Articulus 2

Quaestio T ostendo quod natura humana ante omne peccatum non potuisset esse alicui penalitati subiecta. Dicit enim Augusti. tertio libro de libero arbitriolonge vltra medium. Omnis pena si iusta est pena est peccati. Sed ante peccatum nulla iniustitia esse potuit: ergo nec pena.

¶ Item Augusti. lib. 83. q. q. 24. meritum pene peccatum est: ergo inconueniens est penam esse nisi propter peccatum. Sed nullum inconueniens ante peccatum esse potuit: ergo nec pena.

¶ Item Ansel. 2. lib. Cur deus homo prope principium sapientie et iustitie dei repugnat vt cogeret mortem pati sine culpa quamiustum ad eternam fecit beatitudinem. Sed nunquam fuit possibile esse in humaua natura ante peccatum aliquid sapientie et iustitie dei repugnans: ergo non fuit possibile in humana natura penalitatem mortis precedere peccatum: ergo a simili nec aliquuam aliam penalitatem. Augustinus primo libro retracta. cap. 8. Si ignoranEontia et difficultas essent hominis primordia naturalia: non sic culpandus deus: sed laudandus esset: ergo videtur quod possibile fuit naturam humanam a deo institui in difficultate et ignorantia ad tempus dimissam: ignorantia autem et difficultas pene sunt: ergo possibile fuit in humana natura penalitatem precedere peccatum.

¶ Item melius est esse hominem subiectum temporali pene quam penitus nihil esse: ergo si deus a principio fecisset hominem subiectum temporali pene non potuisset ex hoc reprehendi de iniquitate: sed magis debuisset laudari de benignitate et liberalitate.

Respondeo quod si loquamur de humana natura secundum quod suit instituta non potuit esse subiecta penalitati ante peccatum. Quia fuit instituta in originali iustitia: que amitti non poterat: nisi per peccatum: nec secum aliquam compatiebatur penalitatem. Si autem loquamur de humana natura non eo modo quo instituta suit: sed eo modo quo eam deus instituere potuit: sic dico quod possibile fuit naturam humanam sic institui vt potuissent esse in ea ante peccatum penalitas: non secundum quod penalitas dicitur a punitione: sed secundum quod accipitur pro labo re vel angustia vel dolore: quia adeo potuit institui suis naturalibus relicta: et si sic instituta fuisset naturaliter potuissent esse in ea esuries et sitis et alique alie penalitates quamuis non ita graues: sicut modo sunt in humana natura propter peccatum. Nec propter hoc fuisset deus culeandus: sicut crudelis vel iniustus: sed laudandus sicut liberalis et benignus: quia qui nihil debet alicui: et dat sibi magnum bonum cui annexum est modicum malum: vt in respectu: non debet reprehendi de iniquitate: sed laudari de liberalitate. Illle autem pene temporales modicum malifuissent in respectu boni nature humane. Et huic opinioni concordare videtur Aug. 3. de libero arbitrio lon ge ante finem: vbi vult quod si anime essent create extra corpora et deus eas misisset in corpora: quibus etiam in illa ignorantia et difficultate liberam voluntatem petendi: et querendi et conandi non abstulit daturus petentibus demonstraturus querentibus: aperiturus pulsantibus: omnino extra culpam esset.

Ad primum in oppositum dicendum quod quamuis omnis pena iusta sit pena peccati tamen ante peccatum potuit esse pena iusta non iustitia vindicatiua: que respicit demeritum: sed secundum quod iustitia accipitur pro rectitudine voluntarie actionis: et secundum quod pena accipitur pro afflictione: et non secundum quod a puniendo dicta est nec loquendo de natura secundum quod instituta fuit: sed secundum quod institui potuit.

¶ Ad secundum dicendum quod meritum pene peccatum est. Sed tamen a principionatura humana sic potuisset institui: quod potuisset inesse pena sine demerito et sine aliquo inconuenienti accipiendo penam: vt ante dictum est.

¶ Ad tertium dicendum quod Ansel. ibi loquitur de humana natura: secundum quod instituta fuit: quod patet: quia loquitur ibi de homine quem deus fecit iustum ad eternam beatitudinem.

¶ Argumenta ad partem aliam procedunt de natura humana non quantum ad conditiones quas a sua institutione accepit: sed quantum ad conditiones quas accipere potuisset.