Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
Quaestio I. Rimo ostendo quod omnis numerus est acciens: dicit enim posus. vi.o physicorum quod si numerus esset substantia maior et minor numerus esset similis speciei Uter ergo velle quod nullus numerus est substantia: ergo omnis numerus est accidens.
¶ Item numerus est quid constitutum ex vnitatibus: sed secundum Aui. 3. Metaphy. c. 2. In hoc conueniunt ens et vnum quod nullum eorum significat substantiam alicuius rei. Dicunt. 3 c. quod vnitas substantiae est intentio que est accidens: ergo omnis numerus est accidens.
¶ Item omnis numerus est quantitas discreta: vnde secundum philosophum libro praedicamtorum. Quantitas discreta diuiditur in numerum et orationem: sed omnis quantitas discreta est accidens ergo omnis numerus est accidens.
¶ Item sicut se habet punctum ac quantitatem continuam ita vnitas ad discretam. Sed omnis puctus reducitur ad quantitatem continuam: ergo omnis vnitas ad quantitatem discretam: sed talis quantitas est accidens. Cum ergo numerus constet ex vnitatibus. Omnis numerus est accidens. ontra in deo est numerus personarum: et tamen in deo nullum est accidens.
¶ Item vnitas essentialis substantie est ipsamet substantia. Unde philosophus 4. Metaphy. Idem est vnus homo et homo et postea dicit quod cuiusque substantia vnum est non secundum accidens ergo in creaturis sunt quedam vnitates que sunt substantiae: ergo numerus ex illis vnitatibus constitutis non est accidens.
Respondeo quod numerus potest considerari secundum suum esse realequod habet in ipsis rebus numeratis et secundum suum esse intellectum et secundum esse imaginatum.
¶ Primo modo et secundo loquendo de numero dico quod non est verum quod omnis numerus sit accidens: quia non est verum quod omnis vnitas sit accidens. Essentialis enim vnitas vniuscuiusque rei est ipsa res sub ratione qua indiuisibilis vel in diuisa in plures res tales. Unde essentialis vnitas substantiae est ipsamet substantia sub ratione qua indiuisibilis vel indiuisa in plures res tales. Cum ergo ex quibusset vnitatibus constituatur numerus non omnis numerus est accidens secundum suum esse quod habet in re extra sed currit omne conseqens: nec secundum suum esse intellectum: quia non tantum intelligimus vnitatem que est accidens: sed etiam illa que est substantia. Si autem loquamur de numerosecundum suum esse imaginatum sic dico quod omnis numerus est accidens quia nostra imaginatio non comprehendit substantiam nisi per accidens sicut videtur substantia per accidens: hoc est qua per imaginationem apprehendimus accidentia quibus subest ipsa.
¶ Numerus autem constitutus ex vnitatibus substantialibus non habet esse imaginatum quamuis habeat esse reale et intellectum vt visum est:
Ad primum in oppositum cum dicitur quod philosophus negat numerum esse substantiam etc. dico quod loquebatur de nume ro quod causatur ex disione continua qui numerus est quantitas discreta.
¶ Ad 2m quod arguitur per Aui. dico quod ibi opinio Aui. non est tenenda: et merito reprobatur a Coment. super. i10. Meta. vbi tractat aliquas rationes Auice. et ponit contra ipsum rationes quas domino concedente ponemus lib. 2. vbi queretur ratio indiuidu ationis.
Quaestio 2
Quaestio II. SEcundo queritur vtrum isti termini duo: tres dicant in divinis aliquam rem positiuam: et videtur quod non quia dicuntur plura positi ue maius aliquid sunt omnia simul quam quodlibet illorum per se: sed in deo nihil est maius alio ergo termini signantes pluralitatem nihil dicunt in deo positiuum.
¶ Item vnitas dicit indiuisionem. In diuino vero nihil ponere videtur: ergo cum numerus constet ex vnitatibus termini numerales non dicunt aliquam rem positiuam.
¶ Item Augu. 7. de trini. c. 4 dicit quod istis nominibus tres persone non voluit humanamopia diuersitatem intelligi sed singularitatem noluit ergo nihil ponunt: sed singularitatem excludunt.
Contra si nihil ponunt: sed tantum excludunt sicut dicimus in deo tres personas ita possumus dicere. 5 quod falsum est.
¶ Item aut ponunt aut negant: siponunt hebeo propositum: si negant cum non negent pluralitatem negaret vnitatem: ergo dicendo in divinis esse tres personas negaremus ibi esse vnam quod falsum est. PRespondeo quod isti termini duo tres dicunt in diuinis aliquam rem positiuam: et hoc patet quia dicunt plures vnitates personales vnitas autem personalis est ipsa persona vt in se indiuisa persona autem quid positiuum est. Indiuisio vero non dicit nisi negationem: ergo iste terminus tres in diuinis nominat ipsas personas inquantum quelibet: est in se diuisa et exconsequenti inquantum vna non est alia: ergo in divinis dicit rem positiuam que est persona et negationem diuisionis que non est res positiua et ita cum ipsis personis non dicit aliquam rem positiuam: quia non dicit nisi ipsas personas inquantum quelibet est in se in diuisa: et ab alia distincta.
¶ Secundum autem opinionem illorum qui dicunt quod vnitas personalis dicit cum ipsa persona rem aliquam positiuam non tamen differentem ab ea secundum remsed tantum secundum rationem. Oportet dicere quod termini numerales dicunt in deo cum ipsis personis aliquam rem positiuam differentem a personis secundum rationem tantum.
Ad primum in oppositum cum dicitur quod que dicuntur plura positiue maius aliquid sunt omnia simul quam quelibet per se etc. dico quod verum est in his que dicunt plura propter pluralitatem essentie: termini vero numerales in diuinis non ponunt plures essentias sed plures personas.
¶ Ad 2m cum dicitur quod vnitas dicit indiuisionem etc. dico quod verum est: sed non tantum quia vnitas essentialis dicit ipsam essentiam vt indiuisam inseipsa et vnitas personalis dicit personam vt indiuisum in seipsa.
¶ Ad 3m quod arguitur per auctoritatem Aug. dico quod intendit dicere quod termi numerales in divinis non dicunt diuersitatem essentie: et tamen excludunt singularitatem inquantum significant esse plures personas in diuinis: vnde ponendo in diuinis plures personas negant in diuinis esse vnam personam tantum.
Quaestio 3
Quaestio III. TErtio queritur vtrum dicant in diuinis tantummo do rem relatiam: et videtur quod non quia dicuntur absolute ergo dicunt substantiam.
¶ Item Boe. in libro de tri. c. 6. Uult quod quantitas in diuinis transeat in substantiam ergo cum numerus sit quantitas numerus in divinis transit in substantiam: termini ergo numerales in divinis dicunt substantiam.
¶ Item in deo sunt plura attributa: sed attributa dicundiuinam substantiam: ergo termini numerales in diuinis non tantum modo dicunt res rsalas: sed etiam absolutas.
¶ Item omen nomen signns substantiam dicitur de qualibet persona per se: sed de nulla persona per se possunt dici termi numerales duo tres ergo nunquam signnt substantiam.
¶ Respondeo cum praedicti termini important aliquam realemdistinctionem: et in divinis nulla sit realis distictio in essentia: et persone realiter distinguntur ab inuicem i relatiuas proprietates sequitur quod non dicunt in divinis rem absolu¬ tam sed res distinctas per relatiuas proprietates distinguentes non tamen dicunt eas determinatio: sed in determinate
Ad primum in oppositum cum dicitur: quod que dicuntur absollute etc. dico quod non est verum: quamuis enim persone vt significate per hoc nomen tres non dicantur ad aliquid: tamen vt signata nominibus determinatis que sunt pater et filius et spiritus sanctus dicuntur ad aliquid: immo vt verius dicam ad aliquam vt pater ad filium: filius ad patrem et ideo non opetet quod hoc nomen tres dicat substantiam sicut vides aliqualiter per simile. Persone enim vt signate generali nomine non dicutur ad aliquid. et tamen cum dicimus personas res ralatiuas significamus: que vt determinatis nominibus significate que sunt pater et filius et spiritus sanctus ad se inuicem referruntur.
¶ Ad 2m cum dicitur quod numerus est quantitas etc. Dico quod verum est de illo numero quo causatur ex diuisione continui: sed iste non transeunt in diuinam praedicationem: sed numerus transcendens: vnde dico quod numerus in deo non dicit quantitatem sed pluralitatem distinctorum per relatiuas proprietates et ideo sicut relatio non transit in substantiam: ita nec numerus qui in diuinis significantur per terminos numerales.
¶ Ad 3m cum dicitur quod in deo sunt plura attributa etc. dico quod verum est: sed illa pluralitas est secundum rationem tantum: sed isti termini duo tres important pluralitatem realem: vbi ex adiuncto determinentur ad pluralitatem diminutamquae est pluralitas secundum rationem dicendo posita sapientia bonitas sunt tria attributa ibi ratione adiuncti dicunt tantum modo pluralitatem secundum rationem in substantia.