Articulus 2

Questio prima. PRimo ostendo quod inascibilitas sit relatio reais. Dicit enim Aug. v. de trini. c. 7. quod negatiua particula nullatenus efficit vt quod sine illa relatiue dicitur: eadem preposita substantialiter dicatu. sed nascibilitas est relatio: ergo et innascibilitas.

¶ Item in diuinis persona non distinguitur a persona nisi per ralationem: sed pater distinguitur ab alia persona per innascibilitatem: ergo innascibilitas est relatio.

¶ Item Aug. 5. de trinia. c. vii. Dicit quod sicut filius ad patrem: et non filius ad non patrem refertur: ite genitus ad genitorem: et non genitus ad non genitorem: vt referatur necesse est: sed innascibilitas importat nomine non geniti: ergo relatio est.

¶ Item Augu. 5. de trinitate. c. 5 dicit quod non hoc est dicere ingenitum quod est patrem dicere: et 6 c. dicit quod alia est notio qua intelligitur genitor: alia qua ingenitus secundum quod nullam rem dicit nullius est notio: nec ab aliqua re distinguitur: ergo innascibilitas nominat rem aliquam: sed non nominat rem absolutam quia non est communis tribus: ergo nominat relationem realem.

Contra negatio rei non est res que negatur: sed inascibilitas est negatio realis relationis: ergo non est relatio realis.

¶ Item negatio substantiae non dicitur de substantia nec econuerso: hec enim est falsa: substantia non est substantia et econerso: ergo a simili relatio non praedicatur de negatione relationis: non praedicatur ergo de innascibilitate realis relatio: cum innascibilitas sit negatio realis rlauationis.

Respondeo quod inascibilitasquantum ad illud auod significat primo non est realis relatio: sed negatio alicuius realis relationis: quia est negatio emanationis ab alio: quia ly in non est ibi nota priuationis: quia priuatio locum non habet in deo cum sit carentia rei debite: vel rei aperte haberi: est ergo ibi nota negationis. Negatio autem nullam rem ponit quantuncumque sit negatio rei specialis: non humanitas enim nullam rem. ponit: et ideo oportet concedere quod quantum ad illud quod primo significat non significat ralationem realem: quantum tamen ad illud quod importat secundario dicit aliquam rem scilicet primitatem ad omnem emanationem que dicit re spectum habitualem ad primum. Unde videtur in se comprehendere et illam proprietatem que formaliter est: vt ita loquar de significato generatiue potentie et illam que formaliter est de significato potentie spiratiue.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod negatiua perticula non efficit vt illud quod sine ea secundum relationem dicitur eadem preposita substantialiter dicatur etc. Dico quod Aug. intendit quod negatio praeposita relationi: quamuis prohibeat peraedicationem generis de re cui praeponitur: non tamen prohibet reductione ad illud genus. Ego autem bene concedo quod quamuis innascibilitas non sit relatio realis: tamen teducitur ad genus relationis realis eo modo quo negationes reducuntur ad idem genus cum suis affirmationibus: per quas heberent cognosci: et hec reductio non est virtute negationis: que quantum est de se nihil ponit: sed ratione rei negate: quia in non esse intelligitur esse: et in affirmatione negatio secundum quod vult philosophus in libro periherme.

¶ Ad 2m cum dicitur quod pater distinguitur ab alia persona per innascibilitatem etc. dico quod falsum est: quia sicut dicit Augu. v. de trini. ca. vi. Si filium non genuisset nihil prohiberet eum dicere ingenitum: ergo per innascibilitatem non distinguitur a filio: quasi modo simili posset probari quod per innascibilitatem non distinguitur a spiritu sancto: ergo per innascibilitatem non distinguitur ab aliqua persona: sed noscitur esse distincta inquantu per eam noscitur non esse principiata: et alie noscuntur esse principiate: vt filius per filiatio nem: et spiritus sanctus per passiuam spirationem

¶ Ad 3m cum dicitur quod non genitus refertur ad non genitorem etc. dico quod hoc intelligi debet de ratione secundum rationem tantum. Ego autem non nego quin innascibilitas quantum ad illud quod primo significat importat ralationem secundum rationem: quia negationes possunt dici res rationis inquantum apprehenduntur a ratione e suas affirmationes.

¶ Relatio autem que non consequitur illud quod per eam refertur nisi inquantum apprehenditur ab intellectu non dicitur relatio secundum rem: sed secundum rationem tantum

¶ Ad 4m cum dicitur quod illud quod nullam rem dicit nullius est notio etc. dico quod falsum est: aliquando enim homonoscitur per non habere illud quod alii habent: sic et persona patris noscitur per non esse ab alio cum quilibet alia persona diuina sit ab alio.

¶ Argumenta que erant ad partem aliam non concludunt quin innascibilitas ratione primitatis ad omnem emanationem: que primitas secundario est de significato innascibilitatis: importat aliquam realem relationem ad alias personas in aptitudine non in actu: sed hec aptitudo semper est coniuncta actui per paternitatem: et actiuam spirationem: sed tantummodo procedit de innascibilitate quantum ad illud quod primo est de ipsius significato.

Questio secunda. Secundo quaeritur vtrum inascibilitas sit idem quod paternitas. et videtur quod sic: quia sicut se habet nascibilitas ad filium sic inna scibilitas ad patrem: sed nascibilitas est eadem cum filtatione ergo innascibilitas cum paternitate.

¶ Item philosophus primo libro posteriorum dicit quod primum et principium idem dicunt: sed innascibilitas dicit rationem primi: paternitas rationem principii: ergo innascibilitas est paternitas.

¶ Item sicut paternitas soini patri conuenit: ita innascibilitas ergo qua ra tione paternitas est persone patris constitutiua: eadem ratione innascibilitas: vt videtur: sed vnius persone non est nisi vna proprietas constitutiua: ergo eadem proprietas est innascibilitas: et paternitas.

Contra riones distiguuntur penes terminos: quia secundum philosophum libro praedicamentorum. Relatiuorum esse est ad aliud se habere: sed innascibilitas negat principium a quo: sit ille qui est innascibilis paternitas importat principium alicuius qui est in patre: ergo sunt distincte notiones.

¶ Item Augu. v. de trini. c. vi. Non est hoc dicere ingenitum quod est patremdicere: ergo cum innascibilitas sit notio patris sub ratione qua ingenitus: non est eadem notio cum paternitate.

Respondeo quod inascibilitas quantum ad illud quod primo est de eius significato non est eadem notio cum paternitate: quia sic dicit negationem principii: hoc est negat nascibilitatem esse ab alio: paternitas vero dicit positiuam relationem ad principiatum: et ideo dicit Augu. v. de trinitate. c. vi. quod alia est notio qua pater intelligitur genitor: alia qua ingenitus. Si autem consideretur innascibilitas quantum ad illud quod secundario est de suo significato: sic dico quod realiter est idem cum paternitate et actiua spiratione: quia praemitas ad omnem emanationem est secundario de significato innascibilitatis. Importat ergo secundario primitatem ad actum generandi et primitatem ad actum spirandi. Oportet autem quod paternitas ad actum generandi sit realiter idem cum paternitate: quia non est quo distinguantur quamuis tamen ipsa paternitas vt subsistens: siue ipsa hypostasis patris: et ipsa primitas ad actum generandi: et actus generandi et habitudo ad filium sint idem secundum rem: differunt tamen secundum rationem. Est enim paternitas hypostasis patris sub ratione qua subsistens: et est ipsa primitas ad actum generandi sub ratione qua non ab alio: et est actus generandi sub ratione qua talis actioetc. habitudo ad filium inquantum per ipsam pater refertur ad filium ita quod secundum rationem intelligendi prius est hypostasis patris: siue res subsistens: quia secundum haec est persone patris constitutiua: deide est paternitas ad actum generandi. Uidetur enim esse illud quod includitur in eo quod formaliter nominat potentia generatiua. Deide est actus generandi.

¶ Quarto habitudo ad filium: et hic ordo non est nisi secundum rationem intelligendi: quia ista quattuor realiter eadem proprietas sunt vt dictum est. Dico etiam quod primitas ad actum spirandi realiter idem est cum actiua spiratione: ita quod de intellectu spirationis actiue est primo secundum rationem intelligendi ipsa paternitas ad actum spirandi. Deinde actus spirandi. Tertio habitudo ad spiratum conseqens secundum rationem intelligendi spirationem actiuam. De significato autem suo non sic est hypostasis sicut de significato paternitatis: quia quamuis realiter idem sit cum hypostasi cuius est actus: non est tamen alicuius persone constitutiua.

Ad primum in oppositum cum dicitur quod sicut se habet nascibilitas ad filium: ita innascibilitas ad patrem etc. dico quod falsum est loquendo de innascibilitate quantum ad illud quod primo est de eius significato: quia nascibilitas et filiatio positiue dicuntur: paternitas vero positiue et innascibilitas negatiue

¶ Ad 2m cum dicitur quod primum et principium idem dicunt etc. dico quod hoc intelligendum est secundum quod primum idem significat quod post quod aliud. Innascibilitas aut quantum ad illud quod primo est de eius significato non importat rationem primi: nisi inquantum primum significat idem quod ante quod non est aliud.

¶ Ad 3m cum dicitur quod sic paternitas soli patri conuenit ita innascibilitas etc. dico quod verum est: sed conuenire soli non sufficit ad constituendam personam: sed cum hoc requiritur quod sit realis relatio in actu: innascibilitatis autem quantum ad illud quod primo est de eius significato: non dicit relationem realem vt ante demonstratum est: quantum etiam ad illud quod est secundario de eius significato: non dicit relationem realem: sed aptitudinalem. Primitas enim non importat relationem realem et actualem: neque ad filium: neque ad spiritum sanctum sed tantummodo aptitudinalem: et ideo innascibilitas non est persone patris constitutiua: neque ratione huius quod primo est de eius significato: neque ratione huius quod secundario est de eius significato: hoc est ratione illius praemitatis. Quod etiam primitas non possit constituere personam patris patet alio modo: vt enim dictum est supra Distin. 7. Potentia generatiua dicit diuinam naturam cum modo habendi eam non ab alio. In tali autem modo habendi includitur paternitas ad actum generandi. Talis autem primitas est de ratione potentie generatiue: et est illud quod formalius est in ea: potentia aut generatiua secundum rationem intelligendi ratione huius quod formale est in ea: presupponit hyposta sim perfecte constitutam: quia sicut dicit philosophus 4. Methe. Tunc vnumquodque perfectum est: cum potest generare sibi simile: ergo primitas secundum rationem intelligendi presupponit hypostasim patris perfecte constitutam.

¶ Argumenta que sunt ad partem aliam nihil plus concludunt: nisi quod innascibilitas ratione huius quod primo est de significato eius non est realtter eadem proprietas cum paternitate: et hoc est verum.