Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 6
¶ Tertio vtrum participans scienter cum excommunicatis a papa sit excommunicatus maiori excommunicatione.
¶ Quarto vtrum sacerdos recipiens oblationes suorum parrochianorum excommunicatorum sit excommunicatus.
Quaestio 1
PRimo ostenditur quod participans cum ex communicato non sit excommunicatus. 11 q. 3. Quicumque communicauerit. Quicunque communicauerit vel orauerit cum excommunicato si laicus est: excomunicetur: ergo videtur quod ipso facto non sit excommunicatus.
¶ Item participans cum peccatore non tamen in peccato non in currit peccatum: ergo a simili participans cum excommunicato non tamen in suo crimine non incurrit excommunicationem.
Contra ea. q. Cum excommunicato: si quio cum eo aute patam autem absconse locutus fuerit communem cum eo statim excommunicationis trahat penam.
Respondeo quod duplex est excommunicatio scilicet maior quae est a qualibet licita comnione vel legi timo actu separatio. 11. q. 3. Ad mensam. §. Euidenter. et 3. q. 4. Eugeltrudam: et excomunicatio minor que est a sacramentis ecclesie tantum exclusio: extra de exceptionibus. a nobis: et de sententia excommunicationis. Si quem: in textu et in glo. Si autem aliquis participet cum excommunicato excommunicatione minori: non propter hoc incurrit excommunicationis sententiam. Si autem cum ex commuato excommunicatione malori cum participantibus cum eo obseruata in ista aggrauatione forma iuris incurrit ex communicationem maiorem: si autem non est excommunicatus cum participantibus sibi: tunc participans aut participat cum eo in crimine: aut non: si sic eandem incurrit sententiam: extra de sen. excommu. Nuper: si non: tunc non incurrit nisi excommunicationem minorem: excipiuntur tamen sex genera personarum scilicet vxor: filius: filia non emancipati: seruus: ignorans illum excommunicatum et necessitatem patiens. I1. q. 3. Quniam multos: et ille qui sibi loquitur pro anime sue vtili tate. e. q. Andecessor. Unde versus. Utile lex humile res ignorata necesse: Hec anathema quidem faciunt ne possit obesse.
Quaestio 2
SEcundo queritur vtrum participare cum excommunicato semper sit peccatum mortale. Et videtur quod sic: extra de his que vi metus vel causa siunt: sacris canonibus: dicitur: quod propter metum non debet aliquis cum excommunica to communicare: cum pro nullo metu debeat quis mortale peccatum incurrere.
¶ Item excommunicationis sententia non est ferenda nisi pro mortali peccato vt superius habitum est. Sed pro participatione cum excommunicatis sunt hommes maiori excommunicatione extomnicandi. 11. q. 3. Sicut apstouli. et cap. se. et. c. quicunque: ergo participare cum excommunicato semper est peccatum mortale.
¶ Item pro solo peccato mortali excludendus est quis a sacramentis ecclisie. Sed per excommunicationem minorem quam contrahit participans cum excommunicato excluditur quis a sacramentis ecclesie: vt visum est: ergo talis participatio semper est peccatum mortale.
Contra cum aliquo excommunicatur quamuis sibi precipiatur ne communicationi se ingerat: aliis precipi non videtur quod sibi non participent: sed tantummodo participantibus pena imponi: ergo videtur quamuis participans incurrat penam scilicet excommunicationem minorem: non tamen mortalem culpam.
¶ Item cum secundum iura sit multitudini parcendum: et pauci sint qui ab omni participatione cum excommunicatis: abstineant: videtur illa sententia in benigniorem partem interpretanda: cum expresse non inueniatur quod tales mortaliter peccent.
Respondeo quod si scienter et ex deliberatione participans in crimine cum excommu nicato aut cum omnibus participantibus sibi mortaliter peccat. Si autem cum illo qui non est excommunicatus cum participantibus sibi participet aliquis non in crimine: sed tamen participat scienter cum ipso in diuinis: et etiam sacramentis: tunc peccat mortaliter: vnde publice excommunicatointrante ecclesiam omnes debent exire. 24. q. 1. Omnis qui. sacerdos tamen si postquam canonem inchoauit superueniat excommunicatus non debet missam. imperfectam derelinque re: argumentum ad hoc. 7. q. 1. Nihil. qui autem cum excommu nicato neutro predictorum modorum participat: sed tantum inloquela comestione et similibus mortaliter non peccat: nisi hoc faciat ex contemptu ecclesie vel iudicis.
Ad primum in oppositum dicendum quod illa decretalis intelligitur de participantibus in crimine: vel in diuinis de participantibus cum illo: qui cum suis participantibus est excommunicatus premissa monitione secundum formam iuris.
Quaestio 3
TErtio queritur vtrum participans scienter cum excommunicatis a papa: sit excommunicatus maiori excommunicatione.
¶ Respondeo quod aliquis potest dici excomnicatus a papa: vel quia excommunicatus est a iure: quod papa condidit: et cuius absolutionem sibi specialiter reseruauit: vel per aliquam sententiam a papa generaliter latam: vel quia est a papa excommunicatus nominatim. Participans cum excommunicatis a papa duobus modis primis maiorem excommunica tionem non incurrit: similiter nec participans in loquela et comestione cum excommunicato a papa nominatim. Sed vtrum scienter cum eo participans in diuinis maiorem excommunica tionem incurrat: dubium est: quidam enim dicunt quod sic. Dicitur enim extra de sen. excommunicationis. Significauit Cericos qui scienter et sponte participauerit excommunicatis a nobis: et ipsos in officiis receperint: eadem excommunicationis sententia cum ipsis non dubitamus inuolui.
¶ Alii dicunt contrarium et bene in glo. dicentes hoc debere intelligi quantum ad priuationem sacramentorum: vel forte quia illi erant excommunicati cum omnibus participantibus eis: vel forte quia participauerunt illis excommunicatis in eodem crimine: et ideo eade sententia cum illis fuerunt ligati et remitti debuerunt ad suum excommunicatorem absoluendi. Sed prima opinio probabilior est: quia magis concordat textui decretalis: et illam tenet dominus hostien. in apparatu.
Quaestio 4
QUarto queritur vtrum sacerdos recipiens oblationes suorum parrochia norum excommunicatorum sit excommunicatus.
¶ Respondeo quod sacerdotem recipere oblatio nes parrochianorum suorum excommunicatorum dupliciter potest tantelligi Uno modo ita quod cum aliis fidelibus eas offerant sacerdoti ad altare: et hoc omnino illicitum est. Unde si sic reciperet cum excommuuicais participaret et incurreret excommunicationem: que contrahitur ex tali participatione.
¶ Alio modo ita quod oblationes sibi debitas ab eis repetat vel recipiat: et sic recipiens vel repetens: excommunicationem non incurrit: ab excommunicatis enim exigi potest et recipi quod ab eis debetur. extra de sen. exrco. si vere: et conueniri possunt quamuis alios conuenire non possint: vt dicit Glo. super decretalem aliegatam.
Quaestio 5
QUinto queritur vtrum aliquis sciens aliquem excommunicatum: teneatur ipsum vitare. Et videtur quod sic. 6. q. 2. Si tantum. si tantum episcopus alieni sceleris se conscium nouerit quamdiu probare non potest nil proferat: et infra. eo. c. dicitur quod ille quamdiu nihil probare potest in communione omnium preter quam eius qui eum reum iudicat permanebit.
Contra: eadem uaestione cap. sequenti dicitur. Piacuit. Placuit vt si quando episcopus dicit aliquem sibi soli fuisse confessum atque ille neget: non putet ad iniuriam suam episcopus pertinere: quod illi soli non creditur: et si scrupulo proprie conscientie se dicit neganti nolle communicare quamdiu excommunicato non communicauerit suus episcopus eidem episcopo ab aliis non communicetur episcois: vt magis caueat epriscous ne dicat in aliquem quod ab aliis documentis conuincere non potest.
Respondeo quod aliquis solus sciens aliqem excommunicatum: eum non tenetur vitare inpublico: nec debet: quia crimen occultum ab illo qui solus scit non est publicandum: vnde nec christus malam voluntatem Iude: quam sub certitudine sciebat noluit publicare: et cum hoc dixit Ioanni: sibi in filentio dixit. tenetur tamen ipsum priuatim vitare nisi hoc per confessionem tantum sciuerit: et hec distinctio satis habetur. extra de sen. exco. Cum non ab homine. vbi sic dicitur a communione illius qui pro sacrilega manuum iniectione in clericum in edictum excommunicationis incidit: licet denunciatus non sit: debes abstinere nisi sorte illud tibi soli pateret: in quo casu ipsum priuatim tantum modo euitabis quamdiu ab ecclesia toleratut. Decretum allegatum ad partem primam intelligi debet de euitatione in priuato: et aliud allegatum ad secundam partem de euitatio ne in publico.