plus dicibet attribui divine. modo minor est falsa quod substantia creata personetur per aliquid sui generis. quia personatur per negationes quae per se nullius generis sunt. ergo etc.
¶ Ad 3m dico. quod totum suppositum magis de nominatur a substantia in qua est quam a suo constitutiuo: sicut suppotsititum hu manum dicitur supostum substantie et non negonnis: cum tamen constituatur per negationem. Eodem modo dico. quod suppositum diuinum est diuinum et non relationis.
¶ Ad 4m dico. quod nulli nature suppositali conclusio suppositari per aliquid sui generis: sed quod nam creata possit suppositari alio suposto quam suo. hoc potest sibi compete re ratione imperfectionis: sed nec suum suppositiuum est sui generis.
¶ Ad illud de persona. quod est ad se: sepre dictum est ad 2m videndum est per quam viam posset praeQuantum dicta opinio declarari. Ad quod scint dum est quod in supposito creato 4or per ordinem inueniuntur. Primum est natura specifica. 2m proprietas indiuidualis: et ista non sunt adequate idem: quia si deus crearet alium solem: nam quidem specifica eadem esset: sed tamen proprietas indiuidualis non esset eadem. 3m est sua proprietas suppositabilis. nam prius natuam est hec quam sit suppositum: hoc patet. quia verbum assumpsit naturam in athomo: non tamen assumpsit eam suppositatam: sed eam in suo supposito suppositauit. 4m est respectus originis adueniens: si illud supositum sit alterius productiuum in 4o signo adueniret origo. Sic oportet imaginari tenendo opinionem istam: quod primo imtelligitur natura diuina. 2o hec natura. 3o hec natura suppositata. 4o suppositum originans. Ideo secundum alios alterius scilicet opinionis. pus est pater constitutus: quam intelligatur spirare spiritumscuntdum.
¶ Primum est. quod filius et spiritussanctus prius essent quam essent productiui a pre. probo. quia secundum praedicta per proprietates absolutas constituuntur: et habent esse in 3o signo. in 4o autem producuntur. ergo prius hossunt esse in 3o signo quam in 4o in quo producuntur: et sic prius habent esse quam producantur.
¶ 2m impossibile est. quod producerentur et originarentur productionibus: quibus non existenti bus nihil minus haberent esse: quia in 3o signo habent esse: et in 3o signo non sunt ille productiones: sed in 4o. ergo prius possunt esse sine illis.
¶ 3m impossibile est. quod prius essent iste productiones in potentia quam in actu. quia in 3o signo non habent ad huc esse: ergo possunt esse: et etiam prius persone essent in potetia quam actu. quia non habent esse nisi per origines: que solum sunt in quarto signo.
¶ 4m impossibile est. quod filius et spiritussanctus essent necesse esse a se. quia in 3o signo non essent abalio: et essent: et non contingenter: ergo necessario: et sic priessent necesse esse quod haberent respectum adinuincem.
¶ Ad primum dico. v vniversaliter et semper productum ordine na¬ ture precedit productionem qua producitur. sicut radius qui procedit a sole prius est radius quam producatur
¶ Sic dico de personis. quod non esset inconueniens. quod ipse naturaliter precederent suam productionem: sicut absolutum radii praecedit natura productionem radii saltem quantum ad quiditatem: sed tamen quantum ad existentiam non sic. quia forte existentia est in eodem signo cun productione: nec precedit. sed de hoc alias magis dicetur et declarabitur.
¶ Ad 2m dico. quod licet in 3o signo intelligeretur quiditas persone. non tamen in illo 3o signo existeret: sed precise in 4o. eo quod sicut dictum est: origines et existentia determinant sibi idem signum: et tunc scilicet in quarto signo primo essent.
¶ Ad tertium dico. quod nescirem bene vitare quando essent in potentia obiectiua: et ideo supposito quod repugnat personis esse in potentia obiectiua: dico quod eis repugnat constitui per proprietates relatiuas productiones precedentes.
¶ Ad quartum dico. quod im possibile est aliquid intelligi necesse esse nisi pro illo signo pro quo intelligitur esse. Et quia dictum est quod pro 4o signo precise persone intelliguntur esse: et pro eodem signo sunt ab alio: in nullo essent necesse esse a se.
¶ Sed hoc est du. Quia si sunt tres proprietates absolute erunt tres dii: sicut tres homines dicuntur tres propter tres proprieta tes indiuinduales.
¶ Dico quod tres proprietates indiui duales bene faciunt tria indiuidua: sicut tres homines: eo quod natura numerantur per istas proprietates indiuiduales non tamen tres proprietates suppositales faciunt tria indiuidua: eo quod natura preintelligitur adequata sue heceita ti: sed solum faciunt tria supposita: in quibus nam non numeratur.
On this page