Table of Contents
Commentarius in Libros Sententiarum
Liber 1
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Pars 1
Pars 2
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Distinctio 49
Distinctio 50
Articulus 2
Quaestio 1
Questio PRimo ostendo quod non fuerit congruum christum orare. Dicit enim Damas. lib. 3. c. 23. Quod oratio est ascensus intellectus ad deum. Sed in tellectus christi non potuit ascendere ad altiorem gradum coniunctionis cum deo quam fuerit ille quem habuit a sua conceptioe: ergo non decuit ipsum orare.
¶ Item Damas. vbi prius Oratio est petitio decentium a deo: sed nullus petit aliquid a seipso: ergo cum christus sit deus orare non debuit et videtur.
Contra Luc. 6 dicitur de christo quod exiit in monte orare: et erat per noctem in oratione dei: sed nihil fecit nisi quod ipsum facere decuit: ergo ipsum decuit orare. I
Respondeo quod congruumfuit christum orare inquantum homo est: et hoc propter quatuor scilicet per meritum quia oratione sua meruit: vt in sequenti dia. ostendetur: et propter veritatis humane nature argumentum: et propter exemplum: vt scilicet orando exemplo nos doceret in tribulatione a deo auxilium esse petendum: et vt patri a quo missus erat ostendere se concordem non contrarium quem orando honorabat sint suum principium et hec quatuor rationes mihi possunt ex sententia Damas. libro 3. c. 23.
Ad primum in oppositum cum dicitur: quod omeo est ascensus intellectus ad deum etc. dico quod ibi ascensus ad deum accipitur pro actu mentis create respectum dei: et hic actus ascensus dicitur quia est in subiecto inferiori: respectum obiecti superio ris: vnde cum mens christi intenderet in deum aliquid impetrandum quamuis per hoc deum clarisu non videret: tamen ille actus rationem orationis habebat.
Quaestio 2
Quaestdo II. SEcundo Queritur vtrum christus orauerit e se. Et videtur quod non. Aug. in quoda prmone de oratione et ieiunio dicit. Quod oratio est ascensio anime de terrestribus ad celestia: inquisitio supernorum inuisibilium desiderium: sed christus sibi non imquisiuit eterna: nec fibi desiderauit inuisibilia: quia inquisitio et desiderium sunt respectu non habitus: ipse autem de supernis inuisibilibus habuit ab instanti sue conceptionis quantum hebere poterat: ergo christus pro se non orauit.
¶ Item pro beatis non est orandum: vnde nec pro aliquo sanctio missa de requiem celebratur: sed christus fuit beatus ab instanti conceptionis sue ergo pro se orare non debuit.
¶ Item sicut ad sacerdotem spe¬ ctat hostias offerre ita orare: sed christus non obtulit hostiam pro se: sed pro nobis: vt habetur Heb. 7. ergo non pro se: sed pro nobis tantum orauit.
Respondeo quo ortio est ad excludendum aliquem de fectum ab illo pro quo oratur: duplex autem est defectus scilicet culpabilis et penalis: et quia in christo nullus fuit defectus culpabilis nec esse potuit: non orauit pro se: secundum quod oratio ordinatur ad exclu dendum aliquem culpabilem defectum ab illo pro quo oratur: sed sic orauit pro nobis: sed quia in christo fuit defectus penalis tam ex parte corporis quam ex parte anime inquantum erat passibilis: vt natura: ideo secundum quod oratio ordinatur ad exclusionem penalis defectus orauit non tantum pro aliis: sed est pro se.
Ad primum in oppositum dicendum: quod ila dscriptioorationis accipitur prout est in pure viatoribus. Christus autem non fuit purus viator: quia cum hoc fuit perfectissimus comprehensor. Uel potest dici quod ibi accipit inuisibilia pro quibuscumque beneficiis spectantibus ad glariam siue anime siue corporis. Christus autem dum erat viator glatriam corporis non habebat.
Quaestio 3
Quaestio III. TErtio Queritur vtrum oratio qua christus orauit pro se imminente passione fuerit actus senfualitatis. Et videtur quod sic eius est orare cuius est optare quod petitur: sed ipsa sensualitas optabat non mori: ergo illa oratio qua christus orauit mori fuit actus sensualitatis.
¶ Item magister in littera ex affectu humane sensualitatis non rationis illud voluit et petiit: quod non impetrauit: et intelligitur hic de oratione qua petiuit calicem transire a se: ergo illa orato actus fuit sensualitatis.
Contra orare est actus vite contempiatiue: sed nullus actus sensualitatis est actus vite contemplatiue: ergo orare non fuit actus sensualitatis.
¶ Item orare de um includit dei cognitionem: sed sensualitas christi non attingebat ad cognitionem dei cum deus sit spiritus: ergo illa oratio qua christus orauit imminente passione cum dirigeretur ad deum non fuit sensualitatis actus.
Respondeo sicut dicit Isidorus. x. libsi etrmo. bene vltra medium orare dicere est. Unde sicut vocalis oratio est quedam locutio qua propoponitur illi cui porrigitur oratio desiderium rei pro qua o. atur. Sic dico quod mentalis oratio: qua deus oratur est quedam intellectualis locutio qua deo exprimitur desiderium illius rei pro qua oratur appetitus ergo est quasi materiale in oratione: expressio autem ipsius desierii quasi formale. Quia ergo sensualitas iesu christi appetebat non mori: et ratio iesu christi appetitum eius deo lucutione expres sit. Ideo potest dici quod orato qua deus orauit: vt transiret ab eo calix passionis fuit actus sensualitatis materialiter: rationis autem formaliter. Unde satis congrue dicunt illi qui dicunt quod ratio fuit ad uocatus sensualitatis: quia sicut aduocatus desiderium: et causam illius pro quo aduocat exprimit modo supplicatiuo iudicisic ratio christi appetitum sensualitatis modo supplicatio deo ex pressit: non quia christus vellet deliberatiua voluntate: vt fieret quod sensualitas appetebat: sed vt veritatem humane nature ostenderet: et vt homo si secundum passionem horret pericula non diffidat nequam desperet
Quaestio 4
¶ Uarto Queritur vtrum omnis otio christi fuerit exaudita. Et videtur quod non. Ioan. 17. orauit pro discipulis suis dominus dices non rogo: vt tollas eos de mundo: sed vt serues eos a malo: et tamen non omnes fuerunt a malo seruati.
¶ Item luc. 23. dicebat. Pater dimitte illis: quia nesciunt quid faciunt: nec tamen omnibus crucifixoribus suis fuit illud peccatum dimissum.
Contra Io. xi. dicit Iesus ad patrem. Ego sciebam: quia semper me audis: et accipitur hic audire exaudire.
¶ Item ad Heb. 5 dicitur de christo quod exauditus est pro sua reuerentia. Si ergo sua reuerentia causa est: vt exaudiatur oro sua: qua ratione exauditur vna exauditur quecunque alia.
Respondeo orare deum est ei supplicando exprime re appetitum illius pro quo funditu oratio. In christo autem inquantum homo est triplicem possumus considerare appetitum scilicet appetitum sensualitatis qui non est nisi respectu apprehensorum per aliquam sensitiuam virtutem: et appetitum naturalis volutatis qui est a voluntate: vt est natura regulata per naturale dictamen rationis: cuius obiectum est bonum absolute. Et appetitum voluntatis deliberatiue qui est a voluntate regulata per aliquam regulam non naturalem rationi cuius obiectum est bonum inrelatione: vel ad finem: vel ad circunstantias: vel ad aliquid aliud. Dico ergo quod orato que fuit expressiua appetitus sensuali tatis non semper fuit exaudita: quia ipse volutate deliberati ua nolebat vt fieret quicquid sensualitas appetebat: similiter non omnis oratio que fuit expressiua appetitus voluntatis naturalis fuit exaudita: quia multa volebat voluntate naturali que nolebat volutate deliberatiua: quia multa sunt bona absolute: que tamen in relatione ad aliquid aliud non inueniuntur bona et multa absoluta secundum se mala que tamen in ratione ad aliquid aliud sunt bona: sed omnis oratio que fuit expressiua appetitus sue voluntatis deliberatiue fuit exaudita: quia deliberatiue volebat omnem talem orationem exaudiri. Duo prima argumenta procedunt de oratione exprimente appetitum naturalis voluntatis. Et tertium de oratione exprimente appetitum sensualitatis. Argument ad partem aliam procedunt de oratione exprimente appetitum deliberatiue voluntatis.