Articulus 2

Quaestio I

PRimo ostendo quod assinitas non impediat matrimonium: quia effectus non impedit causam: sed affinitas causatur ex matrimonio. ergo non impedit matrimonium.

¶ Item vir qui carnaliter cognoscit mulierem magis videtur attinere illi quam consanguineus suus: quia ille qui cognouit eam attinet sibi immediate: consanguineus suus eo mediante: sed vir potest contrahere cum muliere quam carnaliter cognouit. ergo multo fortius consanguineus suus.

Contra. 35 q. 3. de propinquis. Equaliter vir coniungatur in matrimonio eis qui sibi consanguinei sunt et vxoris sue consanguineis post mortem sue vxoris. ergo affinitas ita videtur matrimonium impedire sicut consanguinitas.

Respondeo quod affinitas impedit matrimonium in aliquo gradu de iure diuino. ius enim diuinum prohibet: vt habetur. Leui. 18 filium non contrahere cum vxore patris: nepotem cum vxore patrui: patrem cum vxore filii in aliquo gradu de iure post tiuo: vnde de iure positiuo non licet contrahere cum affine infra quartum gradum. extra de consan. et affini. Non debet. Ubi dicitur prohibitio copule coniugalis quartum consanguinitatis et affinitatis gradum de cetero non excedat: quoniam in vlterioribus gradibus iam non potest absque graui dispendio huiusmodi prohibitio generaliter obseruari.

Ad primum in oppositum dicendum quod asfinitas non impedit matrimonium ex quo causatur: sed aliud.

¶ Ad secundum dicendum quod cum nullus sit sibi consanguineus et affinitas contrahatur mediante consanguinitate per carnalem copulam seu matrimonium: mulier non efficitur affinis viro qui cognoscit eam: sed eius consanguineis. Et si dicas saltem magis videtur attinere sibi altero genere attinentie: et exconsequenti minus videtur posse matrimonialiter copulari viro quam consanguineo eius: et dico quod non valet: quia cum matrimonium ad procreationem prolis ordinetur: et prolis procreatio non possit esse sine carnali copula ipsa matrimonio non repugnat. vnde ipsum impedire non debet

Quaestio II.

SEcundo quaeritur vtrum possit praescribi contra prohibitionem decontrahendo cum affine. Et videtur quod sic: quia contra ius pure positiuum potest currere prescriptio: sed prescriptio de contrahendo cum affine est de iure pure positiuo. ergo contra ipsam potest valere prescriptio.

¶ Item perceptio decimarum et oblationum est aliquid spirituali annexum. vsus mulieris videtur esse quid carnale tantum et sed contra ius percipiendi decimas et oblationes valet praescriptio quadragenaria: extra de prescriptionibus. de quarta. ergo multo fortius potest prescribi contra illud ius quod prohibet contrahere cum affine.

Contra eodem titulo vigilanti dicit dominus papade prescriptione quod nobis tam in rebus cognitis quam in latentibus placult non habere vigorem. ergo videtur quod per prescriptionem nullus possit iuste aliquid obtinere.

Respondeo quod quauis couri ius nature vei diuinum nulla possit valere prescriptio: quandoque tamen valet contra ius pure positiuum nisi sit tale de quo cauetur in iure: vt contra ipsum prescribi non possit. Ad hoc tamen vt prescriptio sit valida necessaria sunt tria. Unum est quod possessor iusto titulo incipiat possidere. 16. q. 3. Dilectio. §. Potest. Ubi dicitur quod qui nullo titulo possidere incipit prescribere non potest. Aliud est quod sit bone fidei possessor: hoc est quod credat se inste possidere: quia sicut dicitur: extra de prescriptionibus Uigilanti. Nulla antiqua dierum possessio iuuat aliquem male fidei possessorem nisi respuerit postquam nouerit se alie ua possidere. tertium est quod possideat per totum tempus determinatum a iure absque interruptione. illud tamen tempus determinatur breuius vel longius secundum conditiones rerum que possidentur: et illorum contra quos prescribitur. Si autem prescribens ius acquirit in re que primo de iure sua non erat. locum tamen in proposito non habet: quia prohibitio de non contrahendo cum affine quantum ad aliquos gradus est de iure diuimo vt patet ex precedenti questione. Illud etiam ius positiuum quod in aliis gradibus contrahere prohibet: tale est quod de ipso cauetur in iure vt contra ipsum prescriptio valere non possit. ex tra de consanguinitate et affinitate. Non debet in fine. Causa etiam quare iura voluerunt prescriptionem habere vigorem in proposito esse non potest: quia vt dicitur extra de prescriptionibus. Uigilanti. Ephesinus legislator solum propter vitandum miserorum segnitiem et lon gi temporis errorem et confusionem prius tricenali vel quadrigenali prescriptionem vigore legis imposuit. vnde consuetudo quantumlibet longa non potest personas illegitimas ad contrahendum facere legitimas: extra de consanguinitate et affinitate quod super: in textu: et in glo. Preterea cum matrimonium non tantum sit de iure positiuo: sed etiam de iure nature et diuino: vt superius ostensum est per nullam prescriptionem fieri potest vt matrimonium sit verum quod a principio nullum fuit.

Ad primum in oppositum pater solutio ex im dictis.

¶ Secundum dicendum quod carnalis vsus mulieris extra matrimonium est contrarius nature. et ideo locum non habet ibi prescriptio. ip sum etiam matrimonium est de iure nature et diuino: et ideo nec prescriptio facere potest vt valeat matrimonium quod a principio nullum fuit: vel efficaciter nullum: quod a principio fuit verum: extra de consanguinitate et affinitate. Non debet partim in textu: et partim in glo.

¶ Ad intellectum autem decreta. allegate in arguendo sciendum quod decre. non dicit quod valeat prescriptio contra ius soluendi decimas: quia contra hoc ius nulla prescriptio valere potest: vt dicit concilium byturicense quod tenuit dominus Simon cardinalis: tunc legatus in regno francie: et hoc est rationale: quia debitum soluendi decimas non est tantum de iure positiuo: sed etiam de iure diuino: contra quod prescribi non potest: sed predicta decreta. bene dixit quod clericus potest prescribere contra episcopum suum ius percipiendi quartam decime et oblationes defuncto rum. Aliqui autem dicunt quod quamuis non valeat prescriptio contra ius soluendi decimas secundum quod decimaaccipitur pro alia portione necessaria ad sustentationem ministrorum ecclesie: quia sic est de iure nature et diuinoquo ad omnes: tamen secundum quod decima accipitur protali parte decimata potest prescribi contra ius soluendi decimas: quia sic soluere decimam non est de iure nature nec de iure diuino nisi quo ad filios israel: et est argumentum pro ista opinione: quia in maiori parte italie non sol uuntur decime: nec tamen ecclesia procedit contra eos compellendo eos ad solutionem.

¶ Ad argumentum ad partem aliam dicendum: quod illud verbum secundum glo. ibidem intelligitur in male fidei possessore qui prescribere non potest: siue verus dominus sciat rem illam ad se pertinere siue ignoret: nec dicitur male fidei possessorqui post completam praescriptionem primo recognoscit quod res quando eam inceperit possidere sua non erat de iure: quia secundum glo. super decretalem predictam completa prescriptione iam possessor tutus est. secndum vtrumque ius: quod patet est per illud quod hbein. c. immediate sequenti. vnde illud verbum illius decre. vigilanti. nulla antiqua dierum possessio iuuat aliquem male sidei possessorem nisi respuerit postquam se nouerit aliena possidere: intelligendum est si ante completam praescriptionem habuerit malam fidem: vt dicit glo. ibidem.

Quaestio III

TErtio queritur vtrum nati de matrimo. nio contracto inter affines vel consanguineos sint illegitimi.

Respondeo quod sicut dicitur extra qui si. sint legi. Tanta. in glo. quidam sunt filii legitimiet naturales: quidam legitimi et non naturales: quidam naturales et non legitimi: quidam nec naturales nec legitimi. Legitimi et naturales sunt qui nascuntur ex legitimo matrimonio seu in eo concipiuntur si ue ante baptismum siue post. 28. q. 1. Numquid: et hoc siue matri monium sit legitimum secundum rem et veritatem: vel secundum ecclesie approbationem siue ab initio: siue ex post facto et contrahentium reputationem vel vtrumque vel alterius: extra qui si. sint legi. Tanta. in glo. Si vero aliquis clandestina matrimonia vel interdicta inire praesumpserit in gradu prohibito est ignoranter: soboles de tali coniunctione suscepta prorsus illegitima censeatur de parentum ignorantia nullum habitura subsidium: cum illi taliter contrahendo non expertes scientie vel saltem affectatores ignorantie videantur: extra de clandestina despon. Cum inhibitio. §. si quis. Pari modo est proles illegitima censeatur. si amboparentes impedimentum scientes legitimum preter omne inter dictum etiam in conspectu ecclesie contrahere praesumpserunt. eo. c. vbi prius. § pari modo. Legitimi et non naturales sunt adoptius siue abrogati: de quibus habetur extra de cogna. legi. c. vnico. Na. turales et non legitimi sunt nati ex concubinis in domo. Non legitimi nec naturales sunt nati ex adulterio: extra qui si. sint legiti. Tanta. Similiter dico de illis qui nascuntur ex incestu. Ille gitimi enim qui nascuntur ex copula non legitima dicuntur esta non naturales: non a natura generis: sed a natua speciei. pro tanto quia naturale iudicium rationis manifeste tali copule conrium est: nec propter istam rationem natus de concubina in domo indubitato affectu retenta id est ex concubina que in domo tenetur quasi loco vxoris dicitur non naturalis: quia quamuis talis copula sit contra naturale rationis iudicium: non tamen ita manifeste sicut alia: et propter hoc quamuis ab eis excludatur ratio legitimitatis: non tamen ab eis excluditur vocabulum naturalitatis.

¶ Ex dictis patet quod ex copulatis in facie ecclesie et sine contradictione in gradu consanguinitatis vel affinitatis prohibito vtroque eorum vel altero impedimentum ignorante conceptus diffinitiuam sententiam diuortii quamuis post eam ex vtero natus legitimus est et succedere debet in patrna here reditate. extra qui si. sint legiti. cum inter. in textu. et in glo.

¶ Similiter si aliquis habens vxorem legitimam et illa viuente aliam ducit in faciem ecclesie. et sine contradictione illius impedimenti ignaram filius ex tali copula natus siue conceptus legitimus est: quamuis post eius exceptionem parentes sui per diffinitiuam ecclesie sententiam separentur. extra eo. ti. ex tenore.

¶ Legitimatur autem illegitimi duobus modis secundum iura canonica.

¶ Primus est per sequens matrimonium: quando scilicet solutus generans filium de soluta postmodum in facie ecclesie cum ea contraxit: extra eo. ti. c. 1. Hic autem legitimam di modus non se extendit ad natos ex adulterio: exr eo. ti. Tanta.

¶ Secundus modus est per dispensationem domini papee: et hic modus legitimandi potest se extendere ad quoscumque illegitimos et ad omnes illegitimos actus in tota ecclesia.

¶ Secundum autem iura ciuilia legitimantur 6 modis.

¶ Primus est quando pater filium naturalem ex concubina susceptum non spurium tradidit curie ciuitatis sue vel metropolitane: et sit officialis in illa curia: quod contingit propter curie honorem.

¶ Secundus quando pater filiam naturalem iungit officiali curie ciuitatis sue vel metropolis.

¶ Tertius quando ipsemet naturalis filius offert se curie deficiente prole legitima. naturam alias non liceret sibi se offerre.

¶ Quartus quando deficiente prole le¬ gitima ipsa concubinam offert pro filio suo inegitimando preces imperatori: et imperator eas suscipit.

¶ Quintus quando pater in testamento solenniter perfecto vocat eum legitimum filium suum.

¶ Sextus quando in testamento publicamanu confecto vel manum propria habente susceptionem trium testium fide dignorum vocat eum legitimum.

Quaestio IIII

QUarto queritur vtrum ad accusandum impedimentum consanguinitatis vel affinitatis sint admittendi tam extranei quam consanguinei.

Respondeo quod parentes eorum de quorim matrimonio agitur siue sratres et congnati vtriusque sexus sunt superstites aut non. si non: tunc antiquiores extranei et veraciores quibus notum sit vtrum sit ibi impedimentum consanguinitatis vel affinitatis possunt impedimentum accusare. 3 §5 q. 6. Consanguineos et recitat magister huius distin. c. vlti. Si autem sint consanguineisuperstites et tacent. tunc extranei repelluntur ab accusa tione tamquam suspecti quod ex malitia accusent nisi per consanguineos probare voluerint quod accusant. quod probatur per illud quod habetur. c. supradicto. Rationabile enim est vtad accusandum impedimenta predicta magis recipiantur consanguinei quam extranei: quoniam vnusquisque suam genealogiam tum testibus et chartis. tum etiam ex recitatione maiorum scire laborant: et melius recipi debent ad accusandum qui melius impedimentum nouerint. extra. Qui matrimonium accusare possunt. Uidetur: tamen si quis est ad quem peruenerit noticia denunciationis: quamdo banni secundum consuetudinem in ecclesia fiunt et tacuit: quod postea contra matrimonium accusare non potest: sed tanquam suspectus repellendus est: nisi proprio firmauerit iuramento quod postea didicerit que obiecit: et quod ad hoc exmalitia non procedit. eo. ti. cum in tua: quia tunc etiam si didicisset ab illis qui denunciationis tempore filuerunt claudi non debent eidem aditus accusandi: quoniam et si ab huiusmodi impetitione culpa de silentio tali contracta illos excluderet: ille tamen amoueri nequiret cum culpabilis non existat eodem. c. vbi prius: nec oportet accusatorem se ad talionem obligare. talis enim obligatio locum habet quando accusatur persona de crimine vt puniatur. hic autem non accusatur persona: sed factum illegitimum.