Quaestio 4

Quaestio. iiii. UTrum charitas infusa sit in nobis principium productiuum alicuius actus hic introducuntur preambula. Primum est quod habitus naturaliter acquisiti incognoscuntur a nobis nisi arguitiue per suos actus. quia nullus est certus se habituatum esse circa aliquod obiectum agibile vel speculabile nisi per signa habitus: que cognoscunt in actibus scilicet faciliter delectabile. velociter et efficaciter operari. Talis autem deductio patet quod est arguitiua.

¶ 2m est. quod habitus infusi sunt nobis de communilege ignoti: quia si ipsos naturaliter cognosceremus. possemus ex eis fidem nostram demonstrare. cum fides infusa omnia a nobis credita contineat. et sic omnia a nobis scirentur demonstratiue.

¶ 3m est quod actus talium habituum non possunt esse anime in qua sunt ignoti: quia im possibile est intellectum aut voluntatem concurrere ad aliquem actum causandum quin intellectus percipiat: quia est potentia reflexiua super suum actum. et etiam super actum voluntatis. et sic experitur se agere: et etiam potentiam volutiuam: que est experi mentalis notitia et intuitiua. Et ideo si tales habitus aliquos actus haberent: statim cognoscerentur.

¶ 4m est quod ex istis sequitur quod habitus infusi non habent proprios actus absolutos in nobis quae sunt de genere qualitatis: quia tunc ex actibus illis argueremus in nobis tales habitus scilicet super naturaliter inesse: sicut ex motu celi intuitiue viso arguitur primum mouens esse. Istud autem de lege communi non est: sicut patet per praeambulum 2m et per sapientem: quia nemo sit vtrum amore vel odio dignus sit.

¶ Istis premissi sunt quatuor opiniones quantum ad principale quesitum vidende. quae dicunt charitatem infusam esse causatam.

¶ Aliquin dicunt charitatem infusam in nobis esse ad diligendum deum sub ratione speciali: quia ex puris naturalibus potest diligi a quolibet sub ratione summi boni: sed non sub ratione alia speciali: sicut forte diceret aliquins sub ratione glorificationis.

¶ Alii dicunt quod ponitur in anima nostra ad diligendum deum per se: et super omnia: quia isto modo non potest a nobis diligi ex puris naturalibus. quamuis posset alio modo diligi.

¶ Alii dicunuquod charitas infusa ponitur in nobis propter actum supernaturale alterius speciei. ad quem anima nostra non potest vt sic attingetue ex puris naturalibus: quia si sic: ex puris naturalibus posset homo saluari: et sic sequeretur error pelagii.

¶ Alii dicunt sicut petrus. quod charitas infusa ponitur in nobis ad concurrendum cum voluntate in ratione principii: quod scilicet ipsa creatura habeat principia influxu et quasi in fieri. et sic in fluxu quod eius actus ipsi charitati non attribuitur: sed superiori agenti scilicet spiritui sancto.

¶ Contra istas vias arguo. Et primo contra primam. propter illud non ponitur charitas infusa in nobis quod potest inesse homini non habenti charitatem: sed sub quacunque ratione existens in charitate diligit deum. et existens in praeccatio mortali etiam sub ratione glorificationis Contra secundam. quicunque diligit mortem et accipit mortem propter deum. ille videtur diligere deum propter se et super omnia: sed sine charitate potest homo tradere corpus suum ita vt ardeat propter deum secundum apitsum ad Corin. ergo etc.

¶ Contra tertiam. nam ex actibus distinctis specie argumen¬ tamur habitus distinctos specie. si ergo actus distinctos specie habeamus. poterimus cognoscere nobis inesse habe bitus distinctos speci scilicet naturalem et supernaturalem.

¶ Contra quartam. nam actus elicitus a tali habitu esset superior omni actu ad quem possumus per naturam attingere. et tunc perciperemus talem habitum nobis inesse cum naturaliter cognoscamus omnem actum ad quem attingit potestas nature quod charitas non requritur ad substantiam act Ideo Dico meritorii de facto: sed solum ad formale meriti supenaturalis: quod nihil aliud est quam acceptatio diuina in actu elicito a voluntate informata charitate

¶ Contra hoc instatur 4r. Primo sic. quia tunc charitas videretur ociosa in via si non eliciat aliquem actum circa proprium obiectum.

¶ 2o quia potentia habens habitum circa obiectum aliquod. non potest operari circa illud obiectum nisi tali habitu concurrente. cum haebitus sit forma mere naturalis agens circa obiectum suum.

¶ 3 quia tunc substantia actus mere naturalis esset accepta a deo pro vnita eterna. et sic ex puris naturalibus homo posset saluari.

¶ 4 quia omnes actus meritorii communiter dicuntur a charitate eliciti vel imparati. Et secundum praedicta a charitate nullus elicietur vel im pabitur.

¶ Ad primum dico. quod non est ociosa. cum ex ordinatione diuina actus elicitus a voluntate charitate informata. ex ipsa fit acceptus pro vita eterna.

¶ Et praetere in peruulis non est ociosa: et tamen constat quod est sine actu.

¶ Ad secundum dico 2. vel secundum quod charitas respicit deum. sub ratione nobis ignota: quia ponitur eiusdem rationis haec: et in patria. vbi diligemus quod nunc non cognoscimus quantum ad rationem formalem Vel quod nunc impeditur a suo actu. propter peccatum: sicut plura alia.

¶ Ad tertium dico. quod substantia alicuius actus est a deo accepta acceptatione gratuita. et hoc ex ordinatione diuina quae statuit quod actus elicitus a voluntate charitate informata: acceptetur pro vita eterna.

¶ Ad 4m dico quod actus meritorii dicuntur eliciti. vel imparati a charitate quantiad formale quod est in merito scilicet ad acceptationem diuinanon autem quantum ad substantiam actus quae est quaedam qualitas.

¶ Sed hic sunt quaedam difficultates. Prima est. si distincta acceptatio sit in habitu et in actu.

¶ Dico quod sic. cuius signum est. quia deus aliquando plus acceptat actionem habentis minus de charitate quam habentis plus et econverso.

¶ 2 est. si charitas infusa concurreret ad substantiam illi actus. vtrum talis actus esset naturalis.

¶ Dico quod sic. quia omnis forma quantumcumque supernaturaliter infusa et supenaturaliter producta. eque naturaliter operatur sicut alie.

¶ 3a difficultas est. si actus modo ritorius secundum premissa sit naturalis aut supra naturam sicut charitas.

¶ Dico quod quantum ad suum materiale est naturalis quia naturaliter causatus: sed quantum ad suum formale scilicet quantum ad acceptationem diuinam est supernaturalis.

¶ 4a difficultas est si acceptatio ista diuina sit a charitate: vel praecise sit a voluntate diuina acceptante actualiter.

¶ Dico quod aceptatio precise effectiue est a voluntate diuina acceptante actualiter: sed est a charitate: sicut gratia a sacramentis.

¶ 5a difficultas est. qualis habitus causaretur ab actibus elicitis a charitate infusa si ipsa actus eliceret

¶ Dico quod solum causaretur charitas acquisita: quia imposibile est infusam esse nisi a deo. et tunc aliquis habitus non potest augeri ex suis actibus.