Quaestio 3

Questio. iii. UTrum relatio diuina vltimate abstracta praedicetur de essentia diuina. quod sic. quia vnum praedicatur de alio identice sed talis praedicatio est extremorum abstracto. rum. ergo etc.

¶ Contra vltimate abstractum non est vt sic nisi ipsummet.

¶ hic sunt duo dubia videnda: primum de quesito. 2m de attributis. ad primum dicunt aliqui quod sic. quia praedicatio Quantum identica non fit nisi in abstracto. ista praedicantur de seinuicem identice. sequitur ergo quod in abstracto.

¶ Sed contra arguo. 4r Primo sic. illud quod conuenit alicui in vltimata abstractione. conuenit sibi ex sua ratione formali quia vltimata abstractione depuratur ratio formalis ab omnino alio. et ipsamet remanet: quia a sua ratione formali nihil potest abstrahi: sed paternitas abstracta vltimata abstractione non est essentia. maior est declarata. Nam si aliquid aliud remaneret praeter suam rationem formalem tunc posset vlterius illa ratio formalis abstrahi ab illo. et per consequens prima non erit abstractio vltimata. minorem ego probo. quia quicquid conuenit alicui secundum suam rationem formalem: conuenit non habenti illam rationem eadem autem ratio diffinitiua et formalis inuenitur in relatione diuina vt relatio est: vel in paternitate diuina vt paternitas est. et in paternitate creata: quia vniuoce de eis praedicatur. ergo ratio formalis paternitatis quae est in creatis esset eadem essentie diuine.

¶ 2o sic. quandocumque aliquid conuenit alicui in vltimata abstractione conuenit sibi reduplicatiue: quia redupl catio est nota praecisionis: sed: par te: paternitas in vltimata ab stractione sumpta est essentia. ergo paternitas inquantum paternitas est essentia. et per consequens omnis paternitas.

¶ 3o sic. si paternitas in vltimata abstractione est essentia. aut inquantum paternitas. et sic quod prius scilicet quod omnis paternitas: aut inquantum hect sed ratio heceitatis est extra rationem formalem paternitatis. ergo secund suam rationem formalem praecise acceptam non est essentia.

¶ 4 sic. quandocunque aliquid accipitur in vltimata abstractione accipitur formaliter: et quicquid est: vt sic: est formaliter. Sed priprietas vel relatio accepta in vltimata abstractione est essentia. ergo est formaliter essentia. quod ipsi negant.

¶ Ideo dico quod non oportet ponere necessario quod illa accepta in vltim mata abstractione vnum praedicetur de alio.

¶ Et confirmo per dicta docto. et per dicta eorum sic. quandocumque aliqua: ita se habent quod diffinitio vnius non est diffinitio alterius. hec diffinitio non est illa sed per doctor et per te: diffinitio relationis non est diffinitio essentie. Uir dicit doctor. si diffiniretur relatio: non assignaretur sibi il¬ la diiffinitio quo assignaretur essentie. maiorem ego ostendo per primum principium complexum. si enim non est vera sequitur quod de eodem indistincte contradictoria dicantur. quia sit diffinitio essentie. a. diffinitio relationis sit. b. Tunc sic idem omnino est: parte: a. et b. vel saltem vnum de alio praedicatur vt sic acceptum. Arguo ergo sic. b. nihil aliud est nisi diffinito relationis: sed a. parte: est. b. ergo a. que erat diffinitio essentie est difficultas nitio relationis. Si enim a est be. et be. est diffinitio relationis. relinquitur quod a. est diffinito relationis. quod tamen ipsi negant. Sequeretur enim quod b. esset diffinitio relationis. et non esset diffinitio relationis: que sunt contradictoria.

¶ Dico ergo quod aliqua abstractio est in quavnum predicatur de alio.

¶ Intelligendum tamen hic. quod oportet imaginari quatuor signa. Primum in quo relatio est relatio secundum quiditatem suam: et sic respicit fundamentum in communi.

¶ Secundum signum est in qest paternitas est hec. et vt sic respicit hoc fundamentum.

¶ Tertium signum est in quo paternitas est non solum fundamenti. nec solum huius fundamenti: sed fundamenti infiniti. Nam heceitas est magis intrinseca infinitas est extrinseca magis. et per consequens posterior.

¶ Quartum signum est in quo relatio consideratur in fundamento hoc infinito existenti et reali.

¶ Et ista secundum signa que competunt essentie colliguntur: quia essentiaest primo essentia. Secundo essentia est hec. Tertio essentia est hec infinita. Quarto essentia est hec infinita existens et realis. Eodem modo est de relatione: quod habet quatuor signa prius dicta. secundum que relatio alium et alium ordinem habet ad essentiam.

¶ Ad propositum applicando essentia in primo signo non praedicatur de relatione nec econverio: sed vnum quodque eorum est ipsummet. In secundo etiam signo vnum de alio non predicatur: quia adhuc non est causa alicuius identitatis ratione cuius verificetur praedicatio.

¶ In 3o autem signo vni praedicatur de alio identice: quia in illo signo intelligitur primo infinitas que est ratio identitatis: et non in duobus primis.

¶ In quarto autem vnum de alio predicatur ratione illius modi scilicet realitatis vel existentie que est in eis. pars huius quaestionis est videre illud idem Secunda de attributis: quod visum est de essentiavtrum scilicet attributa possint sic abstrahi. quod in ila abstracto ne vnum de alio non predicetur.

¶ Et quantum ad hoc dicunt aliqui quod non: sicut prius dicebant de essentia et relatione. Sed contra hoc arguo. 4r. Primo sic. quandocumque aliquid conuenialicui a priori: et aliud a posteriori: illud quod conuenit enim a posteriori non conuenit sibi in vltimata abstractione: quia abstractio est a posteriori ad prius: ista est autem vltimata abstractio: que ita consistit in priori: quod nihil habet de posteriori: sed iustitie non conuenit esse idem bonitati inquantum iustitia est: sed inquantum talis: vel inquantum habet esse tale: vel esse hanc: que sunt posteriora: et a poste. riori conueniunt iustitie: ergo in vltimata abstractione non conueniunt: sed pro quacumque abstractione iustitie non conuenit causa idem titatis sue ad bonitatem: nec conuenit sibi identitas: sed vnum non praedicatur de alio nisi ratione identitatis: ergo in vltimata abstractione vnum de alio non praedicabitur. Maior fuit declarata ex ratione vltimate abstractionis. Minor patet. quia iustitia prius est iustitia quam sit infinita vel quam sit hec. sunt enim modo intrinseci iustitie: qui naturali ordine eam consequuntur. ergo etc.

¶ 2a sic. quod conuenit alicui per accidens. sibi non conuenit in vltimata ab stractione: sed intellectui conuenit per accidens quod sit voluntas sicut inferius accidit superiori. sicut scilicet homin accidit quod sit hic homo. igitur sibi non conuenit in vltimata abstractione. Maior est nota. quia vltimata abstractio abstrahit ab his que insunt in secundo modo. ergo multo magis ab his quae insunt per accidens quocumque modo accipiatur per accidens: siue vt accidens accit subiecto: siue vt inferius superiori. Mi. declaro. quia si intellectui per se inesset quod esset voluntas siue in primo modo: siue in 2o. tunc omnis intellectus esset voluntas: de primo modo est certum. de 2o modo est patet quia ex quo quiditas est eadem in omnibus intellectibus. per consequens per se passio demonstrabilis eadem esset.

¶ 3o sic. quandocunque aliquod diuisum diuiditur per aliqua diuidentia. illud quod conuenisdiuiso per alterum diuidentium: non conuenit sibi in vltimata ab stractione: sed sapia diuiditur per finitum et infinitum. per infinitum autem sibi competit esse idem bonitati: ergo sapine non conueni in vltimata abstractione. Ma. videtur esse de se nota: quia siabstrahat a diuidentibus: magis abstrahit ab eo quod si bi competit ratione diuidentium. Mi. conceditur ab omnibus opinam tibus.

¶ 4o sic. Quandocumque aliquid conuenit alicui solum per mo dos intrinsecos: amotis illis sibi non competit: sed vnitas identica conuenit attributis solum per infinitatem: quae est modus intrinsecus. Constat autem quod non conueniunt isti modi in vltim mata abstractione. ergo etc.

¶ Dico ergo quod si attributa vltimate abstrahantur. nullo modo vnum de alio praedicatur.

¶ hoc autem declaratur ponendo illa quatuor signa: quai ponuntur in essentia et relatione in attributis. In primo enim consideratur intellectus vt intellectus est. In 2o intellectus vt hic: et adhuc istis duobus modis vnum de alio non praedicatur: quia adhuc nulla causa idem titatis. In 3o consideratur intellectus infinitus. et quia infinitas est causa vnitatis identice: hinc est quod vnum praedicatur de alio identice in 3o signo. In 4o autem signo consideratur intellectus vt existens realiter: et isto modo de voluntate praedicatur ratione vnitatis realis. Arguitur ergo sic. quod conuenit intellectui per posterius non conuenit sibi in vltimata abstractione: identitas sui ad alia attributa est huiusmodi. quia in 2o signo et in 4o. ergo etc.

¶ Sed hic sunt difficultates. Prima est de eo quod doctor sepre dicit scilicet quod quantumcumque fiat abstractio: vnum dice alio praedicatur praedicatione idem tica. Dinco quod qui praecise ad verba intendunt: et non ad intentionem quam oportet hre sequentem principia sua: dicunt quod de intentione sua fuit sicut sonant verba: non tamen mihi apparet quod illa possint sentiri. Ideo dico sicut fuit dictum separe superius: et duo sunt significa abstractionum. Quedam enim abstractio fit et denotatur per nomnina primarum intentionum: et tunc concedo ibi quod sonant verba doco. quod quandocumque fiat talis abstractio stando semper in nominibus primarum intentionum semper vnum de alio praedicatur. sicut hec est sentia est paternitas. Alia autem abstractio est quae denotatur nominibus secundarum intentionum: et tunc dico quod talis abstractio potest fieri quod illa de se inuiceme non praedicantur: vnde hec diffini non est illa: nec hec quiditas est illa: nec hec formalitas illa: vel ratio formalis est illa. Unde docto. dicit. quod licet albedo sit color: tamen diffinitio albedinis non est diffinitio coloris vel quiditas vel ratio formalis vnius non est alterius.

¶ 2a difficultas. quare non potest fieri vltimata abtractio per nomina primarum intentionem. Dico quod huius ratio est quia stando semper in nominbus primarum intentionum: concernitur semper modus intrinsecus qui est extra rationem formalem. Unde non est aliquod nomen prime intentionis: quod ita significet essentiam praecise: quin semper concernat infinitatem quae est modus intrinsecus: ratione cuius est vnitas identica: et per consequens per talia nomina fit praedicatio identica: quia illud praecise quo essentiadistinguitur a paternitate: non depuratur ab eo quod est causa identitatis per talia nomina. Nomna autem secundarum intentionum cuiusmod sunt quiditas diffinito ratio formalis siue formalitas: si tale nome admittatur. ista inquam sic sua significata depurata significant. quod nihil concernunt nisi praecise illud quod est intraneum. et quia per illud distinguuntur et solum per posteriora vni untur: hinc est quod sub istis nominibus vnum de alio non praedicatur.

¶ 3a difficultas quia aliquibus non placent ille intentiones: dimittantur ergo et quaratur de eo quod est in re: vtrum illud quod praecise diffinitioni essentie corrstondet. sit illud quod praecise diffinitioni relationis correspondet. Dico quod abstractioni intellectus corrspondet ordo: et per consequens distintoe inter ordinata in rerum natura. vnde in rerum natuam ratio formalis est prima et per illam distinguuntur. Deinde sequuntur modi quorum aliquo sunt causa identitatis.

¶ 4a difficultas est de eo quod iam sepre dictum est quod distinguuntur a priori: et sunt idem a posteriori: quid per hoc intelligitur. Dico quod in rerum natura aliqua sunt que distinguuntur a posteriori tantum sicut sortes et plato: illa enim si consideren tur penes eorum principia intrinseca et diffinitiua: talia non distinguuntur: cum penitus eandem habeant diffinitionem: sed tamen distinguuntur a posteriori per heceitates: que sunt posteriores suis rationibus formalibus. Alia autem sunt que a priori distinguuntur. cuiusmodi sunt homo et asinus si considerentur quo ad eorum principia diffinitiua. inuenietur inter ea aliqua varietas. Similiter oportet imaginari in diuinis: quod quedam sunt distincta a priori praecise: sicut essentia et paternitas: quia penes eorum rationes formales: tamen in posteriori conueniunt scilicet in aliquibus modis intrinsecis: ratione quorum fit identitas. Quecumque ergo sunt idem formaliter. sunt idem a priori et que sunt idem procise realiter et non formaliter: sunt idem a posteriori: sed possunt esse distincta a priori: sicut in proposito.

¶ hoc autem probo sic. Quecumque sunt distincta: pro illo signo sunt distincta pro quo essent idem. quacumque ergo sunt distincta formaliter. pro illo signo sunt distincta formaliter: pro quo essent idem formaliter sed si essent idem formaliter essentia et relatio. pro illo signo pro quo essent idem: esset vna ratio formalis: et essent idem secundum rationem formalem: ergo si distinguuntur: pro illo signo pro quo distinguuntur: erunt distincte rationes formales et illud euidenter probat propositum.

¶ Ad argumentum patet.