Articulus 1

Questio I

PRimo ostendo quod non est consonum diuine iustitie aliquam animam a corpore in charitate decedentem in purgatorio puniri. Apoc. 14. dicitur de illis qui moriuntur in domino: quodammo iam dicit spiritus vt requiescant a laboribus suis: quod verum non esset si consonum esset diuine iustitie animas talium in purgatorio puniri.

¶ Item anime malorum statim descendunt ad infernum per diuinam iustitiam: ergo similiter consonum est diuine iustitie vt anime bonorum sine aliqua pena statim ascendant in celum.

¶ Item non est aliquod peccatum tam graue et grande quod per penas hoc inflictas non possit totaliter in hac vita expiari: si tamen patienter sustineatur: sed mors est maxima penarum: ergo si penitens eam sustinet patienter per eam totaliter purgatur.

Contra magister praecedenti di. c. 1 et est de poenitentia dil. 7. ca. Hoc aut: prius purgandus est igne purgationis qui in aliud seculum distulit fructum conuersionis.

¶ Item magister in littera huius di. c. 1. expresse ponit quasdam animas post hanc vitam in purgatorio puniri.

Respondeo quod animarum decedentum a corporibus in charitate: quaedam in hac vita totam penam debitam expleuerunt: et tales puniri in purgatorio: non esset consonum diuine iustitie. Unde tales statim cum sint a corporalibus separate: admittuntur ad eterne vite visionem et fruitionem. Ilie sunt que totam penam sibi de bitam in hac viura non expleuerunt: et tales puniri post hanc vitam: consonum est diuine iustitie: non tamen eterna pena: sed purga¬ toria: exquo enim cum charitate recedunt eas eternaliter puniri non esset diuine iustitie consonum: quia dignesunt vita eterna: et quia adhuc ad aliquam penam obligate sunt: diuine iustitie: consonum est vt prius illam sustineant quam gaudium eterne vite recipiant: cum illo enim gaudionon potest stare obligatio ad aliquam penam.

Ad primum in oppositum dicendum quod illa auctoritas intelligenda est aut de illis qui totam penitentiam suam in hac vita expleuerunt: aut de aliis postquam a pena purgatoria liberate sunt

¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile: quia peccatum morta le non compatitur secum aliquod meritum quo retardetur anima suo descensu in infernum: sed charitas secum compatitur aliquod retardatiuum ascensionis anime in paradisum: quia secum compatitur venialem culpam et obligationem ad aliquam penam.

¶ Ad tertium dicendum: quod pena mortis naturalis: cum sit debita pro peccato originali: non satisfacit pro pena debita peccato actuali: quamuis pena mortis violenter illate quam homo patienter et ex charitate sustinet pro deo totaliter satisfacere possit.

Quaestio II

SEcundo queritur vtrum de purgatorio alius alio citius liberetur. Et videtur quod non. quia secundum illam proportionem qua cul pa excedit culpam: vna pena purgatorii excedit aliam in acerbitate: ergo ad hoc quod pene sint iuste: optet quod sint equales in duratione.

¶ Item quamuis premiain paradiso sint inequalia in intensione: tamen equantur in duratione. Similiter pene inferni inequales sunt in intensione equales tamen in duratione: ergo a simili pene purgatorii quamuis sint equales in intensione debent esse equales in duratione.

Contra. Algazel. li 5 physi. ca. 4. loquens de penis animarum post hanc vitam dicit: quod citius vel tardius pena remouetur secundum quod dispositiones propter quas puniuntur sunt fortes vel debiles: et cum in eodem locoante verba predicta ponat penas aliquarum animarum non finiendas: videtur quod verba predicta de penis purgatoriis intelligantur.

Respondeo quod duo considerantur in peccato scilicet magnitudo: et radicatio: dicunt ergo aliqui quod magnitudini offense respondet intensio acerbitatis pene: et radicationi peccati: pene duratio: ideo in puigatorio non tantum sunt pene inequales in intensione: sed etiam in duratione.

¶ Sed contra hunc modum soluendi: sic potest argui. Possibile est vt minori peccato homo fortius et diu tius adhereat quam maiori: et sic contingere posset quod penitens diutius careret visione diuina pro peccato minori quam pro maiori. Cum ergo carentia visionis dei ad tempus sit maior pena quam pena ignis ad tempus: sicut simpliciter maior est vbi est sine fine: vt in damnatis quam pena ignis eterni: posset contingere vt simpliciter magis puniretur penitens in purgatorio pro peccato minori quam pro maiori: quod irratio nabile est.

¶ Uidetur ergo mihi dicendum: quod omnibus pensatis que peccatum aggrauant: cuiusmodi sunt fortiter et diuadherere peccato: et plura aliam: pro maiori peccato debetur vere penitenti maior pena in intensione: et in duratione.

¶ Unde magister in praesenti di. c. 2. Post hanc vitam incredibile non est nonnullos fideles per ignem quendam purgatorium quanto magis minusue bona pereuntia dilexe runt: tanto tardius citiusque saluari. Quod etiam innuit apo stolus prime ad Corin. 3. comparando purganda ligno: seno: stipule que non eque diu remanent in igne.

Ad primum in oppositum dicendum: quod secundum illam proportionem qua culpa excedit culpam in grauitate pensatis omnibus que culpam aggrauant: grauitas pene constituta ex pene intensione et duratione simul excedit in purgatorio pene alterius grauitatem

¶ Ad secundum dicendum: quod non est simile: quia charitas bonorum: et culpa damnatorum nunquam delebuntur: et ideo praemia bonorum: et pena damnatorum non finientur: sed dispositio: propter quam anime puniuntur in purgatorio non est in eis immobiliter radicata: nec equaliter: et ideo citius a qui busdam quam ab aliis remouetur. Argumentum ad partem aliam gratia conclusionis potest concedi: quamuis Algazel errauerit in hoc quod in animabus post hanc vitam penam non posuit nisi causatam ex vehementi desideriodelectationis: que accipitur in temporalibus mediante corpore sicut instrumento: ad quam attingere non possunt pro pter carentiam instrumenti.

Quaestio III

TErtio queritur vtrum ad purgationem animarum sit aliquis locus deputatus specialiter.

¶ Respondeo sicut patet per ea quae dicta sunt. libro 3. distin 22 articu. 2. in inferno sunt quatuor loca se habentia secundum superius et inferius. In illo loco maxime infimo: sunt damnati pro peccato actuali. In illo qui est immediate supra illum: sunt damnati pro sono peccato originali. In loco qui consequenter est supra illum sunt anime: que purgantur: quia ibi de lege communi purgantur: quamuis aliqua alibi purgentur ex aliqua causa speciali scilicet vt viuentibus aliquid nuncient: vel vt suffragia pro se impetrent: et vt patiendo vbi peccauerunt: dei iustitiam aliquibus sensibilius manifestent. In. 4. loco modo non sunt aliqua anime: sed ante christi aduentum ibi erant anime sanctorum patrum: que poenitentiam suam in purgatorio expleuerant: et ille quae recedentes a corpore nihil purgabile portauerant. Hugo tamen 2 li. de sacra. parte. 15 c. 7. negare videtur aliquem vnum locum determinatum esse purgationi animarum dicens: probabilius esse vt in his potissimum locis singule penam sustinere credantur: in quibus culpam commiserunt: sicut multis sepe documentis est probatum: alia vero si qua sunt harum penarum loca non facile est assignari.

¶ Ex dictis patet solutio ad questionem quartam.