Articulus 2

Quaestio I.

Rimo ostendo quod symonia non est studiosa voluntas emendi vel vendendi quid spirituale: vel spirituali annexum: quia voluntas studiosa respectu mali dicitur malitia: sed non semper committit homo symoniam ex malitia: sed quandoque ex infirmitate vel ignorantia: ergo male ponitur in diffinitione symonie studiosa voluntas.

¶ Item spiritualia non possunt pecunia possideri. Unde vt habetur act. 8. Symoni mago volenti emere donum spiritus sancti dixit Petrus. Pecunia tua tecum sit in perditione: quoniam donum dei existimasti pecunia possideri: cum ergo vt habetur 3 ethi. c. 5 electio non sit impossibilium: et studiosa voluntas sit cum electione: male dicitur quod symonia sit studiosa voluntas vendendi vel emendi spiritualia.

Contra prima. q. prima. Qui studet: predicta diffinitio implicite continetur.

Respondeo quod competens est praedicta descriptiosymonie: continet principalem actum in hoc quod dicitur voluntas studiosa scilicet actus voluntatis cum effectu secundum glo. ibidem: et actum exteriorem scilicet venditionem et emptionem: et obiectum: quod est spirituale vel annexum spirituali.

Ad primum in oppositum dicendum quod studiosa voluntas: dicitur voluntas ad effectum deducta: quia quamuis symonia mentalis sit peccatum: tamen non obligat ad renunciationem vel restitutionem rei acquisite. extra. de symonia. Mandato nostro. Potest etiam dici quod quia per fectio peccati est in electione: quamuis quandoque ad hoc inclinetur homo ex ignorantia vel infirmitate: ideo dicitur symonia esse studiosa voluntas: vt intelligatur esse voluntas non subreptoria: sed eligens.

¶ Ad secundum dicendum quod aliquid spirituale dicitur dupliciter. Uno modo per essentiam: sicut gratia et virtutes: et respectu talium non potest esse contractus venditionis vel emptionis. Alio modo causaliter vel dispositiue: et sic sacramenta sunt spitritualia inquantum sunt causa instrumentaliter disponens ad gratiam et virtutes: et ista inquantum sunt quaedam res corporales vendi possunt de facto: quamuis vendi non possint de iure: et sic accipiuntur spiritualia in diffinitione symonie.

Quaestio II

SEcundo queritur vtrum symonia conuenienter nominetur. Et videtur quod non: quia vt habetur act. 8. Symon magus noluit vendere spiritualia: sed emere. Sed vt habetur. 4. Reg. c. 5 Gyezi spiritualia vendidit Naaman syro. ergo non magis debet dici symonia quam Gyezia.

Contra. symonia communiter nomina et tur in iure.

Respondeo quod conuenientius nominatur symonia quam gyezia: quia vitium emptio nis et venditionis quantum ad voluntatem fuerunt in symo ne mago: ad hoc enim voluit emere pecunta donum spiritus sancti: vt postea aliis venderet. Si tamen distincte et per appropriationem loqui volumus possumus vocare spiritualia vendentes gyezitas: et ementes symoniacos. Et sic patet quid dicendum est ad argumenta.

Quaestio III

TErtio queritur vtrum symoniaci sint irregulares. Et videtur quod non. Dare pecuniam pro sacramentis sine pacto: et post sacramenti susceptionem non facit hominem irregularem: sed hoc faciens est symoniacus. Gyezi enim pecuniam a Naaman accepit non ex pacto: et postquam curatus fuerat: ergo non omnis symoniacus est irregularis.

¶ Item vt habitum est liro secundo. Ignorantia inuincibilis totaliter excusat: sed potest accidere quod aliquis ordinetur: vel beneficium ecclesiasticum consequatur per symoniam: ipso de hoc habente ignorantiam inuincibilem: vt cum aliquis clam dat pecuniam ordinanti vel prelato: vt ordinem vel beneficium conferat alii ignoranti: ergo talis non efficitur irregularis.

Contra. decre. di. 33. Maritum Inter non promouen dos numeratur ille qui per emptionem ad imitationem Symonis magi pecuniam obtulerit.

Respondeo quod symoniacus: siue sit symonia cus propter ordinis susceptionem symoniace suscepti: siue propter beneficii ecclesiastici consecutionem irregularis est: quia tales iura decernunt sine dispensatione promoueri ad ordines non posse. Quod credo esse intelligendum: si talis symonia commissa fuit ipso sciente: quia si ipso ignorante inuincibili ignorantia fuit data pecunsa: vt ordinaretur vel beneficium ecclesiasticum consequeretur: quamuis statim postquam huius rei notitiam habuerit teneatur renunciare beneficio sic assecuto: et desistere ab amministratione ordinis sic suscepti: quousque cum eo fuerit dispensatum: irregularitatem tamen non incurrit pro beneficii tali assecutione: quamuis secundum quid eam incurrerit pro tali ordinis susceptione: inquantum in illo non debet ministrare sine dispensatione: non tamen est irregularis simpliciter: quia absque omni dispensatione in ordinibus ante legitime susceptis ministrare potest: et eo ipso quod dispensatum est cum eo in ordine quem sic suscepit potest absque alia dispensatione ad vlteriores ordines promoueri. Sciendum tamen quod grauior est symonia in ordine: quam in consecutione bebeficii ecclesiastici. Unde cum illis qui ordinem scienter symontace susceperunt: maxime si commissa fuit symonia: et ex parte ordinati et ordinatoris: vel praesentatoris: non est consuetum dispensari etiam in religione. extra de symonia. Ex tue: et cum symoniacis quibuscumque qui scienter spirituale vel spirituali annexum symoniace susceperunt: solus papa potest dispensare: vel ipse cui hoc commiserit: quod potest probari per illud quod dicitur prima. q. prima. Erga. vbi ipse papa eos omnino damnat: ac deponendos auctoritate apostolica sancitur: nisi violenter attractus fuerit: et extra. de symonia. Nobis fuit. in textu et in glosa.

Ad primum in oppositum dicendum quod gpeziaccipiendo pecuniam a Naamam: triplex incurrit peccatum: quia mentitus est: et famam domini sui lesit: quantum in se fuit: et quia directe et ex intentione pecuniam pro beneficio spiritus sancti quamuis iam exhibito exegit: aliud enim est pro beneficio iam recepto liberaliter dare pecuniam: non sicut praecium: sed loco actionis gratiarum: quod licitum est: et aliud pecuniam exigere sicut praecium: quod fecitGyei.

¶ Ad secundum dicendum quod ignorantia inuincibilis quamdiu durat a toto excusat ignorantem: sed postquam cessat homo tenetur quantum in se est malum corrigere: quod ignorauerat: et ideo ille pro quo ignorante data fuit pecunia vt eligeretur ad aliquam dignitatem: vel ordinaretur: vel beneficium ecclesiasticum sibi conferretur: postquam venit ad notitiam facti tenetur beneficium: quod sic assecutus est resignare: et ab executione ordinis sic suscepti desistere: nisi pecunia data fuisset in fraudem: et in malum illius. extra. de symonia. Nobis fuit. in hoc enim casu pecunia ab alio data ipse penitus ignorante non nocet: nisi ex post facto consentiat: alioqun contingere posset quod alicuius factum insidias inimico parentis ei damnosum existeret: cui penitus displiceret: et aliquis de fraude sua commodum reportaret. extra. de symonia. Sicut tuis.