Articulus 3

Quaestio I.

PRimo ostendo quod de re inutili ad salutem possit fieri votum. interficere enim filiam inocentem non est vtile ad salutem: sed vt habet Iudi. 11. Iepte interfecit filiam suam sicut vouerat: et tamen ad Heb 1 numeratur inter illos qui per fidem vicerunt regna: ergo videtur quod votum fieri possit de re inutili ad salutem.

¶ Item conscientia potest obligare hominem ad rem inutilem ad salutem: quia faciens contra conscientiam siue sit erronea siue non peccat: sed non magis obligat conscientia quam votum: ergo votum fieri potest de re inutili ad salutem.

Contra 22 q. 4. Et est sumptum ab Isi. in synonper mis libro 2. c. 16. In malis. In malis promissis rescinde fidem: et in turpi voto muta decretum: quod incaute vouisti ne facias. Sed quicumque vouet aliquid inutile ad salutem incaute vouet: ergo non potest de iure fieri votum de re inutili ad salutem.

Respondeo quo posse facere votum de re inutili ad salutem dupliciter potest intelligi: aut de facto: aut de iure.

¶ Primo modo potest homofacere votum de re inutili ad salutem: et de malo culpe. Multi enim fatui quandoque vouent non tantum inutilia: sed etiam nociua ad salutem

¶ Secundo modo distinguendum est de inutili ad salutem: quia quoddam est inutile et noci uum: vt malum culpe: quoddam inutile: non tamen nociuum: vt illud quod est indifferens. De primo inutili ad salutem non potest fieri votum de iure: quia deus respuit obligationem sibi oblatam contra seipsum. De secundo est inutili non potest fieri votum de iure sub ratione qua indifferens est: quia de oblatione obligationis que non est ad honorem dei: nec vtilis ad salutem offerentis non curat: et ideo talis obligatio non tenet ipso iure: et dixi sub ratione qua indifferens est: quia si est tale indiferens quod per aliquam circustantiam in comparatione ad vouentem conferes sit ad salutem: sic de illo potest fieri votum: quamuis ratione generis sit indifferens.

Ad primum in oppositum dicendum quod votum Iepte non fuit obligatorium nisi ad in molandum animal occurrens immolaticium: et quo ad hoc fuit licitum et placens: quod ostendit victoria subsecuta: vnde in occidendo filiam suam fuit fatuus et impius: nec obstat quia numeratus est in cathalogo sanctorum: quia de illa impietate penituit.

¶ Ad secundum dicendum quod conscientia non potest hominem obligare ad faciendum aliquid inutile ad salutem. Conscientia enim erronea non obligat ad faciendum illud quod dictat: sed homo obligatur ad deponendum errorem vt clarius in libro. 2. expositum est.

¶ Uel potest dici quod quamuis conscientia erronea obliget: sic intelligendo quod saciens contra peccat: tamen quia illa obligatio nociua est: cum diuina lege homo ad contrarium obligetur: deus obligationem que est per conscientiam: erroneam non acceptat.

Questio I

SEcundo quaeritur vtrum votum possit feri de omni bono vtili ad salutem. Et videtur quod non: quia bonum necessarium ad salutem vtile est ad salutem: sed de tali bono non potest fieri votum: quia votum est spontanea promissionis testificatio. sicut dicit Hugo 2. liro de sacra. parte 12 c. 3. Spon tanea autem promissio non est de bono necessario: ergo non potest fieri votum de omni bono vtili ad salutem

¶ Item duorum bonorum quorum vnum est melius alio vtrumque est vtile ad salutem: sed de minori bono non potest fieri votum quia secundum theo logos votum est conceptio melioris propositi animi deliberatione firmata: ergo non de omni bono vtili ad salutem potest fieri votum. de bono necessario ad salutem potest fieri. votum

Contra vtent habet Gentem 6. Iacob vouit quod dminus esset sibi in deum. de bono est vtili non tamen necessario ad salutem potest fieri votum: sed omne bonum vtile ad salutem vel est necessarium: vel non necessarium: ergo de omni bono vtili ad salutem potest fieri votum. sicut dicit magister huius distin. caeietom ne: aliud singulare: commune est id quod omnes ibi in baptismo saciunt cum spondent renunciare diabolo et pompis eius: de quo habetur de consecra. di. 4. prima. et tale votum sit de his que sunt necessaria ad salutem: ibi tamen diminutiue inuenitur ratio voti: quia votum proprie est quid voluntarium: et respectu principii a quo procedit: et respectu eius quod vouetur. Singulare est cum aliquis sponte promittit se seruaturum aliquod bonum ad quod alias non tenetur: quamuis teneatur post votum tale: et tale votum non potest fieri de bono necessarioad salutem. De his duobus votis dicitur. 17. q. 1. c. 1. Sunt quedam que est vouentes non debemus: quedam que nisi vouerimus non debemus: sed postquam ea deo promittimus necessario reddere constringimur. sic ergo patet quod accipiendo votum large scilicet prout se extendit ad votum singulare et commune: potest fieri votum de omni bono vtili ad salutem: sed votum singulare quod proprie habet rationem voti non potest fieri de bono vtili necessario ad salutem.

Ad primum in oppositum dicendum quod illud argumentum procedit de voto proprie e dicto. Uotum tamen de bono necessario non dico de necessitate absoluta: quia talis non cadit sub voto: sed necessitate ad salutem: spontaneum est per comparationem ad principium a quo egreditur: hoc est per comparationem ad rationem et voluntatem: quamuis respectu rei que promittitur sit necessarium non absolute sed inquantum est rei necessarie ad salutem.

¶ Ad secundum dicendum quod quamuis de minori bono non possit fierivotum cum exclusione maioris boni: tamen de minori bono potest fieri votum simpliciter.

¶ Ex iam dictis de voto colligi potest diffinitio voti proprie dicti talis. Uotum est propositi supererogatiue boni promissio deo sacta propter bonum sinem ex deliberatione firmata. Quod dicitur supeerogatiue boni dictum est ad differentiam voti quod est de bono necessario ad salutem: de quo dictum est quod ibi non inuenitur pleneratio voti: et accipitur ibi propositum non pro actu proponem di: quia ille presens est. promissio autem est respectu futuri: sed accipitur pro re proposita. Deo facta dicitur ad differentiam promissionis homini facte de qua superius dictum est quod non habet rationem voti proprie dicti. quod est dicitur propter bonum finem. dictum est ad excludendum vota facta propter finem malum tantum. quamuis sint facta de re bona quae proprie loquendo non sunt vota vt superius ostensum esta Et dicitur ex deliberatione firmata. ad differentiam votorum que fiunt ex surreptione que plenam rationem voti non habent vt ostensum est.

¶ Aliqui autem superad dunt. per intentionem obligandi se ad implendum promissum. Dicentes ex nuda promissione quamuis deliberatiue facta promittentem non obligari. sola enim deliberatio non firmat promissionem. predicta autem diffinitio est communis voto tam publico quam priuato siue per vocem sensibiiem expressio: siue per interiore locutionem tantum: sola enim interiori locutioe potest homo se obligare deo.

¶ Illa autem diffinitiovoti: votum est conceptio melioris propositi animi deliberatione firmata. est diffinitio voti taciti: quod sit deo per interiorem locutionem tantum. Diffinitio vero voti quam ponit magister in littera conuenit voto per sensibilem locutionem expresso. siue soleni siue priuato. que diffinitio in expositione littere explicabitur.

Questio. III.

TEertio queritur vtrum ex nuda promissio ne oriatur obligatio.

¶ Respondeo quod nuda promissio aliquando dicitur que: non est firmata fidei interpositione nee iuramento: et quandoque ex promissione sic nuda oriri potest obligatio: scilicet si a mittens obligare se intendat. Si autem accipiatur nuda promissio quae non est firmata fidei interpositione nec iuramento: nec promittens obligare se intendit ad illud quod promittit implendum: ex promissione sic nuda non oritur in foroconscientie: vt quidam dicunt obligatio cuius impletionecessaria sit ad salutem: pro qua opinione videtur facere quod dicitur extra de voto et voti redemptione. Litterarum. vbi dicitur de quodam mortis pauore perterrito: qui dixit. Non diu hic morabor. proponens in animo quod religionis habitum esset aliquando suscepturus: quod si plus non est in voto processum: transgressor iudicari non poterit si non impleat quod dixit: et in glo. ibidem dicitur quod non dixit hoc animo obligandi: et nemo se obligat nisi qui animum habet obligandi se. Ad hoc etiam facit quod dicitur. ff. de actionibus et obligationibus scild cest Obligationum. quamuis enim ex iure nature obligetur promittens ad implendum quod promittit: illa tamen obligatio non est necessitatis: nisi sic se obligare intenderit: sed honestatis et congruitatis: et ideo contraueniens non peccat morta liter: sed venialiter: nec mireris quia sicut in lege scripta conprehenduntur aliqua tanquam ad salutem non necessaria sed expedientia: sic in lege nature comprehenduntur quedam obligantia de necessitate: et quedam obligantia de congruitate et honestate: et hoc rationabile videtur: quia multi ex deliberatione aliqua bona dicunt se facturos quod hoc non dicerent si per hoc crederent se obligatos ad faciendum tanquam necessarium ad salutem.

¶ Aliqui autem dicunt quod nuda promissio ex deliberatione facta promittentem obligat obligatione necessaria ad faciendum quod promittit: si vult consequi salutem. 12 q. 2. Quicunque sui fragio. et eadem. q. 5. Qui Ioannes. et 22. q. 5. Iuramenti. et. 27. q. 1. Hoc vero. et. ff. de actionibus et obligationibus I. Obligationum. in glo. que distinguit inter obligationem ciuilem et naturalem: et hi dicunt in diffinitione voti illam particulam non esse ponendam: scilicet per intentionem obligandi se ad implendum promissum: quia hoc implicatur in promissione ex deliberatione firmata: quamuis promittens se obligare obligatione necessaria explicita non intendat.