Articulus 4

Quaestio I.

PRimo ostendo quod tempore menstruorum non led debitum reddere vel exigere. Leuit. 20. Qui coierit cum muliere in fluxu memstruorum: et reuelauerit turpitudinem eius ipsaque aperuerit sontem sanguinis sui interficientur ambo.

¶ Item glo. super illud Isa. 64. Quasi paenus menstruate. dicit quod et tempore menstruorum viri debent ab vxoribus abstinere: tunc enim concipiuntur membris damnati: claudi: leprosi: et huiusmodi: quia parentes non erubuerunt sic misceri in conclaui: eorum peccata pateant cunctis et aperte redarguantur in paruulis.

Contra mulier tempore menstruorum magis appetit carnalem concubitum quam alio tempore propter commo tionem que est tunc circa partes venereas: ergo tunc magis indiget remedio contra concupiscentiam quam alio tempore: sed virdebet eius periculo precauere: ergo tunc debet sibi debitum reddere.

¶ Item lex scripta non preiudicat iuri nature: sed de bitum reddere est de iure nature: ergo lex scripta non intendit prohibere reddere debitum tempore menstruorum: sed exigere.

Ad istam quaestionem dicunt quidam quod tempore menstruorum non est licitum debitum exigere: sed est licitum reddere. primum enim quia est in voluntate coniugis lex prohibet non secundum: quia est de lege nature: et sic dicunt debere intelligi auctoritates ad primam partem allegate.

¶ Ali dicunt quod si illa passio accidit naturaliter scilicet semel in mense de terminato tempore: tunc non licet exigere nec reddere: quod videtur exprimi in auctoritate primo allegata ad partem primam qui vtrumque precipiebat interfici. Cuius ratio est: quia propter maximam corrumptionem que tunc est in corpore mulieris: quam ostendit earum setor illo tempore: et infectio speculi per aspectum earum: vt dicit philosophus de somno et vigilia. Semen viri quod tunc in ea re cipitur aliquam incurrit infectionem: et illud quod ministrat mulier est immundum: et ideo ex tali concubitu geniti: vt in pluribus efficiuntur leprosi vel aliis grauibus corruptioni bus inficiuntur: sicut dicit glo. allegata ad partem primam. ta lis ergo concubitus est in preiudiciu prolis: non lied autem homini vti concubitum coniugali in remedium: quando est in prolis notabile et probabile preiudicium: quia principalius ordinatur ad prolem pro creandam quam ad remedium. Si autem mulier naturaliter patia tur sicut sunt alique quae quasi continue patiuntur sanguinis fluxum: tunc licet exigere et reddere: et tuc mulier concipere non potest vt dicunt quidam: quia vt dicit Auic. 9. de animalibus. c. de formatione embryonis in speciali. Sanguis menstruus diuidit se in imp egnata secundum tres partes scilicet in cibum pueri: et alia pars ascendit ad mamillas. et tertia pars est superfluitas que quiescit intus vsque ad tempus partus: et eiicitur. Mulieri nunt que peperit si est purificata ab illis corruptionibus et commotionibus que sunt in mulieribus aliquo tempore post partum: reddendu est debitum si petat: quamuis nondum aduenerit tempus purificationis sue ab ecclesia deterinatum: sed ante illud tempus ab exigendo abstinere debet saltem debito congruitatis. Quod autem dicitur m decre. di. 5. ad eius scilicetquod virnon accedat ad vxorem antequam puer ablactetur: abrogatum est vel magis est monitio quam preceptum.

Ad primum argumentum contra hanc vltimam opinionem patet solutio ex dictis.

¶ Ad secundum dicendum quod carnalis concubitus nunquam est debitus: nec de iure natu re quando est in notabile preiudicium prolis.

Questio. II.

SEcundo queritur vtrum coniunx sarnus teneatur coniugi leproso debitum reddere.

¶ Respondeo quod non est idem quaerere vtrum teneatur debitum reddere: et vtrum teneatur ei cohabitare: cohabitare enim magis est consilium quam preceptum propter periculum infectionis: vnde quod dicitur extra de coniugio leprosorum. c. r scilicet et vxores viros: et viri vxores sequantur qui lepre morbum in currunt: et eis coniugali affectione ministrent: exhortatioest non preceptum: vt patet per litteram immediate sequentem: sed reddere debitum preceptum est. vnde dicitur eo. titu. Quoniam: quod si virum siue vxore leprosum fieri contigerit: et infirmus a sano carnale debitum exigat generali precepto apostoli quod exigitur est soluendum: cui precepto nulla in hoc casu exceptio inuenitur: et ideo vt dicit glo. ibidem. Nos ex sensu¬ nostro excipere non debemus: in reddendo enim debitum non sic est periculum de infectione sicut in commanendo assidue: quia actus ille cito transit: et quamuis ex tali concubitu proles genita infect ionem lepre vt in pluribus non euadat: maxime viro existente leproso tempore concubitus: tamen magis ponderandum est continuum fornicationis periculum quam prolis infectio: maxime cum melius sit proli esse leprosum quam si nunquam exiuisset in esse. vnde magis esset contra prolis bonum si leprosi nunquam generarent quam si proles nunquam nasceretur ex eis. Non sic autem potest dici de menstruata: quia et si non concipiat illo tempore: concipere potest tempore alio: et quamuis non sit contra bonum prolis si concipiatur leprosa quando sana non potest concipi: tamen est contra bonum prolis cognoscere mulierem illo tempore quo non potest proles concipi sana: quando cito post potest cognosci tali tempore quod sana potest proles concipi. Furioso etiam habenti lucidum interuallum reddendumest debitum in illo interuallo: quia tunc sine periculo proprie persone potest reddi. Coniugi etiam qui est idiota se habens quo ad discretionem ad modum pueri reddendum est: quia tali etiam sine periculo proprie persone potest reddi. Furioso autem actu existenti in furia non tenetur alter coniunx debitum reddere: quia nec pro illo tempore debitum est.