Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctiones 14-16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctiones 24-25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctiones 34-35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctiones 38-39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctiones 6-7
Distinctiones 8
Distinctiones 9-11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-33
Distinctio 34
Distinctiones 35-42
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-12
Distinctiones 12-16
Distinctiones 17-22
Distinctiones 23-32
Distinctiones 33-36
Distinctiones 37-40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctiones 2-3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Quaestio 4
Questio. iiii. Utrum sit aliqua causa predestinationis. Quod sic. in apotin. ditur. Ideo regnant cum deo: et agnus dei cum illis. Ideo est illatio effectus cum causa.
¶ hic sunt duo principaliter inqurenda. Primum de quasito scilicet de causa praedestinatio nis. 2m est de causa reprobationis. ad primum intelligendum. quod aliquando videtur fuisse Quatum Aug. illius opionis quod sic. quia dicebatur fidere esse causam praedestinationis.
¶ Sed contra sunt alii scienta. Et istud onfirmatur quadruplici ratione. Primo confirmatur ratione paulilihil quod datur ex meritis est mere gratia: sed praedestiatio ad vitam eternam est mere ex gratia. ergo praedestinatio non est ex me itis. et per consequens non habet causam. Et 2o quia paulus dicit. quod antequam quidquam boni vel mali egissent: elegit Iacob et no Esau. 3o. actus summe liberalis non habet causam: sed praedestinatio est huiusmodi. ergo etc. 4o. quia si haberet causam. tunc deus non posset non praedestinare sine iniustitia.
¶ Sed contra illud instatur 4r. Primo. quia secundum Ans. sicut omnis voluntas habet quid. ita habet cur. ergo etc. 2o. quia voluntas quae dat aliquid sine ratione est irrationalis. 3o quia tunc videretur deus acceptor. personarum. 4o. quia istos quod sunt pares voluntas recta omnes acceptat: vt pares equaliter sed in praedestinando omnes offeruntur: vt pares: in illo signo enim offeruntur in puris naturalibus: in quibus sunt pares go etc.
¶ Ad primum dico. illud cur si referatur ad obiectum. falsum est: si ad potetiam: dico quod habet cur scilicet ad complacentiam quare sic fecit: quia sibi placuit.
¶ Ad 2m dico. quod illud est verum: vbi voluntas regulatur a ratione: sed voluntas diuina in contingentibus est prima regula omnino. et a nullo regulatur.
¶ Ad 3m dico. quod acceptio personarum est. quando pro minori merito datur maius praemium. ita quod meritum aliquod praesupponit: hic autem nullum praesupponitur.
¶ Ad 4m dico. quod verum est secundum se et ad finem naturalem: sed non oportet quod ad finem supernaturalem eque bonos equaeliter acceptet. quia mere liberaliter acceptat: et confert ta lem finem liberaliter isti et non illi. ad 2m priencipale videndum est. vtrum reQuantum probationis sit causa aliqua. Et quantum ad hoc dicit doctor noster quod sic. Ted enim praedestinatio nullam causam habeat: tamen reprobatio habet.
¶ hoc autem probatur quadruplici probabilitate. Primo quia deus promptior est ad miserendum quam ad puniendum. Potest ergo minsereri sine causa. sed non punire.
¶ Con firmatur. quia ad quartam generationem vadit in puniendo iniquitaest patrum. in milia autem milium vadit in miserendo.
¶ 3o. quia deus est pronus ad mi serendum respectu illorum qui peccauerunt: multo fortius respectu illorum qua no peccauerunt.
¶ Confirmatur. quia secundum Aug. deus non est prius vltor quam homo sit peccator. Ideo dico sicut dicit doctor nolster quod prius deus videt demerita quam reprobum. licet prius non videat merita quam eligat.
¶ hoc autem declaratur du pliciter. Primo. deus sicut et omne agens et operans debite praeus diligit finem quam ea quae sunt ad finem: et inter ea que sunt ad finem: prius diligit propinquiora fini quam alia. Cum ero gloria sit finis: prius vult gloriam petro. deinde gratiam quia est immediata ipsi glorie: deinde fidere: deinde minam. deinde alia que ordinantur ad finem. Cum ergo merita gratiam praesupponant: et gloria prius diligatur quam gratia: sequitur quod merita non praecedunt praedestinationem vel priordinationem ad gloriam. Quia autem reprobatio multum et maxime distat a fine priordinato ad gloriam. ergo ordinate operans prius accipit ea que non tantum distant a fine. vt scilicet primum quod preordinatur isti sit debite esse. 2m sit culpa. 3m demerita. et 4m ipsa reprobatio. Ista autem se habent per ordinem: secundum maiorem et minorem distantiam a fine.
¶ 2o illud declaratur exponen do illa signa que sunt necessaria ad intelligendum procesum reprobationis et praedestinationis. Sunt ergo 4or signa. Est ergo primum in quo iudas et petrus offeruntur voluntati diuine vt neutri. et tunc voluntas diuina preordinauit petrum ad gloriam: nullum autem actum positiuum habet circa inudam. secundum Aug.
¶ 2m signum est in quo preordiuit petrum ad gratiam: et tunc circa iudam adhuc nullum actum positiuum habet.
¶ 4 signum in quo petrus resurgit quia non potest permanere. quia predestinatus intelligitur ex primo signo. Iudas autem non resurgit: eo quod non habet releuantem in deo ideo reprobatur.
¶ Sed hic occurrunt difficultates. Primaest. quia deus videtur esse causa reprobationis. quia quando primo offerunt: ita est aptus inudas sicut petrus vt predestinaretur. hunc autem predestinat: illum autem non et sic prius videtur vltor quam ille peccator.
¶ Dico quod tunc punitio videtur quando nullo demerito interueniente non datur alicui finis. ad quem ipse est aptus secundum ordinem nature: sed si non datur finis supernaturalis et excedens facultatem eius tunc non dicitur punitio.
¶ Secunda difficultas est quia deus videt illud malum culpe: et tamen non prohibet. cum tamen posset impedire: et sic videtur consentire.
¶ Tertia difficultas vtrum deus puniat propter peccatum conmissionis. Et si haec quare concausat illum actum. Si autem opter pecatum omissionis qualiter illud peccatum sit.
¶ Dicit Sco. quod licet ad actum commissionis deus concurrat quantum ad substratum peccati. non tamen quantum ad deformitatem pecca ti. Ad peccatum autem omissionis concurrit per aliquem alium actum positiuum: hoc alias declarabitur.
¶ 4a difficultas est. quia pena danni est pena maxima. si ergo in primo signo priordinat petrum et non inudam. tunc videtur penam danni priordinare iude saltim sine causa. Ex illa saltem negatione acticirca iudam in primo signo priuatur iudas visione diuina. Dicitur quod pena danni vel carentie visionis non videtur esse vena simpliciter. quia si deus homines creasset in puris naturalipus: et non dedisset eis visionem: nulla pena eis fuisset: quia hoc non est debitum sibi. secus est de pena sensus¬
On this page