Articulus 2

Quaestio. I

PRimo ostendo quod adoptio non et alicuius persone extranee etc. quia vt habetur. Hester. 2. Mardocheus hester: que fuerat filia fratris sui adoptauit in filiam.

¶ Item mulier potest aliquem assumere in domo sua: et ipsum loco filii nutrire: et tamen adoptare non potest.

¶ Item arrogatio non est adoptio: sed arrogatio est alicuius in filium vel nepotem: aut deinceps legitima assumptio. ergo adoptatio non est huius.

Contra adoptare sicut dicit Papias est aliqem in filium recipere: sed qua ratione potest aliquis recipi in filium eadem ratione in nepotem: et sic deinceps constat quod hoc non debet fieri nisi legitime: ergo adoptio est persone extranee in filium vel nepotem vel deinceps legitima assumptio.

Respondeo quod adoptio est voluntarius motus quo de non filio sit filius non naturalis: sicut generatio naturalis est naturalis mutatio qua de non filio sit filius naturalis: et quamuis ista filiatio aliquo modo naturalem imitetur: non tamen attingit: quia sicut dicit philosophus. 4. meteororum. Ars debilior est quam natura: nec sequitur id est attingit eam. licet multum elaboret et intelligas quod per filium vel nepotem in diffinitione adoptionis intelligitur filius et filia: nepos et neptis: quia tam masculus quam femina possunt adoptari.

Ad primum in oppositum dicendum quod per personam extraneam intelligitur omnis qui non est in potestate adoptantis siue sit de eius cognatione carnali siue non.

¶ Secundum dicendum quod non quilibet potest adoptare: sed tantum ille cui a lege permittitur: quia nec quilibet etiam potest generare. vnde nota quod mulier adoptare non potest nisi in solacium amissorum liberorum hoc enim a principe concedatur: nec etiam filius familias: nec etiam ille qui non potest generare vt spado vel castratus: nec minor sexaginta annis: nisi ex aliqua necessaria causa: quia ante tempus illud debet vacare generationi naturali si vult habere silium. oportet etiam quod adoptans plena pubertate precedat adoptatum id est 18 annis ita quod posset ipsum naturaliter generasse. dic ergo ad formam argumenti quod non est idem aliquem in domo sua nutrire sicut filii nutriuntur: et aliquem in filium adoptare.

¶ Ad tertium dicendum quod tam arrogatio quam adoptio specialiter dicta sunt species adoptioni generaliter dicte: et differunt in quatuor.

¶ Primo quod arrogatur qui est sui iuris: adoptatur qui est alieni.

¶ Secundo quia arrogatus transit in potestatem arrogantis: et adoptatus non transit in potestatem adoptantis.

¶ Tertio quia arrogatio non sit nisi auctoritate principis. adoptatio autem fit per quemlibet magistratum: et hec tres differentie accipi possunt ex his que dicuntur instituta de adopti. §. 1. et 3 et 4 coniunctim: et per illud quod dicitur. extra de co¬ gna. legali. c. vnico. in glo.

¶ Quarto disserunt: qua arrogatus habet de necessitate legitimam in bonis arrogatotis: vnde siue eum emancipet siue decedat debet ei relinquere legitimam suam.

¶ Adoptatus vero non habet legitimam in bonis adoptantis. vnde non tenetur ei aliquid relinquere: si tamen ab intestato moriatur succedit ei adoptatus. Et nota quod quia predicte due specles sunt adoptionis generalis: arrogatio quandoque in iure dicitur adoptatio: vt instituta de adop. in principio. vbi dicitur non solum naturales liberi secundum ea que diximus in potestate nostra sunt. verum est hi quos adoptamus.

Quaestio II.

SEcundo queritur vtrum cogntio legalis impediat matrimonium Et videtur quod non maior videtur esse cognatio legalis filii adoptiui ad filiam adoptiuam quam ad naturalem: sed filius alicuius adoptiuus potest contrahere cum eiusdem filia adoptiua: quia non inuenitur prohibitum. extra de cogna. legali. c. vnico. in glo. ergo multo fortius cum eiusdem silia naturali.

¶ Item vt superius habitum est adoptatus non transit in potestatem adoptantis. ergo non cohabitat cum eius naturalibus filiis: nulla ergo videtur ratio quare inter ipsos non possit matrimonium contrahi.

¶ Item filius illegitimus non est in potestate patris: vt habetur in. c. predicto. in glo. ergo videtur quod potest contrahere cum patris sui filia adoptiua.

Contra extra de cogn. legali c. vnico. Si qua propter adoptionem mihi soror esse ceperit: quamdiu durat adoptio inter me et ipsam nuptie consistere non possunt.

¶ Item. 30. q. 3. c. 1. Inter eos qui natura: et eos qui adoptione filii sunt venerande leges ratione matrimonia contrahi non permittunt.

Respondeo quod sic dicunt iura ad partem secundam allegatam et magister huius distinctio c. 3. Legalis cognatio impedit matrimonium: quia sicut consanguinei et affines: ita et adoptiui solent cum naturalibus filiis familiariter conuersari: et arrogati cum naturalibus in eadem familia manere: et ideo lex tales a coniugio excludit: ne si inter se contrahere possent. daretur opportunitas et incentiuum luxurie: quidam tamen perpetuo prohibentur copulari: quidam vero ad tempus scilicet durante adoptione: vt patebit in questione se. quia tamen matrimonium cum sit sacramentum ecclesie legibus secularibus non subiacet. predicta legis prohibitio non esset efficax nisi canonizata esset.

Ad primum in oppositum dicendum quod non est simile filius enim carnalis magis attinet patri quam adoptiuus. et quia attinentia est inter filios per comparationem ad patrem: filia adoptiua magis attinet naturali filio quam filio adoptiuo.

¶ Ad secundum dicendum quod vt tangitur in eadem glo. opinio quorundam fuit quod filius adoptiuus copulari potest naturali filie adoptantis.

¶ Alii dicunt et verius quod non. adoptione durante: quia licet adoptatus non transeat in potestatem adoptantis. acquiruntur tamen ei quedam iura ex adoptione que per emancipationem dissoluuntur: et pro hac opinione facit decre. predicta que indistincte loquitur de adoptione non distinguendo inter arrogatum et adoptatum.

¶ Ad tertium dicendum quod nullum concludit inconueniens secundum dominum Innocentium hostien. et Ber. quia inter tales nulla contrahitur legalis cognatio non posset tamen naturalis filius etiam illegitimus matrimonialiter copulari spitrituali filie patris sui. fortior est enim spiritualis cognatio quam legalis.

Questio. III.

TErtio quaeritur inter quos contrahitur legalis cognatio.

Respondeo quod ex adoptione triplex pervenit specles legalis cognationis. vna inter adoptatum et adoptantem: alia inter liberos adoptiuos et naturales et liberos liberorum naturalium: tertia que est quasi legalis affinitas inter adoptatum et vxorem adoptantis: inter adoptantem autem et carnales parentes adoptati nulla contrahitur legalis cognatio: quia tales simul cohabitant: et impedit quelibet species legalis cognationis matrimonium contrahendum: et si postea contrahitur de facto dirimit contractum. prima tamen species et tertia perpetuo impediunt propter reuerentiam quam semper debet adoptatus patri adoptiuo et eius vxori: sed secunda impedit ad tempus: et scilicet durante adoptione: quapropter voluerunt aliqui dicere quod si adoptiuus contrahit cum filia legitima naturali sui patris adoptiui non dissoluitur matrimonium: eo quod illud impedimentum est temporale: vt recitat glo. super illam decre. de cognatione legali. Sed hoc non est verum: quia quamuis illud impedimentum sit temporale secundum se: tamen inducit effectum perpetuum: et ponitur exemplum in glo. predicta: iste non potest modo contrahere cum illa que virum habet: et si contrahere dirimeretur imatrimonium: et tamen viro suo mortuo potest contrahere cum illa: in quo patet quod temporale impedimentum simpliciter dirimit matrimonium quod fuit contractum ipso durante: ex dictis patet: et quia non est idem adoptio et legalis cognatio: sed differunt sicut causa et effectus.