Quaestio 1

Nunc de voto. Hic incipit distinctio 38. Circa quam quaeritur. vtrum votum sit de iure divino. Quod non. quia in eo potest in cludi praecctum: quia votum fuit fcatum de modo te pauli vt patet actuum. 23o. cao.

¶ Con tra. in leuitico per totum. et. primos. vouete et Ui redite dimcuno deo vestro. duo principaliter perscrutanda.

¶ primum est quod vohic sunt tum est de iure naturalis rationis. Exquo enim obligat se spositiotanee aliquis dabet soluetur illud ad quod se obligauit vnde iuste exigitur ad soluendum.

¶ 2m quod est de iure divino: sicut praemalletum est in psal. vouete et reddite etc.

¶ Sunt igitur 5em per ordinem inqurenda.

¶ primo quid est votum vbi sciendum quod sicut declaram tur quidditas sacramentorum per suas causas: ita oportet videre causas ipsius poti. et primo efficientem: et sunt 4or conclusiones.

¶ prima conclusio est quod nullus protesvouere qui non sit sui iuris. sicut filiusfamilias. quia exqui oblitatus est alicui non potest se vlterius obligare.

¶ 2a conclusio quod vxornon potest vouere nisi de consensu viri sui: sicut habetur numerorum. 3. in aliqui casu: nec vir sine ea. puta in redditione debiti: quia non habet potestatem corporis sui: sed quia quantum ad alia extrinseca non est vxor sibi subiecta. ideo potest in aliis vouere. potest enim vouere de bitum non petere.

¶ 3a conclusio quod non qulibet religiosus potest vouere nisi de licentia sui praelati: quia obligauit se sibi totaliter.

¶ 4 icuo quod nec subditus clericus potest vouere sine licentia superioris quetum ad illa quae partinent ad ministerium ecclesie.

¶ 2o videndum est de causa materiali. et circa istam causam introducuntur 4or conclusiones.

¶ Prima est quod non potest fieri de aliqua re necessaria.

¶ Secunda. quod non de mala.

¶ Tertia quod non de neutra.

¶ Quarta. quod dicitet fieri de re meritoria contingenter.

¶ Prima conclusi patet. sicut si aliquis voueret quod numquam fornicaretur: quia exqui obligatus est iam ad hoc propter divinum praeceptum: nullum esset votum.

¶ Secunda patet. quia votu est actus meritorius qui non potest de malo esse

¶ Tertia conclusi patet. sicut ire spaciatum et huiusmodi tale enim de se non est meritorium.

¶ Quarta conclusio patet. sicut obligando se ad remmeritoriam non cadentem sub praecepto: vt viuere sub obedientia hominis: et de tali est votum.

¶ De causa formali videndum quomodo comparatur votum ad pactum. et dico quod maior est obligatio voti et maioris efficacie quam pacti simplicis. Et similiter votum est maius firmo proposito: quia hic non obligat simpliciter.

¶ Sed de promissione simplici.

¶ Dico quod ni hil est votum nisi promissio simpliciter alicuius facta de re ad quam alis non tenebatur.

¶ Sed quid de iuramento:

¶ Dicit scotus. quod plus vrget iuramentum quam simplex votum: quia iuramentum includit votum cum quis se obliget: et cum hoc inducitur attestatio divine veritatis in testimonium.

¶ Sed hic dc. difficultas si oportet quod votum fiat deo.

¶ Dicit sco. quod sic. vnde dicendo voueo tibi quod ibo ad ecclasiam: non est re votum. et ideo religiosi dicunt. voueo deo etc.

¶ Sed numquid oportet fie ri expraessione verbi:

¶ Aliquando visum est mihi quod sic. quia non videbatur quomodo posse se obligare interius.

¶ Dicit tamen scoquod quando aliquio deliberate obligat se mentaliter deo sufficit ad votum.

¶ De causa autem finali si votum sit: aut de re bona propter potetibium. tunc habet simpliciter rationem voti. sicut caste viuere propter deum si de mala propter malum non est votum: sicut blasphemia. Si de re mala propter bonum: vt quod incaste sit propter virtutem castitatis: non habet rationem voti. si de rebona propter malum similiter: vt dare elemosynam propter vanam gloriam: non est votum particula est inqurere quot sunt genera voto Secunda rum. et intelligendum quod cum opera circa quae sit votum sint opera virtutum. igitur secundum quod sunt quatuor genera virtutum sunt etiam quatuor.

¶ Quedam sunt morales. que dam intellectuales. quaedam purgati animi sicut veritas: quedam theologice: et de istis potest fieri votum.

¶ primo modo vt si aliquis docebit theologiam quinque annis vt vitet vitia corporis. vel quod audiet eam: propter aliquem bonum finem.

¶ 2o. de virtutibus moralibus potest fieri votum: sicut de castitate. de ieiunio. ad quod non tenetur.

¶ 3o et quarto potest de euangelicis et de aliis actibus caritatis quantum ad theologicas potest itaque: quia circa omnia illa potest votum cadere. particula qualiter votum ad meritum.

¶ hic est Tertia difficultas. si magis mereatur qui facit opus meritorium sine voto: vel cum voto. aliquo dicunt quod sine voto: quia cum maiori libertate fit sine voto. quam cum voto.

¶ Sed contra. quia dicit Augu. in quadam eplstula. et arguit sic. misera bilior est ille qui deficit cum voto quam ille sine voto. ergo virtuosius est operari cum voto quam sine voto. probotio. commenQuando enim vitium opponitur virtuti: quanto maius est vitium et detestabilius: tanto virtus est nobilior: sicut patet de bestialitate et virtute heroyca: et de temperantia: et intparantia nullum autem dubium est quod astrictus voto magis peccet quam alius: ergo talis plus meretur seruando votum.

¶ 2 sic. et est ratio sco. Ille actus est magis meritorium qui est a persona magis grata. gen. 4o. dicitur respexit disiuns ad abel. scilicet quo ad personam et 2o ad munera eius. Sed persona cum voto ceteris paribus magis est deo grata etc.

¶ Tertio sic. ille actus est magis meritorius est est a virtute nobiliori elicitus: sed modo actus ineiunii est actus elicitus a virtute temporantie sine voto. non solum autem sic sed a virtute latrie cum voto quae est nobilior virtus quam temparantia. ergo etc.

¶ 4o quia actus qui a pluribus virtutibus elicitur simils nobilior est actu est a paucioribus vel vna sola: sic est in proposito igitur. etc.

¶ Sed contra hoc arguitur. primo: quia difficilius fit sine voto. 2o quia magilibere sine voto. 3o quia magis voluntarie sine voto. 4o quia cum voto cadit actus sub praecepto: sed sine voto cadit subconsilio.

¶ Respondeo ad primum. quod est difficilius ex parte operantis est minus meritorium: sed si ex parte obiecti. verum est. quanto autem maior facilitas ex parte operantis tanto virtuosius operatur cum ex habitu opeetur.

¶ Ad 2m. si necessario vouisset bene argueretur: sed quando et votum et factum totum originaliter est a libera volunta te: et similiter sine timore voueat. ille est munerabilis.

¶ Ad 3m. respondeo per idem.

¶ Ad 4m. dicendum est quod illa propositio est dubia. multi enim actus sub precepto cadentes. sunt magis meritorii sicut diligere quam continere. ita quod prescidendo precepta a consiliis: magis meritoria sunt opera prece ptorum quam consiliorum: licet vtrumque simul sit maioris meriti. particula. est videre quomodo votum operetur ad ma Quaria trimonium. et sunt 4or conclusiones.

¶ Prima est quod simplex votum impedit matrimonium contrahendum: quia in simpli ci voto non se dat quis actualiter sed promittit pro futuro. adueniente autem matrimonio fit donatio actualis.

¶ 2a conclusio quod tale votum non dirimit contractum. quia in tali voto fit actualis: et ratio impedientis immediate dicta est.

¶ 3a conclusio quod votum solenne in pedit matrimonium contrahendum et dirimit iam contractum: quia in ta li voto fit actualis donatio et obluto.

¶ 4a conclusio

¶ Sed hic oc. di. quomodo solennizatur votum:

¶ Dicitur quod per professionem religionis approbate: aut per susceptionem ordins sacriparticula. est de votorum commutatione: et induQuin ta cuntur 4or conclusiones.

¶ Prima conclusio est quod licet muta re votum minus bonum in maius bonum sicut si votum fcantum sit de abstinentia et ortio est melior potest commutari non a propria psona: sed ab habente auctoritatem.

¶ 2a conclusio quod potest aliquando bo num maius quod quis vouit commutari in bonum minus: si sit impossibile impleri maius per auctoritatem superioris: sicut dictum est.

¶ 3a conclusio quod de inure est quod omnium votorum quae siunt in seculo. potest fieri commutatio in ingressu religionis: quia virtualiter continnet illa.

¶ 4a conclusio quod votum alicuius religionis inferioris potest conmutari in votum superioris: quia hoc est maius bonum illo: et non frangit votum: quia mutat ipsum in melius.

¶ Sed oc. difficultas si aliquis intrans religionem teneatur complere vota compossibilia voto religionis.

¶ Dicit scotus quod si habuit virtutem habitualem seruandi simul: sic obligatur: vel habitualiter commutandi. et sic est totum commutatum in votum religionis. particula. est de voti conditione. Circa quam occunSex trunt difficultates.

¶ Prima difficultas. si conditio impossibilis apponatur.

¶ 2a si sit de necessario. vt si filiprocedat a patre.

¶ 3a. si sit conditionata vt si dederit mihi gratiam faciendi.

¶ 4a. si honesta conditio. prima conditio habet pro non adiecta secundum aliquis. videtur autem mihi quod non habet rationem veti: sed magis inocose locutionis.

¶ De 2o idem videtur

¶ De 3o patet quod non.

¶ Sed 4o. siue existat: siue non. aliquo dicunt quod sic.

¶ Sed hoc non videtur nisi deueniente conditionem sicut Iacob. gen. 2s. si disecuens deum meus dederit mihi etc. vnde dico quod tenet conditione existente. aliter non teneretur. si conditio non interueniat est de dispiesatione.

¶ De voAlia conditio to autem circa euangelica consiliam Aliqui dicunt quod non. quia quae sunt instituta a christo papa non potntiat in contrarium. Sed hoc non videtur cum sit sub consilio. De obligatione autem potest dispesare cum christus non obligauerit ipsum: quia igitur obligatio est personalis. ideo papa quae habet plenariam iurisditionem. potest tunc. ad quod enim inferior obligat ipse superior. soluere potest: sicut propter pacem regni potest persona existens in religio ne compelli ad matrimonium contrahendum: quia ex hoc sequitur ma ius bonum.

¶ Sed numquid eptrs potest hoc:

¶ Dico quod sicut eis concessum est de inure in paruis. non in magnis. Abbas autem siue monachus et vltra ista potest que sunt sue religio nis. Similiter si papa voueret posset secum dispesare: tamen difficile est quomodo potest esse iudex in causa sua.