Articulus 3

¶ Questio

PRimo ostendo quod effectus baptismi non est deletio omnis culpe: quia adultus accedens ad baptismum: aut penitet de suo peccato: aut non penitet. Si primo modo non deletur eius peccatum per baptismum: sed per poenitentiam. Si secum do modo non deletur eius peccatum: quia fictus accedit: ergo insuscipiente baptismum non deletur peccatum ex vi baptismi.

¶ Item de consecra. di. 4. Omnis qui iam. Et sumptum est ab Augu. libro de penitentia non multum louge post principium: et recitat magister in littera huius di. ca. 1. Omnis qui iam voluntatis sue arbiter constitutus est cum accedit ad sacramentum fidelium nisi peniteat eum veteris vite nouam inchoare non potest. Sed omnis vere penitens iustus est: ergo in suscipiente baptismum modo debito nullum peccatum potest deleri per baptismum: quia in tali suscipiente nullum peccatum est.

¶ Item quamdiu anima cause peccati quod in ea est: est coniuncta: ab illo per baptismum purgari non potest: quia manente causa remanet effectus: secundum quod dicit Auic. 6. metaphy. sue. ca. 2. sed caro corrupta causa est originalis peccati: ergo homo ab illo per baptismum purgari non potest.

Contra. Augusti. in enchiae capi. 26 et extra de consecra. distin. 4. paruulo: et recitat magister in littera huius distin. capi. primo vult expresse quod baptismus deleat omnem penam.

Respondeo quod in modo debito sufcipiente baptismum effectus baptismi est remissio omnis culpe: sicut enim agens naturale formam sibi contrariam corrumpit in materia: et disponens ad eam relinquit naturalem aptitudinem in materia ad formam similem forme iam corrupte: et deducit de eadem materia formam sibi similem: et dispositiones ad eam reddentes materiam minus aptam vel minus facilem ad hoc vt transmu tetur ad formam similem corrupte: sic aliquo modo per quandam similitudinem agit deus in anima suscipientis baptismum: ipso baptismo: sicut instrumentali agente mediante: corrumpit enim formam sibi contrariam: scilicet peccatum mortale tam originale quam actuale si sunt in suscipente baptismum: et peccatum veniale inquantum est dispositio ad mortale: nisi suscipiens baptismum sit in actuali proposito venialiter peccandi: vel in veniali peccato iam commisso persistendi: relinquit tamen in subiecto a liquam inclinationem ad peccandum: et in illo subiecto imprimit formam sibi similem: scilicet gratiam et dispositionem ad eam: scilicet characterem per que inclinatio ad peccandum diminuitur: non tamen destruitur totaliter de lege communi.

Ad primum in oppositum dicendum: quod poenitentia potest considerari tripliciter: vnomodo pro interiori contritione formata gratiaralio mo pro sacramento penitentie tertio modo pro displicentia peccati commissi sine proposito committendi: quamuis adhuc informi: primo et secundo mo¬ do loquendo de poenitentia non preexigitur vt necessaria ad susceptionem effectus baptismi: sed sufficit quod accedens ad baptismum sit penitens poenitentia tertio modo dicta: et est necessarium ad plenariam susceptionem effectus baptismi: si ille qui est baptizatus est adultus: planum est enim quod in paruulo non requi riturs poenitentia: nec formata nec informis. Dicendum ergo quod accedens ad baptismum penitentes poenitentia informi non accedit sictus: et quod sua penitentia: formata est per susceptionem baptismi.

¶ Ad 2m dicendum: quod procedit de poenitentia se extendente ad informem poenitentiam

¶ Ad 3m dicendum: quod in peccato originali duo sunt scilicet concupiscentia que est materialis in originali peccato. Et carentia originalis iustitie debite haberi: que est formaliter originale peccatum: vt videri potest ex his que dicta sunt li. 2. Concupiscentia et carentia originalis iustitie in anima sunt ex corruptione carnis: quia per eam anima inclinatur ad concupiscendum aduersus spiritus: et impeditur in anima susceptio iustitie originalis: debitum autem habendi iustitiam originalem non est ex carne: et hoc remittitur per virtutem baptismi: ad quod sequitur quod carentia originalis iustitie que erat peccatum ante baptismum non est post baptismum: quanuis autem non tollat concupiscentiam impedientem carnis corruptione remanente: tamen eam ita diminuit vt non dominetur anime.

¶ Questio. II

SEcundo queritur vtrum effectus baptismi sit remissio totius pene peccato debite. Et videtur quod non. Anselmus primo li. Cur deus homo capi. 12. Si peccatum non punitur: inordinatum dimittitur: sed deus nihil relinquit inordinatum: ergo de us nullum peccatum dimittit impunitum: quod non esset verum si per baptismum remitteretur omnis pena peccato debita.

¶ Item de consecra. distin. 4. Per baptismum: et sumptum est ab Augusti. libro primo de baptismo paruulorum prope finem. Non illud prestatur adultis in baptismo: nisi forte miraculo dei vt lex peccati repugnans legi mentis penitus extinguatur: et non sit. Sed illa repugnantia legi mentis pena est peccati: quia in statu inocentie non erat: ergo per baptismum non tollitur omnis pena peccato debita.

¶ Item Augusti. 13 de trinitate capi. 16. Omnia seculi huius mala: dolores: laboresque hominum veniunt de peccato: et maxime de peccato originalis meriti. Sed iste pene non tolluntur per baptismum: vt docet experientia: ergo per baptismum non remittitur omnis pena peccato debita.

¶ Item bapti3atis ante christi passionem adhuc erat ianua paradisiclausa: sed illa clausio erat pena peccati: ergo per baptismum non remittitur illa pena: sed per passionem.

¶ Item iudeis venientibus ad baptismum indicenda est penitentia ac continentia. 40. dierum: vt habetur de consecra. dis. 4. Ne quod absit.

Contra de consecra. distin. 4. Perbaptismum. Inbaptismo quicquid ab homine dictum factum et cogitatum est totum aboletur: et quasi factum non habetur: sed non haberetur quasi non factum si puniretur: ergo per baptismum omnis pena peccato debita remittitur.

¶ Item secundum Glo. super illud psal. Quorum tecta sunt peccata. In baptismo ita sunt tecta peccata: quod deus non vult ea punire: quod non esset verum nisi per baptismum remitteretur omnis pena peccatis debita.

¶ Item similis sententia habetur de consecra. distin. 4 Sine penitentia: et idem habetur in Glo. Ambro. super illud ad Ro. 2. sine penitentia.

Respondeo quod quamuis christus per meritum passionis sue omnibus ianuam paradisi aperuerit plenarie quantum ad sufficientiam: quod nullus alius homo facere potuisset: tamen per baptismum inquetum est instrumentum diuine misericordie: quo pri¬ mo homo efficitur particeps meriti passionis christi et menbrum ecclesie: cuius caput est christus: et quo tanquam speciali signo conformatur baptizatus christi passioni in immer sione: et eius resurrectioni in eleuatione de. aqua: aperitur baptizato plenarie ianua paradisi quantum ad efficaciam. Unde secundum auctoritatem Bede quam superius adduxit Magister. di. prima capi. 5. Inter alias differentias inter circuncisionem et baptismum vna est: quod tempore circuncisionis circuncisi ianuam regni celestis nondum intrare poterant: et modo homines hoc possunt per baptismum: sic autem baptizato ianuam paradisi aperire est remouere omne illud quod animam baptizati separatam a corpore potest ab ingressu paradisi prohibere simpliciter vel ad tempus. Que autem animam separatam simpliciter prohibent ab ingressu paradisi duo sunt: scilicet mortale peccatum tam originale quam actuale: et obligatio ad penam eternam. Que autem prohibent ad tempus duo sunt: scilicet peccatum veniale: et obligatio ad penam temperalem. Illa enim superna Ierusalem libera est ab omni seruitute culpe et pene: dicente apostolo ad Gal. 4. Illa que sur sum est Ierusalem libera est: ergo per baptismum non tantum deletur in baptizato omnis culpa: sed etiam sibi remittitur omnis obligatio ad penam eternam: siue sit debita originali peccato: siue actuali: et omnis pena temporalis debita actuali peccato: quia si illam non expleret baptizatus in vita ista teneretur eam explere per equalentiam in alia: et ita per illam posset eius anima separata prohiberi ad tempus ab ingressu vite eterne: non tamen per baptismum remittitur omnis pena temporalis preoriginali peccato debita: quia cum illa terminentur cum hac vita: non potest per illam anima baptizati a corpore separata prohiberi ab ingressu paradisi: nec simpliciter nec ad tempus: et preterea pena praedicta est baptizato dum viuit occasio: vt postea selicius ingrediatur vitam eternam: quia sicut dicit Augusti. 13 de trinitate capi. 16. Prosunt ista mala que fideles pie peferunt: vel ad emundanda peccata: exercendam probandamque iustitiam: vel ad demonstrandam huius vite miseriam: vt illa vbi erit beatitudo vera atque perpetua: et desideretur ardentius: et instantius inquiratur.

Ad primum in oppositum dicendum: quod christus per passionem suam sufficienter exoluit penam peccatis que remittuntur in baptismo. Unde in persona christi potest exponi illud verbum psal. Que non rapui tunc exoluebam. Unde Isa. 533. Uulneratus est propter iniquitates nostras. et in. Dominus posuit in eo iniquitates omnium nostrum: idest penas debitas in iniquitatibus nostris: et quia per baptismum homo primo efficitur christi membrum: ideo per baptismum est particeps totius efficacie passionis christi.

¶ Ad secundum dicendum: quod illa pena minuitur per baptismum: ratio autem quare non totaliter tollitur in corpore que stionis dicta est.

¶ Ad tertium patet solutio ex dictis in questione.

¶ Ad quartum dicendum: quod baptismus modo aperit celi ianuam baptizato quantum ad efficaciam: quamuis hoc non posset facere ante passionem: quia particularis remotio cautioris clausionis predicte quantum ad efficaciam dependet ex vniuersali remotione illius clausionis quantum ad sufficientiam que per christi passionem facta est.

¶ Ad quintum dicendum: quod illa penitentia non indicitur iudeis propter sacramenti inefficaciam: sed propter eius reuerentiam: et iudeorum recipientium baptismum probationem: vnde eis non indicebatur post susceptionem baptismi: sed ante. et quamuis sic obseruaretur quon dam: tamen modo non oportet hoc obseruari secundum quot videtur dicere Glosilmus ibidem: quod intelligo vbi non est consuetudo contraria.

¶ Questio 3.

Tertio queritur vtrum effectus baptismi equa lis sit in quolibet suscipiente. Et videtur quod sic: magis dependet effectus baptismi a conferente quam a suscipiente: sed effectus baptismi nullo modo sunt inequales propter inequalitatem conferentium vt inferius ostendetur: ergo nec propter inequalitatem suscipientium sunt equales in omnibus.

¶ Item effectus baptismi est baptizatum restituere perfecte in innocentia: sed perfecta innocentia est equalis in omnibus in quibus est: ergo effecctus baptismi est equalis in quolibet suscipiente.

¶ Item christus equaliter pro omnibus passus est: quia vt habetur act. x. Non est personarum acceptor deus: sed vt habitum est superius: efficacia baptismi est a virtute passionis christi: ergo effectus baptismi in omnibus suscipientibus eum equalis est.

Contra. Dama. libro 4. capi. 1. Peccatorum remissio omnibus similiter per baptisma datur: gratia autem spiritus scilicet secundum proportionem fidei et preparationis: sed non omnes suscipientes baptismum sunt equaliter preparati: ergo non omnes recipiunt equaliter gratiam per baptismum.

¶ Item debilitatio fomitis est effectus baptismi: sed fomes non equaliter debilitatus est in omnibus baptizatis: vt experientia docet: ergo effectus baptismi non est equalis in omnibus.

Respondeo quod per baptismum remouetur malum culpe: et malum pene: et confertur bonum gratie: et sic quantum ad primum effectus baptismi equalis est in omnibus peruulis: quia non est maius peccatum originale in vno quam in alio: vt 2 lib.o ostensum est: nec magis ad penam obligatur vnus quam alius: et etiam quantum ad secundum: de lege enim comuni omnes in baptismo equalem gratiam recipiunt: quia in ipsis nulla precedens dispositio requiritur: sed pro dispositione est in eis fides ecclesie. Cum ergo omnes peruulos qui baptizantur equaliter recipiat fides ecclesie: et meritum passionis christi: a quo efficaciam habei baptismus: sequitur quod omne: peruuli in baptismo equalem gratiam recipiunt de. l commu ni: et equalem fomitis repressionem: quia illa est per characte rem et gratiam. Si autem loquimur de adultis inter se vel per comparationem ad paruulos: sic dico quod non in omnibus est equalis effectus baptismi: nec quantum ad remotionem mali: nec quantum ad collationem boni: in peruulis enim delet solum originale: et penam eis debitam: in adultis autem delet originale et actuale: et remittit obligationem pene debite tam originali quam actuali. In vno etiam adulto plura delet peccata quam in alio: quia plura inuenit: quia etiam adulti non equaliter ad susceptionem gratie se disponunt: et ab eadem virtute est effectus maior in materia magis disposita: ideo non omnes adulti in baptismo equalem gratiam recipiunt: et ex consequenti nec equalis fomitis repressionem: et quia vnicuique magis prodest sides et dispositio propria quam aliena: ideo ceteris paribus maiorem gratiam recipiunt adulti in baptsimo quam paruuli.

Ad primum in oppositum dicendum: quod mainor non est vera de conferente ministraliter: tota enim virtus baptismi est a deo qui principaliter baptizat: qui quantum est ex parte sua equaliter operatur effectum baptismi in omnibus baptizatis quamtum est de lege communi: ad maioritatem autem vel minoritatem effectus confert dispositio suscipientis maior vel minor.

¶ Ad secundum dicendum: quod innocentia dicit carentiam mali culpe: et ista equalis est in omnibus baptizatis quantum ad terminum ad quem: non tamen quamtum ad terminum a quo: quia a pluribus malis libera tur per baptismum vnus quam alius: quia plura mala inuenit in vno quam in alio.

¶ Ad tertium patet solutio ex iam dictis in questione. Argumentum primum: ad partem aliam bene concludit.

¶ Ad secundum dicendum: quod quamuis per baptismum repressio fomitis non sit equalis in adultis: tamen in paruulis equalis est quantum est ex parte gi atie: quia equalem gratiam recipiunt: nec est intelligendum quin postea venientes ad etatem ad ultam et in equali gratia remanentes inequaliter concupiscere possint: sed hoc est ratione complexionis: quamuis enim phlegmatico et sanguineo detur equalis gratia concupiscentiam reprimens: tamen magis vigebit concupiscentia insanguineo quam in phlegmatico ceteris peribus. Di. IIII. querendum est Onsequenter ee quato principali.

¶ Et circa hoc queritur de tribus eruiino. Rimus est. Inuenitur in santuvlus expositus: et a quo vel a quibus sit expositus penitus ignoratur: nec cum eo signum inuenitur seu testimonium quod baptizatus sit. Queritur vtrum talis bapuzandus sit absolute vel sub conditione.

¶ Respondeo quod talis baptizandus est: de consecra. di. 4. Paruulos: et in. Si nulla: quod recitat etiam Magister in littera. di. 6. capi. 3. et quia non est certum eum non esse baptizatum: ideo propter reuerentiam sacramenti: et ad vitandum preiudicium irregularitatis: quam incurreret peruulus si bis absolute baptizaretur: ideo baptizandus est sub conditione. extra. de baptismo: et eius effec. capi. 2. vbi dicitur. De quibus dubium est: an si baptizati fuerint baptizantur his verbis premissis. Si baptizatus es non te baptizo: sed si nondum baptizatus es: ego baptizo te in nomine patris et filii et spiritus sancti: amen.

SEecundus casus est. Aliquis existens super pon tem non potens habere aquam ad baptizandum puerum quem timet cito moriturum: modo quero si intendens prouidere saluti pueri proiiciat eum in aquam intentione baptizandi: et proferens verba: in quibus consistit forma: et postea puer aliquo casu euadat vtrum debeat rebaptizari vel sit baptizatus: et posset videri aliquibus quod sic: quia fuit debita forma et debita materia: et debita intentio. Et ego credo quod talis baptizatus non esset: quia propria materia baptismi est ablutio in aqua: qui autem aqua abluitur primo aqua cooperitur in toto vel in parte: et postea discoperitur: vnde propter baptismum primum representat christi sepulturam: et propter secundum resurrectionem: quamuis autem puer in casu predicto per actum illius qui ipsum proiecit in aquam immergatur: non tamen est actus ordinatus ex sui natura ad hoc vt puer abluatur: sed ad hoc vt submergatur: et si aliquo casu per alios vel per illum eundem proiicientem se in aquam post puerum ad liberandum eum puer extrahatur de aqua non propter hoc esset baptizatus: quia illa immersio quantum fuit ex sui natura non ordinabatur ad eleuationem pueri de aqua: sed ad submersionem.

TEertius casus est. Aliquis existens super puteum: ad cuius aquam non potest attingere manu: nec vas habet cum quo possit haurire: sed habet calathum et chordam: modo quero si per chordam dimitttat puerum in calatho in aquam: et extrahat baptizare intendens: et verba in quibus consistit forma baptismi exprimens: vtrum puer sit baptizatus.

Respondeo quod sic dummodo calatbus sit talis quod aqua subintrauerit ad abluendum corpus pueri: quia quod baptizans tangat illum quem baptitat immediate vel aliquio alius non est de essentia baptismi: et in predicto casu est immersio et eleuatio de aqua: et est immersio talis que ex sui natura non ordinatur ad pueri sub mersionem: sed ad eius de aqua eleuationem: quod pater per hoc: quia ille qui eum dimisit semper tenet eum cum chorda ad eleuandum: si tamen ocurreret predicta necessitas deberent pani dimitti in aqua: et postea extractis deberet aqua exprimi super corpus pueri sub forma verbo rum debita: et cum intentione baptizandi.