Articulus 1

¶ Questio prima. PRimo ergo quero vtrum imago attendatur in memoria intelligentia et voluntate secundum quod sunt nomina potentiarum vel actuum. Et videtur quod secundum quod sunt nomina actuum. Augustinus. xi. de trinitate. cap. 2. assignans trinitatem in sensibili parte anime: assignat eam secundum actualem visioc nem: ergo similiter in parte intellectuali anime debet assignari secundum actus.

¶ Item partes imaginis debent oriri ab inuicem: quia in diuinis vna persona oritur ab alia: ergo cum potentie anime non oriantur ab inuicem quia simul ipsi anime concreantur. Sed in illis est origo quamtum ad actus: videtur quod imago attendatur in memoria intelligentia et voluntate: non secundum quod significant potentias sedactus.

¶ Item in diuinis personis est summa actualitas: ergo debet eius imago assignari in anima secundum illud quod est in anima actualissimum: hobmeni autem sunt actus.

Contra Imago semper manet in anima. Unde psalmus In imagine pertransit homo. Sed actus anime non sunt semper in anima: ergo non est imago dei in anima quantum ad actus.

¶ Item persone sunt consubstantiales ipsi diuine essentie: immo vt melius loquam sunt ipsa diuina essentia: ergo debet assignari in anima secundum tria ipsi anime magis consubstantialia: cuiusmodi sunt potentie non actus.

¶ Item diuine persone sunt equales: sed memorari intelligere velle non sunt actus equales: quia multa intelligimus que nolumus: ergo non debet assignari in anima imago per comparationem ad istos actus.

Respondeo quod imago debet assignari in anima per comparationem ad ista tria: et secundum quod nominant potentias: et secundum quod nominant actus: sed expressius est imago dei in anima quando iste potentie sunt in actibus suis per comparationem ad obiectum debitum maxime ad obiectum quod deus est quam quando non sunt in actibus suis: quia vt arguebatur origo ab inuicem maxime est secundum actus: et dicunt quid actualius quam potentie sub ratio ne qua potentie sunt.

¶ Preterea in anima nostra non est verbum dum non actu intelligit: sicut dum actu intelligit: quia secundum beatum Augustinum in quodam sermone de beato Ioanne baptista. Ista vox sonus est et index cognitionis: verbum vero ipsa cognitio: quia tamen actus non sunt consubstantiales ipsi anime sicut potentie: et sunt ab anima separabiles et non potentie: ideo non debet assignari imago in anima in vnitate essentie et in trinitate actuum tantum: Sed in vnitate essentie et in trinitate potentiarum: ita quod si assignetur in potentiis secundum quod sunt in actibus suis est expressior: tamen in ipsis potentiis non existentibus in actibus suis cum vnitate essentie attenditur imago quamuis non ita expresse. Dicit enim beatus Augustinus. 14 de trinitate. cap. 8. quod anima eo est imago dei quo capax eius est. hoc autem sonat non capere in actu: Sed aptitudinem vel potentiam ad capiendum. Ex huius patet qualiter solui debeant argumenta ad vtranque partem: excepto argumento vlti¬ mo quod suit ad partem secundam. Cum enim dicitur quod multa intelligimus que nolumus: Dico quod loquendo de actu intelligendi naturali quo aliqualiter deum cognoscimus et de naturali dilectione qui deum cognoscit vult deum: et per comparationem ad obiectum quod deus est isti actus sunt de ratione expresse imaginis. Sic ergo vides quomodo assignatur imago in anima cum potentie sunt in actibus suis: quia in diuinis est vna essentia et tres persone complete: et in anima nostra vna essentia et tres potentie per suos actus aliquam completionem habentes quam sine actibus non habent: tunc ibi consubstantialitas ad animam ratione potentiarum que representant consubstantialitatem personarum ad essentiam et inseparabilitas potentiarum ab anima que representat inseparabilitatem personarum ab essentia. Et est ibi distinctio in ter potentias maxime per comparationem ad actus que representat distinctionem personarum inter se. Et est ibi origo actuum ab inuicem quia actus intelligentie oritur a naturali actu memorie actus voluntatis ab vtroque: et hoc representat quomodo filius oritur a patre: et spiritus sanctus ab vtroque.

¶ Questio. II. Secundo queritur Utrum attenda ee t moria intelligentia et voluntate per comparatioinem ad obiectum increatum tantum. Et videtur quod non: quia qui conformatur imagini conformatur ei cuius est imago. ergo cum anima sit imago dei videtur quod dum cognoscendo se et amando se sibiipsi conformatur: non recedit a conformitate dei: ergo videtur quod imago attendatur in anima per conuersionem sui ad se.

¶ Item equalitas est de ratione imaginis: Sed magis seruatur equalitas per comparationem sui ad se: quam ad deum: ergo magis attenditur imago in anima per conuersionem sui ad se quam ad deum.

¶ Item Augustinus. x. de trinitate. cap. xi. et recitatur in littera assignat equalitatem istarum potentiarum per comparationem ad quecunque obiecta: cum ergo hoc intendat inuestigare imaginem: videtur quod intendat imaginem esse in istis tribus potentiis cum vnitate substantiae per comparationem ad quecumque obiecta.

Contra ens non quia meminit sui et sotalligit ereans non qtu meminit sui et intelligit se et diligit se imago dei dicenda est. Sed quia potest meminisse et intelligere: et eum diligere a quo facta est.

¶ Item anima eo est imago dei quo ei conformis est: Sed anima non conformatur deo nisi secundum quod conuertitur ad ipsum: quia quantum ab ipso auertitur: tantum deo difformis efficitur. ergo non attenditur imago dei in anima nisi secundum sui conuersionem ad deum.

Respondeo quod matime ateditur imago in ana xet dnueris nem memorie in telligentie et voluntatis ad ipsum deum minus per conuersionem earum ad ipsam animam: Sed impropriissime per comparationem earum ad inferiores creaturas. Et ratio huius est. Sicut enim videmus quod imago in corporalibus in tribus consistit quorum vnum est partium ordinata distinctio. aliud quod ex isto sequitur est de bita lineamentorum figuratio: et tertium est coloris assimilatio: ita dico quod imago trinitatis in anima in hiis per ficitur per quandam similitudinem. ibi enim est ordinata potentiarum maxime per comparationem ad actus distinctio: et quasi loco figurationis potentiarum quedam proportionalis adequatio que consistit in hoc quod memo ria meminit sui et intelligentie et voluntatis: et intelligentia intelligit se: et memoriam et voluntatem: et voluntas vult se et intelligentiam et memoriam: et etiam memoria memoratur actum suum: et intelligentie et et voluntatis. Et intelligentia intelligit actum suum et memorie et voluntatis. Et voluntas vult actum suum et intelligentie et memorie et quasi loco coloris est cuiusdam transformationis spiritualis assimilatio. Et quia hoc vltimum quod maxime videtur esse completiuum in imagine: maxime est in anima per conuersionem suarum potentiarum ad deum: quia dum ipsius meminit et ipsum cogitat et ipsum amat aliqualiter in eius similitudine transformatur memorando vero et intelligendo et amando semetipsam aliquo modo sibiipsi assimilatur quia dei imago est et expressius assimilatur rei quod ipsi immediate assimilatur quam quod assimilatur sibi mediante participatione sua: ideo maxime est imago in anima cum supradicte tres potentie conuertuntur ad deum: et minus tamen conuertuntur ad ipsam animam: Sed minime cum conuertuntur ad ipsas infimas creaturas que debilius et imperfectius summam trinitatem et vnitatem imitantur. Unde et si per comparationem ad eas possit dici in anima esse trinitas non tamen imago sine determinatione dicendo imago imperfectissima vel deformis.

¶ Tria prima argumenta concludunt quod in istis tribus potentiis aliqualiter attenditur imago per conuersionem sui ad animam: et hoc concessum est quamuis non ita expresse sicut per conuersionem sui ad deum: medium tamen illorum sophisticum est quia cum dicitur ibi quod maior est equalitas per conuersionem potentiarum ad animam quam ad deum: dico quod non est verum loquendo de equalitate que attenditur inter partes imaginis: Sed bene verum est de illa equalitate taliqualis est que consideratur inter actum et obiectum: anima enim bene potest se diligere tantum quantum ex parte sua diligibilis est: Sed non potest tantum deum diligere quamtum ex parte sua diligibilis est: hoc autem equalitas non requiritur inter partes imaginis maxime cum illud cuius nostra anima est imago: hoc est deus excedat nostram animam in infinitum. Uel potest dici quod assimilatio ad deum magis ponderatur imperfectione imaginis: quam hoc equalitas que modo dicta est.

¶ Primum argumentum ad oppositum verum concludit quia probat imaginem dei in anima nostra consistere maxime per conuersionem potentiarum anime ad ipsum deum.

¶ Aliud argumentum ad eandem partem videtur peccare: quia probare videtur quodnullo modo nec perfecte nec imperfecte est imago dei in anima nostra per conuersionem potentiarum eius ad aliud quam ad deum: et hoc falsum est: nec oportet vt supponebatur in argumento quod anima intelligendo creaturam difformis fiat deo eo quod essentia creature exemplar habet in mente creatoris: quuis intelligendo creaturam minus sit conformis deo quam quando ipsum intelligit.