Quaestio 7

Quaestio. vii. gnatio divina sit actus elicitus. E Trum videtur quod sic. quia hpela. de tri. 4o deicit. quod pater est actor filii. omnis aut actor per actum elicitum agit.

¶ Contra. idem hyla. In patre non sunt nisi ingenita.

¶ hic primo vi dendum est. quid est esse elicitu. 2o ad quaestionem. ad primum dicunt aliqui quod elicitio non est nisi Quantum productio: et ideo actum esse elicitum non est nisi actum esse productum.

¶ Sed contra. hanc opionem arguo. 4r. Primo sic. omnis forma generabilis est elicita a materia: sed constat quod ipsa n est producta ab ipsa. ergo elicitio non est productio.

¶ 2o sic. Omnis actus in voluntate est ab ea elicitus: et tamen secundum multos: non omnis ab ea est productus. ergo etc.

¶ 3o sic. Omnes concedunt actum intelligendi esse elicitum ab intellectui: et tamen multi negant ipsum esse productum.

¶ 4o sic. quia conclusiones eliciuntur a principiis: et tamen non pro ducuntur ab ipsis: sed sunt effcuns essentialiter ordinati.

¶ Ideo dico quod elicitio est ratio formalis quaedam abstrahens ab omni causatio ne: sicut productio ab omni factione: quia sicut omne quando fit producitur et non econuerso: ita omne quod causatur elicitur et non econverso: ita quod omnis causans elicit: sed non omne eliciens causat. ad quaestionem pono 4or conclusiones. Prima est. quod Quantum gnatio actiua in creaturis est actus elicitus: quia omne quod causatur elicitur: vt patet per praedicta: sed geneartio actiua causa tur a suo fundamento in genere causane materialis. ergo etc.

¶ Praeterea quod contur effectiue elicitur: sed huiusmodi est genertio actiua: vt nunc supponorquia causatur vel producitur a suo termino. ergo elicitur.

¶ 2a conclusio. quod gnato passiua in creaturis est elicita. nam omne accidens elicitur eat suo subiecto: sicut materialiter causatur ab eo: sed geneatio passiua in creaturis materialiter causatur a suo subiecto. ergo elicitur. Nam ipsa est accidens: quia posset esse et fieri subiectum sine ea: quia posset totaliter fieri deo.

¶ Praeterea. certum est quod illud quod causatur effectiue elicitur: sed productio passiua in creaturis causatur effectiue a suo principio productiuo. ergo etc.

¶ 3a conclusio est. illud quod quaerit quaesti scilicet quod genertio in diuinis non est actus elicitus. geneartio dico actiua.

¶ hanc conclusion probo. 4r Primo sic. Impossibile est quod principium constitutiuum alicus suppositi eliciatur ab illo supposito: sed gneratio actiuam est constitutiua patris. ergo etc. Probo maiorem. omne eliciens vel producens formale constitutiuum alicus suppositi elicit vel producit totum suppositum constitutum. si igitur gnartio esset elicita a patre. pater eliceret vel produceret seipsum. quod est manifeste fal sum.

¶ Confirmatur. quia si aliquid eliceret ipsam generationem: illud videretur esse persona patris. cum ipsa sit simpliciter primum eliciens sed hoc est impossibile: quia nullum posterius elicit prius. gnerio autem actiua est prior ipso patre: quia ipsum constituit.

¶ 2o sic. nihi quod est elicitum ab aliquo supposito divino est in eodem supposito divino: quia supositum est omne illud quod habet sed gneartio est: parte: elicita. et est in patre: quia eius constitutiuum. ergo ab alia persona est elicita. quod est falsum.

¶ Confirmatur. omnia enim quae sunt in per sona patris sunt idem realiter: et per consequens. inter ipsa non potest esse origo. cum per origines inuestiget Augustinus. primo de tri.t realem distinctionem personarum.

¶ 3o sic. Omne quod est in patre a se est et ingenitum: sed nullus actus elicitus est a se et ingenitus ergo nullus actus elicitus est in patre. et per consequens gnertio acti ua non est elicita.

¶ 4o sic. primum eliciens impossibile est esse elicitum: quia per aliud esset elicitum: et sic non esset primum. ergo primmam elicitionem impossibile est esse elicitam: quia per aliam esset elicita: sed gnatio est simpliciter prima elicitio. ergo impossibile est geneationem actiuam esse elicitam.

¶ Sed hic est vna difficultas quia si gnario non est actus elie tus. nec potentia generatiua dicetur potentia elicitiua.

¶ Dico quod potentia generandi nec in diuinis nec in creaturis: vt talis potentia est: elicit generationem. nec dicitur potentia elicitiua: quia potest elicere gnationem: sicut ignis generans ignem dicitur generare ignem et non gneationem: quia nihil proprie gnatur nisi ipsa substantia.

¶ Ideo dico quod generatiuum non dicitur generatiuum respectu genationis. dato quod sit elicibilis: sed solum respectu generabilis.

¶ Et patet quod potentia generatiua non respicit nisi genitum vel generabile: quod est praecise substantia et non gnartio ipsa

¶ Sed contra. quandocumque potentia respicit aliquid mediante alio: non potest in vltimum nisi per primum: sed generans non potest in genitum nun si mediante generatione ergo si non elicit gnationem non elicit genitum.

¶ Rspondeo dico quod illa propositio non est vera: quando illa duo que ordinate respicit potentia sunt alterius et alterius rationis. sicut patet de effectibus ordinatis. voluntas enim non potest impare aliquem actum nisi mediante elicito: et tamen elicitum. elicit: et impatum non. Et sic dico in proposituo quod potentia generatiua respicit generationem: sicut fundamentum respicit respectum fundatum in eo: sed respicit terminum: vt elicitum mediante generatione.

¶ 4a conclusio est. quod geneatio passiua non est aliquid elicitum in diuinis. Et hoc probo dupliciter.

¶ Primo sic. gnationis non est geneatio. et elicitionis non est elicitio. sed productio passiua est gneratio et elicitio. ergo ipsius non est gneatio nec elicitio. maior est manifesta. alioquin esset processus in infinitum.

¶ 2o sic. nulla origo primi simpliciter originati est originata: sed gnaton passiua est origo primi simpliciter originati: quia verbi: quia est primum simpliciter originatum ergo ipsa non est originata. Ma ior patet. nam si origo talis esset originata. cum ipsa vt sic: pramcedat originatum per eam. quia eius constitutiua. tunc ipsa esset prius originata.

¶ Contra istas conclusiones instatur 4r. Primo sic. contra primam. si gnatio actiua in creaturis esset elicita. cum ipsa sit elicitio. elicitionis esset elicitio: et generationis esset gneratio. quod ad. duxisti tanquam inconueniens in probatione quarte conclusionis.

¶ 2o sic. contra secundam. nulla res elicitur nisi per elicitionem formaliter in ea existentem: sicut nihil mouetur nisi per motum in eo existentem formaliter: sed geneatio passiua in creaturis non habet in se fomaliter geneationem nec elicitionem. ergo non elicitur: et similiter elici tionis esset elicitio.

¶ 3a contra tertiam. Omnis actus 2o videtur a prio esse elicitus: sed gneratio in diuinis est actus 2us. ergo a primo erit elicita.

¶ 4a contra 4m sic. secundum Aug. et hyla. de tri. in pluribus locis. quicquid habet filius habet natum: sed filius habet gnationem passiuam. ergo habet ipsam natam. sed omne quod habetur natum est natum: quia nihil habetur tale nisi illud sit tale. ergo geneatio passiua erit nata.

¶ Ad primum dico quod hoc speciale est in relationbius et respecti bus. quod licet sint ab alio in aliquo genere causalitatis: non tamen mediante alio respectu causalitatis: et ideo dico quod generatio actiua elicitur et originatur non vlteriori orig natione: sed seipsa.

¶ Ad 2m dico quod ipsa generatio passiua seipsa est elicita a termino seu a fundamento generatio nis actiue: et forte posset poni quod habet respectum elicibilis passiue ad fundamentu. Vel dicatur quod seipsa elicitur: et non alia.

¶ Ad 3m dico quod quandocumque 2us actus differt realiter a primo. tunc est vera propositio. quod originatur a primo: quia autm generare qui est actus secudus non differt realiter a me moria. qui est actus primus: ideo non originatur ab ea¬

¶ Ad 4m dico quod sicut in creaturis omnia sunt creata per creationem in eis formaliter existentem: ita quod ipsa creatio non est isto modo creata: sed est illud quo alia creantur: ita potentia dici quod quicquid est in filio est natum aliquo modo prete ipsam natiuitatem.

¶ Sed contra. quia ipsa gneartio que est in filio est a patre. cum nihil filius habeat a se. et sic aliquo modo est nata et elicita.

¶ Dico quod solus filius est a patre natus vi quod. Alia autem sunt a patre in filio vt quo scilicet essentia et relatio. Essentia enim est in filio vt quo. et ratio essendi simpliciter: sed filiatio est in filio. non ratio essendi simpliciter: sed essendi¬ filium: et ideo vtrumque est quo: solus autem filius est quod.

¶ Ad auctoritatem in principio dico. quod pater est actor: quia auctoritatem habet.