Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
¶ Secundo vtrum fuisset putrefactum si diu fuisset resurrectio protelata: et non fuisset per nouum miraculum conseruatum.
¶ Tertio vtrum post separationem anime remanserit illud idem corpus in numero quod ante fuerat viuum.
¶ Quarto vtrum post separationem anime christi a suo corpore possumus vere dicere filium dei fuisse mortuum.
Quaestio 1
Questio I. Rimo ostendo: quod corpus christi potest anime separationem debuit putrefieri: quia filius dei cum humana natura aisum possit defectus humane nature totam naturam consequentes: sed putrefactio corporum post mortem consequitur naturam humanam: ergo videtur quod defectum putrefactibilita tis corporis cu humana natura assumpsit illud corpus debuit putrefieri.
¶ Item humilitas meritum est exaltationis quia vt dicitur Luc. 14. Qui se humiliat exaltabitur: ergo corpus quod maxime erat exaltandum decebat prius maxime humiliari: sed si fuisset putrefactum: fuisset maxime humiliatum: ergo videtur quod debuit putrefieri.
¶ Item ad Heb 2. Debuit per omnia fratribus similari: ergo corpus eius. debuit putrefieri sicut corpora putrefiunt aliorum.
Contra in psalmis non dabis sanctum tuum videre corruptionem: quod beatus petrus Actuum. 2. exponit de corpore christi: ergo non debuit illud corpus putrefieri.
¶ Item corpus in quo numquam fuit corruptio fomitis non de buit putrefieri. Sed corruptio somitis nunquam fuit in carne christi: ergo non debuit putrefieri.
Respondeo quod corpus christi non debuit putrefieri. Sicut enim dicit Aug. 13. de trini. c. 16. Defectus humane nature venerunt de meritis originalis peccati: ergo cum christus numquam habuit peccatum originale: nec aliud defectus nature humane non habuit nisi illos quos voluntarie assumpsit: cum ergo defectus nature humane assumpserit propter humani generis redemptionem non debuit assumere nisi illos defectus: qui prodesse poterant nostre redemptioni: et non derogabant sue dignitati. Putrefactio autem corporis sui post mortem nostre redemptioni non prefuisset: quia iam per mortem completa erat redemptio nostra sue dignitati: etiam talis putrefactio non conuenisset: et ideo corpus. illud non debuit putrefieri.
Ad primum in oppositum dicendum quod filius dei assumpsit defectus totam humanam naturam consequentes: qui nostre redemptioni proficere poterant. Putrefactio autem corporis eius post mo:tem nostre redenptioni non profuisset.
¶ Ad secundum cum dicitur: quod corpus quod maxime erat exaltandam: maxime erat humiliandum etc. Dico quod verum est humiliatione meritoria: si autem fuisset putre factu post mortem: illa humiliatio non fuisset meritoria: quia per illam humiliationem non meruisset diuinitas: quia nihilpotest mereri: nec anima christi: quia postquam suit separata sint extra statum merendi: nec corpus: quia corpus exanime non metuit. Ex praedictis patet solutio ad tertium.
Quaestio 2
Quaestio II. Ecundo Queritur vtrum fuisset putrefactum si diu fuisset resurrectio protelata et non fuisset per nouum miraculum conseruatum. Et videtur quod sic: quia omne compositum ex contrariis: si sibi reliquatur resoluitur incontraria: sed corpus christi compositum erat ex contrariis elementis: ergo si resurrectio multum protelata fuisset: fuisset in illa resolutum nisi fuisset per nouum miraculum conseruatum.
¶ Item in corpore christi dum viuebat erat mutua actio et passio contrariorum: ergo multo fortius erat in eo talis actio et passio post mortem quando anima partes illius corporis non continebat: sed mutua actio et passio contrariorum ad vltimum causat dissolutionem compositi ex contrariis: ergo corpus christi ad vltimum fuisset dissolutum si secundum morem aliorum fuisset eius resurrectio protelata.
¶ Item Augu. decimonono de ci. capitulo duodecimo dicit de corpore humano quod si naturali cursui relinquatur: tam diuquasi tumultuatur: donec mundi conueniat elementis: et in eorum pacem paulatim particulatimque discedat: ergo a simili fuisset de corpore christi: cum tamen aliis corporibus conueniat in natura.
Contra Damas. lib. 3. c. 27. dicit: quod loquendo de corporis corruptione que est dissolutio in ea ex quibus est compositum corpus domini: fuisset incorruptibile. ergo tali corruptione non potuisset corrumpi.
¶ Item magis potes corpus a dissolutione preseruari per sui coniunctionem cum diuinitate quam per sui coniunctionem cum anima. Sed video quod corpus quam diu coniunctum est anime preseruari potest a dissolutione: ergo multo fortius hoc conueniebat corpori christi per sui coniunctionem cum diuinitate.
Ad istam questionem aliqui quod quantumcumque diu fuisset christi resurrectio protelata corpus christi conseruatum fuisset a putrefactione per hoc quod erat substantificatum in persona filii dei: vt in supposito absque alio nouo miraculo. Cum enim corrumpi presupponat esse videtur quod natura non possit attingere ad corrumpendum illud ad cuius actualem existentiam non attingit: natura autem creata non potuit corpori christi dare actualem existentiam in verbo dei: vnde nec ad corrumpendum ipsum attingere potuisset: et isti habent dicere quod passiones quas christus in sua vita sustinuit per miraculum sustinebat inquantum dispensatiue prohibebatur redundare in naturam humanam illud quo prohibita fuisset a passione eo ipso quod substantificata erat in diuina persona. Et quod hanc opinionem tenent: respondent ad argumenta in oppositum vnica responsione dicendo quod procedunt de corporibus que non habent actualem existentiam nisi naturalem.
¶ Alii autem dicunt contrarium dicentes: quod cum anima non separetur a corpore nisi per corruptionem sactam in harmonia ipsius corporis: quia talis corruptio in corpore christi fuit sacta prius ordine nature quam anima separaretur ab eo: et qua ratione potuit talis corruptio in eo fieri potuisset feri corruptio vlterius vsque ad dissolutionem nisi per nouum miraculum fuisset conseruatum. Ad quod ipsi adducunt signum quoddam: satis tamen debile quod fuit sepultum cum myrrha et aloe preseruantibus a putrefactione. Sed quicquid sit de opinione: signum tamen non cogit: quia hoc ideo fecerunt: quia sic mos erat iudeis sepe lire: vt habet Io. 19. Qui vult tenere hanc opinionem potest dicere ad argumenta.
¶ Ad primum in oppositum dicitur quod po tanto dicit Damas. quod corpus christi non potuit dissolui: quia conseruabatur supernaturaliter diuina voluntate.
¶ Ad secundum dicendum quod maior vera est si diuinitas coniuncta rem sibi coniunctam velit a dissolutione preseruare: sed sibi ipsam sue nature dimittat cum toto illo adiutorio quo est verbo vnita magis potuit preseruare a putrefactione per sui coniunctionem cum anima: quia per ipsam habet complementum sue essentie: non sic autem per sui coniunctionem cum diuinitate in persona verbi. Uel potest dici quod corpuo per animam et si ad tempus possit preseruari a corruptione: tamen non semper: quia tunc homo esset per naturam immortalis. Et ego dico quod corpus christi per hoc quod erat substentatum in diuino supposito potuisset conseruari longe diutius a dissolutione quam alia corpora: quamuis non semper nisi nouum miraculum interuenisset.
Quaestio 3
¶ Ertio Queritur vtrum post separationem anime remanserit illuid idem corpus in numero quod ante fuerat viuum: sed quia veritas huius questionis plane et plene habet vt mihi videtur ex determinatione illius questionis. Utrum in adam fuerit aliqua alia forma substantialis cum anima intellectiua que posita est in libro secundo. Dist. 17. Ideo mihi hic videtur pertranseundum: vt inutilis prolixitas euitetur.
Quaestio 4
Questio. IIII. QUarto Queritur vtrum propter separationem anime christi a suo corpore possimus vere dicere filium dei suisse mortuum. Et videtur quod non. Omne quod moritur incipit: sed omne quod incipit est creatura: ergo a primo si verum esset dicere filium dei fuisse mortuum sequeretur quod filius dei est creatura: quod falsum est: vt superius habitum est. Di. xi.
¶ Item immortale et mortuum sunt opposita: sed opposita non possunt predicari de eodem: sed hec est vera: filius dei semper fuit immortalis: ergo falsum est dicere quod suit mortuus.
¶ Item quod conuenit alicui secundum partem non potest de ipso dici simpliciter. Sed christus nominat personam in duabus naturis: ergo cum mori non conuenerit ei nisi secundum humanam naturam non potest simpliciter dici quod christus fuit mortuus.
¶ Item mors est dissolutio anime a corpore: sed anima filii dei fuit ab eius corpore separata: ergo verum est dicere quod filius dei suit mortuus.
¶ Respondeo quod propter separationem anime christi a corpore suo possumus vere dicere filium dei fuisse mortuum: quia res significata per hoc nomen mortuum pura est temporalis: ita quod directe et immediate exprimit intellectum illum de quo dicitur habuisse temporalem vitam: et ideo non exprimit aliquid repugnans intellectui maxime cooperante ad hoc vsu loquendi quo hoc intelligimus dici de filio dei secundum humanam naturam. Et ideo concedimus istam tanquam veram: filius dei fuit mortuus pro nobis.
Ad primum in oppositum cum dicitur quod omne quod moritur incipit etc. Dico quod verum est secundum illam naturam secundum quam moritur: ergo bene concedo quod filius dei incepit inquantum homo. Sed ex hoc non sequitur: ergo incepit: quia cum incipere esse: non tantum conueniat rebus creatis secundum suas naturas: sed etiam secundum supposita si nature alicuius rei conueniat et non disposito non potest de supposito sine determinatione dici: et ideo quamuis incepisse possit dici de humana natura filii dei non tamen potest dici de filio dei simpliciter sine determinatione: quia incepisse ipsi persone non conuenit.
¶ Ad secundum dicendum quod quamuis immortale et mortuum sint opposita: si referantur ad idem ratione eiusdem: tamen dici possunt de eodem supposito ratione diuersarum naturarum. Unde sicut filius dei fuit mortuus ratione humane nature: ita semper fuit immortalis ratione diuine nature: nec tamen concedi debet filium dei non fuisse mortuum: quia sic negatur fuisse mortuus secundum vtramque naturam: quod est falsum: hec autem filius dei semper fuit immortalis affirmatiua quedam est ad veritatem affirmatiue sufficit quod secundum aliquam naturam conueniat persone illud quod dicitur de ea.
¶ Ad tertium dicendum: quod mori non conuenit alicui supposito hominis nisi ratione nature: vnde quod suppositum puri hominis moriatur hoc est: quia constitutum est per illam naturam que moritur: et ideo cuicumque nature conueniat mori simpliciter de supposito dicitur quamuis illi supposito non conueniat secundum se: et ideo quamuis filius dei secundum se sit immortalis: quia tamen secundum vnam suam naturam scilicet humanam fuit mortuus simpliciter debet concedi filium dei mortuum fuisse: quia quando aliud non est natum conuenire toti nisi ratione partis simpliciter dicitur de toto si conueniat parti: vnde qui est crispus in capite simpliciter est crispus nec per hoc volo dicere quod humana natura sit pars filii dei: sed per quandam similitudinem exemplificatiuam locutus sum.